REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa zlecenia bez wynagrodzenia a bezpłatna służba zdrowia

Mariusz Pigulski
ekspert ds. prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, autor licznych opracowań i publikacji z dziedziny kadrowo-płacowej
Umowa zlecenia bez wynagrodzenia a bezpłatne świadczenia zdrowotne. /Fot. Fotolia
Umowa zlecenia bez wynagrodzenia a bezpłatne świadczenia zdrowotne. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Umowa zlecenia może stanowić jedyny tytuł ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Wówczas ubezpieczenie zleceniobiorcy upoważnia do bezpłatnej służby zdrowia. Czy brak wypłacenia wynagrodzenia uniemożliwia pracownikowi korzystanie z bezpłatnej opieki medycznej?

PROBLEM

Autopromocja

Zawarliśmy umowę zlecenia z osobą, dla której był to jedyny tytuł do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Zleceniobiorca został zgłoszony do ZUS od pierwszego dnia wykonywania umowy. W umowie wynagrodzenie zostało określone w formie prowizji. Zatrudniony po niespełna 2 miesiącach zrezygnował z dalszego realizowania zlecenia, nie uzyskując ostatecznie żadnego przychodu z powodu niesprzedania ani jednego produktu. W trakcie trwania umowy zleceniobiorca korzystał z bezpłatnej opieki medycznej. Czy miał do tego prawo i czy nie czekają nas jako płatnika sankcje za nieprawidłowe zgłoszenie do ubezpieczeń tego zleceniobiorcy?

RADA

Mimo nieuzyskania jakiegokolwiek przychodu z zawartej umowy zlecenia, zleceniobiorca miał prawo do korzystania ze świadczeń służby zdrowia finansowanych ze środków publicznych. Takie prawo przysługuje mu również w okresie 30 dni po zakończeniu trwania tej umowy. Jako płatnik składek prawidłowo zgłosili Państwo swojego zleceniobiorcę do ZUS.

Zobacz również serwis: Ubezpieczenia

Dalszy ciąg materiału pod wideo

UZASADNIENIE

Państwa zleceniobiorca podlegał z tytułu zawartej umowy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz zdrowotnemu. Mógł też dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne z tytułu wykonywania umowy zlecenia trwają od dnia wskazanego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy.

UWAGA!

Nieodpłatny charakter umowy zlecenia musi jednoznacznie wynikać z jej treści.

Zgłoszenia do wspomnianych ubezpieczeń dokonuje zatrudniający podmiot w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń na druku ZUS ZUA lub ZUS ZZA (gdy zleceniobiorca jest objęty tylko ubezpieczeniem zdrowotnym, np. z powodu zbiegu tytułów do ubezpieczeń).

Umowa zlecenia może być zarówno odpłatna, jak i nieodpłatna. W tym drugim przypadku:

  • nieodpłatny charakter umowy musi wyraźnie wynikać z jej postanowień,
  • z tytułu takiej umowy zleceniobiorca nie podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu.

W przedstawionej przez Państwa sytuacji umowa zlecenia nie była umową nieodpłatną, lecz wynagrodzenie za jej wykonanie określono prowizyjnie. Umowa ta stanowiła zatem tytuł do objęcia ubezpieczeniami, w tym ubezpieczeniem zdrowotnym, a osoba zatrudniona na podstawie tej umowy musiała zostać zgłoszona do ZUS. Zgłoszenie Państwa zleceniobiorcy było prawidłowe.

Zobacz także: Ubezpieczenie społeczne zleceniobiorcy

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego uważa się za spełniony po zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego osoby podlegającej temu obowiązkowi oraz opłaceniu składki w terminie i na zasadach określonych w ustawie (art. 67 ust. 1 ustawy zdrowotnej). Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców wynagradzanych prowizyjnie jest przychód osiągnięty z umowy zlecenia (pomniejszony o potrącane z wynagrodzenia zleceniobiorcy kwoty składek emerytalnej, rentowej i chorobowej, jeżeli zleceniobiorca podlega również tym ubezpieczeniom). W przypadku Państwa zleceniobiorcy przychód ze zlecenia wynosi 0, ponieważ mimo wykonywania umowy zleceniobiorca nie sprzedał żadnego produktu i w związku z tym nie wypracował żadnej prowizji. Fakt nieuzyskania żadnego wynagrodzenia z racji zawartej odpłatnej umowy zlecenia nie wyklucza zleceniobiorcy z grona ubezpieczonych. Należy zatem uznać, że mimo iż zleceniobiorca nie wypracował przychodu i dlatego nie opłacili Państwo za niego żadnej składki, miał on prawo do korzystania ze świadczeń państwowej opieki medycznej. Prawo to przysługiwało mu w okresie:

  • wykonywania umowy zlecenia, a także
  • 30 dni po zakończeniu umowy i ustaniu tytułu do ubezpieczeń (art. 67 ust. 4 ustawy zdrowotnej).

UWAGA!

Zleceniobiorca podlegający ubezpieczeniu zdrowotnemu może korzystać z bezpłatnej opieki medycznej, nawet jeśli przez cały okres trwania umowy zlecenia nie uzyska żadnego wynagrodzenia.

Brak wypłaty wynagrodzenia za zlecenie, będące tytułem do ubezpieczeń w ZUS, nie zwalnia zleceniodawcy z obowiązku składania za zatrudnionego raportów ZUS RCA/RZA (z wykazaną zerową podstawą składek i zerowymi składkami) oraz wydawania mu (np. na jego żądanie) dokumentów poświadczających jego prawo do świadczeń zdrowotnych (np. RMUA z zerowymi wartościami podstaw wymiaru składek oraz zerowymi składkami).

Trzeba jednak wspomnieć, że umowy objęte ubezpieczeniami społecznymi oraz ubezpieczeniem zdrowotnym mogą być analizowane pod kątem tego, czy istotnie stanowiły tytuł do ubezpieczeń. ZUS może weryfikować, czy osoba zgłoszona do ubezpieczeń społecznych faktycznie posiada tytuł do objęcia tymi ubezpieczeniami, określony w obowiązujących przepisach. Uprawnienie takie nadaje mu art. 68 ustawy systemowej. ZUS wyda decyzję wyłączającą zleceniobiorcę z ubezpieczeń społecznych, jeżeli uzna, że umowa zlecenia została zawarta dla pozoru lub w celu obejścia prawa.

Zobacz również: Forum Kadry - ZUS i Płace

Po uprawomocnieniu się decyzji zleceniobiorca nie będzie podlegał także ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż obowiązek jego ubezpieczenia zdrowotnego powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach ustawy systemowej. W konsekwencji NFZ będzie mógł uznać, że zleceniobiorca w czasie wykonywania pracy na podstawie zakwestionowanej umowy cywilnoprawnej oraz po jej zakończeniu nie był uprawniony do bezpłatnego korzystania z państwowej służby zdrowia. Może to oznaczać konieczność zwrotu kosztów świadczeń udzielonych mu w okresie, kiedy nie posiadał tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego (art. 50 ust. 16 ustawy zdrowotnej).

PRZYKŁAD

Właściciel sklepu sportowego zatrudnił od 1 marca br. na umowę zlecenia swego znajomego, zgłaszając go do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego (mężczyzna ten nie posiadał żadnych innych tytułów do ubezpieczeń). Przedmiotem umowy było badanie trendów konsumenckich w handlu asortymentem sportowym. Zatrudniony nie stawiał się u zleceniodawcy, nie miał wyznaczonych celów do osiągnięcia ani obowiązku składania sprawozdań z efektów swej pracy. Nie sporządzał raportów objętych umową zlecenia i nie było żadnych świadków wykonywania tej umowy. ZUS w takich okolicznościach może podważyć zasadność zgłoszenia zleceniobiorcy do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, uzasadniając to tym, że umowa zlecenia została zawarta dla pozoru, a jej faktycznym celem nie było nawiązanie stosunku cywilnoprawnego charakterystycznego dla tej umowy, lecz np. uzyskanie prawa do świadczeń zdrowotnych lub prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Podstawa prawna:

● art. 13 pkt 2, art. 68 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 1548

● art. 50 ust. 16, art. 67 ust. 1–2, ust. 4, art. 69 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 154

Więcej w MONITORZE prawa pracy i ubezpieczeń - Zamów prenumeratę >>

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    ZUS: Od 1 kwietnia 2024 r. wyższe kwoty odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

    1 kwietnia 2024 r. zwiększą się kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczony otrzyma 1431 zł. W razie śmierci ubezpieczonego kwota jednorazowego odszkodowania dla małżonka lub dziecka wzrośnie do 128799 zł.

    Najbardziej poszukiwany zawód w Polsce! Sprawdź, kogo poszukują pracodawcy.

    Jaki zawód jest najbardziej poszukiwany w Polsce? Kogo na polskim rynku pracy brakuje nawet bardziej niż kierowców i informatyków? Kompetencje tych pracowników są niezbędne do uruchamiania nowych, dużych inwestycji.

    Pracownicy urzędów państwowych. Będą nowe przepisy o czasie pracy w urzędach

    Prezes Rady Ministrów określi w rozporządzeniu zasady ustalania przez kierowników urzędów czasu pracy urzędów, w których są zatrudnieni urzędnicy państwowi oraz inni pracownicy. Nowe przepisy mają m.in. na celu umożliwienie zastosowania bardziej elastycznych rozwiązań w zakresie organizacji pracy urzędów.

    Decyzja o potrzebie wsparcia – kto wydaje i ile się czeka?

    Decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia jest niezbędna dla osoby niepełnosprawnej do uzyskania świadczenia wspierającego. Kto wydaje decyzję o potrzebie wsparcia i ile się czeka? Gdzie złożyć wniosek?

    REKLAMA

    Pracownicy domowi i globalny kryzys opiekuńczy nad osobami niepełnosprawnymi i starszymi

    Rośnie globalne zapotrzebowanie na płatną opiekę, czy to nad osobami starszymi czy nad osobami niepełnosprawnymi. Coraz więcej państw na całym świecie, w tym szczególnie w UE boryka się z kryzysem opiekuńczym. Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) szacuje, że kobiety stanowią trzy czwarte z 75,6 miliona pracowników domowych na całym świecie. Konieczne jest zapewnienie im ochrony w zatrudnieniu, w tym ochrony ubezpieczeniowej. MOP alarmuje o implementację przepisów. Praca domowa jest w dalszym ciągu niedoceniana i niedostrzegana oraz że w znacznej części jest wykonywana przez kobiety i dziewczęta, z których wiele jest migrantkami lub członkami społeczności znajdujących się w trudnej sytuacji i które są w szczególny sposób narażone na łamanie praw człowieka i pracownika, molestowanie seksualne czy dyskryminację. Czas to zmienić!

    Kolejne podwyżki w budżetówce. Jakie będą wynagrodzenia pracowników podmiotów leczniczych?

    Wzrosną wynagrodzenia pracowników podmiotów leczniczych. Minimalne kwoty wynagrodzenia zasadniczego tych pracowników będą wynosiły od 4190 zł do 4640 zł. Natomiast maksymalne kwoty wynagrodzenia zasadniczego będą wynosiły od 6000 zł do 12720 zł.

    Wysoko wrażliwi w pracy i biznesie - przepis na sukces z 6 składników

    Wysoko wrażliwi w pracy i biznesie nie mają łatwo. Mogą jednak przekuć swoją ponadprzeciętną wrażliwość w atut. Oto przepis na sukces dla osób wysoko wrażliwych od psycholog Aleksandry Kolińskiej. Potrzebujesz tylko 6 składników.

    Podwyżki w budżetówce. Nowelizacja przepisów o wynagradzaniu pracowników administracji rządowej i innych jednostek

    Szykują się podwyżki dla kolejnych grup pracowników budżetówki. Do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów trafił zapis o kolejnym projekcie rozporządzenia. Chodzi o rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek.

    REKLAMA

    Zmotywowani do działania pracownicy to jeden z kluczowych sposobów budowania konkurencyjności na rynku
    Rozliczanie freelancera – praktyczne przykłady

    Rozliczanie freelancera przy umowie zlecenie i umowie o dzieło - jak to zrobić? Na co zwrócić uwagę przy corocznym rozliczeniu podatkowym? Jak rozliczać podatkowo freelancera z zagranicy?

    REKLAMA