REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy można odmówić polecenia służbowego?

Monika Smulewicz
ekspert z zakresu prawa pracy
Odmowa polecenia służbowego - kiedy jest możliwa?
Odmowa polecenia służbowego - kiedy jest możliwa?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Polecenie służbowe powinno być wykonane przez pracownika. wykonywanie poleceń pracodawcy należy do obowiązków pracownika. Czy w niektórych sytuacjach można odmówić polecenia służbowego?

Odmowa wykonania polecenia służbowego

Być może miałeś okazję przeczytać ostatnio o przypadku, który miał miejsce w jednej z łódzkich firm. Pracownicy odmówili załadunku towarów, które miały trafić na rynek rosyjski i białoruski. Pracodawca rozwiązał z tymi pracownikami umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych. “Z powodu całej tej sytuacji ruszyło nas sumienie. Jedyny raz w historii naszej pracy w tym miejscu odmówiliśmy załadunku, żeby w żaden sposób nie przyłożyć ręki do wysyłki towarów do krajów, który dokonały inwazji na Ukrainę” – powiedział jeden ze zwolnionych pracowników. Która strona sporu miała rację?

Autopromocja

Stosowanie się do poleceń przełożonego - obowiązek pracownika

Podstawowym obowiązkiem pracownika jest staranne i sumienne wykonywanie swoich obowiązków oraz stosowanie się do poleceń przełożonego chyba, że są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę (Art. 100 §1 Kodeksu pracy). Pracownicy są zobowiązani do przestrzegania czasu pracy, regulaminu, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy.

Art. 100 §2 Kodeksu pracy: Pracownik jest obowiązany w szczególności:
1) przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy;
2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku;
3) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych;
4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę;
5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach;
6) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Kiedy można odmówić polecenia służbowego?

Kodeks pracy przewiduje w art. 210 §1 uprawnienie pracownika do powstrzymania się od świadczenia pracy w dwóch, konkretnych przypadkach:

  • warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo
  • wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom.

Zgodnie z powyższym tylko sytuacje nieprzewidziane i nagłe, które zagrażają bezpośrednio życiu lub zdrowiu, są powodem do tego, by odmówić wykonywania pracy. Biorąc dodatkowo pod uwagę przywołany wyżej art. 100 §1 K.p. powstrzymanie się od pracy w obliczu zagrożenia zdrowia i życia stanowiło będzie w istocie obowiązek pracownika.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Powstrzymanie się od wykonywania pracy zagrażającej zdrowiu pracownika (art. 210 K.p.) może w konkretnych okolicznościach sprawy stanowić przedmiot pracowniczego obowiązku dbałości o dobro pracodawcy (art. 100 §2 pkt 4 K.p.)

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 1998 r., sygn. akt I PKN 405/97

Odmowa wykonywania pracy a sprawność psychofizyczna

Pracownik ma również prawo odmówić wykonywania pracy, powołując się na sprawność psychofizyczną – instytucję tą reguluje art. 210 §4 Kodeksu pracy, jednak sytuacja ta odnosi się jedynie do pracowników zatrudnionych przy pracach wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej:

Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.

Odmowa polecenia służbowego - konsekwencje

Bezzasadna odmowa świadczenia pracy skutkować może poważnymi konsekwencjami. Jeżeli jednak pracownik naruszy obowiązki pracownicze, pracodawca powinien w pierwszej kolejności skorzystać ze środków dyscyplinujących, które dzielą się na kary niemajątkowe: karę upomnienia i karę nagany oraz kary majątkowe tj. karę pieniężną.

Odmowa wykonania polecenia pracodawcy a dyscyplinarka

Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracownika, które kwalifikuje pracodawcę do uruchomienia procedury rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn zawinionych przez pracownika znajduje swoje umocowanie w art. 52 Kodeksu pracy.

Z przyczynami zawinionymi mamy do czynienia wtedy, gdy pracownik na wypowiedzenie zasłużył sobie swoim zachowaniem, postępowaniem lub postawą. Pracodawca może zatem rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy:

  1. pracownik ciężko naruszył podstawowe obowiązki pracownicze. Orzecznictwo Sądu Najwyższego przyjmuje że do spełnienia tego warunku niezbędny jest znaczny stopień winy pracownika (wina umyślna lub rażące niedbalstwo). Typowymi przyczynami są: nietrzeźwość pracownika, niewykonanie polecenia, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia oraz zakłócenie porządku w miejscu pracy;
  2. pracownik w czasie trwania umowy o pracę popełnił przestępstwo, które uniemożliwia jego dalsze zatrudnienie. W omawianej sytuacji prawne znaczenie ma jedynie popełnienie zbrodni lub występku, bez znaczenia jest natomiast wykroczenie;
  3. pracownik ze swej winy utracił uprawnienia do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Przez uprawnienia należy rozumieć formalne upoważnienie do wykonywania zawodu (np. lekarza, kierowcy). Ich utrata musi być zawiniona i stwierdzona przez właściwy organ (np. sąd).

Kara za niewykonanie polecenia proporcjonalna do winy pracownika

Reasumując, czy w przypadku opisanym we wstępie artykułu pracodawca postąpił słusznie rozwiązując z pracownikami umowy o pracę na mocy art. 52 Kodeksu pracy? Biorąc pod uwagę okoliczności, kontekst społeczny, działanie pod wpływem impulsu, a nade wszystko emocje, które towarzyszą nam wszystkim, zasadnym byłoby wyciszenie poruszenia po obu stronach stosunku pracy.

Choć przekonania i poglądy polityczne, zarówno pracownika, jak i pracodawcy, nie mogą stanowić podstawy do odmowy wykonania polecenia służbowego, należałoby sięgnąć w pierwszej kolejności po kodeksowy katalog kar porządkowych, a na dalszym etapie eskalacji oczekiwań obu stron stosunku pracy (brak możliwości dalszej współpracy) zastosować rozwiązanie najbardziej krytyczne, czyli zwolnienie dyscyplinarne.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Praca w Święta Wielkanocne

    Kiedy wypadają Święta Wielkanocne 2024? Praca w Poniedziałek Wielkanocny i Niedzielę Wielkanocną - czy przysługuje za to dodatek? Czy za pracę w Wielkanoc (w niedzielę oraz święto) przysługuje rekompensata?

    Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

    Dzień 2 kwietnia to Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Został on ustanowiony w 2008 r. Jego celem jest propagowanie wiedzy na temat autyzmu i budowanie wrażliwości społecznej w tym zakresie. Wiele osób neuroróżnorodnych wciąż spotyka się z trudnościami w znalezieniu odpowiedniego dla siebie miejsca pracy. Kiedy dojdzie już do zatrudnienia ważne jest to jak pracodawcy i współpracownicy traktują osoby z autyzmem. 

    Komunikat ZUS: 29 marca 2024 r. kontakt z ZUS będzie możliwy tylko przez Platformę Usług Elektronicznych - PUE ZUS

    W Wielki Piątek, 29 marca 2024 r., wszystkie placówki ZUS będą zamknięte. W tym dniu czynna będzie jedynie Platforma Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

    BHP: Bony, talony, kupony zamiast posiłku profilaktycznego. Kiedy i komu przysługują, kto wydaje

    Pracownicy zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych mają prawo do posiłków profilaktycznych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może im przekazać bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

    REKLAMA

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią?

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią? Profilaktyk będzie się zajmował oceną sytuacji zdrowotnej i społecznej populacji, jej potrzeb, określaniem priorytetów jak i opracowywaniem danych epidemiologicznych. Trzeba wiedzieć, że od dnia 26 marca obowiązują nowe zawody medyczne, takie jak: profilaktyk, asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.

    Terapeuta zajęciowy - nowość, szczególnie dla niepełnosprawnych

    Terapeuta zajęciowy, często pracuje z osobami wykluczonymi społecznie (chorymi, niepełnosprawnymi, starszymi, bezrobotnymi). Często wykorzystuje różnorodne metody aktywności życiowej pacjentów, stara się przeciwdziałać powstawaniu przewlekłego stanu chorobowego lub trwałego kalectwa oraz wspierać podopiecznego w przystosowaniu do życia w społeczności szpitalnej i pozaszpitalnej. Głównymi zadaniem terapeuty zajęciowego jest dobór odpowiednich form terapii, dostosowanych do stanu zdrowia, potrzeb, zainteresowań i możliwości podopiecznego. Trzeba wiedzieć, że to nowy zawód medyczny.

    Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

    Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

    Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

    27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

    REKLAMA

    10000 zł brutto – ile to netto?

    10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

    Wybierasz się do urzędu, ZUS-u , czy na pocztę w Wielki Piątek? Lepiej sprawdź, które placówki są czynne

    Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy, ale nie wszystkie urzędy będą otwarte. Niektóre urzędy marszałkowskie i gminne będą zamknięte, a inne skrócą godziny pracy do 13:00.

    REKLAMA