Tematy - Obowiązki pracownika, Uprawnienia pracownika

Państwowa Inspekcja Pracy wyjaśnia, że choć od kilku lat zwolnienia lekarskie (e-ZLA) wystawiane są elektronicznie i automatycznie przesyłane do pracodawcy, to nie zwalnia to pracownika z obowiązku poinformowania o chorobie swoich przełożonych. W jaki sposób i w jakim terminie trzeba to zrobić? Co grozi za brak zawiadomienia?

W razie nieobecności w pracy pracownik zobowiązany jest do jej usprawiedliwienia. W tym celu przepisy prawa pracy określają, jakie są przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wymieniają też dowody, na podstawie których można usprawiedliwić nieobecność pracownika.

Od 1 stycznia 2026 r. mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

Od stażu pracy – zarówno zakładowego, jak i ogólnego – zależne są uprawnie pracownicze. Obecnie do stażu pracy wlicza się okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Takie rozwiązanie krzywdzi pracowników, którzy oprócz zatrudnienia na umowę o pracę prowadzili np. działalność gospodarczą czy świadczyli pracę jako zleceniobiorcy. Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma zmienić zasady obliczania stażu pracy.

Z jakich uprawnień pracowniczych w 2025 roku mogą skorzystać rodzice dzieci ze specjalnymi potrzebami? Kiedy mają dłuższe urlopy? Dodatkowe prawa rodziców dzieci niepełnosprawnych (także rodzice dzieci z zespołem Aspergera czy autyzmem) wymieniają przepisy prawa pracy, co z rodzicami dzieci z zaburzeniami, które nie posiadają orzeczenia o niepełnosprawności? Jakie dobre praktyki stosują pracodawcy w stosunku do rodziców dzieci ze szczególnymi potrzebami? Jak ocenia się zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym? Co jeszcze należy zmienić we wsparciu dla takich rodziców?

Obowiązkiem pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim jest poinformowanie przełożonych o chorobie i związanej z nią nieobecności. PIP ostrzega, że zaniedbanie tego obowiązku może prowadzić nawet do rozwiązania umowy o pracę z winy pracownika.

Kodeks pracy nie zajmuje się nagrodą jubileuszową, co oznacza, że to świadczenie nie przysługuje wszystkim pracownikom. Tzw. jubileuszówka jest bowiem świadczeniem charakterystycznym dla sfery budżetowej. Jej wysokość ustalana jest w zależności od stażu pracy i wysokości wynagrodzenia uprawnionej osoby.

Wiele uprawnień pracowniczych uzależnionych jest od stażu pracy. Od stażu pracy zależy np. wymiar urlopu wypoczynkowego czy okres wypowiedzenia umowy o pracę. Projekt nowelizacji Kodeksu pracy zakłada zmianę sposobu obliczania stażu pracy. Zmiana ma polegać na wliczaniu do stażu pracy także innych okresów, np. zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia lub okresu prowadzenia działalności gospodarczej, znacząco wpłynie na uprawnienia pracownicze pracowników.

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swojej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w Kodeksie pracy.

Pracownik, który nie stawi się do pracy, zobowiązany jest do usprawiedliwienia swojej nieobecności. Przepisy określają, jakie przyczyny usprawiedliwiają nieobecność w pracy. Jednak pracodawca może uznać także inne przyczyny wskazane przez pracownika i usprawiedliwić jego nieobecność w pracy.

Odpowiedzialność za szkodę w mieniu powierzonym charakteryzuje się surowszą odpowiedzialnością pracownika i domniemaniem jego winy. Wystarczy, że pracodawca wykaże pracownikowi powstanie szkody i udowodni jej wysokość.

Pracownik korzystający z urlopu ojcowskiego ma zapewnioną ochronę trwałości stosunku pracy. Oznacza to, że nie można z nim rozwiązać umowy o pracę. Czy rzeczywiście pracodawca nie ma żadnej możliwości zwolnienie pracownika podczas urlopu ojcowskiego?

Odbywałeś staż z urzędu pracy? Sprawdź, czy ten okres wpłynie na Twoje uprawnienia pracownicze.

Zmiany w uprawnieniach pracowniczych nauczycieli od 26 kwietnia 2023 r. Okazuje się, że generalnie nauczyciele nie mają prawa do elastycznej organizacji czasu pracy, takiej jak standardowi pracownicy! Mają jednak prawo do urlopu z powodu działania siły wyższej i do zwolnienia od pracy w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Nasza pracownica opiekuje się małym dzieckiem. Zaproponowała, że chce pracować w nocy, żeby więcej zarobić. Czy możemy ją zatrudnić do pracy w nocy?

W Sejmie i rządzie trwają aktualnie prace nad nowelizacją kodeksu pracy. Jednak proponowane zmiany nie rozwiązują wszystkich problemów jakie zostały zauważone przez praktykę w wyniku stosowania prawa pracy. Do jednego z nich można zaliczyć uprawnienie pracownic do korzystania z przerwy na karmienie.

Osobie legitymującej się orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności przysługują dodatkowe uprawnienia pracownicze. Wynikają one z przepisów o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Dotyczą one przede wszystkim czasu pracy, przerw w pracy i wymiaru urlopu. Oto one.

Polecenie służbowe powinno być wykonane przez pracownika. wykonywanie poleceń pracodawcy należy do obowiązków pracownika. Czy w niektórych sytuacjach można odmówić polecenia służbowego?

Pracownicy, tj. osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 Kodeksu pracy, „kp”), mają prawo do korzystania z dni wolnych na opiekę nad dzieckiem z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, zwanych potocznie urlopem opiekuńczym.

Jak pandemia wpłynęła na obowiązki i rozwój pracowników? Niektórzy musieli wziąć na siebie dodatkowe obowiązki po pracownikach, którzy byli zwalniani lub ich stanowiska pracy były likwidowane. Przejście na pracę zdalną mogło wiązać się z nabyciem nowych umiejętności cyfrowych. Pracodawcy postawili też na nowe benefity.

Zwolnienia niezaszczepionych pracowników linii lotniczych zapowiada spółka-córka Lufthansy, Swiss. Obowiązek szczepień dotyczy pracowników pokładowych.

Maseczki w pracy obowiązkowe dla niezaszczepionych - czy to jest dyskryminacja? Na pytanie odpowiada ekspertka Monika Smulewicz.

Wyłączenie winy pracownika. Zgodnie z wykładnią dominującą w nauce oraz orzecznictwie prawa pracy rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika, o którym mowa w art. 52 §1 pkt 1) kp jest zasadne, jeżeli pracownik naruszy swoje podstawowe obowiązki pracownicze i można mu przypisać winę „ciężką" w postaci winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa oraz gdy jednocześnie to naruszenie stanowi jednocześnie poważnie zagrożenie lub naruszenie interesów pracodawcy. Ponieważ Kodeks pracy nie zawiera przepisów precyzujących rozumienie winy pracownika, w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie jakie przesłanki i w jakich okolicznościach mogą wyłączyć winę pracowniczą, zwrócić należy się do nauki prawa pracy i orzecznictwa Sądu Najwyższego. Warto zatem przybliżyć niektóre z przesłanek mogących uzasadnić wyłączenie winy pracownika, co w rezultacie oznaczać może bezzasadność dyscyplinarnego rozwiązania umowy o pracę.

Pracownik niepełnosprawny - jakie ma uprawnienia? Jakie są zasady przebywania na zwolnieniu lekarskim? Jaki jest wymiar czasu pracy pracownika niepełnosprawnego? Co z urlopem wypoczynkowym?

Obsługa maszyn i urządzeń budowlanych, ziemnych, drogowych wymaga uregulowania zasad nabywania kwalifikacji i uzyskiwania uprawnień. Pojawił się projekt ustawy w tej sprawie.

Odwołanie z urlopu - wszystko, co musisz wiedzieć o odwołaniu pracownika z urlopu wypoczynkowego. Czy pracownik musi podać pracodawcy numer telefonu i adres? Czy musi odebrać telefon od pracodawcy w czasie urlopu? Jakie koszty pracodawca ma obowiązek zwrócić? Czy można odwołać pracownika z urlopu, aby wręczyć mu wypowiedzenie?

Wypowiedzenie umowy - czy długotrwałe niewykonywanie części obowiązków pracownika uzasadnia rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem?

Umowa na czas określony a ochrona przedemerytalna. Pracownik przed przejściem na emeryturę w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego objęty jest szczególną ochroną stosunku pracy. Dzięki tej zasadzie, pracodawca nie może wypowiedzieć zawartej z pracownikiem umowy o pracę w okresie 4 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracownika. Czy ochrona ta zależna jest od długości trwania zawartej umowy o pracę? Czy istnieją wyjątki, które pozwalają na zakończenie stosunku pracy z pracownikiem w tym okresie?

Pranie odzieży roboczej. Firma nie posiada zakładowej pralni, dlatego poleciła pracownikom pranie odzieży roboczej we własnym zakresie. Pracownik odmawia twierdząc, że pranie odzieży roboczej to obowiązek pracodawcy. Czy pracownik ma racje?

Przepisy o maseczkach w pracy nakładały obowiązek zasłaniania ust i nosa we wszystkich miejscach pracy do 27 grudnia 2020 r. Weszły one w życie 28 listopada, a już 2 grudnia obowiązują kolejne przepisy w tym przedmiocie. Poprzednia regulacja obowiązywała 4 dni, ponieważ stanowiła zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.

Kodeks pracy przewiduje możliwość przejścia części lub całości zakładu pracy na nowego pracodawcę. W takim przypadku pracownik zostaje poinformowany przez oba te podmioty, o tym, że zmienił się jego pracodawca. Kodeks pracy nie definiuje pojęcia przejścia zakładu pracy. To podjęcie jest doprecyzowywane w doktrynie i orzecznictwie.

Jakie są uprawnienia pracownika w razie zamknięcia zakładu pracy COVID-19? Ile wynosi wynagrodzenie za czas przestoju?

Jak należy zorganizować pracę w związku z zagrożeniem zarażenia się koronawirusem? Czy pracownik może wnioskować o pracę zdalną? Czy w okresie zagrożenia koronawirusem pracodawca może wysłać pracowników na zaległe urlopy wypoczynkowe? Ministerstwo pracy przygotowało praktyczny poradnik dla pracodawców i pracowników.

Ile wynosi dodatkowy zasiłek opiekuńczy? Komu przysługuje? Jak uzyskać dodatkowy zasiłek opiekuńczy? Poniżej odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

Czy opieka nad dzieckiem wynikająca ze specustawy z związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa przerywa urlop wypoczynkowy? Odpowiedź poniżej.

Jak wypełnić w oświadczeniu okres sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem? Co z sobotami i niedzielami? Kiedy i jak złożyć oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8 w związku z zamknięciem z powodu COVID-19 żłobka, przedszkola, szkoły? Od kiedy przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

W celu otrzymania dodatkowego zasiłku opiekuńczego należy złożyć oświadczenie (pobierz oświadczenie). Czy potrzebny jest wniosek Z-15A? Jak długo trwa okres wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego?

W celu przeciwdziałania COVID-19 (koronawirusa) pracodawca ma możliwość polecenia pracownikowi wykonania pracy zdalnej. Jaka jest różnica między pracą zdalną a telepracą? Jak dokumentuje się pracę zdalną?

Zgodnie ze specustawą w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może zlecić pracownikowi pracę zdalną. Czy jego wynagrodzenie ulegnie obniżeniu?

Aby uzyskać dodatkowy zasiłek opiekuńczy na czas opieki nad dzieckiem w związku z zamknięciem z powodu COVID-19 żłobka, przedszkola, szkoły - należy złożyć oświadczenie do swojego pracodawcy. Pobierz wzór oświadczenia o sprawowaniu opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8. Do kiedy zasiłek przysługuje?

O zasiłek opiekuńczy mogą się starać pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę, jak i pracujący na umowach zlecenie lub prowadzący własną działalność gospodarczą - w przypadku zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły. Co musi zrobić rodzic, aby otrzymać zasiłek?

W specustawie przewidziano, że w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły przysługuje 14 dni na opiekę nad dzieckiem w wieku do 8 lat – dodatkowy zasiłek opiekuńczy w wymiarze 14 dni.

Czy pracownik może odmówić wyjazdu w rejony, gdzie występuje koronawirus, ze względu na groźbę zarażenia? Czy pracodawca może zlecić dodatkowe badania lekarskie pracownikowi? Czy pracodawca może nie dopuścić do pracy pracownika? Państwowa Inspekcja Pracy wydała wyjaśnienia dotyczące stosowania przepisów prawa pracy w sytuacji zagrożenia zarażeniem koronawirusem.

Pracodawca może zlecić pracę z domu lub zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w celu ograniczenia ryzyka związanego z ewentualnym zakażeniem koronawirusem.

Przepisy Kodeksu pracy zapewniają pracownikowi gwarancje powrotu do pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Jak wygląda dobór odpowiedniego stanowiska, co w przypadku braku możliwości dalszego zatrudnienia, możliwe rozwiązania związane z powrotem pracownika z urlopu macierzyńskiego - o tym eksperci z Kancelarii prawnej Rakoczy i Wroński.

Pracownica, która urodziła dziecko, poza urlopem macierzyńskim może skorzystać z urlopu rodzicielskiego. Dopiero te dwa rodzaje urlopów po zsumowaniu wynoszą prawie rok (52 tygodnie). Zapoznaj się z wnioskiem o „roczny urlop macierzyński”.

Pracownik może szybciej odzyskać zdolność do pracy, niż wynika to z zaświadczenia lekarskiego, jednak nie może samowolnie przerwać zwolnienia lekarskiego.

Formalności dotyczące urlopu okolicznościowego. Komu należy się urlop okolicznościowy? W jakim wymiarze przysługuje urlop okolicznościowy?

Od 7 listopada 2019 r. duże zmiany w kwestii przywrócenia do pracy po bezprawnym zwolnieniu pracownika. Nowe rozwiązanie w praktyce może wywołać wiele wątpliwości - wskazują eksperci.

Od 7 listopada zwolnieni pracownicy zyskają uprawnienie do szybszego powrotu do pracy. Przedsiębiorcy powinni przemyśleć decyzję o rozstaniu z pracownikiem.

Obowiązki pracownika, Uprawnienia pracownika

W jakim terminie trzeba powiadomić pracodawcę o zwolnieniu lekarskim? Co grozi za niedopełnienie tego obowiązku?

Jak prawidłowo usprawiedliwić nieobecności w pracy. Co grozi w razie zaniedbania tego obowiązku?

Rewolucja w naliczaniu stażu pracy od 2026 roku. Od umów zlecenia i działalności gospodarczej będą zależeć uprawnienia pracownicze

Uprawnienia pracownika a staż pracy. Będą zmiany?

Dzieci niepełnosprawne i dzieci ze specjalnymi potrzebami a dodatkowe uprawnienia pracownicze rodziców [WYWIAD]

Pamiętaj o tym obowiązku! Nie pomoże nawet zwolnienie lekarskie

Nagroda jubileuszowa: Komu przysługuje i w jakiej wysokości

Zmiana zasad obliczania stażu pracy na przykładach. Nowe przepisy od 1 stycznia 2026 r.?

Odpowiedzialność materialna pracownika - zasady, wina, przykłady

Nieobecność w pracy. Jak pracownik powinien usprawiedliwić nieobecność w pracy

Odpowiedzialność materialna pracowników. Jak prawidłowo powierzyć pracownikowi mienie z obowiązkiem zwrotu albo wyliczenia się (WZÓR)

Uprawnienia związane z rodzicielstwem. Kiedy można zwolnić pracownika na urlopie ojcowskim?

Staż z urzędu pracy. Okres stażu wpływa na uprawnienia pracownicze

Zmiany w uprawnieniach pracowniczych nauczycieli od 26 kwietnia 2023 r.

Czy pracownica opiekująca się małym dzieckiem może pracować w nocy

Przerwa na karmienie piersią w prawie pracy – przepisy wymagają zmian

Uprawnienia niepełnosprawnego pracownika

Czy można odmówić polecenia służbowego?

Dni wolne na opiekę nad dzieckiem (urlop opiekuńczy) - zasady, przepisy

Pandemia a obowiązki i rozwój pracowników

Zwolnienia niezaszczepionych pracowników linii lotniczych

Obowiązkowe maseczki w pracy dla niezaszczepionych

Wyłączenie winy pracownika w naruszeniu obowiązków

Pracownik niepełnosprawny - zwolnienie lekarskie, czas pracy

Obsługa maszyn i urządzeń budowlanych - projekt ustawy

Odwołanie z urlopu - wszystko, co musisz wiedzieć

Długotrwałe niewykonywanie obowiązków - wypowiedzenie umowy

Czy pracownik w wieku przedemerytalnym na umowie na czas określony korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem?

Czy pracownik może odmówić prania odzieży roboczej?

Przepisy o maseczkach w pracy już bez błędów

Przejście zakładu pracy w orzecznictwie

Zamknięta firma z powodu COVID-19 a wynagrodzenie za czas przestoju

Praktyczny poradnik dla pracowników i pracodawców w przypadku koronawirusa

Ile wynosi wysokość dodatkowego zasiłku opiekuńczego? Komu przysługuje? - pytania i odpowiedzi

Czy opieka na dziecko do lat 8 z powodu koronawirusa może przerwać urlop wypoczynkowy?

Oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8 (dodatkowy zasiłek opiekuńczy) - jak wypełnić druk, od kiedy

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy - oświadczenie, wysokość, wymiar

Praca zdalna w przypadku koronawirusa - ważne informacje

Co z wynagrodzeniem pracownika na pracy zdalnej

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy z powodu COVID-19 - wzór oświadczenia pracownika, od kiedy, komu przysługuje

Koronawirus: pracownikowi przysługuje zasiłek opiekuńczy - co zrobić aby go dostać, ile wynosi

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy w razie zamknięcia szkoły - zasady uzyskania, ile dni, wysokość

Koronawirus a prawo pracy - wyjaśnienia PIP

Koronawirus a praca - co może zrobić pracodawca?

Gwarancja zatrudnienia po powrocie z urlopu macierzyńskiego

Wniosek o roczny urlop macierzyński 2020 – wzór

Czy pracownik może przerwać zwolnienie lekarskie i wrócić do pracy

Urlop okolicznościowy 2020 - podstawowe informacje

Przywrócenie do pracy po bezprawnym zwolnieniu - ważne zmiany od 7 listopada 2019 r.

Większe uprawnienia pracowników w sporach z pracodawcami od 7 listopada