Zmiany w urlopach rodzicielskich 2016

Dnia 2 stycznia 2016 roku wejdzie w życie kolejna nowelizacja Kodeksu pracy wprowadzona ustawą z dnia 24 lipca 2015 roku. Korzystnym dla pracowników zmianom ulegnie wiele uprawnień związanych z rodzicielstwem. W niniejszym artykule wyjaśnione zostaną kwestie wynikające ze znowelizowanych przepisów o urlopach rodzicielskich.

Od dnia 2 stycznia 2016 roku wymiar urlopu rodzicielskiego zostanie wydłużony. Jego długość będzie uzależniona od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie: 32 tygodnie przy urodzeniu jednego dziecka i 34 tygodnie w przypadku urodzenia większej liczby dzieci art. 182^1a § 1 KP. Urlop rodzicielski zostanie wydłużony, jednak nie oznacza to dłuższego czasu spędzonego z dzieckiem. Dlaczego? Dotychczas do dyspozycji rodziców był urlop macierzyński, dodatkowy urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski. Zgodnie z nowelizacją dodatkowy urlop macierzyński przestaje funkcjonować, na rzecz wydłużenia urlopu rodzicielskiego. Łączny czas do spędzenia z dzieckiem nie ulegnie więc zmianie.

Rekomendowany produkt: Nowe prawa rodziców – zasiłki, urlopy, zwolnienia (książka)

Nowością jest możliwość wykorzystania urlopu rodzicielskiego przykładowo przez pracownika – ojca w przypadku, gdy matka nie jest pracownicą, ale jako osoba ubezpieczona w razie choroby lub macierzyństwa korzystała z zasiłku macierzyńskiego przez okres 20 tygodni (dłużej, w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka w trakcie porodu – art. 182^1a §1KP). Przykładowo dotyczy to ubezpieczonej matki prowadzącej działalność gospodarczą. W takiej sytuacji ojciec - pracownik będzie uprawniony do korzystania z urlopu rodzicielskiego.   

Z urlopu rodzicielskiego jak dotychczas będzie mogła korzystać matka, ojciec lub oboje rodziców jednocześnie, o ile są pracownikami, aż do wyczerpania wymiaru urlopu.

Urlop rodzicielski będzie mógł zostać udzielony maksymalnie w czterech bezpośrednio następujących po sobie częściach, po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego, albo zasiłku macierzyńskiego. Część urlopu rodzicielskiego nie może być krótsza niż 8 tygodni (ustawa przewiduje wyjątki od tej zasady).

Nowością jest możliwość wykorzystania części urlopu w innym okresie, nie przypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego lub pobierania zasiłku macierzyńskiego za ten okres. Część urlopu może być bowiem wykorzystana nie później niż do końca roku, w którym dziecko skończy 6 rok życia. Ta ostatnia część, nie dłuższa niż 16 tygodni może być więc wykorzystana przez pracowników w wybranym przez nich terminie, np. w czasie kiedy dziecko idzie do żłobka, przedszkola, szkoły, czy w innych dogodnych dla rodziców sytuacjach.

Rodzice mogą także łączyć urlop rodzicielski z pracą zawodową poprzez obniżenie jej wymiaru. W takiej sytuacji pracownik może pracować w wymiarze nie większym niż ½ etatu. Obniżenie następuje na wniosek pracownika. Jedynie wyjątkowo, gdy uwzględnienie wniosku pracownika o obniżenie wymiaru czasu pracy jest niemożliwe z uwagi na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika, pracodawca będzie mógł odmówić obniżenia wymiaru czasu pracy. Pracodawca musi pisemnie uzasadnić odmowę (art. 182^1d§2KP).

Całkowitą nowością będzie natomiast proporcjonalne wydłużenie urlopu do pozostałej części wymiaru czasu pracy (maksymalnie do 64 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i 68 w przypadkach urodzenia przy jednym porodzie więcej niż jednego dziecka) – art. 182^1e § 1 KP.

Redakcja poleca: Kodeks pracy 2016 z komentarzem + poradnik w prezencie

Zgodnie z art. 182^1c KP wniosek o udzielnie urlopu rodzicielskiego trzeba będzie złożyć najpóźniej w terminie 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu (do tej pory 14 dni). Złożenie wniosku po wskazanym terminie będzie oznaczało, że pracodawca nie ma obowiązku jego uwzględnienia. W przypadku zatem złożenia wniosku w terminie 10 dni  przed planowanym urlopem będzie oznaczało, że pracodawca może, ale nie musi uwzględnić wniosku.

Jeżeli pracodawca wyrazi zgodę, rodzice będą mogli w każdym czasie zrezygnować z korzystania z urlopu i wrócić do pracy.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015 poz. 1268); Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z poz. zm).

Dołącz do nas na Facebooku!