Planowanie pracy w systemie równoważnym

Równoważny system czasu pracy można wprowadzić, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Polega on na tym, że w niektórych dniach dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 8 godzin. Wydłużone godziny pracy powinny być zrównoważone krótszą pracą w inne dni lub dniami wolnymi od pracy.

Polega on na tym, że w niektórych dniach praca może być planowana nawet do 12, 16 bądź 24 godzin w ciągu doby bez powstania nadgodzin.

Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe ustala się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy (art. 150 § 1 Kodeksu pracy).

W przepisach Kodeksu pracy wskazane zostały 3 rodzaje równoważnego systemu czasu pracy. Ich wybór uzależniony jest od rodzaju wykonywanej pracy lub jej organizacji. Cechą charakterystyczną tego systemu czasu pracy jest dopuszczalność przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 8 godzin. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy może być równoważony krótszym dobowym wymiarem w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.

Redakcja poleca: Lista płac - sporządzanie i korekta w praktycznych rozliczeniach (PDF)

Rodzaje równoważnego systemu czasu pracy

Maksymalny dobowy wymiar czasu pracy	Dopuszczalność stosowania	Okresy rozliczeniowe
1	2	3
12 godzin (art. 135 Kodeksu pracy)	brak konkretnych wskazań w przepisach	● 1 miesiąc ● do 3 miesięcy w szczególnie uzasadnionych przypadkach ● do 4 miesięcy, gdy praca jest uzależniona od warunków atmosferycznych ● do 12 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji pracy
16 godzin (art. 136 Kodeksu pracy)	praca przy dozorze urządzeń lub związana z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy	● 1 miesiąc ● do 12 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji pracy
24 godziny (art. 137 Kodeksu pracy)	praca przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób; pracownicy zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych	● 1 miesiąc ● do 3 miesięcy w szczególnie uzasadnionych przypadkach ● do 4 miesięcy, gdy praca jest uzależniona od warunków atmosferycznych ● do 12 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji pracy

Przedłużenie okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy należy ustalić w układzie zbiorowym pracy lub w pisemnym porozumieniu zawartym z zakładowymi organizacjami związkowymi. Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi związkami zawodowymi, pracodawca uzgadnia treść zawartego porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi. W sytuacji gdy u danego pracodawcy nie działają związki zawodowe, pisemne porozumienie można zawrzeć z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Obowiązkiem pracodawcy jest przekazanie kopii zawartego porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia (art. 150 § 3–4 Kodeksu pracy).