Danina solidarnościowa - kto i kiedy musi ją zapłacić od 2019 r.

14 listopada 2018 r.  prezydent podpisał ustawę o solidarnościowym funduszu wsparcia osób niepełnosprawnych. Wprowadza ona obowiązkową składkę na fundusz solidarnościowy od tych ubezpieczonych od których płatnicy składek mają obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy. Nowa składka będzie wydzielona ze składki na FP, a więc płatnicy składek nie będą obciążeni dodatkowymi kosztami. Innym źródłem przychodu nowoutworzonego funduszu będzie podatek dla najbogatszych, tzw. danina solidarnościowa. Zarówno obowiązkowa składka jak i nowy podatek obejmą przychody uzyskane od 1 stycznia 2019 r. Pierwszy podatek solidarnościowy najbogatsi zapłacą do 30 kwietnia 2020 r.

Od 1 stycznia 2019 r. utworzony zostanie fundusz solidarnościowy, którego celem jest zapewnienie wsparcia społecznego zawodowego i zdrowotnego osobom niepełnosprawnym. Przychodami nowego funduszu będą przede wszystkim:

• obowiązkowe składki na fundusz, których wysokość będzie określona corocznie w ustawie budżetowej,
• danina solidarnościowa, czyli podatek od najbogatszych, oraz
• inne przychody, np. opłata dodatkowa nakładana na przedsiębiorców przez ZUS, czy odsetki od środków funduszu albo od innych wolnych środków przekazanych w zarządzanie odpowiedniemu ministrowi do spraw finansów publicznych.

Polecamy: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Danina podatkowa

Daninę solidarnościową należy określić mianem nowego podatku, który wynosi 4% podstawy jego obliczenia stanowiącą nadwyżkę ponad kwotę 1 000 000 zł sumy dochodów (czyli przychodów pomniejszonych o koszty ich uzyskania i składki na ubezpieczenia społeczne możliwe od odliczenia zgodnie z przepisami ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Nowym obciążeniem objęte będą dochody podlegające opodatkowaniu:

• na zasadach ogólnych (według skali podatkowej),
• jednolitą 19-proc. stawką podatku od zysków kapitałowych,
• jednolitą 19-proc. stawką podatku m.in. od dochodów z działalności gospodarczej,
• 19-proc. stawką podatku od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej (po uwzględnieniu odliczenia kwot uwzględnionej w podstawie opodatkowania podatnika dywidendy otrzymanej od zagranicznej spółki kontrolowanej oraz dochodu z odpłatnego zbycia przez podatnika udziału w zagranicznej spółce kontrolowanej, w części uwzględnionej w jego podstawie opodatkowania).

Daninę solidarnościową będą więc musiały płacić osiągające dochody powyżej miliona złotych rocznie osoby fizyczne m.in.:

• pracujące w ramach stosunku pracy lub stosunków cywilnoprawnych (np. na podstawie umowy zlecenia bądź kontraktu menedżerskiego),
• zarabiające na najmie opodatkowanym według skali,
• będące giełdowymi inwestorami albo przedsiębiorcami (rozliczającymi się zarówno według skali, jak i stawką liniową).

Kwotę przedmiotowego podatku osoby zobowiązane do jej zapłaty będą obliczać samodzielnie oraz wykazywać w deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej składanej w terminie do 30 kwietnia roku kalendarzowego. Jej wzór minister finansów udostępni w formie dokumentu elektronicznego na stronie Ministerstwa Finansów.

Wspomniana deklaracja składana będzie urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania osoby fizycznej w ostatnim dniu roku podatkowego, a gdy zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustało przed tym dniem - urzędowi skarbowemu właściwemu według ostatniego miejsca zamieszkania na jej terytorium. W przypadku osób fizycznych niemających miejsca zamieszkania w Polsce, deklaracja powinna trafić do urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Termin zapłaty daniny solidarnościowej będzie upływał w ostatnim dniu kwietnia.

Po raz pierwszy ww. danina będzie musiała zostać uiszczona od dochodów uzyskanych w 2019 r., które podatnik rozliczy, składając swoje roczne zeznanie podatkowe w terminie do 30 kwietnia 2020 r.

Z daniny solidarnościowej wyłączone są m.in.:

• dochody obciążone 19-proc. ryczałtem, tzw. podatkiem Belki (czyli np. dywidendy, odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bankowym, odsetek i dyskonta od papierów wartościowych),
• dochody zwolnione z podatku na podstawie międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania,
• przychody opodatkowane ryczałtowo (z działalności gospodarczej albo najmu), na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych,
• dochody ze sprzedaży nieruchomości, np. domu lub mieszkania, dokonywanej poza działalnością gospodarczą.

Tomasz R. prowadzi działalność gospodarczą i rozlicza się z niej płacąc 19-proc. podatek liniowy. Załóżmy, że jego dochód ze wspomnianej aktywności biznesowej za rok 2019 wyniesie 2 mln zł. W rozliczeniu za 2018 r. musiałby odprowadzić z tego tytułu na rzecz fiskusa 380 000 zł podatku. Za 2019 r. podatek zwiększy się o daninę solidarnościową, czyli 4% liczone od nadwyżki ponad 1 mln zł. W analizowanym przypadku stanowiłoby to kwotę 40 000 zł (1 mln zł × 4%). W związku z tym Tomasz R. za 2019 r. musiałby zapłacić urzędowi skarbowemu 420 000 zł (380 000 zł + 40 000 zł).

Zobacz również:

• ZUS OSW od 1 stycznia 2019 r. - kiedy i jak złożyć
• ZUS RIA 2019 - terminy, dane, obowiązki pracodawcy

Składka na Funduszu Solidarnościowy

Kolejnym źródłem finansowania Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych jest obowiązkowa składka na ten fundusz. Jak wynika z uzasadnienia do ustawy, jej wysokość będzie ustalona w wysokości 0,15% podstawy wymiaru składki na FP i będzie wydzielona z części składki z Funduszu Pracy.

A zatem płatnicy składek od przyszłego roku będą obliczali składkę na FP i fundusz solidarnościowy w łącznej wysokości 2,45% podstawy wymiaru. Rozliczenia będą dokonywali w deklaracji ZUS DRA w jednej kwocie. Natomiast ZUS po otrzymaniu należnej wpłaty będzie zobligowany do wyodrębnienia kwoty środków na FP i nowy fundusz oraz do dokonywania ich stosownego podziału. W rezultacie płatnicy składek nie zostaną z tego tytułu obciążeni żadnymi dodatkowymi kosztami, gdyż będą naliczali składkę w wysokości obliczanej na dotychczasowych zasadach składki na FP.

Warto wskazać, że do obowiązkowych składek na fundusz solidarnościowy należy stosować przepisy dotyczące składek na Fundusz Pracy. A zatem jeśli płatnik składek jest zwolniony ustawowo z opłacania za pracownika składki na FP (np. pracownik wrócił z urlopu rodzicielskiego i korzysta z 36-miesięcznego zwolnienia, albo zatrudniony bezrobotny, który ukończył 50. rok życia itp.), to nie opłaca także składki na fundusz solidarnościowy.

Podstawa prawna:

• ustawa z 23 października 2018 r. o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.