Rodzaje świadczeń powypadkowych

Rodzaje świadczeń powypadkowych

Szczegółowe regulacje w zakresie wypadków przy pracy oraz prawa do świadczeń z nimi związanych uregulowane zostały w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zawiera ona pełną definicję wypadku przy pracy oraz wymienia rodzaje świadczeń, jakie przysługują osobie, która uległa wypadkowi przy pracy. I tak zgodnie z art. 6 ustawy wypadkowej z tytułu wypadku przy pracy przysługują świadczenia takie jak:

1. ,,zasiłek chorobowy”- dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
2. „świadczenie rehabilitacyjne” – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy;
3. „zasiłek wyrównawczy” – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
4. „jednorazowe odszkodowanie” – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
5. „jednorazowe odszkodowanie” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
6. „renta z tytułu niezdolności do pracy” – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
7. „renta szkoleniowa” – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
8. „renta rodzinna” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
9. „dodatek do renty rodzinnej” – dla sieroty zupełnej;
10. dodatek pielęgnacyjny;
11. pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.

Jak uzyskać świadczenia z tytułu wypadku przy pracy?

Wysokość zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego

Zarówno zasiłek chorobowy jak i świadczenie rehabilitacyjne przysługują w wysokości 100% podstawy wymiaru i wypłacane są przez płatnika składek zobowiązanego do ustalania prawa do zasiłków w razie choroby i macierzyństwa i ich wypłaty lub przez ZUS – w pozostałych przypadkach.

Wysokość jednorazowego odszkodowania

Wysokość jednorazowego odszkodowania wynosi 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Wraz z pogorszeniem się stanu zdrowia jednorazowe odszkodowanie ulega zwiększeniu  o 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu.

Porozmawiaj o tym na FORUM

Stały uszczerbek na zdrowiu

Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nie rokujące poprawy, natomiast za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres nieprzekraczający 6 miesięcy i mogące ulec poprawie. Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji.

Jednorazowe odszkodowanie - podmioty uprawnione

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje przede wszystkim samemu poszkodowanemu ubezpieczonemu, ale także może być wypłacone członkom jego rodziny uprawnionych do odszkodowania. Ustawa definiuje, że są to: małżonek, dzieci własne, drugiego małżonka, dzieci przysposobione, wnuki przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osi osiągnięciem pełnoletności, rodzeństwo i inne dzieci (także w ramach rodziny zastępczej uprawnione do renty rodzinnej). Uprawnieni także są rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.

Świadczenia z ZUS dla rodziny pracownika, który zmarł wskutek wypadku przy pracy

Jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje małżonkowi w przypadku orzeczonej separacji.

Przyznanie odszkodowania

O przyznaniu lub odmowie przyznania odszkodowania decyduje ZUS w ciągu 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej i wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Wypłata dokonywana zostaje w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji.

Do ustalenia wysokości  powyższych świadczeń stosuje się przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS z uwzględnieniem przepisów ustawy wypadkowej.

Wysokość renty

Renta z tytułu niezdolności do pracy i renta szkoleniowa z ubezpieczenia wypadkowego nie może być niższa niż: 80% podstawy jej wymiaru – dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy; 60% podstawy jej wymiaru – dla osoby częściowo niezdolnej do pracy; 100% podstawy jej wymiaru – dla osoby uprawnionej do renty szkoleniowej.

Naruszenie przez ubezpieczonego przepisów

Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadków było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Stan nietrzeźwości lub wpływ środków odurzających

Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują również ubezpieczonemu, który będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że ubezpieczony znajdował się w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, płatnik składek kieruje ubezpieczonego na badanie niezbędne do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie. Ubezpieczony jest obowiązany poddać się temu badaniu. Odmowa poddania się badaniu lub inne zachowanie uniemożliwiające jego przeprowadzenie powoduje pozbawienie prawa do świadczeń, chyba że ubezpieczony udowodni, że miały miejsce przyczyny, które uniemożliwiły poddanie się temu badaniu.
ZUS odmówi przyznania świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego w przypadku:

1. nieprzedstawienia protokołu powypadkowego lub karty wypadku;
2. nieuznania w protokole powypadkowym lub karcie wypadku zdarzenia za wypadek przy pracy w rozumieniu ustawy;
3. gdy protokół powypadkowy lub karta wypadku zawierają stwierdzenia bezpodstawne.

Wypadek przy pracy pod wpływem alkoholu a świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego

Protokół powypadkowy

W związku z tym obowiązkiem pracodawcy w razie wypadku przy pracy jego pracownika jest powołanie zespołu powypadkowego, który wszelkie okoliczności z nim związane winien przedstawić w ciągu 14 dni w protokole powypadkowym, którego wzór został ustalony w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. nr 227, poz. 2298).
Termin 14 dni nie jest terminem sztywnym, co oznacza, że jeżeli ustalenie okoliczności wypadku wymaga dłuższego czasu, należy przyczyny zastosowania innego terminu uzasadnić w treści protokołu.
Do protokołu dołącza się wszelkie materiały związane z wypadkiem, czyli dokumenty, zdjęcia,  protokoły z przesłuchania poszkodowanego oraz świadków.

Zgłoszenie wypadku

Natomiast, jeżeli wypadkowi przy pracy uległa osoba niebędąca pracownikiem, ale która podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, wówczas takie zdarzenie należy zgłosić odpowiednim podmiotom wymienionym w art.5 ustawy wypadkowej, które udokumentują wypadek w tzw. karcie wypadku. Jej wzór został określony w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (Dz. U. nr 236, poz. 1992.).

Dla osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą postępowanie powypadkowe przeprowadza ZUS, natomiast zgłoszenie o wypadku dokonuje się w terenowej jednostce organizacyjnej Zakładu właściwej ze względu na siedzibę prowadzenia działalności.

Postępowanie w sprawie o wypadek przy pracy

Podstawa prawna:

• Art. 234 k.p. ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1974 Nr 24, poz. 141 z pozn.zm.)
• Ustawa z dnia 30 października 2002 r.  o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2002 Nr 199, poz.1673 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. Nr 227, poz. 2298)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. Nr 105, poz. 87)
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia ( Dz.U. Nr 236, poz. 1992)