Jak ustalić okres zasiłkowy dla pracownicy w ciąży

Problem

Jedna z naszych pracownic do 27 sierpnia 2016 r. wykorzystała 182 dni okresu zasiłkowego. W przedstawianych zaświadczeniach lekarskich nie było kodu „B”. Kolejne zwolnienie lekarskie pracownica dostarczyła od 28 sierpnia na okres 30 dni z kodem „B”. Czy pracownica ma prawo do zasiłku chorobowego od 28 sierpnia?

Rada

Tak. Pracownica nadal ma prawo do zasiłku chorobowego, nie dłużej jednak niż łącznie przez 270 dni, tj. do 23 listopada 2016 r. Jeżeli po tej dacie nadal będzie niezdolna do pracy, może wystąpić z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne.

Polecamy produkt: Jak zaoszczędzić na składkach ZUS

Uzasadnienie

W sytuacji gdy niezdolność do pracy spowodowana gruźlicą lub przypadająca na okres ciąży wystąpi bezpośrednio po niezdolności do pracy spowodowanej innymi przyczynami, co ma miejsce w przypadku Państwa pracownicy, nie powstaje prawo do nowego okresu zasiłkowego. Okresy tych niezdolności do pracy zlicza się do jednego okresu zasiłkowego. W takim przypadku zasiłek może być wypłacany przez łączny okres 270 dni.

Załóżmy, że pracownica była niezdolna do pracy w okresach:
● od 9 września do 27 listopada 2016 r. z powodu skręcenia stawu skokowego,
● od 28 listopada 2016 r. do 28 lutego 2017 r. z powodu choroby nerek,
● od 1 marca do 30 kwietnia 2017 r. – przedłożyła zwolnienie lekarskie z kodem „B”.
Okresy niezdolności do pracy tej pracownicy następują po sobie bez dnia przerwy, dlatego okres zasiłkowy należy liczyć od 9 września 2016 r. Okres zasiłkowy (182 dni) pracownicy wyczerpie się 9 marca 2017 r. Od 1 marca jej niezdolność do pracy będzie przypadała w czasie ciąży, zatem nadal będzie miała prawo do zasiłku chorobowego, aż do wyczerpania 270 dni, tj. do 5 czerwca 2017 r.

Okres zasiłkowy powinien być liczony na nowo, jeżeli między okresami niezdolności do pracy wystąpiła przerwa, a niezdolność ta była spowodowana różnymi chorobami lub gdy przerwa w niezdolności spowodowanej tą samą chorobą trwała ponad 60 dni.

Okres zasiłkowy przypadający w czasie ciąży wynosi maksymalnie 270 dni.

Załóżmy, że pracownica, która była niezdolna do pracy od 16 września 2016 r. do 8 marca 2017 r. w związku z chorobą tarczycy, wyczerpała 174 dni okresu zasiłkowego. Przedłożyła zaświadczenie lekarskie na okres od 10 marca do 11 kwietnia 2017 r. w związku z niezdolnością do pracy w czasie ciąży. Niezdolność do pracy w czasie ciąży jest spowodowana inną chorobą niż ta, która wystąpiła przed zajściem pracownicy w ciążę. Ponieważ między tymi okresami wystąpiła przerwa przypadająca na 9 marca, a niezdolność do pracy po przerwie została spowodowana inną chorobą, od 10 marca rozpoczyna się nowy okres zasiłkowy.

Zobacz serwis: Urlopy

Wynagrodzenie za czas choroby oraz zasiłek chorobowy przysługują przez okres do 182 dni. W sytuacji gdy choroba przypada w okresie ciąży lub została spowodowana gruźlicą, wypłata zasiłku może trwać do 270 dni. Do okresu zasiłkowego należy wliczać okresy, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie za czas choroby oraz zasiłek chorobowy, tj.:

● okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, bez względu na przyczynę niezdolności do pracy,

● okresy poprzedniej niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa między ustaniem poprzedniej a powstaniem nowej niezdolności do pracy nie przekroczyła 60 dni.

Niekiedy powstają wątpliwości, czy niezdolność po przerwie jest spowodowana tą samą czy inną chorobą. Wątpliwości są spowodowane tym, że w zaświadczeniach lekarskich nie zawsze jest umieszczany kod „A”, mimo że niezdolność do pracy po przerwie została spowodowana tą samą chorobą i przerwa w niezdolności nie trwała dłużej niż 60 dni.

W sytuacji gdy płatnik składek, który wypłaca zasiłki, ma wątpliwości, jak prawidłowo ustalić okres zasiłkowy dla pracownika, może zwrócić się o rozstrzygnięcie do lekarza, który wystawił zaświadczenie lekarskie, albo do jednostki ZUS.

Do jednego okresu zasiłkowego należy wliczyć okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, nawet jeżeli były spowodowane innymi chorobami, a także okresy niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy nimi nie przekroczyła 60 dni.

Do okresu zasiłkowego należy wliczyć również okresy niezdolności do pracy, za które pracownik nie ma prawa do wynagrodzenia za czas choroby ani do zasiłku chorobowego, gdy brak prawa do zasiłku wynika z art. 14–17 ustawy zasiłkowej, tj. gdy:

● niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu (brak prawa do zasiłku przez 5 pierwszych dni tej niezdolności),

● niezdolność do pracy została spowodowana w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu,

● w okresie niezdolności do pracy pracownik wykonywał pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego przeznaczeniem,

● pracownik przedłożył sfałszowane zwolnienie lekarskie.

Pracownik wykorzystał 177 dni okresu zasiłkowego z powodu nieprzerwanej niezdolności do pracy w okresie od 16 lutego do 10 sierpnia 2016 r. 11 sierpnia 2016 r. przedłożył pracodawcy kolejne zwolnienie lekarskie na 10 dni, opatrzone kodem literowym „C” (niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu). Zamieszczony w zwolnieniu lekarskim kod „C” wskazuje, że pracodawca nie ma prawa wypłacić zasiłku za pierwsze 5 dni orzeczonej niezdolności do pracy. Okres ten, pomimo braku prawa do zasiłku, należy wliczyć do jednego okresu zasiłkowego, który rozpoczął się 16 lutego 2016 r. Oznacza to, że za ostatnie zwolnienie lekarskie pracownik ten w ogóle nie otrzymał zasiłku – za pierwsze 5 dni zwolnienia był pozbawiony prawa do zasiłku (ze względu na obecność w zaświadczeniu kodu „C”), natomiast kolejne 5 dni zwolnienia wykroczyło już poza okres zasiłkowy, wynoszący 182 dni (177 dni wykorzystanego zasiłku + 5 dni zwolnienia lekarskiego z kodem „C”, za które pracownik został pozbawiony prawa do świadczenia).

Do okresu zasiłkowego nie należy wliczać okresów niezdolności do pracy przypadających w czasie wyczekiwania na prawo do zasiłku, urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego, tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności oraz okresów, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia – są to okresy, za które zasiłek chorobowy nie przysługuje.

Do okresu zasiłkowego nie należy wliczać także okresów, za które pracownikowi nie przysługuje zasiłek chorobowy z powodu skrócenia niezdolności do pracy przez lekarza orzecznika ZUS.

Podstawa prawna:

- art. 8–9, art. 12, art. 14–17 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – Dz.U. z 2016 r., poz. 372; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1265

Autor: Anna Szocińska - specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych z 20-letnim stażem, autorka wielu publikacji o tej tematyce

Zobacz serwis: ZUS