Ubezpieczenia społeczne, Obowiązki płatnika

Od 1 lutego 2018 r. w każdym oddziale ZUS można skorzystać z pomocy doradcy płatnika składek, który udzieli informacji dotyczących rozliczeń z ZUS, konta, ubezpieczeń i składek.

Od 1 stycznia 2018 roku firmy, przedsiębiorcy oraz osoby samozatrudnione będą opłacać wszystkie składki ZUS na indywidualny numer rachunku składkowego. Oznacza to, że przedsiębiorca zamiast trzech albo czterech przelewów będzie dokonywał tylko jednego na swój numer rachunku składkowego.

Od 1 stycznia 2018 r. płatnicy składek będą przekazywać należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne na jeden rachunek. Obecnie płatnicy przekazują składki na cztery oddzielne konta bankowe. Ponadto ZUS zyska nowe uprawnienia.

Każdy przedsiębiorca będzie miał indywidualny rachunek, na który będzie mógł przelewać składki ZUS. Obecnie przedsiębiorca musi dokonywać kilku przelewów do ZUS. Zmiany będą również dotyczyły zasad zaliczania wpłat na koncie. Część przepisów dotyczących nowych rachunków wejdzie w życie 1 października 2017 r. i 1 stycznia 2018 r.

Zgodnie z obecnym stanowiskiem ZUS każda umowa zlecenia albo umowa o świadczenie usług jest odrębnym tytułem do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Jak zatem zgłaszać do ubezpieczeń zleceniobiorcę wykonującego równolegle dwie (lub więcej) umowy zlecenia u tego samego płatnika?

Każda osoba, w stosunku do której wygasł tytuł do ubezpieczeń społecznych, podlega wyrejestrowaniu z tych ubezpieczeń. Dokonuje się tego na druku ZUS ZWUA. Jakie są podstawowe zasady wypełniania formularza ZUS ZWUA i jak poprawić błąd na tym druku?

O tym, kto będzie płatnikiem zasiłków w 2016 r., decyduje liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego na 30 listopada poprzedniego roku, czyli 2015 r. Jeśli 30 listopada płatnik ma zgłoszonych do ubezpieczenia więcej niż 20 osób, w kolejnym roku będzie miał prawo wypłaty zasiłków. W innym przypadku wypłaci je ZUS.

Płatnik składek powinien zarejestrować się w ZUS na formularzu ZUS ZFA (osoba fizycz­na) albo ZUS ZPA (osoba prawna lub jednost­ka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej). Płatnicy składek mają obowiązek zgłaszać do ubez­pieczeń osoby ubezpieczone na formularzu ZUS ZUA.

Pracodawca ma obowiązek przekazać pracownikom informacje o składkach przekazanych za nich do ZUS. Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2012 r. informację taką przekazuje raz w roku, za rok ubiegły.

Szczególne uregulowania w zakresie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego dotyczą uczniów oraz studentów przed ukończeniem 26 lat, którzy są zatrudnieni na podstawie umów zlecenia, a także uczniów – pracowników, którzy w świetle przepisów prawa pracy są uznawani za pracowników młodocianych.

Do kogo należy opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne (zatrudniającego czy zakładu karnego) za pracującego skazanego, zależy od rodzaju zawartej umowy, czyli od podstawy zatrudnienia. Wynika to z faktu, że nie każda podstawa zatrudnienia powoduje powstanie obowiązku ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Dla tej grupy osób ważne jest ustalenie, na jakiej podstawie prawnej mają wykonywać pracę zarobkową.

Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest ograniczona do kwoty 30-krotności prognozowanego na dany rok przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Prognozowane wynagrodzenie określa ustawa budżetowa. W 2012 r. kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynosi 105 780 zł.

Dla pracowników młodocianych zatrudnienie w celu przygotowania zawodowego skutkuje obowiązkiem ubezpieczeniowym. Młodociani podlegają ubezpieczeniom od dnia nawiązania stosunku pracy w celu przygotowania zawodowego do dnia jego ustania.

Osoby wykonujące odpłatnie pracę na podstawie skierowania w czasie tymczasowego aresztowania podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Obowiązek ten powstaje w dniu rozpoczęcia wykonywania pracy, a ustaje w dniu jej zakończenia.

Emeryt, który wykonuje pracę w ramach niepracowniczego stosunku zatrudnienia, wynikającego np. z zawartej umowy-zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu. Jedynie ubezpieczenie chorobowe jest dla niego dobrowolne.

Przedsiębiorca zatrudniający uczące się osoby w wieku do 18. oraz do 26. lat musi pamiętać, że w kwestiach ubezpieczeniowych w odniesieniu do takich osób obowiązują szczególne regulacje, zarówno w przypadku zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, jak i w ramach umowy cywilnoprawnej. Obowiązek prawidłowego zgłoszenia i terminowego wyrejestrowania zatrudnionej osoby z ubezpieczeń zawsze spoczywa na płatniku, podobnie jak odpowiedzialność za niedopełnienie tej powinności.

Pracownica urodziła bliźnięta i z tego tytułu pobiera zasiłek macierzyński przez okres 217 dni (31 tygodni). Niestety, jedno z bliźniąt obecnie przebywa w szpitalu. Czy aby pracownica mogła przerwać pobieranie zasiłku, musi być hospitalizowanych dwoje dzieci z bliźniaczej ciąży?

Od 6 sierpnia br. planuję na 6 miesięcy zawiesić prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy w tym czasie powinnam opłacać jakieś składki oraz składać do ZUS dokumenty rozliczeniowe? Dodam, że nie zatrudniam żadnej osoby.

Jestem przedsiębiorcą, który od 1 września 2011 r. opłaca składki na tzw. preferencyjnych zasadach. Niedawno podpisałem umowę na wykonywanie usług ze swoim byłym pracodawcą. Przedmiotem usługi są takie same czynności, które wykonywałem wcześniej jako pracownik. Jednak na rzecz byłego pracodawcy to nie ja osobiście wykonuję zadania, lecz robią to moi pracownicy. Sam wykonuję usługi tego samego rodzaju, ale akurat na rzecz innych kontrahentów niż mój były pracodawca. Czy nadal mam prawo opłacać składki w obniżonej wysokości? – pyta Czytelnik z Legnicy.

Jedna z naszych pracownic została w zeszłym roku zwolniona z pracy za 1-miesięcznym okresem wypowiedzenia. Stosunek pracy tej osoby zakończył się 31 maja 2011 r. i w związku z tym została ona wyrejestrowana z ZUS z datą 1 czerwca 2011 r. Dokument ZUS ZWUA został poprawnie przesłany 8 czerwca 2011 r. W kwietniu tego roku ZUS przeprowadzał w naszej firmie kontrolę. Inspektor, który kontrolował spółkę, jako jeden z błędów wskazał zbyt późne wyrejestrowanie tej byłej pracownicy, utrzymując, że 7-dniowy termin na wyrejestrowanie upłynął 7 czerwca 2011 r. Czy inspektor ZUS ma rację?

Nadpłata składek powstaje, gdy płatnik opłaci je w wyższej wysokości niż zobowiązują go do tego przepisy i niż zadeklaruje w dokumentacji rozliczeniowej. Nienależnie opłacone składki podlegają zaliczeniu przez ZUS z urzędu na poczet zaległych lub bieżących składek, a w razie ich braku – na poczet przyszłych składek, chyba że płatnik złoży wniosek o ich zwrot.

Jeżeli w stanie rozliczeń płatnika z ZUS powstała nadpłata, wówczas płatnik może wnioskować o jej zwrot. Bez wniosku pieniądze te zostaną zaliczone na poczet bieżących lub przyszłych składek. Po otrzymaniu zawiadomienia z ZUS o nadpłacie płatnik może bezterminowo domagać się zwrotu nadpłaty. Granicą przy dochodzeniu zwrotu nadpłaconych składek jest jedynie okres przedawnienia należności składkowych. Obecnie okres ten, co do zasady, wynosi 5 lat.

Od wartości udostępnionego pracownikowi przez pracodawcę lokalu mieszkalnego należy naliczać składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Płatnicy składek mają obowiązek sprawdzić do 30 kwietnia 2012 r., czy dane zawarte w imiennych raportach miesięcznych przekazanych do ZUS za 2011 r. są prawidłowe. Jeśli w tych raportach zostały wykazane nieprawidłowe informacje, płatnik musi złożyć w ZUS komplet korygujący – tj. poprawnie wypełniony raport wraz z deklaracją rozliczeniową.

Płatnik składek ma obowiązek złożenia korekty dokumentów rozliczeniowych w każdym przypadku, gdy wystąpiła konieczność korekty danych w tych dokumentach, stwierdzona przez niego we własnym zakresie lub przez ZUS.

Zatrudniamy na podstawie umowy zlecenia 22-letniego studenta studiów licencjackich, którego jak dotąd nie zgłaszaliśmy do ZUS. W kwietniu nasz zleceniobiorca ma zaplanowaną obronę pracy licencjackiej. Od 1 października 2012 r. planuje rozpocząć uzupełniające studia magisterskie. Zgodnie z nowymi przepisami, po zakończeniu studiów licencjackich osoba ta zachowuje prawa studenta do 31 października br. Czy w okresie między złożeniem egzaminu licencjackiego a rozpoczęciem studiów magisterskich jego sytuacja pod względem ubezpieczeń społecznych ulega zmianie? Czy powinniśmy zgłaszać jakiekolwiek zmiany do ZUS?

Od 1 stycznia 2012 r. kopie dokumentów rozliczeniowych przekazanych do ZUS trzeba przechowywać przez 5 lat. Dotychczas obowiązujący okres przechowywania dokumentacji został skrócony o połowę ustawą z 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców. Jednak w praktyce lepiej jest stosować znacznie dłuższy okres przechowywania dokumentów.

Płatnicy składek są podzieleni na trzy grupy, z których każdą obowiązuje inny termin regulowania należności składkowych. Spóźnienie w płatnościach oznacza obowiązek zapłaty odsetek za zwłokę, a za powtarzające się opóźnienia ZUS może wnioskować do sądu o ukaranie grzywną nierzetelnego płatnika. W przypadku ubezpieczeń dobrowolnych każda nieterminowa wpłata z mocy prawa przerywa okres podlegania tym ubezpieczeniom.

W grudniu 2011 r. podpisaliśmy umowę zlecenia ze studentem V roku studiów. Zleceniobiorca obronił pracę magisterską 12 stycznia 2012 r. Oprócz tego od października 2011 r. nasz zleceniobiorca uczęszcza na 3-semestralne studia podyplomowe. Wynagrodzenie za wykonanie zlecenia w styczniu wypłacimy zleceniobiorcy ostatniego dnia miesiąca. Czy powinniśmy opłacić od niego składki ZUS? Jakim ubezpieczeniom podlega ta osoba do i po 12 stycznia br.?

Dziś otrzymałem z ZUS zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli. Wskazano w nim, że kontrola ma dotyczyć prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych tylko jednej pracownicy, mimo że w firmie zatrudniam kilkanaście osób. Osoba ta przepracowała u nas tylko dwa tygodnie, a następnie poszła na zwolnienie lekarskie (posiadała okres wyczekiwania z tytułu poprzedniego zatrudnienia) – okazało się, że jest w trzecim miesiącu ciąży. Pracownica jest na zwolnieniu już od półtora miesiąca i przypuszczam, że nie wróci do pracy przed porodem. W trakcie rozmowy telefonicznej inspektor kontroli ZUS polecił przygotować akta osobowe tej pracownicy, listy płac oraz listy obecności. Dlaczego ZUS żąda akt tylko tej jednej pracownicy? Czego mogę się spodziewać w trakcie kontroli?

Małżeństwo – ojciec pracujący na umowę o pracę oraz matka zatrudniona na umowę o dzieło, która jest jednocześnie uczestnikiem dziennych studiów doktoranckich – zatrudnia nianię do opieki nad swoim dzieckiem. Czy w takiej sytuacji ZUS będzie dopłacał do składek za nianię?

Nasza firma zatrudniła na podstawie umowy zlecenia kierownika budowy na okres od 1 grudnia 2011 r. do 15 lutego 2012 r. Osoba ta jest jednocześnie pracownikiem innej firmy, jednak – jak wynika ze złożonego przez nią oświadczenia – w okresie od 15 listopada 2011 r. do 15 stycznia 2012 r. przebywa na urlopie bezpłatnym. Czy z tytułu wykonywania umowy zlecenia będzie podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, czy tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu?

Zatrudniamy pracownika, który we wrześniu br. przekroczył roczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Przez niedopatrzenie kadrowej składki były za niego opłacane aż do tej pory. Kiedy zorientowaliśmy się w sytuacji, od razu wystąpiliśmy do ZUS z wnioskiem o zwrot nadpłaconej kwoty za tego pracownika. Kiedy możemy spodziewać się zwrotu pieniędzy przez ZUS?

Niesolidny płatnik, który zalega w płatnościach na rzecz ZUS, musi liczyć się z dotkliwymi sankcjami. Będzie musiał  nie tylko opłacić zadłużenie wraz z ustawowymi odsetkami, lecz również może zostać ukarany za wykroczenie lub nawet za przestępstwo.

Rok temu zmarł nasz pracownik. Niedawno otrzymaliśmy pismo z ZUS zawiadamiające o przekroczeniu przez niego w 2009 r. rocznej podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych. W związku z tym składki te są nadpłacone. Co zrobić z tą kwotą składek? Czy zwrócić ją małżonce, której już wcześniej wypłaciliśmy część wynagrodzenia pracownika? Czy taki zwrot stanowi przychód z praw majątkowych?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaprasza płatników składek na bezpłatne szkolenie. Szkolenie obejmuje tematykę z zakresu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, składek i programu Płatnik.

Pracownik przebywa na urlopie wychowawczym. Nie ma innych tytułów do ubezpieczenia i nie pobiera zasiłku wychowawczego. Pracodawca opłaca za pracowników tzw. abonamenty medyczne. Osoby przebywające na urlopach: macierzyńskim i wychowawczym mają także prawo do tych abonamentów i opieki medycznej. Wysokość abonamentu to 55 zł. Abonament obejmuje medycynę pracy i świadczenia dodatkowe. Do dochodu pracowników doliczane jest pełne 55 zł. Jak rozliczyć wysokość abonamentu medycznego w przypadku osoby na urlopie wychowawczym? Jaka będzie podstawa do naliczenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że NIP wychodzi z użytku jako identyfikator osoby ubezpieczonej w ZUS. Pozostaje natomiast podstawowym identyfikatorem płatnika składek.

20 lipca 2011 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące dochodzenia nienależnie opłaconych składek na rzecz ZUS. Najważniejszą zmianą jest możliwość przerwania biegu przedawnienia należności, dotychczas zarezerwowana tylko dla ZUS, a niemożliwa do zastosowania przez płatników składek.

Naliczanie wynagrodzeń dla pracowników wiąże się z koniecznością skorygowania dokumentów przekazanych do ZUS. Korekty trzeba dokonać w terminie 7 dni od daty stwierdzenia nieprawidłowości.

Prezydent podpisał w czwartek, 25 sierpnia, nowelizację m.in. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - poinformowała Kancelaria Prezydenta. Pozwala ona umarzać zaległości wobec ZUS kobietom prowadzącym działalność gospodarczą, które były np. na zasiłku macierzyńskim.

Jesteśmy średniej wielkości firmą produkcyjno-usługową. Mamy zamiar podpisać umowę o świadczenie usług z nowym, nieznanym nam dotychczas kontrahentem. Na potwierdzenie swojej wiarygodności i wypłacalności przedstawia on m.in. zaświadczenia o niezaleganiu z płatnościami na rzecz ZUS. Czy mogę w jakikolwiek sposób sprawdzić autentyczność takiego zaświadczenia? Czy mogę w ZUS uzyskać informację, czy mój kontrahent nadal nie jest zadłużony?

Podstawa wymiaru składek pracowników delegowanych, którzy nadal podlegają polskim ubezpieczeniom, jest ustalana w inny sposób niż pracowników wykonujących pracę w Polsce. W obydwu przypadkach jest to przychód ze stosunku pracy, ale dla oddelegowanych należy go pomniejszyć o równowartość diet za czas pobytu za granicą. Jednocześnie osoby te obowiązuje minimalna miesięczna podstawa wymiaru składek w wysokości prognozowanego wynagrodzenia – w 2011 r. jest to 3359 zł.

Czy należy na nowo zgłosić do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego pracownika, który wcześniej pracował w naszej firmie jako pracownik młodociany? Obecnie uzyska już status zwykłego pracownika.

Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegają okresowej kontroli upoważnionych do tego organów. Jednym z nich jest ZUS, który przeprowadza kontrole planowe albo doraźne.

Pracownik był nieobecny w pracy przez cały czerwiec br. Poinformował firmę, że jest chory, ale zgubił zwolnienie lekarskie. Nie dostał w czerwcu żadnego wynagrodzenia. Poinformowaliśmy go, że wynagrodzenie chorobowe otrzyma dopiero po dostarczeniu odpisu zwolnienia. Co zrobić, jeśli nie mamy jeszcze oryginału zaświadczenia? Jak rozliczyć składki, jeśli odpis zwolnienia lekarskiego pracownik przysłał faksem?

Od 20 lipca obowiązuje poszerzony katalog przypadków wydłużających bieg terminu przedawnienia w odniesieniu do należności składkowych. Od tego dnia zaczęły też obowiązywać nowe zasady dotyczące zwrotu i przedawnienia składek nienależnie opłaconych.

Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zleceniobiorcy, a także terminowego wyrejestrowania po zakończeniu umowy spoczywa na płatniku składek – zleceniodawcy.

Wraz ze wspólnikiem prowadzimy zakład usługowy – obecnie zatrudniamy 26 osób. ZUS wezwał nas do złożenia korekt raportów i deklaracji za 2007 r. Problem w tym, że w 2007 r. firma dopiero zaczynała działalność i zgłaszaliśmy w ZUS w sumie tylko 4 osoby, a zatrudnienie zaczęło rosnąć od 2008 r. W 2007 r. nie mieliśmy jeszcze obowiązku składania dokumentów w formie elektronicznej – składaliśmy po prostu wydruki z programu Płatnik w formie papierowej. Czy korekty należy złożyć w formie obecnie nas obowiązującej (przekaz elektroniczny) czy w formie papierowej, tak jak były złożone w 2007 r.?

Płatnicy składek, którzy nienależnie opłacili składki, mogą dochodzić zwrotu nadpłaty w ciągu 10 lat od dnia otrzymania zawiadomienia o nadpłacie z ZUS. ZUS musi zawiadomić płatnika składek o kwocie nadpłaty, jeżeli jej wysokość jest większa niż 8,80 zł.