REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Planowanie pracy w systemie równoważnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jeżek Przemysław
Planowanie pracy w systemie równoważnym/ Fot. Fotolia
Planowanie pracy w systemie równoważnym/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Równoważny system czasu pracy można wprowadzić, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Polega on na tym, że w niektórych dniach dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 8 godzin. Wydłużone godziny pracy powinny być zrównoważone krótszą pracą w inne dni lub dniami wolnymi od pracy.

Polega on na tym, że w niektórych dniach praca może być planowana nawet do 12, 16 bądź 24 godzin w ciągu doby bez powstania nadgodzin.

REKLAMA

Autopromocja

Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe ustala się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy (art. 150 § 1 Kodeksu pracy).

W przepisach Kodeksu pracy wskazane zostały 3 rodzaje równoważnego systemu czasu pracy. Ich wybór uzależniony jest od rodzaju wykonywanej pracy lub jej organizacji. Cechą charakterystyczną tego systemu czasu pracy jest dopuszczalność przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 8 godzin. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy może być równoważony krótszym dobowym wymiarem w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.

Redakcja poleca: Lista płac - sporządzanie i korekta w praktycznych rozliczeniach (PDF)

Rodzaje równoważnego systemu czasu pracy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Maksymalny

dobowy wymiar czasu pracy

Dopuszczalność stosowania

Okresy rozliczeniowe

1

2

3

12 godzin

(art. 135 Kodeksu pracy)

brak konkretnych wskazań w przepisach

● 1 miesiąc

● do 3 miesięcy w szczególnie uzasadnionych przypadkach

● do 4 miesięcy, gdy praca jest uzależniona od warunków atmosferycznych

● do 12 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji pracy

16 godzin

(art. 136 Kodeksu pracy)

praca przy dozorze urządzeń lub związana z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy

● 1 miesiąc

● do 12 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji pracy

24 godziny

(art. 137 Kodeksu pracy)

praca przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób; pracownicy zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych

● 1 miesiąc

● do 3 miesięcy w szczególnie uzasadnionych przypadkach

● do 4 miesięcy, gdy praca jest uzależniona od warunków atmosferycznych

● do 12 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji pracy

Przedłużenie okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy należy ustalić w układzie zbiorowym pracy lub w pisemnym porozumieniu zawartym z zakładowymi organizacjami związkowymi. Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi związkami zawodowymi, pracodawca uzgadnia treść zawartego porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi. W sytuacji gdy u danego pracodawcy nie działają związki zawodowe, pisemne porozumienie można zawrzeć z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Obowiązkiem pracodawcy jest przekazanie kopii zawartego porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia (art. 150 § 3–4 Kodeksu pracy).

Wydłużanie okresów rozliczeniowych do 3 lub 4 miesięcy wprowadza się w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Jeżeli w firmie nie działa taka organizacja związkowa lub nie wyraża ona zgody na wydłużenie okresu rozliczeniowego, dłuższe okresy rozliczeniowe wprowadza się po uprzednim zawiadomieniu właściwego okręgowego inspektora pracy (art. 150 § 2 Kodeksu pracy).

Zakaz pracy powyżej 8 godzin dla niektórych grup pracowników

Planując pracę w systemach równoważnych, należy pamiętać, że niektóre grupy pracowników mają zakaz pracy powyżej 8 godzin na dobę, co przedstawia poniższa tabela.

Grupy pracowników, którzy nie mogą pracować powyżej 8 godzin na dobę

Pracownicy objęci zakazem pracy
powyżej 8 godzin na dobę

Podstawa prawna

1

2

pracownicy młodociani

art. 202 i 203 Kodeksu pracy

pracownicy niepełnosprawni,

z wyłączeniem:

● osób zatrudnionych przy pilnowaniu

● gdy na wniosek osoby zatrudnionej lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę

art. 15 i 16 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia

art. 148 pkt 1 Kodeksu pracy

pracownice w ciąży

art. 148 pkt 2 Kodeksu pracy

pracownicy opiekujący się dziećmi do ukończenia przez nie 4. roku życia – bez zgody pracownika

art. 148 pkt 3 Kodeksu pracy

Wymiar czasu pracy

Aby w prawidłowy sposób zaplanować pracę, w pierwszej kolejności należy ustalić wymiar czasu pracy, a więc liczbę godzin oraz odpowiednią liczbę dni, które pracownicy będą zobowiązani przepracować w danym okresie rozliczeniowym.

Niezależnie od stosowanego systemu czasu pracy (z wyjątkiem pracy w ruchu ciągłym) obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się według następujących zasad:

Krok 1. Mnożymy 40 godzin przez liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym.

Krok 2. Do otrzymanej liczby godzin dodajemy iloczyn 8 godz. i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego wykraczających poza pełne tygodnie, przypadających od poniedziałku do piątku.

Krok 3. Od obliczonego w ten sposób wymiaru czasu pracy odejmujemy 8 godz. za każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela.

W przypadku 1-miesięcznego okresu rozliczeniowego obejmującego np. październik 2015 r. liczba godzin do przepracowania wyniesie:

● 40 godz. x 4 pełne tygodnie = 160 godz.,

● 160 godz. + [8 godz. x 2 dni (29 i 30 października)] = 176 godz.

Przeciętnie 5-dniowy tydzień pracy:

176 godz. : 8 godz. = 22 dni pracy.

Planując pracownikowi maksymalnie 22 dniówki robocze, zachowamy zasadę przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy (art. 129 § 1 Kodeksu pracy).

Dołącz do nas na Facebooku!

Planowanie pracy w systemie równoważnym

Obowiązkiem każdego pracodawcy jest ustalenie wymiaru czasu pracy przed rozpoczęciem danego okresu rozliczeniowego i jego „rozłożenie” na poszczególne dni i godziny tego okresu według z góry zaplanowanego rozkładu czasu pracy.

Rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony w formie pisemnej lub elektronicznej na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Obowiązkiem pracodawcy jest przekazanie pracownikowi rozkładu czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony (art. 129 § 3 Kodeksu pracy).

Pracodawca zobowiązany do tworzenia rozkładów czasu pracy musi pamiętać o podstawowych zasadach planowania czasu pracy na poszczególne miesiące kalendarzowe w danym okresie rozliczeniowym ze szczególnym uwzględnieniem:

● godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy – ustalając godziny rozpoczęcia pracy należy pamiętać, aby godziny te nie przypadały na tę samą dobę pracowniczą (z wyjątkiem ruchomego czasu pracy);

● odpoczynków dobowego i tygodniowego – w przypadku pracy w systemie równoważnym, w którym dniówka może być przedłużona do 16 lub do 24 godzin, bezpośrednio po każdym okresie pracy w takim przedłużonym wymiarze pracownikowi przysługuje odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin, niezależnie od 35-godzinnego odpoczynku tygodniowego. W dniach pracy 12-godzinnej obowiązuje odpoczynek dobowy wynoszący co najmniej 11 godzin. Przy pracy zmianowej w przypadku zmiany pory wykonywania pracy odpoczynek tygodniowy może być skrócony do 24 godzin;

● zachowania przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy;

● zakazu pracy w niedziele i święta, a gdy praca jest dozwolona w niedzielę – o zachowaniu jednej na 4 tygodnie niedzieli wolnej od pracy.

W harmonogramie czasu pracy pracodawca jest zobowiązany wskazać również dodatkowe dni wolne od pracy w przypadku planowania pracy w niedziele i święta oraz gdy dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy ustalany jest różnie w danych tygodniach pracy.

Jeżeli rozkład czasu pracy obejmuje pracę w niedziele i święta, pracownikom należy zapewnić łączną liczbę dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie (art. 147 Kodeksu pracy).

Zostań naszym ekspertem!

Planując pracownikowi pracę w niedziele i święta, pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikowi inny dzień wolny od pracy:

● w zamian za pracę w niedzielę – w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli lub najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego we wskazanym terminie;

● w zamian za pracę w święto – w ciągu okresu rozliczeniowego.

W przypadku nieudzielenia pracownikowi dnia wolnego pracodawca będzie zobowiązany do wypłaty dodatku do wynagrodzenia w wysokości 100% za każdą godzinę pracy.

Za pracę w niedzielę i święto w razie nieoddania pracownikowi dnia wolnego trzeba mu wypłacić 100% dodatek za każdą godzinę pracy.

Cały artykuł przeczytasz w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Podstawa prawna:

● art. 129, art. 130, art. 132, art. 133, art. 135–137, art. 1401, art. 148, art. 150, art. 15110–15112, art. 202, art. 203 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1268

● art. 15–16 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1359

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wynagrodzenia wzrosną nawet do 12 tys. zł brutto. Sprawdzamy, kto może liczyć na taką podwyżkę w budżetówce

To już pewne — część pracowników budżetówki w 2025 roku może liczyć na wynagrodzenie zbliżające się do 12 tys. zł brutto. Choć brzmi to jak rewolucja płacowa, w rzeczywistości podwyżki obejmą tylko wybrane grupy zawodowe. Kto skorzysta najwięcej? Czy to zapowiedź wyrównywania wynagrodzeń w sektorze publicznym, czy jedynie korekta inflacyjna dla wybranych?

Wielka Sobota: do której sklepy są otwarte? Od 1 tys. zł do 100 tys. zł kary dla pracodawcy [Ostrzeżenie PIP]

Wielka Sobota - do której sklepy są otwarte? PIP ostrzega pracodawców zatrudniających pracowników w Wielką Sobotę. 19 kwietnia 2025 r. pracownicy handlu nie mogą pracować ponad wskazany w przepisach czas. Do której godziny można pracować w Wielką Sobotę?

Rewolucja w naliczaniu stażu pracy od 2026 roku. Umowy zlecenia i działalność gospodarcza wliczane do uprawnień pracowniczych

Od 1 stycznia 2026 roku mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

ZUS daje 1878,91 zł albo 1409,18 zł z tytułu niezdolności do pracy [WNIOSEK ERN]

Od 1 marca 2025 r. do 28lutego 2026 r. ZUS daje 1878,91 zł albo 1409,18 zł z tytułu niezdolności do pracy. Jakie są 3 rodzaje renty? Jak złożyć wniosek ERN? Czy potrzebne są dodatkowe dokumenty dla ZUS? Zakład tłumaczy zasady wyliczania wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy.

REKLAMA

Skrócony tydzień pracy? Tak, ale z tym samym wynagrodzeniem

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk poinformowała o zakończeniu pierwszego etapu analiz skrócenia tygodnia pracy. Według szefowej MRPiPS krótszy tydzień pracy jest oczekiwany, ale przy zachowaniu wysokości wynagrodzenia.

Wielki Piątek. Dla niektórych to dzień wolny od pracy

Od wielu lat trwa batalia o ustanowienie Wielkiego Piątku dniem wolnym od pracy. Dla większości pracowników jest to normalny dzień pracy. Niektórym jednak przysługuje wolne w ten dzień.

1636 zł albo i więcej odszkodowania za konkretne choroby zawodowe od ZUS

Choroby zawodowe są spowodowane szkodliwymi czynnikami występującymi w miejscu pracy lub sposobem wykonywania pracy. Wszystkie choroby zawodowe znajdują się w wykazie chorób zawodowych. Jednym ze świadczeń przysługujących z tytułu choroby zawodowej jest jednorazowe odszkodowanie. Od 1 kwietnia 2025 r. za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 1636 zł.

ZUS przyznaje 312,71 zł do 28 lutego 2026 r. Sprawdź, czy się należy.

312,71 zł z ZUS nie należy się każdemu. Warto jednak sprawdzić, jakie są osoby uprawnione. Świadczenie to otrzymuje się bowiem na wniosek, a nie z urzędu. Sprawdź, czy nie przepadają pieniądze z ZUS.

REKLAMA

ZUS przesuwa 13 emerytury. Kwietniowe wypłaty części emerytów

Kiedy jest wypłata 13 emerytury w 2025 roku? Część emerytów otrzymała już trzynastkę w kwietniu. Inni jeszcze czekają. Dlaczego ZUS przesuwa wypłatę dodatkowej emerytury?

Jawność wynagrodzeń – coś więcej niż wymóg prawny. Więcej korzyści, czy problemów?

We współczesnych realiach dynamicznych zmian na rynku pracy, przejrzystość wynagrodzeń staje się jednym z kluczowych elementów budowania zaufania i poczucia sprawiedliwości w organizacjach. Niestety, według analiz Enpulse niemal połowa Polaków czuje, że ich pensja jest nieadekwatna do wysiłku, jaki wkładają w wykonywanie obowiązków służbowych. Sytuacja może ulec zmianie już za rok, gdy zaczną obowiązywać unijne regulacje dotyczące jawności i równości płac.

REKLAMA