Tematy - Nauczyciele, Ubezpieczenia społeczne - INFOR.PL

Korzystanie przez pracownika z urlopu bezpłatnego wywołuje zmianę jego sytuacji w zakresie m.in. prawa do świadczeń chorobowych czy zdrowotnych z powszechnego systemu opieki zdrowotnej. Wraz z pracownikiem prawo do świadczeń zdrowotnych tracą członkowie jego rodziny.Jak kształtuje się sytuacja ubezpieczeniowa pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym?

Obowiązujące przepisy nie wskazują, jak często ZUS powinien kontrolować płatników. W praktyce częstotliwość kontroli jest wyznaczana wymaganiami skutecznego dochodzenia należności z tytułu składek. Swoboda organów w zakresie czasu trwania, częstotliwości i sposobu przeprowadzania postępowania kontrolnego jest jednak znacznie ograniczona.

Urlop dla poratowania zdrowia, zwany również urlopem zdrowotnym dla nauczycieli, czekają pewne zmiany. Rada ministrów przyjęła bowiem projekt ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela z dnia 12 lipca 2013 roku. Zmiany te skutkują doprecyzowaniem celu przeznaczenia urlopu dla poratowania zdrowia, zmianą kryteriów jego przyznawania, jego wymiaru oraz zmianą w zakresie orzekania. Planowany termin wejścia w życie zmian to 1 stycznia 2014 roku.

Czy członkowie rodziny przedsiębiorcy, pomagający w prowadzeniu tej działalności, podlegają obowiązkowi zgłoszenia do ZUS jako osoby współpracujące, czy też mogą być zatrudnieni na podstawie umowy cywilnoprawnej?

Zdarza się, że ta sama osoba jest zatrudniona w różnych formach (np. umowa o pracę, zlecenie) u dwóch lub więcej podmiotów, a być może prowadzi też działalność gospodarczą. Taka sytuacja to tzw. zbieg tytułów ubezpieczeń. W takim przypadku należy ustalić przede wszystkim, z jakiego tytułu składki będą dobrowolne, a z jakiego obowiązkowe.

Umowa zlecenia jest stosowana na szeroko rozumianym rynku pracy niemal tak często jak sama umowa o pracę. Powszechne jej stosowanie, może jednak budzić pewne wątpliwości. Jakie składki opłacić za osobę wykonującą zlecenie w okresie zawieszenia własnej działalności gospodarczej?

Urlop wypoczynkowy nauczycieli i urlop dla poratowania zdrowia będą udzielane na nowych zasadach. Przewiduje to nowelizacja Karty nauczyciela, która ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.

Zmiany w Karcie nauczyciela w 2014 roku mają służyć podniesieniu jakości pracy w szkołach. Wynagrodzenia nauczycieli będą miały bardziej motywacyjny i elastyczny charakter, a wysokość dodatku wiejskiego zostanie ujednolicona. Przewiduje się również m.in. zmiany w zakresie urlopu dla poratowania zdrowia.

Urlop zdrowotny dla nauczycieli, inaczej nazywany urlopem na poratowanie zdrowia, przysługuje nauczycielom, na mocy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela. Urlop ten jest dodatkowym przywilejem nauczycieli, przyznanym im przez ustawodawcę, obok innych uprawnień urlopowych.

Dodatki uzupełniające dla nauczycieli słusznie obciążają gminy. Takie rozwiązanie przyjął Trybunał Konstytucyjny, rozpatrując zgodność z ustawa zasadniczą przepisu, nakładającego na jednostki samorządu terytorialnego, obowiązek wypłacania nauczycielom dodatku uzupełniającego.

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nauczyciela akademickiego równa się wysokości wynagrodzenia przysługującego za urlop wypoczynkowy. Za urlop nauczyciel otrzymuje uposażenie w kwocie, jaką otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował. Czy zasady obliczania ekwiwalentu są zgodne z konstytucją?

Dodatek uzupełniający do wynagrodzenia nauczycieli jest zgodny z konstytucją. To rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego wynikające z wyroku z dnia 16 lipca 2013 r.

Dodatki uzupełniające do pensji nauczycieli zostają - wyrok TK. Tak w wyroku z dnia 16 lipca 2013 r. orzekł Trybunał Konstytucyjny.

Zasady ustalania emerytur to przedmiot rozstrzygnięcia TK. Art. 21 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zakresie, w jakim nie ma zastosowania do osób, które pobierały wcześniejszą emeryturę, przyznaną na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990 r. w sprawie wcześniejszych emerytur dla pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy jest zgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 67 ust. 2 Konstytucji.

Emerytury w 2014 r. niewiele wzrosną. Wskaźnik waloryzacji pozostanie na ustawowym minimum 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2013 r. Wobec tego podwyżka emerytury wyniesie od 34 gr do 1,24 zł dziennie.

System emerytalny od reformy w 1999 r. pierwszy raz został poddany przeglądowi. Z raportu jasno wynika, że konieczna jest gruntowa reforma otwartych funduszy emerytalnych.

Zgłoszenie zleceniobiorcy – absolwenta studiów wyższych do ZUS powinno nastąpić od dnia ukończenia studiów, którym jest dzień złożenia egzaminu dyplomowego. Nie ma przy tym znaczenia zamiar kontynuowania studiów przez zleceniobiorcę z tytułem licencjata.

Urlop dla poratowania zdrowia, zwany również urlopem zdrowotnym, został przyznany przez ustawodawcę tylko niektórym pracownikom (grupom zawodowym). Są nimi m. in. nauczyciele, sędziowie, prokuratorzy, policjanci, strażacy lub górnicy.

Umowa zlecenia może stanowić jedyny tytuł ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Wówczas ubezpieczenie zleceniobiorcy upoważnia do bezpłatnej służby zdrowia. Czy brak wypłacenia wynagrodzenia uniemożliwia pracownikowi korzystanie z bezpłatnej opieki medycznej?

Przedsiębiorcy, którzy mają zaległości z tytułu nieopłaconych składek należnych za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r., mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o ich umorzenie. Jak ubiegać się o umorzenie zaległości wobec ZUS na podstawie nowych przepisów?

Urlop wypoczynkowy nauczycieli akademickich uczelni publicznej lub niepublicznej regulują przepisy szczególne. Wszystkim nauczycielom, niezależnie od poziomu wykształcenia czy okresu zatrudnienia, przysługuje prawo do wyższego urlopu wypoczynkowego, który wynosi 36 dni roboczych i powinien być wykorzystany w okresie wolnym od zajęć.

1 marca 2013 r. nastąpiła waloryzacja emerytur, w związku z czym obowiązują nowe kwoty najniższych emerytur i rent, a także dodatków oraz kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent z tytułu osiągania przychodu z działalności zarobkowej.

W niektórych przypadkach inspektorzy ZUS po przeprowadzeniu kontroli wykonywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatnika składek sporządzają protokół pokontrolny zawierający inne wnioski niż protokół sporządzony podczas kontroli, która miała miejsce wcześniej, mimo że stan faktyczny, jaki był wówczas kontrolowany, nie uległ zmianie. Jakie skutki dla przedsiębiorcy ma zmiana protokołu pokontrolnego?

Składki na ubezpieczenie społeczne młodocianych uzależnione są od roku nauki i okresu ubezpieczenia młodego pracownika oraz od podmiotu finansującego składki. Może nim być płatnik/pracodawca bądź ubezpieczony/pracownik.

ZUS ustalił składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za styczeń - grudzień 2013 r. dla osób prowadzących pozarolniczą działalność.

Gdy ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki do przyznania prawa do emerytury, a ZUS wydał decyzję odmowną, będzie musiał wypłacić emerytowi także odsetki ustawowe za opóźnienie w wypłacie. Nie dotyczy to sytuacji opóźnienia w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia, za które ZUS nie ponosi odpowiedzialności.

ZUS od początku 2013 r. zobowiązany jest do wydawania interpretacji indywidualnych w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasadniczo zleceniobiorca jest obejmowany obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowymi i wypadkowym) w okresie od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego może przystąpić w każdej chwili, jeżeli przekaże płatnikowi składek-zleceniodawcy wniosek wyrażający wolę przystąpienia do tego ubezpieczenia. Ta generalna zasada nie będzie jednak miała zastosowania w licznych sytuacjach, kiedy umowa zlecenia nie stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Zdarza się tak np. w przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczeń, m.in. gdy zleceniobiorca jest jednocześnie zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

Emeryci i renciści mają obowiązek złożenia zaświadczenia o zarobkach z poprzedniego roku kalendarzowego. Termin zgłoszenia mija z końcem lutego.

Zespół szkół przeprowadza kursy dla młodzieży (nauczanie teoretyczne). Okresowo zatrudniamy nauczycieli z innej szkoły (na podstawie porozumienia między jednostkami), którym określa się liczbę godzin do przepracowania. Wynagrodzenie wypłaca się według rozporządzenia MEN. Okres zatrudnienia wynosi 1 miesiąc. Czy w takim wypadku można zamiast umów o pracę zawrzeć z tymi nauczycielami umowy zlecenia?

Od 1 stycznia 2013 r. obowiązują nowe regulacje w zakresie przystąpienia do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Obecnie może do nich przystąpić każdy, kto nie spełnia warunków do podlegania tym ubezpieczeniom obowiązkowo.

Pracodawca ma obowiązek przekazać pracownikom informacje o składkach przekazanych za nich do ZUS. Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2012 r. informację taką przekazuje raz w roku, za rok ubiegły.

Szczególne uregulowania w zakresie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego dotyczą uczniów oraz studentów przed ukończeniem 26 lat, którzy są zatrudnieni na podstawie umów zlecenia, a także uczniów – pracowników, którzy w świetle przepisów prawa pracy są uznawani za pracowników młodocianych.

Do kogo należy opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne (zatrudniającego czy zakładu karnego) za pracującego skazanego, zależy od rodzaju zawartej umowy, czyli od podstawy zatrudnienia. Wynika to z faktu, że nie każda podstawa zatrudnienia powoduje powstanie obowiązku ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Dla tej grupy osób ważne jest ustalenie, na jakiej podstawie prawnej mają wykonywać pracę zarobkową.

Obowiązujące przepisy dopuszczają zatrudnianie młodocianych, a więc osób, które ukończyły 16 lat, ale nie przekroczyły 18 lat. Wyjątkowo dopuszczalne jest również wykonywanie pracy przez osoby, które nie ukończyły 16 lat. Zarówno ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, jak i ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nie określają minimalnego wieku, od którego osiągnięcia jest uzależnione objęcie obowiązkiem ubezpieczeniowym.

W zawiadomieniu o zamiarze wszczęcia kontroli wskazano, że kontrola ZUS ma dotyczyć prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych tylko jednej pracownicy. Osoba ta przepracowała u nas tylko 2 tygodnie, a następnie poszła na zwolnienie lekarskie (posiadała okres wyczekiwania z tytułu poprzedniego zatrudnienia) – okazało się, że jest w trzecim miesiącu ciąży. Pracownica jest na zwolnieniu już od półtora miesiąca i przypuszczam, że nie wróci do pracy przed porodem. Dlaczego ZUS żąda akt tylko tej jednej pracownicy?

Zmiana terminów osiągania wieku uprawniającego do zakończenia aktywności zawodowej niesie za sobą również potrzebę dostosowania przepisów z ustaw pragmatycznych określających możliwość rozwiązania stosunku pracy z osobami wykonującymi zawody i prace wymagające szczególnych umiejętności.

Uzyskanie emerytury jest na ogół uzależnione od złożenia wniosku o to świadczenie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ZUS przyznaje z urzędu emeryturę osobie pobierającej rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Prowadzę mały zakład fryzjerski. Ze względu na złą koniunkturę na rynku – być może – będę zmuszony zgłosić do sądu gospodarczego wniosek o ogłoszenie upadłości. Czy po złożeniu takiego wniosku nadal będę musiał opłacać składki ZUS?

Tygodniowy czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin. Nie oznacza to jednak, że nauczyciel ma obowiązek przebywać w miejscu pracy 40 godzin w tygodniu. Do czasu pracy nauczyciela wliczamy bowiem nie tylko czas samych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, ale także inne czynności, np. związane z przygotowaniem się do zajęć.

Jestem rzemieślnikiem, mistrzem cukiernictwa. Prowadzę średniej wielkości rodzinną firmę (piekarnię-cukiernię), w której zatrudniam młodocianych pracowników w celu praktycznej nauki zawodu. Od 1 września br. w mojej firmie do wykonywania zawodu cukiernika przyucza się również mój 16-letni syn. Księgowa powiedziała mi, że członek rodziny zatrudniony na podstawie umowy o pracę musi zostać zgłoszony do ZUS jako osoba współpracująca. Oznacza to bardzo wysokie składki, które musiałbym opłacać za syna. Czy to prawda?

Niezadowalająca wysokość świadczeń emerytalnych i rentowych sprawia, że emeryci i renciści bardzo często podejmują zatrudnienie w celu uzyskania dodatkowych dochodów. Liczne są również przypadki, gdy mimo ustalenia przez organ rentowy prawa do emerytury lub renty, świadczeniobiorca kontynuuje już wcześniej podjęte zatrudnienie. Okoliczność posiadania ustalonego prawa do emerytury lub renty nie oznacza jednak, że z tytułu zatrudnienia nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Z reguły bowiem zatrudnienie emeryta lub rencisty pociąga za sobą obowiązek opłacania tych składek. Dotyczy to zarówno zatrudnienia w ramach stosunku pracy, jak i niepracowniczego stosunku zatrudnienia.

Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest ograniczona do kwoty 30-krotności prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Prognozowane wynagrodzenie określa ustawa budżetowa. W 2012 r. kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynosi 105 780 zł.

Osoby podlegające ubezpieczeniu zdrowotnemu mają obowiązek zgłosić do tego ubezpieczenia członków swojej rodziny, którzy nie spełniają warunków do objęcia tym ubezpieczeniem z innego tytułu.

Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy oraz tzw. starej emerytury (ustalanej dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. oraz dla tych spośród urodzonych po 1948 r., którzy do końca 2008 r. spełnili warunki do uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych) jest uzależniona w dużej mierze od kwoty bazowej obowiązującej w dniu powstania prawa do świadczenia. Osoby, które pracowały po przyznaniu emerytury lub renty, mogą ubiegać się o ponowne jej ustalenie przy zastosowaniu nowej kwoty bazowej. Na ogół muszą jednak udowodnić wyższe zarobki od tych, które ZUS uwzględnił wcześniej przy obliczeniu emerytury lub renty.

Nauczyciele należą do jednej z nielicznych grup zawodowych, które otrzymują wynagrodzenie miesięcznie z góry. Wypłata wynagrodzenia powinna nastąpić w pierwszym dniu miesiąca, chyba że jest to dzień ustawowo wolny od pracy. W takim przypadku wynagrodzenie jest wypłacane w dniu następnym.

Od 2014 roku jeszcze przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego będzie można przejść na tzw. emeryturę częściową. Pobrane kwoty tego świadczenia obniżą jednak w przyszłości docelową emeryturę.

Nasz pracownik przeszedł na emeryturę w 2005 r. Mimo że posiadał prawie 40-letni staż pracowniczy, jego emerytura jest niska. Pracownik nie dotarł do dokumentacji zarobkowej byłego nieistniejącego już zakładu pracy. Pracował w nim w latach 1962–1970 i miał stosunkowo wysokie zarobki, ale nie wie, gdzie znajdują się akta pracowników tego zakładu. Po przejściu na emeryturę, do września 2011 r. pracował, osiągając zarobki wyższe niż przyjęte do podstawy wymiaru emerytury. Czy przeliczenie pobieranej emerytury z uwzględnieniem zarobków uzyskanych po jej przyznaniu podwyższy jej wysokość?

Środki zgromadzone w ramach PPE podlegają wypłacie m.in. na wniosek uczestnika PPE, gdy ukończy 60 lat. Wypłata środków może być dokonana jednorazowo albo ratalnie.

Stopniowe wydłużanie wieku emerytalnego, które rozpocznie się w 2013 r., nie będzie dotyczyło wszystkich osób. Na dotychczasowych zasadach będą mogli przejść na emeryturę przede wszystkim ci ubezpieczeni, którzy obecnie obowiązujący wiek ukończą najpóźniej 31 grudnia 2012 r.

Nauczyciele, Ubezpieczenia społeczne

Urlop bezpłatny - konsekwencje ubezpieczeniowe jego udzielenia

Jakie prawa i obowiązki ma płatnik składek podczas kontroli ZUS

Urlop dla poratowania zdrowia 2014

Umowa zlecenie z małżonkiem lub innym członkiem rodziny

Zbieg tytułów ubezpieczeń - umowa o pracę, zlecenie, działalność gospodarcza

Składki za zleceniobiorcę w okresie zawieszenia jego działalności gospodarczej

Urlop wypoczynkowy nauczycieli i urlop dla poratowania zdrowia – zmiany

Zmiany w Karcie nauczyciela w 2014 roku

Urlop zdrowotny dla nauczycieli

Dodatki uzupełniające dla nauczycieli słusznie obciążają gminy

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nauczyciela akademickiego – orzecznictwo

Dodatek uzupełniający do wynagrodzenia nauczycieli zgodny z konstytucją

Dodatki uzupełniające do pensji nauczycieli zostają - wyrok TK

Zasady ustalania emerytur - wyrok TK

Emerytury 2014 r.

System emerytalny - raport

Zgłoszenie zleceniobiorcy – absolwenta studiów wyższych do ZUS

Urlop dla poratowania zdrowia

Umowa zlecenia bez wynagrodzenia a bezpłatna służba zdrowia

Umorzenie zaległości wobec ZUS

Urlop wypoczynkowy nauczyciela akademickiego

Emerytury 2013 - waloryzacja

Zmiana protokołu pokontrolnego przez inspektora ZUS - skutki dla przedsiębiorcy

Składki na ubezpieczenia społeczne młodocianych

Składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 2013

ZUS płaci odsetki za opóźnienie w wypłacie

ZUS - interpretacje indywidualne

Ubezpieczenie społeczne zleceniobiorcy

Zaświadczenie o zarobkach emerytów i rencistów

Umowa zlecenia z nauczycielem

Zmiany w dobrowolnych ubezpieczeniach

W 2013 r. pracodawcy po raz pierwszy przekazują pracownikom zbiorczą RMUA

Zatrudniasz ucznia lub studenta - oto obowiązki wobec ZUS

Kto płaci składki za pracującego skazanego

Zatrudniasz młodocianych - sprawdź, jakie masz obowiązki ubezpieczeniowe

Kontrola doraźna ZUS

Możliwość zwolnień niektórych pracowników a wiek emerytalny

Krótki przewodnik, jak uzyskać emeryturę

Opłacanie składek przez przedsiębiorcę w upadłości

Jak rozliczać czas pracy nauczycieli

Kiedy ojciec zatrudniający syna w swojej firmie nie musi zgłaszać go do ZUS jako osobę współpracującą

Zatrudniasz emeryta lub rencistę - sprawdź, jakie składki za niego płacić

Sprawdź, jak rozliczyć składki ZUS, gdy dochody pracownika przekroczyły roczny limit

Ubezpieczenie zdrowotne członków rodziny

Pracowałeś na emeryturze - ubiegaj się o ponowne jej ustalenie

Jak rozliczyć wynagrodzenie nauczyciela, jeżeli po otrzymaniu pensji rozwiąże umowę lub zachoruje

Emerytury częściowe – dla kogo i na jakich zasadach

Czy można podwyższyć emeryturę uwzględniając zarobki uzyskane po jej przyznaniu

Wypłata środków z pracowniczego programu emerytalnego

Nie dla wszystkich wydłużony wiek emerytalny