Urlop macierzyński

Od 8 tygodni do nawet 15 tygodni będą mogli wydłużyć urlop rodzice dzieci urodzonych przedwcześnie lub takich, które wymagają dłuższego pobytu w szpitalu. 29 października 2024 r. rząd podjął decyzję o wprowadzeniu uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Bliźniaki a urlopy dla rodziców (ojcowski, macierzyński, rodzicielski i wychowawczy) - niektóre z nich są dłuższe, a inne pozostają w wymiarze takim, jaki przysługuje przy urodzeniu jednego dziecka.

Co do zasady – ochrona trwałości stosunku pracy pracownika przebywającego na urlopie związanym z rodzicielstwem (w tym m.in. na urlopie macierzyńskim), kończy się wraz z chwilą powrotu tego pracownika do pracy. Nie zawsze jednak wypowiedzenie pracodawcy, złożone pierwszego dnia po powrocie pracownika do pracy z urlopu macierzyńskiego, będzie uzasadnione. Istnieje również jeden skuteczny sposób na definitywne wyeliminowanie ryzyka zwolnienia z pracy po powrocie z urlopu macierzyńskiego. 

44 proc. badanych jest zdania, że należy zmienić nazwę "urlop macierzyński". Obowiązująca nazwa sugeruje, że opieka nad dzieckiem jest czasem odpoczynku. Ruszyła kampania edukacyjna #ToNieUrlop, zmieniająca krzywdzące przekonania społeczne na temat opieki nad małym dzieckiem i urlopów macierzyńskich. 

W ministerstwie rodziny, pracy i polityki społecznej trwają prace nad projektem ustawy wydłużającej urlopy macierzyńskie. Ustawa ma wydłużyć urlop macierzyński pracownikom-rodzicom dzieci przedwcześnie urodzonych oraz pracownikom-rodzicom dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających hospitalizacji.

Jak, gdzie i do kogo złożyć wniosek o urlop macierzyński? Czy można korzystać z urlopu macierzyńskim jeszcze przed porodem i jaki jest wymiar urlopu macierzyńskiego. Jest kilka zagadnień, o których należy pamiętać - szczególnie, jeżeli z części urlopu macierzyńskiego korzysta ojciec dziecka czy członek rodziny. Wzór wniosku jest wówczas bardziej skomplikowany.

Jaki jest wymiar urlopu macierzyńskiego 2024 i 2025 r.? Ile tygodni macierzyńskiego można wykorzystać przed porodem? Czy mogę zrezygnować z urlopu macierzyńskiego? To najczęstsze wątpliwości kobiet spodziewających się potomstwa czy, tych co już urodziły.

Być może jeszcze w tym roku będzie wdrożony do przepisów prawa pracy 100% płatny dodatkowy urlop macierzyński i tacierzyński. Komu przysługiwałby taki urlop: rodzicom wcześniaków. Aktualnie urlop macierzyński przysługuje po urodzeniu się dziecka, jeżeli dziecko jest wcześniakiem i przebywa w szpitalu, ze względu na swój trudny stan zdrowia (niekiedy wiele miesięcy) - rodzice nie mają możliwości w pełni wykorzystać tego czasu z dzieckiem. Czas to zmienić. W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej miały miejsce kolejne już rozmowy w ramach tej inicjatywy, zwanej: „koalicja dla wcześniaka”. Został powołany specjalny zespół ds. poprawy sytuacji rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych po narodzinach. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przedstawiła propozycje rozwiązań, które znajdą się w przygotowywanym projekcie ustawy. Projekt ma być przygotowany przed Dniem Matki.

W dniu 15 lutego 2024 roku ruszyły prace w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nad opracowaniem prawnych rozwiązań w zakresie uprawnień rodzicielskich dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz dzieci hospitalizowanych po urodzeniu. To poważny problem. Środowiska reprezentujące rodziców wcześniaków wskazują, że mama każdego wcześniaka, który wymaga hospitalizacji po narodzinach, miała prawo skorzystać z pełnopłatnego zwolnienia lekarskiego z tytułu opieki nad dzieckiem, a urlop macierzyński, żeby zaczynał się wraz z wypisem dziecka do domu. Dodatkowo, mamy wcześniaków aktualnie przebywające na urlopie macierzyńskim proszą o wydłużenie im tego urlopu o czas, jaki dziecko spędziło w szpitalu. 

Kwestia urlopów macierzyńskich dla matek wcześniaków to jeden z priorytetów resortu rodziny, pracy i polityki społecznej – zapewniła jego szefowa Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Dodała, że 15 lutego w tej sprawie odbędzie się kolejne spotkanie z przedstawicielami strony społecznej.

Matki dzieci, które są wcześniakami spędzają urlop macierzyński w szpitalu, a nie w domu. Mamy mówią: "Czujemy się okradane z urlopu macierzyńskiego". Ich zdaniem Urlop macierzyński powinien zaczynać się wraz z wypisem dziecka ze szpitala, a nie od dnia porodu. Siedem organizacji rodzicielskich zrzeszonych w Ogólnopolskim Porozumieniu Razem dla Wcześniaków apeluje o pilne zmiany prawne, które pozwolą wydłużyć urlop macierzyński mamom wcześniaków o czas pobytu dziecka w szpitalu. 

Czy jest okres ochronny po macierzyńskim? Czy po powrocie z macierzyńskiego pracodawca może zwolnić pracownicę? Jak zapewnić sobie ochronę przed zwolnieniem?

Urlop macierzyński przeważnie wykorzystuje matka dziecka. Nie oznacza to jednak, że ojciec nie ma do niego prawa. Sprawdź, jakie warunki muszą być spełnione, aby matka dziecka mogła zrezygnować ze swojej części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka. 

Wraz z wejściem w życie nowelizacji Kodeksu pracy, od 26 kwietnia 2023 r. zmienił się nie tylko wymiar urlopów związanych z rodzicielstwem, ale zmianie uległy również przepisy dotyczące zasiłku macierzyńskiego. Sprawdź, ile wynosi aktualny wymiar zasiłku macierzyńskiego.

Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy wdrażającą unijną dyrektywę dotyczącą tzw. work-life balance i tzw. dyrektywę rodzicielską. Uwzględnił w niej część poprawek wniesionych przez Senat.

Macierzyństwo a praca. W jaki sposób to pogodzić? Czy mamy chcą wracać po macierzyńskim na rynek pracy? Zobacz GALERIĘ!