Ubezpieczenia

1. Nie można uznać za prawidłowe podanie podstawy prawnej decyzji powołania się przez organ rentowy na całą ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), bez wskazania konkretnego przepisu tej ustawy. 2. Wydanie przez organ rentowy nowej decyzji, także co do świadczenia będącego przedmiotem wcześniejszej decyzji i postępowania wcześniej zakończonego prawomocnym wyrokiem sądu, wszczętego w wyniku wniesienia od niej odwołania, uprawnia ubiegającego się o świadczenie do wniesienia kolej­nego odwołania do sądu, a wszczęta w ten sposób sprawa cywilna nie jest sprawą o to samo świadczenie w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.

O obowiązkowym lub dobrowolnym charakterze ubezpieczenia osoby prowadzącej działalność gospodarczą nie decyduje spełnianie przez nią warun­ków do renty lub emerytury, lecz ustalenie prawa do jednego z tych świadczeń. Dlatego osoba prowadząca działalność gospodarczą od dnia wydania decyzji lub wyroku o ustaleniu tego prawa podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu (art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.).  

Okres pracy na stanowiskach dozoru ruchu na powierzchni nie jest okre­sem pracy górniczej w rozumieniu art. 36 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jedno­lity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), a okresy zatrudnienia na stano­wisku sztygara zmianowego i sztygara oddziałowego na powierzchni w różnych oddziałach nie są okresami pracy równorzędnej z pracą górniczą w rozu­mieniu art. 36 ust. 3 pkt 2 lit. a tej ustawy.  

1. Nie można uznać za prawidłowe podanie podstawy prawnej decyzji powołania się przez organ rentowy na całą ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), bez wskazania konkretnego przepisu tej ustawy. 2. Wydanie przez organ rentowy nowej decyzji, także co do świadczenia będącego przedmiotem wcześniejszej decyzji i postępowania wcześniej zakończonego prawomocnym wyrokiem sądu, wszczętego w wyniku wniesienia od niej odwołania, uprawnia ubiegającego się o świadczenie do wniesienia kolej­nego odwołania do sądu, a wszczęta w ten sposób sprawa cywilna nie jest sprawą o to samo świadczenie w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.

Każdy student do ukończenia 26 lat jest zwolniony z obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy zlecenia.

Termin przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników należy liczyć od pierwszego dnia kwartału, w którym ubezpie­czenie powstało (art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, jednolity tekst: Dz.U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.).  

Prawo do renty ubezpieczonego spełniającego warunki określone w art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) - całkowicie niezdolnego do pracy i mającego okres składkowy i nieskładkowy 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn - nie jest uzależnione od wykazania pięcioletniego okresu zatrudnienia w ostatnim dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku lub powstaniem niezdolności do pracy.  

Prawo do renty okresowej przyznanej z powodu niezdolności do pracy ustaje z upływem okresu, na jaki zostało przyznane (art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) i podlega przy­wróceniu tylko wtedy, gdy w ciągu 18 miesięcy od ustania tego prawa ubezpie­czony ponownie stał się niezdolny do pracy (art. 61 tej ustawy).  

Przepis art. 73 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczy­ciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) dotyczy także naby­cia uprawnień emerytalnych na ogólnych zasadach.  

Świadczenie przewidziane w art. 7 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.) ma charakter wyjątkowy. Brak zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego niezdolność do pracy może powodować ustanie tytułu ubezpieczenia chorobowego.

Jednorazowe odszkodowanie dla osoby najbliższej ubezpieczonego rol­nika, niepodlegającej ubezpieczeniu, określone w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (jednolity tekst: Dz.U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 ze zm. w brzmieniu obowiązującym do 1 maja 2004 r.) przysługuje z tytułu wypadku przy pracy rolniczej zaistniałego w czasie obowiązywania tego przepisu, chociażby osoba uprawniona wystąpiła z wnioskiem już po jego uchyleniu.  

1. Wykładnia art. 17 umowy o ubezpieczeniu społecznym między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii, podpisanej w Warszawie z dnia 16 stycznia 1958 r. (Dz.U. z 1959 r. Nr 19, poz. 114), powinna uwzględniać konsekwencje rozpadu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. Oceniając, jakie dokumenty mogą aktualnie poświadczać okresy ubezpieczenia społecznego, przebyte na terytorium byłej Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii, należy uwzględnić, że państwa powstałe w wyniku jej rozpadu mogą być jej sukcesorami w odniesieniu do umów międzynarodowych, archiwów, majątku itp. Dotyczy to również Kosowa, znajdującego się pod tymczasową administracją Organizacji Narodów Zjedno­czonych, na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa nr 1244 z dnia 10 czerwca 1999 r. 2. Polski organ rentowy nie jest uprawniony do samodzielnej kwalifikacji okresów zatrudnienia ubezpieczonego w byłej Socjalistycznej Federacyjnej Re­publice Jugosławii, jako okresów ubezpieczenia w rozumieniu art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) oraz art. 9 ust. 1 i art. 4 ust. 1 umowy o ubezpieczeniu społecznym między Rządem Polskiej Rze­czypospolitej Ludowej a Rządem Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii, podpisanej w Warszawie dnia 16 stycznia 1958 r.

Pobieranie świadczenia przyznanego przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w drodze wyjątku (art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) nie jest równoważne ze spełnieniem wa­runku pozostawania w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy w ostat­nich 24 miesiącach podlegania ubezpieczeniu przed zgłoszeniem wniosku o wcześniejszą emeryturę (art. 29 ust. 2 pkt 2 tej ustawy).  

Brak dokumentów wymienionych w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) nie uzasadnia zastosowania art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), jeżeli ubiegający się o emeryturę lub rentę udowodnił uzyskiwanie przychodów wyższych od stanowiących podstawę wymiaru najniższej emerytury lub renty w okresie wymienionym w art. 15 ust. 1 lub 6 tej ustawy.  

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony pracownicy wyłącznie z powodu nabycia przez nią prawa do emerytury na podstawie art. 40 w związku z art. 50 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) stanowi dyskryminację ze względu na płeć (art. 113 k.p.).

W połowie października 2007 r. nasza firma wysłała do Austrii na 12 miesięcy 5 pracowników, którzy zajmują się wdrażaniem nowego projektu, który realizujemy wspólnie z austriackim kontrahentem. Osoby te są ubezpieczone w Polsce na podstawie poświadczonych przez ZUS formularzy E-101. Okazało się, że prace w Austrii przedłużą się o kolejne 4 miesiące. Jakiemu ustawodawstwu będą podlegać w tym czasie delegowani pracownicy? Czy możemy starać się, aby nadal byli ubezpieczeni w Polsce?

Jedna z pracownic zatrudnionych w naszej spółce i spółce powiązanej z nami kapitałowo otrzymała 3-miesięczne wypowiedzenie umowy o pracę. Bieg wypowiedzenia rozpoczął się 1 września i zakończy 30 listopada 2008 r. Ponieważ uznaliśmy, że tak będzie korzystniej dla nas - jest już kandydatka na stanowisko zwalnianej pracownicy - zwolniliśmy pracownicę z obowiązku świadczenia pracy w okresie od 1 października do 30 listopada z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Pracownica rozchorowała się w pierwszych dniach października. Dostarczyła nam zwolnienie lekarskie. Czy przy ustalaniu prawa do świadczeń chorobowych traktować tę osobę jak pracownika, czy przekazać wypłatę świadczeń do ZUS? Czy pracownicy przysługuje wynagrodzenie czy zasiłek chorobowy?

Pracownica naszej firmy w okresie od stycznia do października 2007 r. była zatrudniona na pełny etat, a od listopada 2007 r. i obecnie jest zatrudniona na 3/4 etatu. Wysokość nagrody rocznej uzależniamy od wyników firmy. Za 2007 r. pracownica otrzymała nagrodę w wysokości 2675 zł brutto. W jakiej wysokości nagrodę roczną powinniśmy wliczyć do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracownicy? Choruje we wrześniu 2008 r.

Zawarliśmy umowę zlecenia na okres od 15 sierpnia do 15 listopada br. Wynagrodzenie za sierpień w wysokości 970 zł (prowizja od liczby umów zawartych dla firmy) zostało wypłacone zleceniobiorcy 28 sierpnia. Gdyby przepracował cały miesiąc, na pewno otrzymałby wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia. Czy w związku z tym należy opłacić za niego składkę na Fundusz Pracy za sierpień br.?

W związku z trudną sytuacją ekonomiczną firmy wypowiedzieliśmy kilku pracownikom warunki płacy. Jeden z nich nie wyraził zgody na zmianę tych warunków, dlatego zawarta z nim umowa o pracę miała rozwiązać się po 3-miesięcznym okresie wypowiedzenia (30 kwietnia 2008 r.). W trakcie okresu wypowiedzenia skróciliśmy go o 1 miesiąc. Za pozostały okres pracownik otrzymał odszkodowanie. Umowa o pracę została rozwiązana 31 marca 2008 r. Z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego wyrejestrowaliśmy pracownika z datą 1 kwietnia. W 2008 r. w okresie zatrudnienia pracownik chorował i otrzymał wynagrodzenie chorobowe. Ponownie zachorował po upływie 30 dni od ustania zatrudnienia, czyli 31 marca 2008 r. ZUS odmówił byłemu pracownikowi prawa do zasiłku chorobowego za ten okres. Pracownik wystąpił do sądu o ustalenie, że umowa o pracę rozwiązała się 30 kwietnia 2008 r., a nie 31 marca 2008 r. Sądy rejonowy i okręgowy oddaliły powództwo pracownika. Przyznały, że umowa o pracę rozwiązała się 31 marca 2008 r. Pracownik równocześnie odwołał się od decyzji ZUS odmawiającej prawa do zasiłku chorobowego po rozwiązaniu umowy o pracę. W tym postępowaniu sąd zmienił wydane przez ZUS decyzje i przyznał pracownikowi prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia w naszej firmie. Czy w związku z wyrokiem sądu mamy jakieś obowiązki wobec pracownika?

Od 1 października 2007 r. członkowie rad nadzorczych posiadający miejsce zamieszkania na terytorium Polski podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia powołania do pełnienia tej funkcji do dnia zaprzestania jej pełnienia.

Pracownikowi przysługuje jednorazowa odprawa emerytalno-rentowa w przypadku, gdy stosunek pracy został rozwiązany w związku z przejściem na rentę lub emeryturę. Odprawa emerytalna lub rentowa przysługuje tylko raz w życiu. Pracownik, który otrzymał taką odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Zatrudniamy pracownicę, która jest uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Mąż pracownicy jest osobą bezrobotną i właśnie stracił prawo do zasiłku. Czy pracownica powinna zgłosić go do ubezpieczenia zdrowotnego w naszej firmie, czy przy swojej rencie?

W grudniu 2008 r. ukończę 55 lat. Łącznie z 9-letnim okresem pracy w gospodarstwie rolnym mam przepracowane prawie 35 lat. Od dwóch lat jestem na rencie z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Przed przejściem na rentę pracowałam na podstawie umowy o pracę w prywatnej firmie. Od półtora roku prowadzę własną firmę, która zajmuje się sprzątaniem. Czy będę miała prawo do wcześniejszej emerytury? Nie należę do otwartego funduszu emerytalnego.

Pracownica, która urodziła się przed 1 stycznia 1949 r., uzyskała prawo do wcześniejszej emerytury po ukończeniu 55 lat. Emeryturę pobierała od października 2003 r. do lipca 2004 r., a od 1 sierpnia 2004 r. zatrudniliśmy ją na podstawie umowy o pracę (nadal u nas pracuje). Pracownica zwróciła się do nas z pytaniem, czy w związku zatrudnieniem po przyznaniu prawa do emerytury może przeliczyć podstawę wymiaru z uwzględnieniem obowiązującej teraz kwoty bazowej? Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury przysługującej pracownicy wynosi 248%. Prosimy także o wyjaśnienie, czy przysługuje jej emerytura z tytułu ukończenia 60 lat i w jakiej wysokości?