Urlop rodzicielski po zmianach 2016

Przeczytaj >>> Urlop rodzicielski w 2017 r. - zasady udzielania, wzór wniosku

W obowiązującym do 1 stycznia 2016 r. stanie prawnym, pracownica-matka dziecka może skorzystać z urlopu macierzyńskiego przysługującego w wymiarze 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy porodzie,

- 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,

- 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,

- 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie

- 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, rodzic dziecka może skorzystać z nieobowiązkowego dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze:

- do 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy porodzie,

- do 8 tygodni w przypadku urodzenia wieloraczków.

Trzecim urlopem przysługującym rodzicowi-pracownikowi z tytułu urodzenia dziecka jest nieobowiązkowy urlop rodzicielski trwający maksymalnie do 26 tygodni.

Rekomendowany produkt: Nowe prawa rodziców – zasiłki, urlopy, zwolnienia (książka)

Dłuższy wymiar urlopu rodzicielskiego

W związku z nadchodzącymi zmianami, od 2 stycznia 2016 r. długość urlopów związanych z macierzyństwem nie ulega zmianie. Nadal są to 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka przy porodzie i od 65 do 71 tygodni w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy porodzie.

Należy jednak pamiętać, że od 2 stycznia 2016 r. przestaje funkcjonować pojęcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Urlop ten zostaje włączony do przysługującego rodzicom urlopu rodzicielskiego.

W związku z powyższym od 2 stycznia 2016 r. długość urlopu rodzicielskiego wynosi:

- 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka przy porodzie

- 34 tygodni w przypadku urodzenia wieloraczków przy porodzie.

Urlop rodzicielski nadal przysługuje obojgu rodzicom. Rodzice dziecka mogą korzystać z tego urlopu w tym samym czasie. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekroczyć 32 lub 34 tygodni.

Rodzic dziecka może bezpośrednio po urlopie macierzyńskim (lub zasiłku macierzyńskim wypłacanym z okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego) skorzystać z urlopu rodzicielskiego, nie dłużej niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 rok życia.

Urlop ten może być udzielony najwyżej w czterej częściach bezpośrednio następujących po sobie, w wymiarze wielokrotności tygodnia.

Polecamy produkt: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami

Ustawodawca przewidział od tej zasady pewien wyjątek.

Część urlopu rodzicielskiego trwająca maksymalnie do 16 tygodni może być wykorzystana w terminie późniejszym, czyli nie musi rozpoczynać się bezpośrednio po zakończonej części urlopu rodzicielskiego (zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu). Rodzice dziecka mogą wykorzystać ten urlop w terminie nie późniejszym niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 rok życia.

Wykorzystanie części urlopu rodzicielskiego w terminie późniejszym, tzn. później niż bezpośrednio po zakończonej części urlopu rodzicielskiego (zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu), zmniejsza liczbę części urlopu wychowawczego przysługującego rodzicom dziecka.

Matka po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni i części urlopu rodzicielskiego w wymiarze 16 tygodni zdecydowała się na skorzystanie z pozostałej części urlopu rodzicielskiego w wymiarze 16 tygodni w terminie późniejszym. Złożyła wniosek do pracodawcy w sprawie udzielenia pozostałej części urlopu rodzicielskiego po 3 latach od daty urodzenia dziecka. Pracodawca był zobowiązany uwzględnić wniosek pracownicy.

Jeśli pracownica będzie chciała w przyszłości skorzystać z urlopu wychowawczego będzie mogła skorzystać już tylko z czterech, a nie z pięciu części tego urlopu.

Wymiar części urlopu rodzicielskiego

Część urlopu rodzicielskiego nie może być krótsza niż 8 tygodni jednak od tej zasady ustawodawca również przewidział wyjątek:

1. pierwsza część urlopu rodzicielskiego może trwać do 6 tygodni,
2. pozostała do wykorzystania część urlopu rodzicielskiego może być krótsza niż 8 tygodni.

Matka dziecka zdecydowała się na skorzystanie z 15 tygodni urlopu rodzicielskiego. Z drugiej części tego urlopu skorzystał ojciec dziecka w wymiarze kolejnych 15 tygodni. Rodzicom dziecka pozostała do wykorzystania 2 tygodniowa część urlopu rodzicielskiego. W związku ze zmianą przepisów w tym zakresie jeden z rodziców może skorzystać z trzeciej części tego urlopu, w wymiarze 2 tygodni, czyli w wymiarze krótszym niż 8 tygodni.

Wniosek o urlop rodzicielski

Pracownica nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć do pracodawcy pisemny wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.

Pracownica, który złoży do pracodawcy wspomniany wniosek nadal może dzielić korzystanie z urlopu rodzicielskiego z pracownikiem lub ubezpieczonym ojcem dziecka. W takim przypadku matka dziecka musi złożyć wniosek do pracodawcy w sprawie rezygnacji z urlopu rodzicielskiego lub jego części na 21 dni przed planowanym powrotem do pracy. Natomiast ojciec dziecka musi pamiętać o złożeniu do swojego pracodawcy wniosku o udzielenie mu urlopu rodzicielskiego (lub wniosku o wypłatę zasiłku macierzyńsku za okres odpowiadający urlopowi rodzicielskiemu) lub jego części również w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem tego urlopu.

Polecamy: Jak należy płacić składki od umów zlecenia w 2016 r. (PDF)

Przepis ten stosuje się odpowiednio do pracownika-ojca dziecka, w przypadku gdy ubezpieczona-matka dziecka złoży wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.

Liczba części urlopu rodzicielskiego ustalana jest w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu rodzicielskiego. W liczbie wykorzystanych części urlopu uwzględnia się również liczbę wniosków o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego albo jego części złożonych przez ubezpieczoną matkę lub ubezpieczonego ojca dziecka.

Jeśli wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego zostanie złożony w prawidłowej formie i z zachowaniem ustawowego terminu, to pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą w niepełnym wymiarze

Pracownik może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z pracą w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, u pracodawcy udzielającego tego urlopu.

Pracownik jest zobowiązany do złożenia stosownego wniosku do pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Pracodawca może nie wyrazić zgody na łączenie przez pracownika urlopu rodzicielskiego z pracą w niepełnym wymiarze czasu pracy w przypadku gdy uzasadnia to organizacja pracy lub rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy.

Wydłużenie urlopu rodzicielskiego

Jeśli pracownik zdecyduje się na łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą w niepełnym wymiarze, urlop rodzicielski zostaje wydłużony proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego.

Wydłużony urlop rodzicielski ustalany jest jako iloczyn liczby tygodni urlopu rodzicielskiego, w trakcie którego pracownik wykonuje pracę w niepełnym wymiarze i wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w czasie korzystania przez niego z tego urlopu.

W przypadku gdy powstała wydłużona część urlopu rodzicielskiego nie odpowiada wielokrotności tygodnia, część urlopu rodzicielskiego udziela się w dniach. Niepełny dzień należy pominąć.

Pracownik zdecydował się na łączenie 10 tygodni urlopu rodzicielskiego z pracą w wymiarze połowy wymiaru etatu. Aby obliczyć długość wydłużonego urlopu rodzicielskiego należy dokonać następującego obliczenia: 10 tygodni x ½ etatu = 5 tygodni

Pracownikowi przysługuje 5 tygodni wydłużonej części urlopu rodzicielskiego, w trakcie której pracownik nie zamierza wykonywać pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy.

W ten sposób wydłużony urlop rodzicielski nie może trwać dłużej niż:

64 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka przy porodzie,

68 tygodni przy urodzeniu większej liczby dzieci przy porodzie.

Pracownik łączy 13 tygodni urlopu rodzicielskiego z pracą w wymiarze połowy pełnego wymiaru etatu. Część urlopu rodzicielskiego zostanie wydłużona o 6 tygodni i 3 dni, zgodnie z obliczeniem: 13 tygodni x ½ etatu = 6 tygodni 3,5 dnia; niepełny dzień pomija się, zatem pracownikowi przysługuje wydłużona część urlopu rodzicielskiego w wymiarze 6 tygodni i 3 dni.

Natomiast jeśli pracownik zadeklaruje chęć świadczenia pracy w trakcie wydłużonej już części urlopu rodzicielskiego, to należy dokonać innego przeliczenia polegającego na podzieleniu długości wydłużonej części urlopu rodzicielskiego przez różnicę liczby 1 i wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik chce wykonywać pracę w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego.

Pracownik w trakcie wydłużonej o 4 tygodnie części urlopu rodzicielskiego chce świadczyć pracę w wymiarze połowy pełnego wymiaru czasu pracy. Aby obliczyć długość wydłużonej części urlopu rodzicielskiego należy dokonać następującego przeliczenia: 4 tygodnie / (1-1/2 wymiaru etatu) = 4 tygodnie / (1/2 etatu) = 4 x 2 = 8 tygodni wydłużonej części urlopu rodzicielskiego w trakcie, której pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z pracą w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Rezygnacja z urlopu rodzicielskiego

Pracownik może zrezygnować z pełnego wymiaru urlopu rodzicielskiego lub jego części, składając do pracodawcy wniosek w tej sprawie, w terminie co najmniej 21 dni poprzedzających powrót do pracy.

Pracownik może zrezygnować z pełnego wymiaru urlopu rodzicielskiego lub jego części, w każdym czasie pod warunkiem, że pracodawca wyrazi na to zgodę.

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. 2015.1268)

Dołącz do nas na Facebooku!