REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ginekolog: urlop macierzyński na poronienie to paradoks; adekwatne jest w tej sytuacji zwolnienie lekarskie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ginekolog: urlop macierzyński na poronienie to paradoks; adekwatne jest w tej sytuacji zwolnienie lekarskie
Ginekolog: urlop macierzyński na poronienie to paradoks; adekwatne jest w tej sytuacji zwolnienie lekarskie
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Polskie ustawodawstwo dot. skróconego urlopu macierzyńskiego może budzić kontrowersje i wywoływać problemy, wykraczające poza określenie płci płodu – uważa prof. Artur Ludwin, ginekolog. Wg niego ustawodawstwo jest wręcz paradoksalne w kilku aspektach, a zdolność kobiety do pracy po utracie ciąży lub dziecka powinien określić indywidualnie lekarz.

Wsparcie rodziców doświadczających utraty ciąży oraz śmierci dziecka tuż po urodzeniu

W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej 24 lutego 2025 r. odbyło się pierwsze posiedzenie zespołu ds. opracowania rozwiązań w zakresie wsparcia rodziców doświadczających utraty ciąży oraz śmierci dziecka tuż po urodzeniu. Głównym celem jest analiza obowiązujących przepisów i wypracowanie rozwiązań zapewniających rodzicom realne wsparcie w tym trudnym czasie.

Zespół zajął się głównie obowiązującym wymogiem polskiego prawa, że świadczenia w postaci zasiłku pogrzebowego tudzież skróconego urlopu macierzyńskiego – do ośmiu tygodni - przysługuje tylko wówczas, kiedy znana jest płeć dziecka.

Zgodnie z informacją przekazaną przez MRPiPS każdego roku w Polsce około 30 tys. kobiet doświadcza poronienia lub rodzi martwe dziecko. "Niestety, na poziomie legislacyjnym wciąż występuje niezgodność terminologiczna oraz kolizja pomiędzy przepisami regulującymi kwestie uprawnień przysługujących rodzicom doświadczającym tej straty" - czytamy.

Podczas pierwszego posiedzenia zespołu ds. opracowania rozwiązań w zakresie wsparcia tych rodziców omówiono m.in. problem konieczności ustalenia płci dziecka jako warunku skorzystania z przysługujących uprawnień, takich jak skrócony urlop macierzyński czy zasiłek pogrzebowy. "Niestety, pomoc państwowa dla kobiety, która straciła ciążę jest dostępna jedynie w sytuacji, gdy możliwe jest ustalenie płci dziecka - czyli zaznaczenia jednej rubryczki w formularzu. To absurd" - powiedziała ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Pierwsze spotkanie rozpoczęło prace nad zdiagnozowaniem występujących problemów i wypracowaniem białej księgi. W dłuższej perspektywie – jak czytamy w komunikacie - taki dokument pomoże stworzyć warunki, które zapewnią, że "rodzice doświadczający życiowej tragedii nie będą mieli zmagać się z dodatkowymi trudnościami stworzonymi przez państwo".

Zespół, jak poinformowano, będzie kontynuował prace nad propozycjami zmian legislacyjnych, które zapewnią rodzicom przejrzyste i dostępne mechanizmy wsparcia.

PAP zwróciła się o opinię w tej sprawie do prof. Artura Ludwina, kierownika Katedry i Kliniki Ginekologii i Położnictwa WUM oraz do dr Bartosza Godka, ginekologa, który aktywnie udziela się w mediach społecznościowych.

REKLAMA

Autopromocja

Urlop macierzyński - nieadekwatny w przypadku poronienia

Prof. Ludwin w rozmowie z PAP zauważył, że określenie "urlop macierzyński" może być postrzegane jako z gruntu rzeczy nieadekwatne w sytuacji, gdy kobieta traci ciążę, a jej urlop nie służy opiece macierzyńskiej nad nowonarodzonym dzieckiem, lecz jest ustawowo określanym sztywno okresem przeznaczonym na rekonwalescencję organizmu kobiety.

Wskazał, że w rzeczywistości jest to przecież okres niezdolności do pracy, który może być różnej długości, w zależności od etapu, na jakim doszło do straty ciąży. "Poronienie wczesnej ciąży pod względem fizycznym wymaga znacznie krótszej rekonwalescencji niż strata dziecka w późniejszym etapie ciąży lub podczas porodu zabiegowego" - zaznaczył. Dodał, że indywidualny jest też czas potrzebny na przepracowanie takiego traumatycznego doświadczenia.

"W żadnym przypadku podczas skróconego urlopu macierzyńskiego kobieta, niestety nie może, z przyczyn niezależnych od siebie, pełnić opieki macierzyńskiej w stosunku do zmarłego dziecka. Stosowanie określenia urlop macierzyński jest w tym wypadku niewłaściwe i może wręcz wywoływać uczucie stygmatyzacji wśród kobiet, które doświadczyły straty, a przedkładają pracodawcy wniosek o urlop macierzyński" – podkreślił rozmówca PAP.

W jego ocenie, bardziej adekwatne wydaje się zwolnienie lekarskie, którego długość określa lekarz stosownie do kondycji fizycznej i psychicznej kobiety.

Problemy z ustaleniem płci utraconego płodu

Prof. Ludwin zauważył, że w przypadku młodszych ciąż, gdy niemożliwe jest "od ręki" ustalenie płci płodu, kobiety zmuszone są do opłacenia i zorganizowania badania genetycznego na własną rękę, aby móc wpisać do odpowiedniej rubryki, czy stracony płód miał być dziewczynką, czy chłopcem. "Z założenia wyklucza to niektóre grupy pacjentek, zwłaszcza te, które na takie badanie po prostu nie stać" – zaznaczył lekarz.

Wskazał, że niniejszy zapis dyskryminuje również poronienia, które dokonują się w domu, lub w innych sytuacjach, gdy niemożliwe jest pozyskanie materiału do dalszych badań. "Dziś z medycznego punktu widzenia preferujemy zachowawcze prowadzenie poronień, bez niepotrzebnej medykalizacji i procedur inwazyjnych, w trakcie których możliwe jest pozyskanie materiału do badań genetycznych" – poinformował.

Jego zdaniem, zapewne w założeniach ustawodawcy skrócony urlop macierzyński to uprawnienie, z którego powinny korzystać głównie kobiety po stracie bardziej zaawansowanych ciąż, gdy określenie płci wymaga jedynie oceny "na oko".

"Warto też wspomnieć o rzadkich przypadkach hermafrodytyzmu, utrudniającego ocenę płci nawet w przypadku ciąż donoszonych" - zauważył ginekolog.

Podkreślił, iż ma wątpliwości co do tego, czy rozszerzenie braku konieczności określania płci to dobry kierunek. "Dla przykładu: mamy ciąże wykrywane tylko biochemicznie. Tu także, na tym najwcześniejszym etapie, może dojść do straty ciąży, a jedynym objawem jest spadek oznaczeń hormonalnych i pod względem fizycznym organizm kobiety nie wymaga rekonwalescencji. Czy w takim przypadku też należy się urlop macierzyński?" – pytał.

Niezdolność do pracy w związku z utratą ciąży lub dziecka

Podkreślił, że jest zwolennikiem określania niezdolności do pracy w związku z utratą ciąży lub dziecka przez lekarza w każdym przypadku indywidualnie. "Ustawodawstwo w kwestiach zdrowotnych powinno być wolne od populizmu i jednocześnie nie generować nierówności" - dodał specjalista.

Jak zauważył prof. Artur Ludwin, z jednej strony, ze względu na związane trudności i obwarowania administracyjne obecnie mała liczba pacjentek decyduje się skorzystać z opcji tego urlopu, pozostając przy łatwiej dostępnym L4, opłacanym przez pracodawcę.

Kierownik Katedry i Kliniki Ginekologii i Położnictwa WUM zastanawia się, czy lobbowanie na rzecz łatwiejszej dostępności do "skróconego urlopu macierzyńskiego” nie jest przypadkiem stymulowane przez pracodawców, którzy nie chcą opłacać L4 kobietom, które straciły ciążę lub dziecko i z tego powodu nie są zdolne jeszcze do pracy. "Wprowadzenie takiej formy urlopu (bez konieczności określania płci dziecka – PAP) może wpłynąć na zmniejszenie liczby dni, w których pracodawca musi wypłacać wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, zwłaszcza jeśli urlop ten nie wiązałby się z tak wysokimi kosztami jak tradycyjne zwolnienie lekarskie (L4)" - ocenił.

Podkreślił jednocześnie, że zdrowie fizyczne i psychiczne kobiety po poronieniu lub stracie dziecka "powinno być głównym czynnikiem decydującym o jej zdolności do pracy". "W idealnym scenariuszu, decyzja o urlopie powinna opierać się na indywidualnej ocenie lekarza, który weźmie pod uwagę zarówno stan fizyczny, jak i psychiczny kobiety" – zaakcentował specjalista. To, jak twierdzi, pozwoliłoby uniknąć sytuacji, w której kobieta jest zmuszona wrócić do pracy zbyt wcześnie, mimo że jej organizm lub psychika wciąż potrzebują czasu na regenerację.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z kolei dr Bartosz Godek, ginekolog, powiedział w rozmowie z PAP że jeśli do poronienia dochodzi w pierwszym trymestrze ciąży, zwłaszcza przed 10 tygodniem, bardzo trudno jest określić płeć płodu. Wskazał, że "jedyną możliwością jest wykonanie badań genetycznych, które dotychczas nie były refundowane i pacjentka musiała zapłacić za nie sama".

Zapytany przez PAP o jego doświadczenia w tym zakresie odparł, że "oczywiście wiele kobiet wykonywało badania genetyczne, zwłaszcza w sytuacji poronień nawracających, by sprawdzić, jaka była ich przyczyna". Podkreślił jednocześnie, że czasem "dochodziło do kuriozalnych sytuacji, gdy jedyną przyczyną do badań genetycznych była konieczność ustalenia płci dziecka, by otrzymać świadczenie".

Dodał, iż wiązało się to z traumatycznym dla wielu pacjentek pozyskiwaniem materiału genetycznego w trakcie poronienia.

"Poronienie to bardzo ciężkie doświadczenie dla kobiety i jej partnera" – zaznaczył specjalista. W jego ocenie, bardzo ważne jest w takiej sytuacji wsparcie psychologiczne, a także opieka lekarza. "Świadomość, jakie mogą być przyczyny poronień, fachowa wiedza i wsparcie, pomagają przejść przez tą trudną sytuację" – podkreślił dr Godek.

Ginekolog zaznaczył, że na pewno każda kobieta powinna mieć możliwość, aby przeżyć żałobę i wyleczyć traumę, na co potrzeba czasu, by psychicznie i fizycznie mogła wrócić do pracy.

Oczywiście, jak zaakcentował, jest sprawą bardzo indywidualną, ile to będzie trwało. "Dla lekarza nie ma znaczenia, jaka będzie forma prawna takiego zwolnienia/urlopu, ważne by pacjentka miała możliwość odpocząć i dojść do siebie. Ale nazwa "urlop macierzyński" nie jest w tej sytuacji najbardziej trafna” – podkreślił Bartosz Godek.

Mira Suchodolska (PAP)
mir/ malk/

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

REKLAMA