REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ginekolog: urlop macierzyński na poronienie to paradoks; adekwatne jest w tej sytuacji zwolnienie lekarskie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ginekolog: urlop macierzyński na poronienie to paradoks; adekwatne jest w tej sytuacji zwolnienie lekarskie
Ginekolog: urlop macierzyński na poronienie to paradoks; adekwatne jest w tej sytuacji zwolnienie lekarskie
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Polskie ustawodawstwo dot. skróconego urlopu macierzyńskiego może budzić kontrowersje i wywoływać problemy, wykraczające poza określenie płci płodu – uważa prof. Artur Ludwin, ginekolog. Wg niego ustawodawstwo jest wręcz paradoksalne w kilku aspektach, a zdolność kobiety do pracy po utracie ciąży lub dziecka powinien określić indywidualnie lekarz.

Wsparcie rodziców doświadczających utraty ciąży oraz śmierci dziecka tuż po urodzeniu

W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej 24 lutego 2025 r. odbyło się pierwsze posiedzenie zespołu ds. opracowania rozwiązań w zakresie wsparcia rodziców doświadczających utraty ciąży oraz śmierci dziecka tuż po urodzeniu. Głównym celem jest analiza obowiązujących przepisów i wypracowanie rozwiązań zapewniających rodzicom realne wsparcie w tym trudnym czasie.

Zespół zajął się głównie obowiązującym wymogiem polskiego prawa, że świadczenia w postaci zasiłku pogrzebowego tudzież skróconego urlopu macierzyńskiego – do ośmiu tygodni - przysługuje tylko wówczas, kiedy znana jest płeć dziecka.

Zgodnie z informacją przekazaną przez MRPiPS każdego roku w Polsce około 30 tys. kobiet doświadcza poronienia lub rodzi martwe dziecko. "Niestety, na poziomie legislacyjnym wciąż występuje niezgodność terminologiczna oraz kolizja pomiędzy przepisami regulującymi kwestie uprawnień przysługujących rodzicom doświadczającym tej straty" - czytamy.

Podczas pierwszego posiedzenia zespołu ds. opracowania rozwiązań w zakresie wsparcia tych rodziców omówiono m.in. problem konieczności ustalenia płci dziecka jako warunku skorzystania z przysługujących uprawnień, takich jak skrócony urlop macierzyński czy zasiłek pogrzebowy. "Niestety, pomoc państwowa dla kobiety, która straciła ciążę jest dostępna jedynie w sytuacji, gdy możliwe jest ustalenie płci dziecka - czyli zaznaczenia jednej rubryczki w formularzu. To absurd" - powiedziała ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Pierwsze spotkanie rozpoczęło prace nad zdiagnozowaniem występujących problemów i wypracowaniem białej księgi. W dłuższej perspektywie – jak czytamy w komunikacie - taki dokument pomoże stworzyć warunki, które zapewnią, że "rodzice doświadczający życiowej tragedii nie będą mieli zmagać się z dodatkowymi trudnościami stworzonymi przez państwo".

Zespół, jak poinformowano, będzie kontynuował prace nad propozycjami zmian legislacyjnych, które zapewnią rodzicom przejrzyste i dostępne mechanizmy wsparcia.

PAP zwróciła się o opinię w tej sprawie do prof. Artura Ludwina, kierownika Katedry i Kliniki Ginekologii i Położnictwa WUM oraz do dr Bartosza Godka, ginekologa, który aktywnie udziela się w mediach społecznościowych.

REKLAMA

Autopromocja

Urlop macierzyński - nieadekwatny w przypadku poronienia

Prof. Ludwin w rozmowie z PAP zauważył, że określenie "urlop macierzyński" może być postrzegane jako z gruntu rzeczy nieadekwatne w sytuacji, gdy kobieta traci ciążę, a jej urlop nie służy opiece macierzyńskiej nad nowonarodzonym dzieckiem, lecz jest ustawowo określanym sztywno okresem przeznaczonym na rekonwalescencję organizmu kobiety.

Wskazał, że w rzeczywistości jest to przecież okres niezdolności do pracy, który może być różnej długości, w zależności od etapu, na jakim doszło do straty ciąży. "Poronienie wczesnej ciąży pod względem fizycznym wymaga znacznie krótszej rekonwalescencji niż strata dziecka w późniejszym etapie ciąży lub podczas porodu zabiegowego" - zaznaczył. Dodał, że indywidualny jest też czas potrzebny na przepracowanie takiego traumatycznego doświadczenia.

"W żadnym przypadku podczas skróconego urlopu macierzyńskiego kobieta, niestety nie może, z przyczyn niezależnych od siebie, pełnić opieki macierzyńskiej w stosunku do zmarłego dziecka. Stosowanie określenia urlop macierzyński jest w tym wypadku niewłaściwe i może wręcz wywoływać uczucie stygmatyzacji wśród kobiet, które doświadczyły straty, a przedkładają pracodawcy wniosek o urlop macierzyński" – podkreślił rozmówca PAP.

W jego ocenie, bardziej adekwatne wydaje się zwolnienie lekarskie, którego długość określa lekarz stosownie do kondycji fizycznej i psychicznej kobiety.

Problemy z ustaleniem płci utraconego płodu

Prof. Ludwin zauważył, że w przypadku młodszych ciąż, gdy niemożliwe jest "od ręki" ustalenie płci płodu, kobiety zmuszone są do opłacenia i zorganizowania badania genetycznego na własną rękę, aby móc wpisać do odpowiedniej rubryki, czy stracony płód miał być dziewczynką, czy chłopcem. "Z założenia wyklucza to niektóre grupy pacjentek, zwłaszcza te, które na takie badanie po prostu nie stać" – zaznaczył lekarz.

Wskazał, że niniejszy zapis dyskryminuje również poronienia, które dokonują się w domu, lub w innych sytuacjach, gdy niemożliwe jest pozyskanie materiału do dalszych badań. "Dziś z medycznego punktu widzenia preferujemy zachowawcze prowadzenie poronień, bez niepotrzebnej medykalizacji i procedur inwazyjnych, w trakcie których możliwe jest pozyskanie materiału do badań genetycznych" – poinformował.

Jego zdaniem, zapewne w założeniach ustawodawcy skrócony urlop macierzyński to uprawnienie, z którego powinny korzystać głównie kobiety po stracie bardziej zaawansowanych ciąż, gdy określenie płci wymaga jedynie oceny "na oko".

"Warto też wspomnieć o rzadkich przypadkach hermafrodytyzmu, utrudniającego ocenę płci nawet w przypadku ciąż donoszonych" - zauważył ginekolog.

Podkreślił, iż ma wątpliwości co do tego, czy rozszerzenie braku konieczności określania płci to dobry kierunek. "Dla przykładu: mamy ciąże wykrywane tylko biochemicznie. Tu także, na tym najwcześniejszym etapie, może dojść do straty ciąży, a jedynym objawem jest spadek oznaczeń hormonalnych i pod względem fizycznym organizm kobiety nie wymaga rekonwalescencji. Czy w takim przypadku też należy się urlop macierzyński?" – pytał.

Niezdolność do pracy w związku z utratą ciąży lub dziecka

Podkreślił, że jest zwolennikiem określania niezdolności do pracy w związku z utratą ciąży lub dziecka przez lekarza w każdym przypadku indywidualnie. "Ustawodawstwo w kwestiach zdrowotnych powinno być wolne od populizmu i jednocześnie nie generować nierówności" - dodał specjalista.

Jak zauważył prof. Artur Ludwin, z jednej strony, ze względu na związane trudności i obwarowania administracyjne obecnie mała liczba pacjentek decyduje się skorzystać z opcji tego urlopu, pozostając przy łatwiej dostępnym L4, opłacanym przez pracodawcę.

Kierownik Katedry i Kliniki Ginekologii i Położnictwa WUM zastanawia się, czy lobbowanie na rzecz łatwiejszej dostępności do "skróconego urlopu macierzyńskiego” nie jest przypadkiem stymulowane przez pracodawców, którzy nie chcą opłacać L4 kobietom, które straciły ciążę lub dziecko i z tego powodu nie są zdolne jeszcze do pracy. "Wprowadzenie takiej formy urlopu (bez konieczności określania płci dziecka – PAP) może wpłynąć na zmniejszenie liczby dni, w których pracodawca musi wypłacać wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, zwłaszcza jeśli urlop ten nie wiązałby się z tak wysokimi kosztami jak tradycyjne zwolnienie lekarskie (L4)" - ocenił.

Podkreślił jednocześnie, że zdrowie fizyczne i psychiczne kobiety po poronieniu lub stracie dziecka "powinno być głównym czynnikiem decydującym o jej zdolności do pracy". "W idealnym scenariuszu, decyzja o urlopie powinna opierać się na indywidualnej ocenie lekarza, który weźmie pod uwagę zarówno stan fizyczny, jak i psychiczny kobiety" – zaakcentował specjalista. To, jak twierdzi, pozwoliłoby uniknąć sytuacji, w której kobieta jest zmuszona wrócić do pracy zbyt wcześnie, mimo że jej organizm lub psychika wciąż potrzebują czasu na regenerację.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z kolei dr Bartosz Godek, ginekolog, powiedział w rozmowie z PAP że jeśli do poronienia dochodzi w pierwszym trymestrze ciąży, zwłaszcza przed 10 tygodniem, bardzo trudno jest określić płeć płodu. Wskazał, że "jedyną możliwością jest wykonanie badań genetycznych, które dotychczas nie były refundowane i pacjentka musiała zapłacić za nie sama".

Zapytany przez PAP o jego doświadczenia w tym zakresie odparł, że "oczywiście wiele kobiet wykonywało badania genetyczne, zwłaszcza w sytuacji poronień nawracających, by sprawdzić, jaka była ich przyczyna". Podkreślił jednocześnie, że czasem "dochodziło do kuriozalnych sytuacji, gdy jedyną przyczyną do badań genetycznych była konieczność ustalenia płci dziecka, by otrzymać świadczenie".

Dodał, iż wiązało się to z traumatycznym dla wielu pacjentek pozyskiwaniem materiału genetycznego w trakcie poronienia.

"Poronienie to bardzo ciężkie doświadczenie dla kobiety i jej partnera" – zaznaczył specjalista. W jego ocenie, bardzo ważne jest w takiej sytuacji wsparcie psychologiczne, a także opieka lekarza. "Świadomość, jakie mogą być przyczyny poronień, fachowa wiedza i wsparcie, pomagają przejść przez tą trudną sytuację" – podkreślił dr Godek.

Ginekolog zaznaczył, że na pewno każda kobieta powinna mieć możliwość, aby przeżyć żałobę i wyleczyć traumę, na co potrzeba czasu, by psychicznie i fizycznie mogła wrócić do pracy.

Oczywiście, jak zaakcentował, jest sprawą bardzo indywidualną, ile to będzie trwało. "Dla lekarza nie ma znaczenia, jaka będzie forma prawna takiego zwolnienia/urlopu, ważne by pacjentka miała możliwość odpocząć i dojść do siebie. Ale nazwa "urlop macierzyński" nie jest w tej sytuacji najbardziej trafna” – podkreślił Bartosz Godek.

Mira Suchodolska (PAP)
mir/ malk/

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kododatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja?

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

REKLAMA

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

REKLAMA

Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego

W III kwartale 2025 r. obowiązują już cztery istotne i nowe ustawy w obszarze prawa pracy. Przyglądamy się jednej z nich w zakresie zmian w zatrudnieniu jakie weszły na skutek tych nowych regulacji. Chodzi o istotną instytucję bo o umowę o pracę! To dokument, który ma kluczowe znaczenie dla stosunku pracy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszystkich zatrudnionych osób.

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

REKLAMA