Kiedy przysługuje ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy?

Urlop wypoczynkowy jest jednym z przywilejów przysługujących pracownikom na mocy przepisów Kodeksu pracy. Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wypłacany jest tylko i wyłącznie w sytuacji rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę, jeśli pracownik z różnych względów nie wykorzystał urlopu wypoczynkowego w trakcie zatrudnienia.

Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego

Urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikom w ilości 20 lub 26 dni w roku kalendarzowym, w zależności od tzw. stażu urlopowego pod warunkiem, że przepracują u danego pracodawcy cały rok.

Jeśli pracownik zatrudniony jest na podstawie umowy terminowej lub jeśli z różnych powodów umowa o pracę zostaje rozwiązana (lub wygasa) przed upływem pełnego roku kalendarzowego, urlop wypoczynkowy zostaje naliczony proporcjonalnie do ilości miesięcy przepracowanych w danym roku kalendarzowym.

Umowa o pracę została zawarta na okres od 28.04.2015 do 27.09.2015. Pracownik posiada co najmniej 10-letni tzw. staż urlopowy, w związku z czym przysługuje mu 26 dni urlopu wypoczynkowego w skali roku. W związku z tym, że pracownik został zatrudniony tylko na okres od kwietnia do września, urlop wypoczynkowy zostanie naliczony proporcjonalnie do okresu wskazanego w umowie o pracę: (26 dni urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym: 12 miesięcy ) x 6 miesięcy (okres od kwietnia do września) = 12,99999 zawsze należy dokonywać zaokrąglenia w górę, z korzyścią dla pracownika. Pracownikowi będzie przysługiwał u pracodawcy, u którego przepracował okres od kwietnia do września, 13 dni urlopu wypoczynkowego.

Rekomendowany produkt: Zmiany w prawie pracy + kodeks pracy gratis

Urlop wypoczynkowy, co do zasady powinien zostać udzielony pracownikowi w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo, jednak pracownicy nie zawsze mają taką możliwość. Kodeks pracy wskazuje przyczyny, których wystąpienie umożliwia przesunięcie terminu urlopu wypoczynkowego i wśród nich znajduje się: czasowa niezdolność do pracy, urlop macierzyński, ćwiczenia wojskowe, odosobnienie w związku z chorobą zakaźną lub inne wystąpienie innych, szczególnych przyczyn uzasadniających przesunięcie wyznaczonego terminu urlopu wypoczynkowego.

Pracownik, który nie ma możliwości wykorzystania urlopu wypoczynkowego, gromadzi go i zwiększa jego ilość z chwilą nadejścia nowego roku kalendarzowego.

Czy niewykorzystany urlop wypoczynkowy przepada z chwilą odejścia z pracy?

Rozwiązanie umowy o pracę

W sytuacji, w której pracownik nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego w naturze, czyli poprzez faktyczne skorzystanie z dni wolnych od pracy, a nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę, pracodawca jest zobowiązany wypłacić pracownikowi zadośćuczynienie w postaci ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Wypłata ekwiwalentu pieniężnego jest niezależna od przyczyny rozwiązania umowy o pracę.

Rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić wskutek zgodnego oświadczenia woli czyli na mocy porozumienia stron, w drodze złożonego oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy przez jedną ze stron stosunku pracy lub bez wypowiedzenia w trybie natychmiastowym. W każdej sytuacji rozwiązania umowy o pracę, pracownikowi przysługuje prawo do ekwiwalentu pieniężnego, pod warunkiem, że nie wykorzystał całego przysługującego mu urlopu wypoczynkowego.

Wygaśnięcie

Umowa o pracę może również wygasnąć. Wygaśnięcie umowy o pracę rodzi obowiązek wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany przez pracownika urlop wypoczynkowy.

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, wygaśnięciem jest sytuacja, w której:

- pracownik zmarł,

- pracodawca zmarł,

- pracownik jest nieobecny w pracy co najmniej 3 miesiące z powodu tymczasowego aresztowania.

W przypadku śmierci pracownika, wszelkie prawa majątkowe, w tym prawo do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego przechodzi na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Brak wypłaty ekwiwalentu

Pracodawca nie zawsze jest zobowiązany do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Dzieje się tak w momencie przedłużenia pracownikowi umowy pracę, poprzez zawarcie bezpośrednio po zakończonej umowie o pracę, kolejnej umowy o pracę.

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Jeśli strony zawartego stosunku pracy postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawiania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą, to nie ma konieczności wypłaty ekwiwalentu pieniężnego.

Pracownicy często decydują się na takie rozwiązanie, ponieważ zależy im na zachowaniu dni urlopu wypoczynkowego.

Nie ma możliwości jednoczesnego zachowania prawa do dni urlopu wypoczynkowego i otrzymania wypłaty ekwiwalentu pieniężnego.

Jeśli strony nie postanowią o wykorzystaniu urlopu w trakcie przedłużonego stosunku pracy, pracownikowi będzie przysługiwała wypłata ekwiwalentu pieniężnego, w zamian za dni urlopu wypoczynkowego otrzyma wynagrodzenie.

Oczywiście zawarcie kolejnej umowy o pracę, pozwala pracownikowi nabyć prawo do kolejnych dni urlopu wypoczynkowego, pod warunkiem, że nie wykorzystał całego limitu dni urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym.

Ustawodawca nie sprecyzował jaką formę ma mieć owo postanowienie.

Wystarczającym wydaje się złożenie przez pracownika prośby o nie dokonywanie wypłaty ekwiwalentu pieniężnego i zobowiązanie do wykorzystania urlopu wypoczynkowego w naturze, w trakcie trwania nowo zawartej umowy o pracę oraz zaakceptowanie wniosku przez pracodawcę.

Współczynnik urlopowy

Współczynnik urlopowy jest pojęciem funkcjonującym na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Współczynnik ten zostaje ustalany odrębnie dla każdego roku kalendarzowego i używany jest w celu obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za 1 dzień urlopu wypoczynkowego.

W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy, współczynnik też podlega proporcjonalnemu zmniejszeniu.

Współczynnik urlopowy w 2015 roku wynosi 21. W przypadku osoby zatrudnionej na 1/2 etatu współczynnik urlopowy uwzględnianiu przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za 1 dzień urlopu wypoczynkowego wynosi: 10,5 (21 x 0,5).

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2014.1502 j.t.),

- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. (Dz.U.1997.2.14).

Zadaj pytanie na FORUM