Wysokość zasiłku macierzyńskiego - zmiany 2016

Miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego oraz za pierwszych 6 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia jednego dziecka wynosi 100% podstawy wymiaru. Natomiast za pozostały okres urlopu rodzicielskiego, jeśli wniosek o wszystkie urlopy nie zostanie złożony w ciągu 21 dni po porodzie, zasiłek ten stanowi 60% podstawy wymiaru.

Zasiłek macierzyński przysługuje osobie podlegającej ubezpieczeniu chorobowemu, która urodziła dziecko lub przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7. lub 10. roku życia. Zasiłek przysługuje bez okresu wyczekiwania zarówno pracownikom, jak i osobom niebędącym pracownikami. Wysokość zasiłku macierzyńskiego jest uzależniona od terminu złożenia wniosku przez ubezpieczoną po porodzie, a także od jej woli w nim wyrażonej.

Rekomendowany produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem + poradnik w prezencie

Miesięczny zasiłek macierzyński za okres:

● urlopu macierzyńskiego,

● urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,

● urlopu ojcowskiego

– wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Zasiłek macierzyński z tytułu urlopu rodzicielskiego wynosił 100% podstawy wymiaru zasiłku za okres pierwszych:

● 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie lub przyjęcie dziecka na wychowanie;

● 8 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadkach urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, trojga dzieci przy jednym porodzie, czworga dzieci przy jednym porodzie, pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie (lub przyjęcia na wychowanie);

● 3 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku:

- przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej,

- jednoczesnego przyjęcia dwojga, trojga, czworga, pięciorga i więcej dzieci

nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.

Polecamy: Urlopy wypoczynkowe - udzielanie, ustalanie wymiaru i naliczanie wynagrodzenia (książka)

Natomiast za pozostały okres urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński wynosi 60% podstawy wymiaru zasiłku. Ubezpieczona, która złoży wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego w ciągu 21 dni od dnia porodu, nabędzie prawo do zasiłku w wysokości 80% podstawy wymiaru. Do 1 stycznia 2016 r. obowiązywał krótszy termin na złożenie wniosku, tj. 14 dni, oraz dodatkowy urlop macierzyński, który po zmianach został połączony z urlopem rodzicielskim.

Nie zmieniły się terminy na złożenie wniosku o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przez:

● ubezpieczonych niebędących pracownikami,

● osoby pobierające zasiłek macierzyński w okresie urlopu wychowawczego oraz

● osoby pobierające zasiłek macierzyński po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego osoby te powinny złożyć przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku macierzyńskiego.

Wymiar urlopu rodzicielskiego uległ wydłużeniu o dotychczasowy okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Wymiar urlopu rodzicielskiego od 2 stycznia 2016 r.

Jeśli ubezpieczony złoży wniosek o cały okres zasiłku macierzyńskiego w ciągu 21 dni po porodzie, nabędzie prawo do zasiłku w wysokości 80%.

W związku z tym, że za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, w razie niezłożenia wniosku w ciągu 14 dni po porodzie (obecnie 21 dni), przysługiwał zasiłek macierzyński w wysokości 100%, obecnie za okres poprzednio obowiązującego dodatkowego urlopu macierzyńskiego zasiłek przysługuje w takiej samej wysokości (za 6 lub 8 tygodni urlopu rodzicielskiego).

W przypadku rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi:

● urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze albo

● urlopu rodzicielskiego, w którym zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 60% podstawy wymiaru (tj. co najmniej 26 tygodni),

ubezpieczony nabędzie prawo do jednorazowego wyrównania pobranego zasiłku macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru.

Pracownica 12 lutego 2016 r. urodziła dziecko, a 20 lutego 2016 r. wystąpiła do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego oraz bezpośrednio po nim urlopu rodzicielskiego w pełnych wymiarach (20 i 32 tygodnie). Pracodawca podjął wypłatę zasiłku macierzyńskiego od 12 lutego 2016 r. w wysokości 80% podstawy wymiaru. Załóżmy, że 18 czerwca 2016 r. pracownica złożyła wniosek w sprawie rezygnacji z urlopu rodzicielskiego. Oświadczyła, że z tych urlopów w pełnym wymiarze będzie korzystał ojciec dziecka. 19 czerwca pracownik-ojciec dziecka wystąpił z wnioskiem do swojego pracodawcy o udzielenie mu urlopu rodzicielskiego od 1 lipca 2016 r. do 9 lutego 2017 r. (32 tygodnie – 224 dni). Pracodawca zatrudniający pracownika wypłaca mu zasiłek macierzyński w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku, ponieważ pracownik kontynuuje uprawnienia nabyte przez matkę dziecka. 31 lipca 2016 r. pracownik wystąpił do pracodawcy z wnioskiem, że rezygnuje z części urlopu rodzicielskiego. Załączył oświadczenie matki dziecka, że ona również nie będzie korzystała z urlopu rodzicielskiego. W tej sytuacji pracodawca zatrudniający pracownika powinien wypłacić zasiłek macierzyński za okres od 1 do 31 lipca w wysokości 100% podstawy wymiaru. Matce dziecka będzie przysługiwało wyrównanie zasiłku macierzyńskiego za okres od 12 lutego do 30 czerwca 2016 r. (20 tygodni – 140 dni) w jej zakładzie pracy, po złożeniu przez nią wniosku w tej sprawie i udokumentowaniu, że ojciec dziecka zrezygnował z części okresu urlopu rodzicielskiego.

Pracownica 15 listopada 2015 r. urodziła bliźnięta, a 21 listopada wystąpiła do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego od 15 listopada 2015 r. do 18 czerwca 2016 r. (31 tygodni – 217 dni) oraz dodatkowego urlopu macierzyńskiego od 19 czerwca do 13 sierpnia 2016 r. (8 tygodni – 56 dni). Pracodawca udzielił urlopów i przyznał zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku, mimo że pracownica wystąpiła z wnioskiem w ciągu 14 dni po porodzie (obecnie termin wynosi 21 dni), ale nie występowała o wszystkie urlopy w pełnym wymiarze. Załóżmy, że 10 lipca 2016 r. pracownica wystąpiła z wnioskiem o urlop rodzicielski od 14 sierpnia do 22 października 2016 r. na okres 10 tygodni. Oświadczyła jednocześnie, że ojciec dziecka będzie korzystał z urlopu rodzicielskiego razem z nią przez okres 8 tygodni od 14 sierpnia do 8 października 2016 r. Zasiłek macierzyński będzie przysługiwał w tym okresie pracownicy i pracownikowi w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku.

Jeżeli pracownik w dniu wejścia w życie zmian Kodeksu pracy dotyczących korzystania z uprawnień rodzicielskich (2 stycznia 2016 r.) będzie przebywał na dodatkowym urlopie macierzyńskim (który został włączony do urlopu rodzicielskiego) lub jego części, będzie korzystał z tego urlopu na zasadach obowiązujących przed nowelizacją.

Natomiast urlop rodzicielski dla takiego pracownika będzie udzielany na nowych zasadach, z zastrzeżeniem, że:

● wymiar urlopu rodzicielskiego (obowiązującego od 2 stycznia 2016 r.) zostanie pomniejszony o wymiar wykorzystanego dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub jego części,

● wniosek o urlop rodzicielski będzie mógł być złożony do dnia zakończenia udzielonego wcześniej urlopu dodatkowego albo części urlopu rodzicielskiego.

Od 2 stycznia 2016 r., jeżeli zarówno pracownica, jak i ubezpieczony pracownik chcą pobierać zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego, muszą wystąpić z pisemnym wnioskiem w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu (lub pobierania zasiłku za okres urlopu). W przypadku gdy pracodawca udzieli urlopu mimo niezachowania wymaganego terminu na złożenie wniosku, zasiłek macierzyński przysługuje za okres udzielonego urlopu. Jeśli matka dziecka pobiera zasiłek macierzyński w wysokości 80%, to również ojcu dziecka zasiłek macierzyński za okres, kiedy korzysta z urlopu rodzicielskiego, będzie przysługiwał w takiej samej wysokości. W sytuacji gdy matka dziecka pobiera zasiłek w wysokości 100% za okres urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego (ale 6 lub 8 tygodni urlopu rodzicielskiego od 2 stycznia 2016 r.) oraz 60% za okres urlopu rodzicielskiego, ojcu dziecka przebywającemu na urlopie rodzicielskim zasiłek macierzyński będzie przysługiwał w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku.

Wysokość pobieranego świadczenia zależy od wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ojca dziecka w zakładzie pracy, w którym występuje z wnioskiem o urlop rodzicielski. Każdy z rodziców dziecka ma wypłacany zasiłek macierzyński w swoim zakładzie pracy, nawet jeśli wspólnie korzystają z urlopu rodzicielskiego, i wniosek o urlop każdy rodzic składa u swojego pracodawcy, jednocześnie oświadczając, czy z urlopu rodzicielskiego korzystają razem, czy tylko korzysta z niego jeden z rodziców.

Małżeństwo zatrudnione w jednym zakładzie pracy wystąpiło z wnioskiem o urlop rodzicielski, z którego zamierzają korzystać wspólnie. Matka dziecka wcześniej pobrała zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński pobierała w wysokości 100% podstawy wymiaru. Od 7 września do 6 grudnia 2015 r. wystąpiła z wnioskiem o urlop rodzicielski (13 tygodni). Z wnioskiem o urlop rodzicielski za ten sam okres wystąpił także ojciec dziecka. Oboje rodzice mają prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku.

Pracownica urodziła dziecko i 16 dni po porodzie wystąpiła z wnioskiem o urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski w wymiarze 14 tygodni. Pracodawca przyznał zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i 6 tygodni urlopu rodzicielskiego w wysokości 100% podstawy wymiaru oraz za 8 tygodni urlopu rodzicielskiego w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku. Podstawa wymiaru przysługującego pracownicy zasiłku wynosi 2600 zł, stawka dzienna zasiłku 100% to 86,67 zł (2600 zł : 30), a 60% stawki dziennej wynosi 52 zł. Pracownica otrzyma zasiłek w kwocie 18 685,94 zł:

● 140 dni x 86,67 zł = 12 133,80 zł (zasiłek za okres urlop macierzyńskiego),

● 42 dni x 86,67 zł = 3640,14 zł (zasiłek za 6 tygodni urlopu rodzicielskiego),

● 56 dni x 52 zł = 2912 zł (zasiłek za 8 tygodni urlopu rodzicielskiego).

Odpowiedzi na pytania Czytelników

W jakim terminie powinnam otrzymać wyrównanie zasiłku macierzyńskiego, który był wypłacany w wysokości 80% podstawy wymiaru, jeżeli zrezygnowałam z całego urlopu rodzicielskiego?

Wypłata wyrównania powinna nastąpić w terminie wypłaty wynagrodzeń, jeżeli zasiłek macierzyński był wypłacany przez zakład pracy. Jeśli płatnikiem zasiłku był ZUS, wyrównanie powinno zostać wypłacone w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku w sprawie rezygnacji z urlopu rodzicielskiego lub od daty złożenia innego dokumentu niezbędnego do wypłaty wyrównania, np. zaświadczenia pracodawcy o terminie zaprzestania korzystania z urlopu przez pracownicę.

Żona nie złożyła wniosku o urlop macierzyński w ciągu 14 dni po porodzie i pobierała zasiłek macierzyński w wysokości 100% i 60%. Przez ostatnie 8 tygodni ja chciałbym korzystać z urlopu rodzicielskiego. W jakiej wysokości otrzymam zasiłek?

Otrzyma Pan zasiłek macierzyński w wysokości 60% podstawy wymiaru zasiłku, ponieważ wchodzi Pan w prawa swojej żony, która otrzymywała zasiłek w wysokości 100% za okres urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz 60% za część urlopu rodzicielskiego.

Podstawa prawna:

● art. 29–31, art. 37 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 159; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1268;

● art. 180, 182¹, 182^1a, 183¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1268.

Zadaj pytanie na FORUM!