REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

In vitro i prawo do ubezpieczenia społecznego – wyrok ETPCz

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Górna-Nowak
radca prawny
In vitro i prawo do ubezpieczenia społecznego – wyrok ETPCz/Fot. Shutterstock
In vitro i prawo do ubezpieczenia społecznego – wyrok ETPCz/Fot. Shutterstock
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy podjęcie przez pracownicę nowego zatrudnienia w trakcie procedury in vitro stanowi podstawę do odmowy ubezpieczenia społecznego?

In vitro i odmowa prawa do ubezpieczenia społecznego kobiecie w ciąży – wyrok ETPCz

Europejski Trybunał Praw Człowieka rozpatrywał skargę w sprawie Jurčić przeciwko Chorwacji (skarga nr 54711/15) dotyczącą odmowy prawa do ubezpieczenia społecznego kobiecie w ciąży. Zdaniem organu podjęcie przez pracownicę nowego zatrudnienia w trakcie procedury in vitro stanowiło wystarczający dowód na fikcyjność zatrudnienia. Odmienne zdanie przedstawił ETPCz w wyroku z 4 lutego 2021 roku, uznając jednocześnie, że decyzja chorwackiego urzędu stanowiła dyskryminację ze względu na płeć, co odbiło się negatywnie na sytuacji majątkowej skarżącej. Powyższe orzeczenie może stanowić ważny punkt odniesienia w podobnych sporach z ZUS-em.

REKLAMA

Autopromocja

In vitro jako argument przemawiający za fikcyjnością zatrudnienia

W opisywanej sprawie organ podejmujący decyzję o odmowie prawa do świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego powołał się na stan faktyczny dotyczący terminu podjęcia pracy przez skarżącą. Ta podjęła pracę 10 dni po przejściu przez nią procedury zapłodnienia in vitro. W momencie podpisywania umowy o pracę kobieta nie wiedziała, czy procedura ta zakończy się sukcesem. Następnie po kilku tygodniach zatrudnienia udała się na zwolnienie lekarskie, będąc już w ciąży.

Powyższe skłoniło organ do stwierdzenia, że kobieta nie powinna poszukiwać pracy oraz podejmować zatrudnienia w nowej firmie po przeprowadzeniu procedury in vitro i przypuszczając, że może się ona powieść. Jego zdaniem podpisanie umowy o pracę w tym terminie wskazuje na zawarcie fikcyjnego zatrudnienia, gdyż jego celem było uzyskanie określonych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Ponadto organ wskazał, że kobieta powinna wstrzymać się z podjęciem nowej pracy do momentu potwierdzenia ciąży. W swojej decyzji całkowicie pominął fakt, że pracownica posiadała 14-letni okres ubezpieczenia z uwagi na dotychczasowe zatrudnienie w innych firmach.

ETPCz uznał decyzję organu za dyskryminację ze względu na płeć

Sprawa trafiła do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który nie podzielił stanowiska chorwackiego organu administracyjnego. W wyroku wskazał, że uznanie umowy o pracę za fikcyjną tylko ze względu na zawarcie jej przez kobietę w okresie kilku dni po procedurze in vitro jest nieuzasadnione. Pracownica bowiem nie mogła zakładać, że jest w ciąży. Nie oznacza to także, że celem zawarcia umowy nie było świadczenie pracy. Co więcej, uznanie zatrudnienia za fikcyjne wyłącznie z powodu stanu ciąży jest bezpośrednią dyskryminacją ze względu na płeć, gdyż konsekwencje takiej decyzji mogą dotknąć jedynie kobiety.

Ponadto powyżej wskazane działanie odbiło się negatywnie na sytuacji majątkowej pracownicy. Utwierdza również stereotypy związane z płcią, co stanowi poważną przeszkodę w osiągnięciu rzeczywistej materialnej równości kobiet i mężczyzn.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Fikcyjność zatrudnienia powinna zostać udowodniona

Trybunał jasno wskazał w wyroku, że w powyższej sprawie nieprawidłowa jest argumentacja odmowy prawa do ubezpieczenia społecznego na podstawie twierdzenia, że zapłodnienie in vitro powoduje niezdolność pracownicy z medycznego punktu widzenia do podjęcia zatrudnienia. W tej sytuacji wymagane byłoby udowodnienie, że skarżąca nie podjęła się wykonywania pracy. Co więcej, w momencie podpisywania umowy nie miała ona wiedzy, czy jest w ciąży, więc nie była w stanie świadomie zawrzeć fikcyjnej umowy o pracę. Ponadto, zawierając umowę o pracę, pracownica nie zawsze jest w stanie przewidzieć, że przebieg przyszłej ciąży będzie wymagał od niej skorzystania ze zwolnienia lekarskiego na dłuższy okres czasu.

Pracownica nie musi informować pracodawcy o ciąży

Zarówno w trakcie rekrutacji, jak i w momencie podpisania umowy o pracę pracownica nie ma obowiązku informowania pracodawcy o ciąży. Niedopuszczalne jest również zadawanie pytań kandydatkom czy też zatrudnionym w firmie zmierzających do pozyskania informacji o planach dotyczących macierzyństwa lub ciąży. Trybunał jasno wskazał, że zobowiązanie do przekazania informacji lub próba pozyskania wiedzy o ewentualnej ciąży czy jej planowaniu stanowi bezpośrednią dyskryminacją ze względu na płeć. Stąd niedopuszczalne jest zadawanie powyżej wskazanych pytań w trakcie rekrutacji.

Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka a sprawy z ZUS-em

Powyższy wyrok może stanowić ważny punkt odniesienia w sprawach prowadzonych przez ZUS. Ten natomiast w ostatnich latach podejmuje wzmożone kontrole zatrudniania kobiet w ciąży, a także tych sytuacji gdy kobieta zachodzi w ciążę w krótkim czasie po podjęciu nowej pracy. W świetle powyżej opisanego wyroku dotychczasowa polityka polskiego organu może okazać się błędna. Powoływanie się wyłącznie na stan ciąży zdaniem Trybunału nie jest wystarczające do uznania zatrudnienia za fikcyjne i pozbawienia kobiety w ciąży prawa do ubezpieczenia.

Anna Górna-Nowak, radca prawny,
Szuszczyński Kamińska Kancelaria Prawa Pracy,
https://szuszczynski.pl/

Szuszczyński Kamińska Kancelaria Prawa Pracy
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Employee advocacy na LinkedIn. Jak skutecznie angażować pracowników w budowanie marki pracodawcy?

Employee advocacy to strategia, w której pracownicy aktywnie angażują się w promocję swojej firmy. Na LinkedIn – największej platformie biznesowej na świecie – nabiera to szczególnego znaczenia. Pracownicy mogą budować nie tylko markę organizacji, lecz także własny wizerunek jako ekspertów.

PIE: do 2035 r. na polskim rynku pracy ubędzie 2,1 mln pracowników. Kogo zatrudniać zamiast obywateli Ukrainy?

Zgodnie z danymi Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) do 2035 r. z polskiego rynku pracy ubędzie aż 2,1 mln pracowników. Czy pracownicy z Ukrainy odejdą? Kogo można tanio zatrudnić na te miejsca?

Pracownicy dorabiają na coraz większą skalę. Podstawowa umowa to teraz za mało

Teraz podstawowa umowa o pracę często nie wystarcza. Pracownicy podpisują dodatkowe zlecenia nie tylko dla pieniędzy. Dlaczego Polacy coraz częściej dorabiają? Oto wyniki badania.

70 tys. odprawy dla zwolnionego pracownika w 2025 r. Czy będzie zmiana w 2026 r.

Pracownik, z którym pracodawca rozwiązał stosunek pracy w ramach zwolnień grupowych lub zwolnienia indywidualnego, ma prawo do odprawy pieniężnej. Jej maksymalna wysokość nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. W 2025 r. jest to prawie 70000 zł.

REKLAMA

Pomoc ZUS-u dla firm poszkodowanych w powodzi z 2024 r. - podsumowanie

Od jesieni minionego roku przedsiębiorcy, którzy ponieśli straty w wyniku powodzi mogli skorzystać ze specjalnych form wsparcia i ulg realizowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Opolski ZUS podsumował pomoc udzieloną przedsiębiorcom poszkodowanym w powodzi z 2024 r.

ZUS przypomina: Tylko złożenie wniosku do 30 kwietnia gwarantuje ciągłość wypłaty świadczenia

Zbliża się koniec terminu składania wniosków o 800 plus na nowy okres świadczeniowy. Rodzic powinien złożyć wniosek do 30 kwietnia 2025 r. Jeśli ten termin zostanie dotrzymany, to ciągłość wypłaty świadczenia wychowawczego będzie zachowana i ZUS wypłaci 800 plus do 30 czerwca 2025 r.

ZUS: stabilna sytuacja finansowa FUS w 2024 r. Przeciętna wypłata świadczenia emerytalno-rentowego w 2024 r. wyniosła 3735,34 zł

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przedstawił opracowanie ZUS "Podsumowanie sytuacji finansowej FUS z 2024 r." Z opracowania wynika, że sytuacja Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest stabilna, a prognozy ZUS wskazują, że najbliższych latach nadal tak pozostanie. Przeciętna wypłata świadczenia emerytalno-rentowego w 2024 r. wyniosła 3735,34 zł.

Wysokość wynagrodzenia i rodzaj przysługujących benefitów są dla Zetek najważniejszym miernikiem ich wartości

Pracownicy z pokolenia Z przywiązują dużą wagę do wysokości wynagrodzenia i dodatkowych świadczeń z umowy o pracę ze względów nie tylko materialnych. Bezpieczne ekonomicznie i spokojne życie to oczywiście ważna dla nich wartość. Jednak wysokość pensji i inne benefity są jednocześnie miernikiem poczucia własnej wartości, a może nawet i szacunku do nich.

REKLAMA

Wsparcie finansowe z ZUS wypłacane z emeryturą lub rentą. Komu przysługuje ryczałt energetyczny?

Ryczałt energetyczny to specjalny dodatek do emerytur i rent. Jest on przeznaczony dla osób, które potrzebują wsparcia w pokrywaniu kosztów zużycia energii elektrycznej. Świadczenie jest wypłacane przez ZUS.

Seniorzy nadal aktywni zawodowo. Dlaczego opłaca się pracować osobom w wieku emerytalnym?

ZUS podaje, że wzrasta liczba pracujących osób w wieku emerytalnym. Aktywnych zawodowo seniorów w zeszłym roku było aż 872,6 tys. Kiedy opłaca się dalsza praca?

REKLAMA