Kiedy okres zasiłkowy należy liczyć na nowo

Zasiłek chorobowy

Zasiłek chorobowy przysługuje przez ściśle określony czas, tzw. okres zasiłkowy. Zasiłek przysługuje za każdy dzień orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.

Okres zasiłkowy

Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 182 dni. W przypadku gdy niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą albo przypada w okresie ciąży, okres zasiłkowy jest dłuższy i zasiłek chorobowy może być wypłacany przez okres do 270 dni. Zasady liczenia obu tych okresów są jednakowe.

Jeśli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą (kod „D” w ZUS ZLA) albo przypada na okres ciąży (kod „B” w ZUS ZLA) i wystąpi bezpośrednio po niezdolności do pracy spowodowanej innymi przyczynami, wówczas nie powstaje prawo do nowego okresu zasiłkowego. Okresy tych nieprzerwanych niezdolności do pracy zlicza się do jednego okresu zasiłkowego. Wówczas zasiłek chorobowy przysługuje przez łączny okres do 270 dni.

Pracownica złamała rękę i z tego powodu była niezdolna do pracy od 3 października 2010 r. do 25 marca 2011 r. (174 dni). Od 26 marca br. pracownica przedłożyła zwolnienie lekarskie w związku z ciążą. Ponieważ w niezdolności do pracy nie było przerwy, okres pobierania zasiłku przypadającego w okresie ciąży i choroby związanej ze złamaniem ręki należy zsumować. Pracownica ma prawo do zasiłku chorobowego przez okres do 270 dni, który wyczerpie się 29 czerwca 2011 r.

Polecamy: Dokumentacja kadrowa. Nowe zasady prowadzenia i przechowywania.

W sytuacji gdy niezdolność do pracy z ogólnych przyczyn nastąpi bezpośrednio po okresie niezdolności do pracy spowodowanej gruźlicą albo przypadającej na okres ciąży, powstaje prawo do 182-dniowego okresu zasiłkowego. W przypadku przekroczenia 182-dniowego okresu zasiłkowego, od dnia przedłożenia zwolnienia lekarskiego niespowodowanego gruźlicą lub nieprzypadającego w okresie ciąży, należy uznać, że został wykorzystany okres zasiłkowy i ubezpieczony może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne.

Pracownik był niezdolny do pracy z powodu gruźlicy od 27 sierpnia 2010 r. do 4 kwietnia br. (221 dni). Od 5 kwietnia br. przedłożył kolejne zwolnienie lekarskie z powodu urazu kręgosłupa. W związku z tym, że niezdolność do pracy od 5 kwietnia nie jest spowodowana gruźlicą, pracownik nie ma prawa do 270-dniowego okresu zasiłkowego. Wobec wyczerpania 221 dni okresu zasiłkowego, należy uznać, że wyczerpał prawo do zasiłku chorobowego. W tej sytuacji może wystąpić z wnioskiem o ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego.

Okres zasiłkowy jest okresem, przez jaki pracownik ma prawo nie tylko do zasiłku chorobowego, ale i do wynagrodzenia chorobowego, które przysługuje pracownikom:

• za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym,
• za pierwsze 14 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym – w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50. rok życia.

Okresy wliczane do okresu zasiłkowego

Do okresu zasiłkowego należy wliczać okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które przysługuje pracownikowi wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy, tj.:

• okresy, za które przysługuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów o wynagradzaniu oraz do wynagrodzenia chorobowego przewidzianego w art. 92 Kodeksu pracy,
• wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, bez względu na to, jaka była przyczyna poszczególnych okresów niezdolności,
• okresy poprzedniej niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa między ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.

Pracownik w wieku 45 lat był niezdolny do pracy z powodu choroby od 2 do 27 lutego br. (26 dni); była to jego pierwsza choroba w tym roku kalendarzowym. Ponownie pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby od 28 lutego do 10 kwietnia br. (42 dni). Pracownik ma prawo do:

• wynagrodzenia za czas choroby od 2 lutego do 6 marca br. (33 dni),
• zasiłku chorobowego od 7 marca do 10 kwietnia br. (35 dni).

Łącznie pracownik wykorzystał 68 dni okresu zasiłkowego (33 dni + 35 dni). Do jednego okresu zasiłkowego należy wliczyć okres wypłaconego wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłku chorobowego.

Do okresu zasiłkowego należy również wliczać okresy niezdolności do pracy, za które pracownik nie ma prawa do świadczeń – przez cały okres lub część okresu – z powodu:

• odsunięcia od pracy z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej, jeżeli pracownik nie podjął proponowanej mu przez pracodawcę innej pracy niezabronionej takim osobom,
• niezdolności do pracy spowodowanej w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez ubezpieczonego, stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu,
• niezdolności do pracy spowodowanej nadużyciem alkoholu,
• wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub wykorzystywania zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem,
• przedłożenia sfałszowanego zaświadczenia lekarskiego.

Pracownik od 5 stycznia do 4 kwietnia br. (90 dni) przebywał na zwolnieniu lekarskim. Następnie przedłożył kolejne zwolnienie lekarskie od 5 do 27 kwietnia br. (23 dni) z kodem literowym „C”. W związku z tym, że niezdolność do pracy od 5 kwietnia została spowodowana nadużyciem alkoholu (kod „C” w zaświadczeniu ZUS ZLA), pracownik traci prawo do zasiłku chorobowego za okres pierwszych 5 dni orzeczonej niezdolności do pracy, tj. od 5 do 9 kwietnia br. Mimo że pracownik został pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego, okres ten należy wliczyć do okresu zasiłkowego. Łącznie pracownik wykorzystał od 5 stycznia do 27 kwietnia br. 113 dni okresu zasiłkowego (90 dni + 23 dni).

Okresy niewliczane do okresu zasiłkowego

Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresów niezdolności do pracy, w których prawo do zasiłku nie powstało w związku z niespełnieniem warunków do nabycia prawa do zasiłku chorobowego. Do okresu zasiłkowego nie należy wliczać okresów niezdolności do pracy przypadających w okresie:

• wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia za czas choroby,
• urlopu bezpłatnego,
• urlopu wychowawczego,
• tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.

Pracownica przebywała na urlopie wychowawczym od 6 kwietnia 2009 r. do 5 kwietnia 2011 r. Pracownica była niezdolna do pracy z powodu choroby od 25 marca do 21 kwietnia br. (28 dni). Za okres od 25 marca do 5 kwietnia br. wynagrodzenie chorobowe nie przysługuje, ponieważ niezdolność do pracy przypadała w czasie urlopu wychowawczego. Prawo do wynagrodzenia chorobowego przysługuje pracownicy po zakończeniu urlopu wychowawczego, tj. od 6 do 21 kwietnia br. W związku z tym wykorzystała 16 dni okresu zasiłkowego. Do okresu zasiłkowego nie został wliczony okres niezdolności do pracy przypadający w czasie urlopu wychowawczego.

Kiedy liczyć nowy okres zasiłkowy

Przerwa w niezdolności do pracy nie zawsze oznacza, że powstaje prawo do liczenia nowego okresu zasiłkowego. Istotne jest, jak długo trwała przerwa, czy kolejne niezdolności do pracy są ze sobą powiązane i czy w czasie przerwy w zwolnieniach lekarskich pracownik odzyskał zdolność do pracy.

Okres zasiłkowy należy liczyć od początku, jeśli kolejne niezdolności do pracy zostały spowodowane różnymi chorobami, a między nimi wystąpiła przerwa – nawet jednodniowa – w której ubezpieczony był zdolny do pracy.

Jeżeli między poszczególnymi okresami niezdolności do pracy spowodowanymi różnymi chorobami wystąpi choćby jeden dzień przerwy – okres zasiłkowy należy liczyć od nowa.

Pracownica chorowała od 26 lipca 2010 r. do 20 stycznia br. (179 dni) w związku z urazem kręgosłupa. 21 stycznia pracownica stawiła się do pracy. Od 28 stycznia br. pracownica dostarczyła zwolnienie lekarskie od ginekologa z kodem „B”. Niezdolność do pracy została spowodowana różnymi schorzeniami, a między nimi wystąpiła przerwa, zatem pracownica od 28 stycznia br. ma prawo do nowego okresu zasiłkowego. Niezdolność do pracy przypada na okres ciąży, dlatego pracownica ma prawo do wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego przez łączny okres nie dłuższy niż 270 dni.

Inaczej jest w przypadku, gdy pracownik po przerwie stanie się niezdolny do pracy z powodu tej samej choroby. Okresu wypłaty zasiłku przed przerwą i po przerwie nie wlicza się do jednego okresu zasiłkowego, jeśli przerwa w zachorowaniu na tę samą chorobę wynosi ponad 60 dni. Wówczas okres zasiłkowy powinien być liczony na nowo. Warunkiem jest jednak, by w czasie tej przerwy pracownik był zdolny do pracy. Jeżeli płatnik zasiłku ma wątpliwości, czy w czasie przerwy w orzeczonej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą (trwającej ponad 60 dni), pracownik odzyskał zdolność do pracy, powinien zasięgnąć opinii lekarza leczącego.

Jeśli z opinii lekarza będzie wynikało, że między okresami orzeczonych niezdolności do pracy ubezpieczony nie odzyskał zdolności do pracy, nie powstaje prawo do nowego okresu zasiłkowego. Mimo przerwy w zwolnieniach wynoszącej ponad 60 dni okresy niezdolności do pracy przypadające przed przerwą i po przerwie należy zliczyć do jednego okresu zasiłkowego.

Jeżeli lekarz leczący potwierdzi, że w okresie przerwy ubezpieczony był zdolny do pracy, powstaje prawo do nowego okresu zasiłkowego. W związku z tym okresu niezdolności przypadającej przed przerwą nie należy sumować do jednego okresu zasiłkowego z okresem niezdolności do pracy po przerwie.

Prawo do nowego okresu zasiłkowego powstaje w przypadku przerwy w niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą wynoszącej ponad 60 dni tylko wtedy, gdy jest to przerwa w niezdolności do pracy, a nie przerwa w zwolnieniach lekarskich.

Pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby (złamanie kości udowej) przez okres 182 dni, tj. od 24 maja do 21 listopada 2010 r. W listopadzie wrócił do pracy. Przedłożył zaświadczenie od lekarza medycyny pracy o braku przeciwwskazań do pracy. Ponownie stał się niezdolny do pracy od 25 stycznia br. Złożył zwolnienie lekarskie wydane przez lekarza z tej samej poradni, w której leczył się w poprzednim okresie zasiłkowym. Na prośbę zakładu pracownik przedłożył zaświadczenie lekarza leczącego, z którego wynikało, że obecna niezdolność do pracy jest spowodowana tą samą chorobą, która trwała do 21 listopada 2010 r. Dodatkowo lekarz potwierdził, że w okresie od 22 listopada 2010 r. do 24 stycznia br. pracownik był zdolny do pracy. Ponieważ przerwa w niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą jest dłuższa niż 60 dni (wynosi 64 dni), a z opinii lekarza leczącego wynika, że pracownik w tej przerwie odzyskał zdolność do pracy, nabywa on prawo do nowego okresu zasiłkowego.

Podstawa prawna:

• art. 8, art. 9, art. 14–17, art. 18, art. 57 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.),
• art. 92 Kodeksu pracy.