REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kara umowna w umowie o zakazie konkurencji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kara umowna w umowie o zakazie konkurencji /Fot. Fotolia
Kara umowna w umowie o zakazie konkurencji /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kwestia dopuszczalności zastrzeżenia kary umownej w umowie o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy oraz w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy na wypadek naruszenia tych umów przez pracownika/byłego pracownika ma bez wątpienia bardzo istotne znaczenie praktyczne zarówno dla pracodawcy z uwagi na jej wyraźny prewencyjny charakter zabezpieczający interes pracodawcy, jak i dla pracownika z uwagi na jej potencjalną dużą skuteczność i dotkliwość w przypadku naruszenia zakazu konkurencji.

W przypadku umowy o zakazie konkurencji w trakcie stosunku pracy zdecydowanie dominuje w doktrynie prawnej i orzecznictwie sądowym pogląd o niedopuszczalności (nieważności) zastrzeżenia kary umownej na wypadek naruszenia tej umowy (zakazu konkurencji w trakcie stosunku pracy) przez pracownika.

REKLAMA

Autopromocja

W wyroku z 2 października 2002 r. (I PKN 549/01) Sąd Najwyższy uznał, iż przedłożenie pracownikowi do podpisania umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy, której projekt zawierał niezgodną z prawem pracy klauzulę wprowadzającą karę umowną uprawnia pracownika do odmowy podpisania takiej umowy, a odmowy takiej nie traktuje się jako podstawy wypowiedzenia umowy o pracę. Pogląd ten został następnie potwierdzony w innych wyrokach Sądu Najwyższego, tj. chociażby w wyroku z 10 października 2003 r. (I PK 528/02) oraz w wyroku z 8 stycznia 2008 r. (II PK 120/07), w którym Sąd Najwyższy uznał, iż przewidziane kodeksem pracy zasady odpowiedzialności pracowników za szkodę wyrządzoną pracodawcy wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych w zakresie dotyczącym reguł naprawiania szkody mają charakter wyczerpujący, co czyni niedopuszczalnym stosowanie w tym zakresie przepisów kodeksu cywilnego, w tym art. 483 kodeksu cywilnego, przewidującego możliwość zastrzeżenia kary umownej.

Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami

W przypadku umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy za dominujący w doktrynie prawnej i orzecznictwie sądowym należy z kolei uznać pogląd o dopuszczalności zastrzeżenia kary umownej na wypadek naruszenia tej umowy (zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy) przez pracownika.

W wyroku z 10 października 2003 r. (I PK 528/02) Sąd Najwyższy uznał, iż odpowiedzialność pracownika za naruszenie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie została przewidziana i określona w kodeksie pracy, co w świetle art. 1 kodeksu pracy, zgodnie z którym kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, jest uzasadnione. Zakaz konkurencji po ustaniu zatrudnienia nie dotyczy bowiem pracownika, lecz byłego pracownika. Dlatego też Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, iż należy uznać dopuszczalność zastrzeżenia w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy kary umownej na rzecz byłego pracodawcy w razie niewykonania lub nienależytego wykonania przez byłego pracownika obowiązku powstrzymania się od działalności konkurencyjnej, na podstawie art. 483 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 kodeksu pracy. Stanowisko to zostało potwierdzone także w innych wyrokach Sądu Najwyższego, np. w wyroku z dnia 5 kwietnia 2005 r. (I PK 196/04), czy w powołanym już wyżej wyroku 8 stycznia 2008 r. (II PK 120/07).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz: Indywidualne prawo pracy

REKLAMA

Co jednak bardzo istotne, Sąd Najwyższy dopuszczając możliwość zastrzeżenia kary umownej za naruszenie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, wyraźnie jednak wskazuje, iż kara ta nie może być rażąco wygórowana w stosunku do odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji ustanowionego w umowie na rzecz byłego pracownika, a w przypadku gdyby była rażąco wygórowana, sąd na żądanie byłego pracownika jest uprawniony do jej miarkowania, tj. odpowiedniego obniżenia jej wysokości (tak wyroki Sądu Najwyższego: z 10 października 2003 r., I PK 528/02; z 4 lipca 2007 r., II PK 359/06; z 23 stycznia 2008 r., II PK 127/07).

Reasumując, zgodnie z dominującą linią orzeczniczą Sądu Najwyższego:
- za niedopuszczalne (nieważne) należy uznać zastrzeżenie kary umownej na wypadek naruszenia umowy o zakazie konkurencji w trakcie stosunku pracy przez pracownika;
- dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej na wypadek naruszenia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy przez pracownika. W przypadku gdyby kara ta była rażąco wygórowana sąd na żądanie byłego pracownika jest uprawniony do jej miarkowania, tj. odpowiedniego obniżenia jej wysokości.

radca prawny Miłosz Hady

https://www.hady.pl/

Zostań ekspertem portalu Infor.pl!

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

REKLAMA

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

REKLAMA

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

REKLAMA