Osobista opieka nad dzieckiem

Nie można odwołać takiej osoby z innego urlopu związanego z rodzicielstwem, gdyż przepisy nie uzależniają prawa do tego urlopu od sprawowania stałej, osobistej opieki nad dzieckiem. Pracownik (jedno z rodziców) ma prawo do 2 dni zwolnienia od pracy w roku kalendarzo­wym, jeżeli wychowuje co najmniej jedno dziec­ko do 14 lat.

Pracodawca może skontrolować prawidłowość (lub spowodować kontrolę przez ZUS) wykorzy­stywania przez pracownika zwolnień lekarskich od pracy z powodu konieczności sprawowania oso­bistej opieki nad dzieckiem. Kontrola może polegać na ustaleniu, czy pracow­nik:

• w czasie orzeczonej niezdolności do pracy nie wykonuje pracy zarobkowej albo
• nie wykorzystuje zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem oraz
• poza nim nie ma innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, którzy mogą zaopiekować się cho­rym.

W przypadku opieki nad dzieckiem w wieku do 2 lat matka lub ojciec dziecka mają prawo do zwolnienia lekarskiego w celu sprawowania nad nim opieki, nawet jeżeli we wspólnym gospodar­stwie domowym są inni członkowie rodziny, którzy mogliby zająć się dzieckiem.

Rekomendowany produkt: Rodzina 500+ (PDF)

Opieka a ZUS

Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem własnym, małżonka lub dzieckiem przysposobionym podlega ubezpieczeniom emerytalno-rentowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu lub tylko ubezpiecze­niu emerytalnemu w zależności od długości stażu ubezpieczeniowego. Składki za te osoby opłaca ZUS ze środków budżetu państwa, jeżeli taka osoba nie posiada jednocześnie innego tytułu do ubezpieczeń lub nie posiada uprawnień emerytalnych bądź rento­wych. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia osoby sprawującej osobistą opiekę nad dzieckiem jest uzależniona od stażu ubezpieczeniowego przed rozpoczęciem opieki.

Dla osób podlegających ubezpieczeniom co naj­mniej 6 miesięcy podstawę wymiaru na ubezpiecze­nia emerytalne i rentowe stanowi 60% prognozowa­nego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, a na ubezpieczenie zdrowotne podstawę wymiaru stanowi kwota specjalnego zasiłku opiekuńczego. Dla osób ze stażem krótszym niż 6 miesięcy pod­stawa wymiaru na ubezpieczenie emerytalne wyno­si 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (osoby te nie podlegają obowiązkowi ubezpiecze­nia rentowego oraz ubezpieczenia zdrowotnego). Obowiązek ubezpieczeń powstaje z dniem rozpo­częcia sprawowania osobistej opieki, a wygasa z dniem jej zakończenia.

Zadaj pytanie na FORUM