Indywidualne prawo pracy

Pracownik, który uzyskał wyrok przywracający go do pracy, może żądać wykonania tego orzeczenia w drodze postępowania egzekucyjnego. W toku tego postępowania opornemu pracodawcy grożą grzywny, a nawet areszt.

Jeśli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia, pracownik może odmówić wykonywania pracy.

Pracodawca przejmujący zakład pracy nie może zmienić warunków pracy pracownika na jego niekorzyść z powodu samego przejęcia zakładu, nawet jeśli pracownik wyraża zgodę na taką zmianę.

Zasady używania przez pracowników mienia pracodawcy są uregulowane w kodeksie pracy głównie w zakresie odpowiedzialności pracownika. Brak jest natomiast przepisów, które szczegółowo stanowiłyby o zasadach jego zwrotu. Pracodawcy często mają więc wątpliwości, kiedy mogą odebrać pracownikowi przyznany mu wcześniej samochód służbowy.

W ciągu dwóch miesięcy od przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę pracownik może bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym uprzedzeniem, rozwiązać stosunek pracy. Czy w takiej sytuacji przysługuje mu odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia?

Rozwiązanie umowy zawartej na czas wykonania określonej pracy następuje z mocy prawa. Strony nie muszą składać żadnych oświadczeń woli.

Kobiety w ciąży korzystają z silnej ochrony prawnej. Przede wszystkim nie można im wypowiedzieć umowy, nie można zatrudniać przy pracach niebezpiecznych ani w porze nocnej, wreszcie pracodawca ma obowiązek zwolnić je na badania lekarskie.

Nie jest możliwe określenie minimalnego okresu, w jakim pracownik musi być nękany, aby uznać, że był on ofiarą mobbingu.

Wnosząc do sądu pozew, w którym wartość przedmiotu sporu przewyższa 50 tys. zł, pracownik i pracodawca muszą uiścić opłatę stosunkową. Jeśli kwota dochodzonego roszczenia jest niższa, płacą tylko opłatę podstawową w kwocie 30 zł i to dopiero skarżąc wydane orzeczenie.

Pracodawca może wypowiedzieć pracownikom przejętego zakładu pracy określone w układzie zbiorowym warunki pracy i płacy. Ich zmiana nie może nastąpić jednak przed upływem roku od dnia przejęcia pracowników.

Swoboda działania przedsiębiorcy nie wyłącza jego odpowiedzialności za naruszenie przepisów prawa pracy. Ze swobody przedsiębiorcy w kształtowaniu struktury organizacyjnej zakładu pracy nie wynika, że dokonana w ramach tej swobody likwidacja stanowiska pracy uniemożliwia lub czyni niecelowym przywrócenie do pracy pracownika, z którym bezzasadnie i z naruszeniem formalnych wymagań rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia (art. 56 par. 2 w zw. z art. 45 par. 2 k.p.).

Do stosunku pracy nie można stosować wadliwej i sprzecznej z konstytucją ustawy lustracyjnej - orzekł 17 października 2007 r. Sąd Rejonowy w Częstochowie.

Pracodawca może podpisać umowę o zakazie konkurencji z każdym pracownikiem, który według niego ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić firmę na szkodę.

Pracownicy w ciąży zatrudnionej na okres próbny krótszy niż jeden miesiąc albo na podstawie umowy na czas zastępstwa, której umowa nie ulega przedłużeniu do dnia porodu, nie przysługuje zasiłek macierzyński.

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży pracownicy, chyba że zachodzą wyjątkowe, określone przepisami okoliczności. Zakaz rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę w okresie ciąży obowiązuje także wtedy, gdy pracownica zaszła w ciążę już po złożeniu jej przez pracodawcę wypowiedzenia, ale przed dniem rozwiązania umowy o pracę. Co w sytuacji, gdy wypowiedzenie, nie wiedząc o swojej ciąży, złożyła sama kobieta?

Działacze związkowi są chronieni przed zwolnieniem nawet wtedy, gdy pracodawca nie wie o tym, że pełnią oni w organizacji związkowej funkcje objęte ochroną.

Prawa do odpoczynku pracownika odbywającego podróż służbową nie reguluje w sposób bezpośredni żaden przepis prawa. Powstaje więc pytanie, czy czas spędzony przez pracownika w podróży służbowej, w którym nie wykonuje on pracy, może być traktowany jak odpoczynek?

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest prowadzenie ewidencji czasu pracy pracownika. Każdy pracodawca, bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników, musi założyć i prowadzić taką ewidencję w zakresie przewidzianym przepisami prawa pracy.

Za określone zachowania pracownika pracodawca ma prawo ukarać go na zasadach przewidzianych w kodeksie pracy. Jakie kary można stosować? Za jakie przewinienia? Jakie są obowiązki pracodawcy, a jakie uprawnienia pracownika?

Pracownica korzysta z urlopu macierzyńskiego. Chce jednak skrócić pobyt na urlopie bez wykorzystania pozostałej części przez pracownika-ojca dziecka. Czy takie rozwiązanie jest możliwe?

Przejęcie przez nowego pracodawcę zakładu pracy lub jego określonej części powoduje istotne skutki prawne dla pracowników przejmowanego zakładu, które uregulowane są przede wszystkim w art. 231 kodeksu pracy. Wątpliwości budzą natomiast skutki tego przejęcia dla osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej, np. umowy zlecenia, umowy o dzieło lub kontraktu menedżerskiego.

Co do zasady urlopu wypoczynkowego udziela pracownikowi pracodawca. W niektórych przypadkach jednak pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu zgodnie z jego wnioskiem - jest tym wnioskiem związany. Jednym z takich wyjątków jest przewidziany w kodeksie pracy tzw. urlop na żądanie. Kiedy pracodawca może odmówić pracownikowi takiego urlopu?

Jeden z moich pracowników złożył w sądzie pozew odszkodowawczy ze znacznym przekroczeniem 14-dniowego terminu od dnia doręczenia informacji o rozwiązaniu stosunku pracy. Spodziewałem się, że pozew zostanie odrzucony, a sprawa nie będzie rozpatrywana. Tymczasem 24 września 2007 r. odebrałem pozew wraz z wezwaniem na rozprawę na 22 października 2007 r. Czy sąd postąpił zgodnie z prawem?

W układzie zbiorowym lub w regulaminie pracy pracodawca może rozszerzyć katalog osób mogących korzystać ze zwolnień z powodów osobistych oraz zwiększyć liczbę dni wolnych od pracy.

Niekiedy różne okoliczności zmuszają strony do odłożenia na później podpisania umowy o pracę. Aby zminimalizować ryzyko, że jedna z nich wycofa się z przyjętych ustaleń, mogą one podpisać tzw. przedwstępną umowę o pracę.

W razie świadomego ujawnienia przez pracownika tajemnicy pracodawcy możliwe jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Pracodawca nie może stale zlecać pracownikom pracy w godzinach nadliczbowych. Stanowi to naruszenie przepisów o czasie pracy, naraża go na odpowiedzialność za wykroczenie i karę grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł.

Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej sześć godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy. Czy pracodawca może udzielić jej pracownikowi na zakończenie dnia pracy, a tym samym zwolnić go wcześniej do domu?

W związku z sytuacją na rynku pracy coraz więcej firm chce zatrudniać cudzoziemców. Czy w każdym przypadku pracodawca musi mieć zezwolenie na jego zatrudnienie? Od czego zależy jego uzyskanie i ile ono kosztuje?

Działacz ponadzakładowej organizacji związkowej, który załatwiając sprawy związkowe zwalania się z pracy jest chroniony przed wypowiedzeniem umowy o pracę.

Przedłużająca się nieobecność pracownika z powodu tymczasowego aresztowania powoduje wygaśnięcie umowy. Zakończenie stosunku pracy następuje automatycznie, bez względu na wolę stron i przyczyny aresztowania.

Za czas nieświadczenia pracy, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie.

Każdy pracodawca bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników oraz rodzaj zawartej umowy o pracę jest zobowiązany prowadzić ewidencję czasu pracy, a na żądanie pracownika udostępnić ewidencję pracownikowi.

Kodeks pracy zawiera regulację, zgodnie z którą umowa o pracę na czas określony może zostać automatycznie przekształcona w umowę na czas nieokreślony.

Ostateczne rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody stwierdzające nieważność decyzji odwołującej ze stanowiska dyrektora szkoły podstawowej powoduje, że treść stosunku pracy odwołanego nauczyciela mianowanego należy oceniać z uwzględnieniem uprawnień wynikających z pełnienia funkcji dyrektora szkoły. (Wyrok Sądu Najwyższego z 6 grudnia 2005 r., SYGN. AKT III PK 96/05)

Pracodawca, który skarży orzeczenie sądu do kwoty niższej niż 50 tys. zł, obowiązany jest wnieść opłatę stosunkową obliczoną od wartości przedmiotu zaskarżenia.

Przepisy prawa pracy umożliwiają pracownikom uprawnionym do urlopu wychowawczego skorzystanie, w miejsce tego urlopu, z obniżenia wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.

W swoim zakładzie zatrudniłem ostatnio dwóch pracowników o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Słyszałem, że takim pracownikom przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy. Czy to prawda? Kiedy i w jakim wymiarze powinienem udzielić takiego urlopu?

Brak ewidencji pracy w godzinach nadliczbowych obciąża pracodawcę, a nie powołującego się na nią pracownika. (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2005 r., sygn. akt II PK 114/04).

Zatrudniamy w firmie kilku pracowników niepełnoetatowych w różnych wymiarach etatu, np. 1/3, 1/7, 3/5 etatu. Czy należy im zapewnić jedną część urlopu trwającą co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych?

Odwołanie pracownika z urlopu jest możliwe tylko gdy wskutek szczególnych, nieprzewidzianych w chwili rozpoczynania urlopu okoliczności, jego obecność jest nieodzowna.

Czas podróży służbowej liczy się w sposób ciągły od chwili przekroczenia granicy w drodze za granicę do chwili przekroczenia granicy w drodze powrotnej do kraju, bez uwzględnienia pory dziennej lub nocnej, godziny zmiany daty itp. Dobę stanowi czas każdych 24 godzin niezależnie od godziny, w której ten okres czasu się zaczyna. (Wyrok NSA z 22 marca 2000 r.; sygn. akt I SA/Lu 1747/98, niepublikowany).

Zakłady opieki zdrowotnej obowiązuje, tak jak wszystkich innych pracodawców, 5-dniowy tydzień pracy - orzekł Sąd Najwyższy. Dlatego norma tygodniowa czasu pracy dla pracowników medycznych powinna być skrócona.

Jeden z moich pracowników jest zatrudniony na 1/2 etatu i pracuje od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00 do 13.00. Jak w takiej sytuacji liczyć nadgodziny? Czy już za piątą godzinę pracy przysługuje dodatek?

Jesteśmy spółką z o.o, która prowadzi sieć hoteli. Jeden z naszych pracowników, pracujący w systemie zmianowym jako kelner w hotelu, poprosił, aby mógł przyjść do pracy w święto 15 sierpnia br., w zamian za co chce odebrać dzień wolny 3 września br. W harmonogramie pracownik ten nie miał zaplanowanej pracy w to święto. Odpowiadała mu taka zamiana, ponieważ chce mieć wolne 2 tygodnie od 3 do 16 września br., a ma do wykorzystania w tym roku jeszcze tylko 9 dni urlopu. Nie mógłby wziąć zatem wolnego na taki czas, ponieważ brakuje mu 1 dnia urlopu wypoczynkowego. Zgodziliśmy się na to, ponieważ w święto nasze hotele były otwarte. Teraz zastnawiamy się, czy słusznie się zgodziliśmy. Czy pracownik może odebrać dzień wolny za święto 3 września? Dodam, że okres rozliczeniowy w naszym zakładzie jest 4-miesięczny i kończy się 31 sierpnia br.

Zatrudniam na podstawie umów zlecenia kierowców do przewozu osób na lokalnych trasach. Przewozy dokonywane są małymi busami. Czy w związku z tym, że nie są to pracownicy, osoby te muszą mieć zapewnione jakiekolwiek przerwy w pracy?

W ostatnich kilku dniach większość pracowników naszego szpitala złożyło wnioski o udzielenie urlopów na żądanie na ten sam termin. Domyślamy się, że jest to ich forma protestu mająca na celu uzyskanie podwyżek wynagrodzeń. Czy mamy w tej sytuacji obowiązek udzielenia pracownikom urlopów na żądanie? Skorzystanie przez nich z urlopów na żądanie w tym samym czasie doprowadzi do dezorganizacji pracy.

Czy w zakładzie pracy, w którym pracownicy pracują od godziny 8.00 do 16.00, można wprowadzić system zmianowy? Jak w takim systemie należy wynagradzać pracowników?

Jestem kadrową w niewielkim zakładzie pracy. Trwa sezon urlopowy, w zakładzie pracy jest ustalony grafik urlopów. Niestety pracownicy dość często chcą przesuwać terminy urlopów, także pracodawca niekiedy poleca przesunięcie terminu urlopów ze względu na profil działalności zakładu pracy (niekiedy jest zmienne zapotrzebowanie na pracę). W skrajnych przypadkach zmuszona jestem przesuwać terminy zaplanowanych urlopów. Proszę wskazać, czy jest to praktyka zgodna z prawem i w jakich przypadkach można dokonać zmiany terminu wykorzystywania urlopu wypoczynkowego określonego w planie urlopów? - pyta Czytelniczka z Opola.

Pracownicy zakładów opieki zdrowotnej korzystają z prawa do przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (art. 129 § 1 k.p.) wobec czego określenie "dodatkowe dni wolne od pracy, o których mowa w art. 1291 §1 Kodeksu pracy", użyte w art. 32h ust.1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 ze zm.; obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89), po uchyleniu art. 1291 ustawą z dnia 1 marca 2001 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy (Dz.U. Nr 28, poz. 301), należy rozumieć jako "dni wolne od pracy w pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym."

Ponowne zatrudnienie pracownika

Pracownik może odmówić wykonywania niebezpiecznej pracy

Nie można pogorszyć pracownikowi warunków pracy

Czy pracownikowi można odebrać samochód służbowy

Czy pracownik ma prawo do odszkodowania

Odwołanie z funkcji kończy zatrudnienie

Ochrona kobiet w ciąży i w okresie macierzyństwa

Pracodawca zapłaci zadośćuczynienie za rozstrój zdrowia pracownika

Ile kosztuje sprawa w sądzie pracy

Nowy pracodawca przez rok musi stosować stary układ

Trzeba przywrócić do pracy mimo likwidacji stanowiska

Pracownik nie musiał składać oświadczenia

Pracodawca decyduje, z kim podpisać umowę

Nie wszystkie umowy terminowe z kobietami w ciąży przedłużane są do dnia porodu

Czy kobieta w ciąży może wycofać złożone już wypowiedzenie

Ochrona działaczy związkowych

Czy czas spędzony w delegacji można uznać za odpoczynek

Jak prawidłowo prowadzić ewidencję czasu pracy

Za co i w jaki sposób można ukarać pracownika

Czy można skrócić urlop macierzyński matki bez udzielania urlopu ojcu

Przejęcie zakładu pracy przez nowego pracodawcę a umowy cywilnoprawne

Czy pracodawca może odmówić pracownikowi urlopu na żądanie

Czy sąd powinien wyznaczyć rozprawę

Urlop okolicznościowy też na wniosek pracownika

O czym trzeba pamiętać podpisując przedwstępną umowę o pracę

Ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa

Pracy w nadgodzinach nie można planować

Czy przerwa może skrócić czas pracy

Zatrudnienie cudzoziemca

Sprawy związku można załatwiać w trakcie pracy

Tymczasowe aresztowanie pracownika

Pracownik może powstrzymać się od wykonywania pracy

Obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy

Zawarcie trzeciej umowy na czas określony

Odwołanie dyrektora nie oznacza rozwiązania stosunku pracy

Trzeba wpłacić 5 proc. od wartości zaskarżenia

Niższy wymiar czasu pracy czy urlop wychowawczy

Dodatkowy urlop dla niepełnosprawnego pracownika

Ewidencja czasu pracy w godzinach nadliczbowych

Jak udzielić urlopu pracownikowi pracującemu w niepełnym wymiarze etatu

Decyzji pracodawcy o odwołaniu z urlopu pracownik musi się podporządkować

Doba to każde kolejne 24 godziny

W służbie zdrowia obowiązuje skrócona norma czasu pracy

Nadgodziny na niepełnym etacie

Czy pracownik może odebrać dzień wolny w następnym okresie rozliczeniowym

Przerwa dla kierowcy

Czy pracownicy mogą zbiorowo wystąpić o urlop na żądanie

Praca na zmiany

Zmiany w planie urlopów

Uchwała SN z dnia 3 sierpnia 2007 r. sygn. I PZP 6/07