Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

• Czym jest urlop stażowy?
• Urlop stażowy 2025 r. Tak mógłby wyglądać
• UE o urlopie wypoczynkowym
• Skoro jest nagroda jubileuszowa za staż pracy to czemu nie ma urlopu stażowego?
• Dłuższy urlop dla wielu grup zawodowych, ale nie wszystkich. Czy to dyskryminacja?
• Pragmatyki zawodowe w 2025 a urlop wypoczynkowy 2025
• Dodatkowy urlop. Dla kogo w 2025? Trwają prace w Ministerstwie Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej
• Dodatkowy urlop dla pracowników akademickich 2025
• Dodatkowy urlop dla funkcjonariusza służby więziennej 2025
• Dodatkowy urlop wypoczynkowy dla strażaka 2025
• Dodatkowy urlop dla kontrolera NIK 2025
• Dodatkowy urlop w służbie cywilnej 2025
• Dodatkowy urlop dla policjanta

Analizujemy czy są szanse na to, aby jeszcze w 2025 r. a jak nie to w 2026 r. zaczną się prace nad urlopem stażowym. Jak miałby wyglądać? Bardzo prosto: do 10 lat pracy 25 dni urlopu wypoczynkowego 100% płatnego a po 10 latach pracy zamiast aktualnie obowiązujących 26 dni to 30 dni urlopu wypoczynkowego i o kolejne 5 dni więcej na każde kolejne 5 lat. Czy wejdzie? Mamy stanowisko resortu pracy co do prac nad urlopem, tzw. urlopem stażowym. Trzeba przyznać, że w zaproponowanych rozwiązaniach jest pewna logika i uzasadnienie prawne. W ostatnim czasie w naszym społeczeństwie coraz więcej mówi się o równowadze, o odpoczynku, o większym rozgraniczeniu pracy i życia osobistego. Nie da się ukryć, że osoby, które już długo pozostają na rynku pracy naprawdę potrzebują więcej czasu na odpoczynek, regenerację od spraw zawodowych.

Autopromocja

Czym jest urlop stażowy?

Urlop stażowy to specjalny rodzaj urlopu, który wprawdzie nie jest wdrożony w polskim porządku prawnym, ale są pewne petycje, pomysły i wnioski w tym zakresie. Resort pracy rozważa różne możliwości poprawy sytuacji pracowników. Co ważne, nie należy mylić tego z urlopem, który przysługuje komuś odbywającemu staż zawodowy, organizowany najczęściej przez Urząd Pracy. W tym sensie urlop stażowy to zupełnie inna sprawa. W dodatkowym urlopie na tzw. wysługę lat, za staż pracy, który jest znaczny, pracownik mógłby otrzymywać taką gratyfikację za jego trud pracy. Jego głównym celem jest zapewnienie pracownikom możliwości odpoczynku i regeneracji po dłuższym okresie pracy, co z kolei przyczynia się do poprawy ich efektywności i zadowolenia z pracy. Przecież jedną z nadrzędnych zasad prawa pracy jest wyrażone w art. 14 KP prawo do wypoczynku. Pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu - to świadczy właśnie o tym, że jego główną cechą jest regeneracja pracownika. Zasady dotyczące przyznawania urlopu stażowego mogą różnić się w zależności od obowiązujących przepisów prawa w danym kraju oraz polityki wewnętrznej poszczególnych zakładów pracy, ale warto się zainspirować, aby uregulować ten dodatkowy przywilej dla pracowników.

Urlop stażowy 2025 r. Tak mógłby wyglądać

Padł więc pomysł tzw. urlopu stażowego na 2025 r. Urlopu, który będzie uzależniony od liczby przepracowanych lat. Zasada jest prosta im więcej lat pracy tym dłuży urlop. Mogłoby to wyglądać np. tak:

• po 10 latach pracy 30 dni urlopu wypoczynkowego 100% płatnego;
• po 15 latach pracy 35 dni urlopu wypoczynkowego 100% płatnego;
• po 20 latach – 40 dni urlopu wypoczynkowego 100% płatnego.

Takie rozwiązanie prawne mogłoby być wprowadzone dla każdego pracownika. Bez względu na zawód! Skoro prawo pracy ma chronić pracownika, to niech w szczególności chroni jego życie i zdrowie - właśnie po przez dłuższy urlop. Można zaczerpnąć ten pomysł z innych polskich ustaw. W niektórych zawodach pracownicy mają prawo do takich dodatkowych urlopów, które są uzależnione od stażu pracy, wieku czy pracy w szczególnych warunkach.

Autopromocja

Urlopy wypoczynkowe. Ustalanie wymiaru, udzielanie i rozliczanie

Sprawdź

UE o urlopie wypoczynkowym

Przepisy UE, dyrektywy, rozporządzenia, zalecenia jak i samo międzynarodowe prawo pracy jasno wskazują - są minimalne, a nie maksymalne okresy urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że ustawodawstwo danego państwa może wprowadzać dodatkowe uprawnienia, wydłużać okres urlopowy, w sposób uprzywilejowany traktować pracowników. W przepisach UE podkreśla się, że wszyscy pracownicy mają prawo do co najmniej czterech tygodni płatnego urlopu rocznie (zwanego urlopem wypoczynkowym lub ustawowym). Nie można zastąpić urlopu wypoczynkowego ekwiwalentem pieniężnym, chyba że umowa z pracownikiem wygasła, zanim wykorzystał cały roczny urlop wypoczynkowy. Wskazuje się też, że oprócz podstawowych uprawnień do corocznego urlopu przepisy UE dotyczące prawa do równowagi między życiem zawodowym a prywatnym ustanawiają minimalne normy dotyczące urlopu ojcowskiego, rodzicielskiego i opiekuńczego, należących do kategorii urlopów rodzinnych. Przepisy te obejmują również dodatkowe prawa, takie jak prawo do ubiegania się o elastyczną organizację pracy oraz prawo do czasu wolnego od pracy z powodu działania siły wyższej (na przykład z pilnych względów rodzinnych, takich jak wypadek lub choroba bliskiego członka rodziny).

Skoro jest nagroda jubileuszowa za staż pracy to czemu nie ma urlopu stażowego?

Można powiedzieć, że urlop za staż byłby podobny do nagrody jubileuszowej za staż. Jedno wyrażałoby się w dodatkowych dniach wolnych od pracy a drugie w dodatkowej gratyfikacji pieniężnej. Oczywiście wiadomo, że kodeks pracy nie reguluje w zasadzie nagrody jubileuszowej, określa tylko to czym są nagrody. Szczegółowa specyfika co do nagród uregulowana jest w wewnętrznych regulacjach zakładu pracy, w układach zbiorowych pracy, w regulaminach wynagrodzeń lub przepisach szczególnych dla danej branży (np. w sektorze publicznym). W zasadzie mogłoby to podobnie wyglądać z urlopem za staż. Jednak czy wtedy pracownicy pracujący w prywatnym zakładzie pracy nie byliby stratni - w stosunku do osób zatrudnionych w sektorze publicznym. Pewnie tak, bo prywaciarze rzadko decydują się na takie dodatkowe uprawnienia, z własnej woli.

Dłuższy urlop dla wielu grup zawodowych, ale nie wszystkich. Czy to dyskryminacja?

Pracownicy, pracodawcy, osoby z niepełnosprawnościami, przedsiębiorcy oraz wiele innych grup związanych z szeroko rozumiany rynkiem pracy skarży się na polskie prawo pracy. Szczególnie w 2025 r., kiedy to miało wejść w życie tyle zmian, a póki co mowa tylko o projektach. Pytają: czy w 2025 r. dojdzie wreszcie do rewolucyjnych zmian w zakresie bardziej elastycznego czasu pracy i większego wymiaru urlopu dla wszystkich zatrudnionych, a nie tylko dla wybranych, szczególnie chronionych grup zawodowych? Nie może być tak, że jedni mają więcej uprawnień, a inni mniej, gdy nie ma racjonalnie uzasadnionych ku temu potrzeb!

Autopromocja

Praca zdalna. Obowiązki i uprawnienia pracowników i pracodawców

Książka z plakatem w prezencie

Sprawdź

Pragmatyki zawodowe w 2025 a urlop wypoczynkowy 2025

Wiadomo, że Kodeks Pracy reguluje kwestię urlopów pracowniczych. Niemniej jednak to są uniwersalne rozwiązania, a w stosunku do konkretnych grup zawodowych mogą istnieć odmienne (korzystniejsze) regulacje. I istnieją. Przykład? Bardzo proszę:

• służba cywilna
• nauczyciele
• pracownicy akademiccy
• sędziowie
• prokuratorzy
• kontrolerzy zatrudnieni w Najwyższej Izbie Kontroli
• kuratorzy sądowi
• strażacy
• policjanci
• służba zagraniczna
• służba więzienna
• pracownicy Krajowej Administracji Skarbowej
• straż graniczna
• funkcjonariusze ABW
• opiekunki
• i wiele, wiele innych zawodów...

My pytamy, ale dlaczego akurat te grupy zawodowe?

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Istnieją różne pragmatyki zawodowe i takie odmienne traktowanie jest potwierdzone przez przepis KP, który wskazuje w art. 5, że jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami. Pierwszeństwo mają zatem poszczególne pragmatyki zawodowe, nawet w kwestii urlopu i nawet jeżeli są korzystniejsze. W prawie pracy istnieje DYFERENCJACJA czyli usprawiedliwione, odmienne traktowanej danej osoby, czy grupy osób (w tym przypadku danego zawodu), bardziej korzystnie niż innego. Takie różnicowanie nie jest ani dyskryminacją ani nierównym traktowaniem. O ile pewne jest to, że osoby w wieku przedemerytalnym, osoby z niepełnosprawnościami, dzieci, młodociani czy kobiety w ciąży zasługują na takie odmienne i lepsze traktowanie, to pytanie dla np. pewne grupy zawodowe mają prawo do dodatkowego urlopu? Czym sobie służyli? Jest to pytanie retoryczne.

Pracownicy zatrudnieni klasycznie, w ramach umowy o pracę, w oparciu o przepisy Kodeksu Pracy postulują więc o to, aby i im przyznano takie dodatkowe urlopy. Okazuje się, że 26 dni urlopu, 100% płatnego, to nie jest wystarczający czas na odpoczynek, kiedy w dzisiejszych realiach mocno stawiamy na work - life balance. Teraz już nie żyje się po to, aby pracować, ale pracuje po to, aby żyć. No chyba, że ktoś ma inaczej. Pewne jest to, że praca nie jest tak jak kiedyś towarem, a człowiek i wynagrodzenie nie są ceną za ten towar. Praca w dzisiejszych czasach ery postindustrialnej ma wymiar wolnościowy, podmiotowy. Dla pracowników coraz ważniejsze staje się ich życie i zdrowie. Zdrowiem, w tym psychicznym i fizycznym mogą cieszyć się kiedy są wypoczęci i zregenerowani. Czemu więc nie zwiększyć wymiaru urlopu wypoczynkowego? Polacy to jeden z bardziej zapracowanych narodów. Wśród społeczeństwa słychać głosy, że chcą tak jak w innych zawodach (jak np. mają nauczyciele czy służba mundurowa) mieć prawo do dodatkowego urlopu. Przecież nie tylko funkcjonariusze wykonują pracę w szkodliwych warunkach. W wielu zawodach jest narażanie na chorobę zawodową. Pracownicy chcą mieć np. po 10 latach pracy prawo do 31 dni urlopu (a nie 26 dni); po 15 latach do 35 dni urlopu, a po 20 latach pracy do 39 dni urlopu. Im człowiek jest starszy i ma większy staż pracy, tym jego "moce przerobowe" i stan zdrowia pogarszają się. Tacy pracownicy powinni mieć więc prawo do dłuższego wymiaru urlopu.

Dodatkowy urlop. Dla kogo w 2025? Trwają prace w Ministerstwie Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej

Na stronie resortu pracy można znaleźć szczegółowe informacje co do projektu ustawy o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz niektórych innych ustaw (UD181). Jest w nim poruszonych wiele nowych praw i obowiązków, ale warto zwrócić uwagę szczególnie na dodatkowy urlop. Projektodawca proponuje wprowadzenie dla opiekunów w żłobkach i klubach dziecięcych oraz dla dziennego opiekuna dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze wynoszącym po 5 latach zatrudnienia 2 dni, który będzie wzrastał o 2 dni z każdym przepracowanym okresem wynoszącym 5 lat pracy, aż do osiągnięcia 10 dni. To miedzy innymi ta propozycja ale też postulaty środowiska związkowców wywołały nie małą burzę wśród setek tysięcy Polaków (pracowników), którzy też chcą taki dodatkowy urlop. Rzeczywiście, nie wydaje się to do końca sprawiedliwe różnicować i gloryfikować pewne zawody, podczas gdy w innych też jest ogromna ilość pracy i odpowiedzialność. Przecież mamy w Polsce uregulowaną konstytucyjnie zasadę równości wobec prawa i w prawie. Zasada równości w prawie polega na takim kształtowaniu (zatem na etapie projektowania prawa i jego uchwalania) prawa, aby było ono równe i sprawiedliwie dla wszystkich. Nie wydaje się to jednak możliwe do realizacji w pełnym zakresie.

Dodatkowy urlop dla pracowników akademickich 2025

Zgodnie z art. 129 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce z dnia 20 lipca 2018 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1571) nauczycielowi akademickiemu przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 36 dni roboczych w roku. W przypadku niewykorzystania urlopu wypoczynkowego z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, nauczycielowi akademickiemu przysługuje ekwiwalent pieniężny za okres niewykorzystanego urlopu. To jest o 10 dni więcej urlopu, niż ma większość Polaków, nie zatrudnionych w danych pragmatykach zawodowych.

Dodatkowy urlop dla funkcjonariusza służby więziennej 2025

Jednym z przykładów dodatkowego wymiaru urlopu są np. regulacje ustawy o Służbie Więziennej z dnia 9 kwietnia 2010 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1869). Funkcjonariuszowi przysługuje płatny dodatkowy urlop wypoczynkowy. Urlop ten jest wymiarze do 13 dni rocznie, z tytułu pełnienia służby w warunkach szkodliwych dla zdrowia albo szczególnie uciążliwych, a także z tytułu osiągnięcia przez funkcjonariusza stażu służby. Urlop dodatkowy przysługujący funkcjonariuszowi z tytułu stażu służby wynosi:

• 5 dni - dla funkcjonariusza, który pełni służbę co najmniej przez 10 lat;
• 9 dni - dla funkcjonariusza, który pełni służbę co najmniej przez 15 lat;
• 13 dni - dla funkcjonariusza, który pełni służbę co najmniej przez 20 lat.

Dodatkowy urlop wypoczynkowy dla strażaka 2025

Strażakowi przysługuje płatny dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze do 13 dni rocznie, z tytułu pełnienia służby w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych, albo osiągnięcia przez strażaka określonego wieku lub stażu służby. Przykładowo dodatkowy urlop wypoczynkowy, przysługujący strażakowi z tytułu osiągnięcia określonego wieku, wynosi odpowiednio:

• 5 dni w roku - po ukończeniu 40. roku życia;
• 9 dni w roku - po ukończeniu 45. roku życia;
• 13 dni w roku - po ukończeniu 55. roku życia.

Czy też dodatkowy urlop wypoczynkowy przysługujący strażakowi z tytułu osiągnięcia określonego stażu służby wynosi odpowiednio:

• 5 dni w roku - po osiągnięciu co najmniej 15-letniego stażu służby;
• 9 dni w roku - po osiągnięciu co najmniej 20-letniego stażu służby;
• 13 dni w roku - po osiągnięciu co najmniej 25-letniego stażu służby.

Dodatkowy urlop dla kontrolera NIK 2025

Przykładowo kontrolerowi zatrudnionemu w Najwyższej Izbie Kontroli na stanowisku (zatem co: dyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych Najwyższej Izby Kontroli; wicedyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych Najwyższej Izby Kontroli; radców Prezesa Najwyższej Izby Kontroli; doradców prawnych, ekonomicznych i technicznych; głównych specjalistów kontroli państwowej; specjalistów kontroli państwowej; starszych inspektorów kontroli państwowej; inspektorów kontroli państwowej; młodszych inspektorów kontroli państwowej) przez okres nie krótszy niż 10 lat przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 6 dni roboczych, a po 20 latach pracy - w wymiarze 12 dni roboczych.

Dodatkowy urlop w służbie cywilnej 2025

Urzędnikowi służby cywilnej przysługuje corocznie dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze wynoszącym po 5 latach zatrudnienia w służbie cywilnej 1 dzień. Urlop ten wzrasta z każdym rokiem pracy o 1 dzień aż do osiągnięcia 12 dni. Do okresu zatrudnienia uprawniającego do dodatkowego urlopu wypoczynkowego wlicza się okres zatrudnienia w administracji publicznej.

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Dodatkowy urlop dla policjanta

Przykładowo policjantowi posiadającemu status weterana poszkodowanego przysługuje prawo do corocznego płatnego dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 5 dni roboczych. Ponadto, Minister właściwy do spraw wewnętrznych może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić płatne urlopy dodatkowe w wymiarze do 13 dni roboczych rocznie dla policjantów, którzy pełnią służbę w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia albo osiągnęli określony wiek lub staż służby, albo gdy jest to uzasadnione szczególnymi właściwościami służby.