REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Planowanie pracy w systemie równoważnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jeżek Przemysław
Planowanie pracy w systemie równoważnym/ Fot. Fotolia
Planowanie pracy w systemie równoważnym/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Równoważny system czasu pracy można wprowadzić, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Polega on na tym, że w niektórych dniach dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 8 godzin. Wydłużone godziny pracy powinny być zrównoważone krótszą pracą w inne dni lub dniami wolnymi od pracy.

Polega on na tym, że w niektórych dniach praca może być planowana nawet do 12, 16 bądź 24 godzin w ciągu doby bez powstania nadgodzin.

REKLAMA

Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe ustala się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy (art. 150 § 1 Kodeksu pracy).

W przepisach Kodeksu pracy wskazane zostały 3 rodzaje równoważnego systemu czasu pracy. Ich wybór uzależniony jest od rodzaju wykonywanej pracy lub jej organizacji. Cechą charakterystyczną tego systemu czasu pracy jest dopuszczalność przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 8 godzin. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy może być równoważony krótszym dobowym wymiarem w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.

Redakcja poleca: Lista płac - sporządzanie i korekta w praktycznych rozliczeniach (PDF)

Rodzaje równoważnego systemu czasu pracy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Maksymalny

dobowy wymiar czasu pracy

Dopuszczalność stosowania

Okresy rozliczeniowe

1

2

3

12 godzin

(art. 135 Kodeksu pracy)

brak konkretnych wskazań w przepisach

● 1 miesiąc

● do 3 miesięcy w szczególnie uzasadnionych przypadkach

● do 4 miesięcy, gdy praca jest uzależniona od warunków atmosferycznych

● do 12 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji pracy

16 godzin

(art. 136 Kodeksu pracy)

praca przy dozorze urządzeń lub związana z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy

● 1 miesiąc

● do 12 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji pracy

24 godziny

(art. 137 Kodeksu pracy)

praca przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób; pracownicy zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych

● 1 miesiąc

● do 3 miesięcy w szczególnie uzasadnionych przypadkach

● do 4 miesięcy, gdy praca jest uzależniona od warunków atmosferycznych

● do 12 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji pracy

Przedłużenie okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy należy ustalić w układzie zbiorowym pracy lub w pisemnym porozumieniu zawartym z zakładowymi organizacjami związkowymi. Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi związkami zawodowymi, pracodawca uzgadnia treść zawartego porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi. W sytuacji gdy u danego pracodawcy nie działają związki zawodowe, pisemne porozumienie można zawrzeć z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Obowiązkiem pracodawcy jest przekazanie kopii zawartego porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia (art. 150 § 3–4 Kodeksu pracy).

Wydłużanie okresów rozliczeniowych do 3 lub 4 miesięcy wprowadza się w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Jeżeli w firmie nie działa taka organizacja związkowa lub nie wyraża ona zgody na wydłużenie okresu rozliczeniowego, dłuższe okresy rozliczeniowe wprowadza się po uprzednim zawiadomieniu właściwego okręgowego inspektora pracy (art. 150 § 2 Kodeksu pracy).

Zakaz pracy powyżej 8 godzin dla niektórych grup pracowników

Planując pracę w systemach równoważnych, należy pamiętać, że niektóre grupy pracowników mają zakaz pracy powyżej 8 godzin na dobę, co przedstawia poniższa tabela.

Grupy pracowników, którzy nie mogą pracować powyżej 8 godzin na dobę

Pracownicy objęci zakazem pracy
powyżej 8 godzin na dobę

Podstawa prawna

1

2

pracownicy młodociani

art. 202 i 203 Kodeksu pracy

pracownicy niepełnosprawni,

z wyłączeniem:

● osób zatrudnionych przy pilnowaniu

● gdy na wniosek osoby zatrudnionej lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę

art. 15 i 16 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia

art. 148 pkt 1 Kodeksu pracy

pracownice w ciąży

art. 148 pkt 2 Kodeksu pracy

pracownicy opiekujący się dziećmi do ukończenia przez nie 4. roku życia – bez zgody pracownika

art. 148 pkt 3 Kodeksu pracy

Wymiar czasu pracy

Aby w prawidłowy sposób zaplanować pracę, w pierwszej kolejności należy ustalić wymiar czasu pracy, a więc liczbę godzin oraz odpowiednią liczbę dni, które pracownicy będą zobowiązani przepracować w danym okresie rozliczeniowym.

Niezależnie od stosowanego systemu czasu pracy (z wyjątkiem pracy w ruchu ciągłym) obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się według następujących zasad:

Krok 1. Mnożymy 40 godzin przez liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym.

Krok 2. Do otrzymanej liczby godzin dodajemy iloczyn 8 godz. i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego wykraczających poza pełne tygodnie, przypadających od poniedziałku do piątku.

Krok 3. Od obliczonego w ten sposób wymiaru czasu pracy odejmujemy 8 godz. za każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela.

W przypadku 1-miesięcznego okresu rozliczeniowego obejmującego np. październik 2015 r. liczba godzin do przepracowania wyniesie:

● 40 godz. x 4 pełne tygodnie = 160 godz.,

● 160 godz. + [8 godz. x 2 dni (29 i 30 października)] = 176 godz.

Przeciętnie 5-dniowy tydzień pracy:

176 godz. : 8 godz. = 22 dni pracy.

Planując pracownikowi maksymalnie 22 dniówki robocze, zachowamy zasadę przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy (art. 129 § 1 Kodeksu pracy).

Dołącz do nas na Facebooku!

Planowanie pracy w systemie równoważnym

Obowiązkiem każdego pracodawcy jest ustalenie wymiaru czasu pracy przed rozpoczęciem danego okresu rozliczeniowego i jego „rozłożenie” na poszczególne dni i godziny tego okresu według z góry zaplanowanego rozkładu czasu pracy.

REKLAMA

Rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony w formie pisemnej lub elektronicznej na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Obowiązkiem pracodawcy jest przekazanie pracownikowi rozkładu czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony (art. 129 § 3 Kodeksu pracy).

Pracodawca zobowiązany do tworzenia rozkładów czasu pracy musi pamiętać o podstawowych zasadach planowania czasu pracy na poszczególne miesiące kalendarzowe w danym okresie rozliczeniowym ze szczególnym uwzględnieniem:

● godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy – ustalając godziny rozpoczęcia pracy należy pamiętać, aby godziny te nie przypadały na tę samą dobę pracowniczą (z wyjątkiem ruchomego czasu pracy);

● odpoczynków dobowego i tygodniowego – w przypadku pracy w systemie równoważnym, w którym dniówka może być przedłużona do 16 lub do 24 godzin, bezpośrednio po każdym okresie pracy w takim przedłużonym wymiarze pracownikowi przysługuje odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin, niezależnie od 35-godzinnego odpoczynku tygodniowego. W dniach pracy 12-godzinnej obowiązuje odpoczynek dobowy wynoszący co najmniej 11 godzin. Przy pracy zmianowej w przypadku zmiany pory wykonywania pracy odpoczynek tygodniowy może być skrócony do 24 godzin;

● zachowania przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy;

● zakazu pracy w niedziele i święta, a gdy praca jest dozwolona w niedzielę – o zachowaniu jednej na 4 tygodnie niedzieli wolnej od pracy.

REKLAMA

W harmonogramie czasu pracy pracodawca jest zobowiązany wskazać również dodatkowe dni wolne od pracy w przypadku planowania pracy w niedziele i święta oraz gdy dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy ustalany jest różnie w danych tygodniach pracy.

Jeżeli rozkład czasu pracy obejmuje pracę w niedziele i święta, pracownikom należy zapewnić łączną liczbę dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie (art. 147 Kodeksu pracy).

Zostań naszym ekspertem!

Planując pracownikowi pracę w niedziele i święta, pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikowi inny dzień wolny od pracy:

● w zamian za pracę w niedzielę – w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli lub najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego we wskazanym terminie;

● w zamian za pracę w święto – w ciągu okresu rozliczeniowego.

W przypadku nieudzielenia pracownikowi dnia wolnego pracodawca będzie zobowiązany do wypłaty dodatku do wynagrodzenia w wysokości 100% za każdą godzinę pracy.

Za pracę w niedzielę i święto w razie nieoddania pracownikowi dnia wolnego trzeba mu wypłacić 100% dodatek za każdą godzinę pracy.

Cały artykuł przeczytasz w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Podstawa prawna:

● art. 129, art. 130, art. 132, art. 133, art. 135–137, art. 1401, art. 148, art. 150, art. 15110–15112, art. 202, art. 203 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1268

● art. 15–16 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1359

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS zachęca do e-wizyt: porady online bez wychodzenia z domu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozwija usługę e-wizyt, czyli wideorozmów z konsultantami ZUS. Dzięki temu każdy może uzyskać pomoc bez konieczności wizyty w placówce – wystarczy smartfon lub komputer z dostępem do internetu.

Masz świadczenie przedemerytalne i dorabiasz? Do 31 maja musisz rozliczyć się z ZUS

Osoby pobierające świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny i jednocześnie dorabiające, muszą do 31 maja złożyć w ZUS-ie zaświadczenie o swoich przychodach. Brak rozliczenia może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia.

Polski rynek pracy przyciąga wykwalifikowanych pracowników z innych krajów

Polska na podium krajów UE przyciągających wykwalifikowanych pracowników. Choć do liderujących Niemiec wciąż nam daleko, Polska wyrasta na kluczowego gracza w regionie, jeśli chodzi o przyciąganie zagranicznych specjalistów.

Fachowiec na samozatrudnieniu: kontrakt menadżerski z polisami asekurującymi ryzyka, które musi podejmować menadżer

Okazuje się, że odpowiednio dobrane pakiety ochronne nie tylko zwiększają bezpieczeństwo freelancerów i osób zatrudnionych w oparciu o umowę B2B, ale również stanowią atrakcyjny benefit. Może on przyciągać najlepszych specjalistów i budować lojalność wobec firmy.

REKLAMA

Wyższe wynagrodzenia młodocianych i nowe stawki wpłat na PFRON od czerwca 2025 r. – sprawdź, ile wyniosą

Od 1 czerwca 2025 roku wzrosną minimalne wynagrodzenia pracowników młodocianych odbywających przygotowanie zawodowe oraz kwoty wpłat na PFRON. To efekt ogłoszenia nowej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przez GUS. Sprawdź aktualne stawki obowiązujące w okresie wakacyjnym.

Ekspertka BCC: Jawność wynagrodzeń nie jest przykrym obowiązkiem, tylko nowym rozdziałem w celu likwidacji nierówności czy świadomego zarządzania swoją karierą zawodową

W piątek, 9 maja 2025 r. posłowie przegłosowali w Sejmie nowelę Kodeksu pracy wprowadzającą nowy obowiązek dla pracodawców. Zgodnie z przegłosowaną dziś w Sejmie nowelizacją Kodeksu pracy, każdy pracodawca publikujący ogłoszenie o naborze na określone stanowisko będzie zobowiązany do podania przedziału wynagrodzenia – z jasno określoną kwotą minimalną i maksymalną.

Nie możemy zgubić człowieczeństwa

Rozmowa z Katarzyną Oksińską, dyrektorką Departamentu HR w Centralnym Ośrodku Informatyki, o tym, jak budować motywację do pracy w firmie sektora publicznego.

Boże Ciało 2025 i inne dni wolne [Czerwiec]

Zgodnie z ustawą o dniach wolnych od pracy w czerwcu 2025 roku występują 2 święta wolne od pracy. W całym roku jest ich 14. Kiedy wypada Boże Ciało? Ile jest dni wolnych od pracy w czerwcu?

REKLAMA

Czy czterodniowy tydzień pracy jest realny?

Prawo do trzech wolnych dni w tygodniu to marzenie niejednego pracownika. Czy wkrótce ma szansę stać się realne? Czy czterodniowy tydzień pracy sprawdziłby się w polskich warunkach? Jak wygląda to w innych krajach?

Wpłaty do PPK nalicza się od całego wynagrodzenia uczestnika PPK [Przykłady]

Jeśli uczestnikowi PPK przysługuje np. pakiet medyczny, finansowany w całości przez pracodawcę, również od wartości tego pakietu należy obliczyć i pobrać wpłaty do PPK. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy uczestnik PPK nie otrzymał w danym miesiącu żadnego wynagrodzenia poza tym świadczeniem – w takim przypadku pracodawca nie ma z czego pobrać wpłat do PPK finansowanych przez uczestnika.

REKLAMA