Obowiązki pracownika, Urlop niewykorzystany

W razie nieobecności w pracy pracownik zobowiązany jest do jej usprawiedliwienia. W tym celu przepisy prawa pracy określają, jakie są przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wymieniają też dowody, na podstawie których można usprawiedliwić nieobecność pracownika.

Zasadą prawa pracy jest udzielanie urlopu niewykorzystanego w roku poprzednim do końca września aktualnego roku. Oznacza to, że w 2025 r. mija termin na wykorzystania urlopu zaległego z 2024 r. Pracodawca musi udzielić go do dnia 30 września 2025 r. W przeciwnym razie popełnia wykroczenie i naraża się na karę grzywny od 1000 zł do nawet 30000 zł. Coraz więcej skarg w tym temacie napływa do PIP.

Pracownik, który nie stawi się do pracy, zobowiązany jest do usprawiedliwienia swojej nieobecności. Przepisy określają, jakie przyczyny usprawiedliwiają nieobecność w pracy. Jednak pracodawca może uznać także inne przyczyny wskazane przez pracownika i usprawiedliwić jego nieobecność w pracy.

Wielu zastanawia się czy zaległy urlop wypoczynkowy trzeba wykorzystać do 30 września 2023 r.? A co jeśli pracownik nie wykorzysta zaległego urlopu? Czy urlop wypoczynkowy się przedawnia? Czy urlop przepada przy zmianie pracy? Czy można wykorzystać zaległy urlop u nowego pracodawcy? Co z niewykorzystanym urlopem na wypowiedzeniu?

Początek roku kalendarzowego to m.in. czas planowania w jednostkach urlopów wypoczynkowych. Co za tym idzie, jest to również dobry moment na analizę stanu urlopów zaległych, których pracownicy nie wykorzystali w przewidzianym obowiązującymi przepisami terminie. Należy bowiem pamiętać, że nieudzielenie pracownikom urlopów w ustawowo przewidzianych terminach stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracowników, bez względu na to, z jakiego powodu nie zostały one udzielone. Warto również przypomnieć, w jakich okolicznościach urlop, którego pracownik nie wykorzystał, może ulec przedawnieniu.

Urlop na żądanie - jakie są fakty i mity na temat tego rodzaju urlopu? Czy pracodawca musi udzielić urlopu na żądanie? Czy niewykorzystany urlop przechodzi na następny rok? Czy urlop na żądanie łączy się z urlopem wypoczynkowym?

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop przysługuje w przypadku rozwiązania umowy o pracę. Kiedy należy go wypłacić? W jakim dokładnie terminie?

Wyłączenie winy pracownika. Zgodnie z wykładnią dominującą w nauce oraz orzecznictwie prawa pracy rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika, o którym mowa w art. 52 §1 pkt 1) kp jest zasadne, jeżeli pracownik naruszy swoje podstawowe obowiązki pracownicze i można mu przypisać winę „ciężką" w postaci winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa oraz gdy jednocześnie to naruszenie stanowi jednocześnie poważnie zagrożenie lub naruszenie interesów pracodawcy. Ponieważ Kodeks pracy nie zawiera przepisów precyzujących rozumienie winy pracownika, w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie jakie przesłanki i w jakich okolicznościach mogą wyłączyć winę pracowniczą, zwrócić należy się do nauki prawa pracy i orzecznictwa Sądu Najwyższego. Warto zatem przybliżyć niektóre z przesłanek mogących uzasadnić wyłączenie winy pracownika, co w rezultacie oznaczać może bezzasadność dyscyplinarnego rozwiązania umowy o pracę.

Wypowiedzenie umowy - czy długotrwałe niewykonywanie części obowiązków pracownika uzasadnia rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem?

Urlop zaległy w 2021 r. to urlop niewykorzystany w roku 2020. Czy taki urlop przepada? Do kiedy trzeba wykorzystać urlop zgodnie z Kodeksem pracy?

Przepisy o maseczkach w pracy nakładały obowiązek zasłaniania ust i nosa we wszystkich miejscach pracy do 27 grudnia 2020 r. Weszły one w życie 28 listopada, a już 2 grudnia obowiązują kolejne przepisy w tym przedmiocie. Poprzednia regulacja obowiązywała 4 dni, ponieważ stanowiła zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.

Urlop wypoczynkowy w 2020 r. przysługuje jak dotychczas w wymiarze 20 lub 26 dni. Tarcza 4.0 wchodzi w życie, więc o terminie wykorzystania urlopu zaległego podczas stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii może jednostronnie zdecydować pracodawca. Dotychczas Kodeks pracy nakazywał wykorzystanie zaległego urlopu do 30 września roku następnego. Kiedy i gdzie wyjechać na wakacje w 2020 r.?

Kodeks pracy przewiduje możliwość przejścia części lub całości zakładu pracy na nowego pracodawcę. W takim przypadku pracownik zostaje poinformowany przez oba te podmioty, o tym, że zmienił się jego pracodawca. Kodeks pracy nie definiuje pojęcia przejścia zakładu pracy. To podjęcie jest doprecyzowywane w doktrynie i orzecznictwie.

Pracownik może szybciej odzyskać zdolność do pracy, niż wynika to z zaświadczenia lekarskiego, jednak nie może samowolnie przerwać zwolnienia lekarskiego.

Od lat popularną metodą wśród pracodawców było niezapowiedziane weryfikowaniu stanu trzeźwości losowo wybranych pracowników. Pracodawcy tłumaczyli się przy tym względami bezpieczeństwa zakładu pracy jak i samych pracowników. Jednak w związku z wejściem w życie 4 maja 2019 r. zmian do Kodeksu pracy, zdaniem niektórych - może to poważnie utrudnić a nawet uniemożliwić wykonywanie kontroli.

Przyczyn usprawiedliwiających nieobecność pracownika w pracy może być wiele, m.in. urlop, oddanie krwi czy wezwanie do sądu.

W erze pędzących zmian na rynku pracy jedno wciąż pozostaje niezmienne od lat. Nasi zachodni sąsiedzi są nadal bardzo atrakcyjnym zarobkowo krajem i spore grono Polaków chętnie wiąże swoją zawodową przyszłość, zarówno tę krótką, jak i dłuższą, z niemieckimi pracodawcami. Czy jesteśmy jednak przygotowani merytorycznie do pełnienia tam obowiązków pracowniczych?

​​​​​​​Pracownik może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o zwolnienie od pracy w celu załatwienia spraw osobistych. Wniosek pracownika powinien mieć formę pisemną. Poniżej wzór wniosku o zwolnienie od pracy w celu załatwienia spraw prywatnych i wzór ewidencji wyjść prywatnych.

W określonych przypadkach pracownik ma obowiązek wykonania badań sanitarno-epidemiologicznych. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Sposobów na usprawiedliwienie nieobecności w pracy jest kilka. Przykładowe to oddanie krwi, badania lekarskie czy wezwanie do sądu.

Czy każdy przypadek świadczenia pracy w okresie zwolnienia lekarskiego uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem w trybie art. 52 § 1 pkt 1 kodeksu pracy z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych?

Zgodnie z treścią Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy, przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.

Zgodnie z art. 66 ust. 2 Konstytucji RP pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Urzeczywistnieniem tej zasady jest prawo pracownika do wypoczynku określone w art. 14 kodeksu pracy. Czy istnieją zatem sytuacje, w których pracodawca może odwołać pracownika z urlopu?

W trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych powstał utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komu w takim przypadku będą przysługiwać prawa autorskie do tak stworzonego dzieła?

Kwestia dopuszczalności zastrzeżenia kary umownej w umowie o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy oraz w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy na wypadek naruszenia tych umów przez pracownika/byłego pracownika ma bez wątpienia bardzo istotne znaczenie praktyczne zarówno dla pracodawcy z uwagi na jej wyraźny prewencyjny charakter zabezpieczający interes pracodawcy, jak i dla pracownika z uwagi na jej potencjalną dużą skuteczność i dotkliwość w przypadku naruszenia zakazu konkurencji.