Czy pracownik może się zwolnić z pracy z dnia na dzień?

Orzeczenie lekarskie

Zgodnie z art. 55 § 1 Kodeksu pracy pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeśli lekarz wyda orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

Autopromocja

Jeśli lekarz wyda stosowne orzeczenie lekarskie bez wskazania terminu, w którym pracodawca jest zobowiązany przenieść pracownika do innej pracy, pracodawca ma prawo żądać uzupełnienia takiego orzeczenia.

Należy pamiętać, że wydanie przez lekarza orzeczenia lekarskiego stwierdzającego szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie, nie jest wystarczającym powodem rozwiązania przez pracownika umowy bez wypowiedzenia. W sytuacji gdy na mocy wydanego orzeczenia lekarskiego, pracodawca nie zastosuje się do zaleceń lekarza i nie przeniesie go w odpowiednim terminie do innej pracy, zachowanie pracodawcy będzie uzasadniało natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika.

Ciężkie naruszenie obowiązków

Jeśli tylko pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia.

Autopromocja

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawcy

Sprawdź

W takim przypadku pracownikowi przysługuje prawo do odszkodowania za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa została zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy, pracownikowi przysługuje prawo do odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.

Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami.

Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Autopromocja

Webinarium: Rozliczanie czasu pracy w praktyce: podróż służbowa, bankiet, szkolenie

Termin: 13 maja 2024 r.

Sprawdź

Oczywiście wskazana przyczyna musi być rzeczywista i prawdziwa. Oświadczenie pracownika, które nie zostanie złożone w formie pisemnej będzie skuteczne jednak nastąpi z naruszeniem przepisów prawa.

Ustawodawca nie sprecyzował pojęcia ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy, w tym zakresie warto posiłkować się orzecznictwem sądowym. Należy zauważyć, że naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy jako przyczyna uzasadniająca rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno mieć charakter winy umyślnej lub wystąpić wskutek rażącego niedbalstwa.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Kodeks pracy obciąża pracodawcę wieloma obowiązkami względem pracownika i są to między innymi kwestie związane z ochroną zdrowia i życia poprzez zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy, poszanowanie godności i innych dóbr osobistych poprzez równe traktowanie i niedyskryminowanie pracowników, a także obowiązek przestrzegania przepisów umożliwiających pracownikom korzystanie z urlopu wypoczynkowego czy też terminowe wypłacanie należnego im wynagrodzenia.

Rozdział I działu czwartego Kodeksu pracy wyraźnie wskazuje jakie są podstawowe obowiązki pracodawcy, jednak stwierdzenie „w szczególności” oznacza, że nie jest to katalog zamknięty.

Pracownik decydujący się na rozwiązanie umowy o pracę w tym trybie, musi sam dokonać oceny czy mające miejsce naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy jest wystarczającą przyczyną uzasadniającą natychmiastowe rozwiązanie umowy. Takiej oceny może również dokonać sąd pracy jeśli pracownik wystąpi z powództwem o zasądzenie odszkodowania lub pracodawca zgłosi roszczenie o odszkodowanie w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Art. 55 § 3 Kodeksu pracy wskazuje, że rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika z przyczyn zawinionych przez pracodawcę (niezastosowanie się do terminu wskazanego przez lekarza wydającego orzeczenie lub naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika) pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem. Zatem rozwiązanie umowy o pracę w trybie natychmiastowym nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracownika wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Termin miesięczny zostanie zachowany jeśli w ostatnim dniu upływu tego terminu pracodawca zostanie skutecznie poinformowany o woli pracownika.

Porzucenie

W przepisach Kodeksu pracy nie funkcjonuje pojęcie „porzucenia pracy”. Nie jest to również działanie dozwolone przepisami prawa. Informuję jednak o takiej formie rozstania się z pracodawcą gdyż w praktyce wciąż ma miejsce i wiąże się z odejściem pracownika z pracy z dnia na dzień.

Pracownicy, którzy chcą natychmiast rozstać się z pracodawcą, a nie pozyskają aprobaty pracodawcy w tym zakresie decydują się na porzucenie pracy. Pracownik przestaje pojawiać się w pracy, a brak informacji o przyczynie nieobecności i nieuzasadnione niestawianie się w pracy skutkuje ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracownika. Takie zachowanie pracownika powoduje konieczność rozwiązania z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, w tzw. trybie dyscyplinarnym. Otrzymanie świadectwa pracy z adnotacją o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie natychmiastowym z winy pracownika nie jest dla niego korzystne, choćby z tego względu, że wydłuża czas na zasądzenie ewentualnego zasiłku dla bezrobotnych lub pozbawia go prawa skorzystania z dodatkowych uprawnień u przyszłego pracodawcy, który np. przewiduje wypłatę nagrody jubileuszowej na podstawie przedłożonych świadectw pracy z pominięciem tych zakończonych w trybie dyscyplinarnym.

Podstawa prawna:

- art. 55, art. 61^1, art. 61^2,  rozdział I działu czwartego Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2014.1502 j.t.)

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź