Strona główna » Kadry » Indywidualne prawo pracy » Uprawnienia rodzicielskie » Urlopy dla rodziców - zmiany 2016

Urlopy dla rodziców - zmiany 2016

31 lipca 2015, 10:34
[Data aktualizacji 25 października 2016, 15:58]

Dołącz do grona ekspertów

Łukasz Guza

Dziennik Gazeta Prawna

Największy polski dziennik prawno-gospodarczy

Urlopy dla rodziców w 2016 r. czekają poważne zmiany. Nowelizacja Kodeksu pracy m.in. ujednolica urlopy na dziecko, wprowadza możliwość późniejszego wykorzystania urlopu rodzicielskiego, zmienia zasady udzielania urlopu wychowawczego, ojcowskiego oraz terminy składania wniosków o urlop rodzicielski oraz wychowawczy, wydłuża możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy na maksymalnie pół etatu, umożliwia dzielenie się urlopami bez względu na podstawę prawną zatrudnienia.

Rodzice z elastycznymi urlopami

Część wolnego będzie można wykorzystać do zakończenia roku, w którym dziecko kończy 6 lat.

Pracujący lub prowadzący własną działalność zyskają jeszcze większą swobodę w wyborze uprawnień opiekuńczych. Umożliwi im to nowelizacja k.p., którą na ostatnim posiedzeniu uchwalił Sejm. Wniesione przez Kancelarię Prezydenta propozycje zakładają m.in., że część urlopu rodzicielskiego (16 tygodni) będzie można wykorzystać nie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim (a więc w praktyce do ukończenia pierwszego roku życia dziecka), lecz później, np. gdy będzie ono szło do przedszkola lub szkoły. Łatwiej będzie też można godzić obowiązki rodzinne z zawodowymi. Jeśli rodzic zdecyduje się łączyć urlop rodzicielski z pracą na część etatu, proporcjonalnie wydłuży się czas pobierania zasiłku macierzyńskiego.

– Zależało nam na dostosowaniu uprawnień do różnych potrzeb rodziców i ułatwieniu im powrotu na rynek pracy po okresie korzystania z płatnej opieki nad dzieckiem – tłumaczy Irena Wóycicka, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta. Podkreśla, że obecnie opiekunowie mogą korzystać z urlopów przez rok od momentu narodzin dziecka. – Zmienione przepisy dają nowe możliwości tym rodzicom, którzy zdecydują się na wcześniejszy powrót do firmy lub na łączenie urlopu z pracą na część etatu – dodaje.

Polecamy produkt: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r.

Zmiany w uprawnieniach rodzicielskich

treść zmiany	tak jest	tak będzie
Ujednolicenie urlopów na dziecko	Bezpośrednio po urlopie macierzyńskim rodzic może skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wymiarze 6 tygodni (jeśli kobieta urodziła jedno dziecko przy porodzie) lub 8 tygodni (w razie urodzenia co najmniej dwojga dzieci przy porodzie). Po dodatkowym macierzyńskim rodzic może skorzystać z 26-tygodniowego urlopu rodzicielskiego.	Dodatkowy urlop macierzyński zostanie połączony z urlopem rodzicielskim. Bezpośrednio po urlopie macierzyńskim rodzic będzie mógł więc skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni (w razie urodzenia 1 dziecka) lub 34 tygodni (w razie urodzenia co najmniej dwojga dzieci przy porodzie). Za pierwsze 6 tygodni (w razie urodzenia jednego dziecka) lub 8 tygodni (w razie urodzenia co najmniej dwojga dzieci przy porodzie) urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek w wysokości 100 proc. (chyba że matka dziecka zadeklaruje, że przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego będzie pobierać zasiłek w wysokości 80 proc.).
Możliwość późniejszego wykorzystania urlopu rodzicielskiego	Urlop rodzicielski można wykorzystać maksymalnie w trzech częściach, z których każda nie może być krótsza niż 8 tygodni. Urlop ten można wykorzystać tylko bezpośrednio po dodatkowym macierzyńskim (czyli w praktyce tylko do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia).	Urlop rodzicielski będzie można wykorzystać maksymalnie w czterech częściach. W wyjątkowych przypadkach będzie można skorzystać z części urlopu rodzicielskiego, która jest krótsza niż 8 tygodni (np. pierwsza część urlopu w przypadku urodzenia jednego dziecka nie będzie mogła wynosić mniej niż 6 tygodni). 16 z 32 tygodni urlopu rodzicielskiego będzie można wykorzystać w późniejszym terminie (do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy sześć lat; urlop w późniejszym terminie będzie udzielany maksymalnie w dwóch częściach).
Zmienione zasady udzielania urlopu wychowawczego	Urlopu wychowawczego udziela się maksymalnie w pięciu częściach, do ukończenia przez dziecko 5. roku życia.	Urlopu wychowawczego udziela się maksymalnie w pięciu częściach do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Jeśli jednak rodzic wykorzystywał część urlopu rodzicielskiego w późniejszym terminie (nie bezpośrednio po macierzyńskim), to liczba wykorzystanych części takiego urlopu (maksymalnie dwie) obniża liczbę możliwych do wykorzystania części wychowawczego.
Terminy składania wniosków o urlop rodzicielski oraz wychowawczy	Wniosek o udzielenie całego wymiaru dodatkowego macierzyńskiego i rodzicielskiego należy złożyć nie później niż 14 dni po porodzie. Wnioski o dodatkowy urlop macierzyński lub urlop rodzicielski należy złożyć nie później niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z nich. Wniosek o urlop wychowawczy składa się nie później niż dwa tygodnie przed jego rozpoczęciem (w razie niedopełnienia tego terminu urlopu udziela się najpóźniej po upływie dwóch tygodni od złożenia wniosku).	Wniosek o skorzystanie z całego wymiaru rodzicielskiego (połączonego z dodatkowym macierzyńskim) trzeba będzie złożyć nie później niż 21 dni po porodzie. Wnioski o urlop rodzicielski lub wychowawczy składa się nie później niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z nich.
Dłuższa możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy na maksymalnie pół etatu	W razie łączenia urlopu rodzicielskiego (lub dodatkowego macierzyńskiego) z pracą wymiar tych urlopów nie zmienia się (nie wydłuża się proporcjonalnie do przepracowanego czasu). Rodzic może więc łączyć pracę z urlopem maksymalnie przez 6 lub 8 tygodni dodatkowego macierzyńskiego i 26 tygodni rodzicielskiego (łącznie przez 32 lub 34 tygodnie).	W razie łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą urlop rodzicielski (połączony z dodatkowym macierzyńskim) wydłuża się proporcjonalnie do przepracowanego czasu. Rodzic może więc łączyć pracę z urlopem przez maksymalnie 64 lub 68 tygodni (w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie).
Dzielenie się urlopami bez względu na podstawę prawną zatrudnienia	Okresami pobierania zasiłku macierzyńskiego nie mogą się dzielić rodzice zatrudnieni na różnych podstawach prawnych (np. pracownik ojciec nie może przejąć ich od samozatrudnionej matki)	Rodzice będą mogli się dzielić okresami pobierania zasiłku bez względu na podstawę prawną zatrudnienia (np. pracownik ojciec będzie mógł przejąć je od samozatrudnionej matki).
Wykorzystanie urlopu przez osoby najbliższe	W niektórych szczególnych okolicznościach (np. w razie pobytu matki w szpitalu) część jej urlopu macierzyńskiego może wykorzystać ojciec dziecka.	W szczególnych okolicznościach (np. w razie pobytu matki w szpitalu) część jej urlopu macierzyńskiego może wykorzystać ojciec dziecka lub pracownik – inny członek najbliższej rodziny.
Prawo do zasiłku w razie podjęcia zatrudnienia przez matkę dziecka	Nawet jeśli niepracująca w chwili porodu matka (a więc niemająca prawa do urlopu macierzyńskiego) podejmie następnie zatrudnienie, pracujący ojciec dziecka nie może skorzystać z części urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego.	Jeśli niepracująca w chwili porodu matka podejmie zatrudnienie co najmniej na pół etatu, to pracujący ojciec dziecka (lub pracownik – inny członek najbliższej rodziny) będzie miał prawo do części urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego przez okres zatrudnienia matki.
Korzystanie z urlopu ojcowskiego	Mężczyzna może skorzystać z urlopu ojcowskiego do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia. Dwutygodniowego urlopu nie można dzielić na części.	Mężczyzna będzie mógł skorzystać z urlopu ojcowskiego do momentu ukończenia przez dziecko drugiego roku życia. Dwutygodniowy urlop można wykorzystać jednorazowo lub w dwóch częściach (po 1 tygodniu każda).
Elastyczniejsze korzystanie z dwóch dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem	W ciągu roku kalendarzowego pracownikowi wychowującemu co najmniej jedno dziecko w wieku do lat 14 przysługują 2 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.	W ciągu roku kalendarzowego pracownikowi wychowującemu co najmniej jedno dziecko w wieku do lat 14 przysługuje 16 godzin albo 2 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. O sposobie wykorzystania zwolnienia (w dniach lub godzinach) decyduje pracownik w pierwszym wniosku o jego udzielenie składanym w danym roku.