REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ograniczenie lub wstrzymanie działalności zakładu pracy z powodu epidemii – jakie prawa przysługują pracodawcy?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Lubasz i Wspólnicy
Kancelaria Radców Prawnych
Karolina Przybysz
Aplikant radcowski
Ograniczenie lub wstrzymanie działalności zakładu pracy z powodu epidemii – jakie prawa przysługują pracodawcy?
Ograniczenie lub wstrzymanie działalności zakładu pracy z powodu epidemii – jakie prawa przysługują pracodawcy?

REKLAMA

REKLAMA

Wybuch epidemii koronawirusa SARS-CoV-2 (wywołującego chorobę COVID-19) w Polsce oraz związane z nim zmiany w organizacji pracy i życia codziennego stanowią duże wyzwanie dla pracodawców. Konieczne stało się przeorganizowanie działalności wielu zakładów pracy, a część z nich musiała całkowicie wstrzymać działalność. Zostało to spowodowane przede wszystkim wprowadzonymi przez władze publiczne zakazami wykonywania niektórych rodzajów działalności, np. kin, galerii handlowych, sklepów wielkopowierzchniowych. Już teraz możemy przypuszczać, że wraz z upływem czasu kolejni przedsiębiorcy zostaną zmuszeni do ograniczenia lub wstrzymania działalności. Taki scenariusz jest możliwy w szczególności w przypadku długotrwałego braku zamówień lub dostaw niezbędnych materiałów, jak również w razie objęcia pracowników kwarantanną. Obowiązujące przepisy przewidują kilka rozwiązań, które mogą pomóc pracodawcom w przeorganizowaniu pracy i zmniejszeniu kosztów związanych z zatrudnieniem.

Wykonywanie pracy zdalnej

W zakładach pracy, w których nie zachodzi potrzeba całkowitego wstrzymania działalności, ale z pewnych przyczyn konieczna jest izolacja i przeniesienie wykonywania pracy poza stałe miejsce jej świadczenia, pracodawca może skierować pracowników do świadczenia pracy zdalnej. Zwykle taka praca jest wykonywana w miejscu zamieszkania pracownika. Jest to odstępstwo od zasady, wedle której pracę wykonuje się w miejscu określonym umową o pracę. Uprawnienie do skierowania pracowników do pracy zdalnej wynika wprost z uchwalonej niedawno specustawy, czyli ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Praca zdalna to korzystne rozwiązanie w szczególności dla zakładów pracy, w których wykonuje się głównie pracę biurową i przy komputerze. Pracy tej nie należy jednak mylić z telepracą. Nie zawsze wymaga ona bowiem użycia komputera. Jej istotą jest to, aby pracownik wykonywał swoje obowiązki poza stałym miejscem pracy i efekty swojej pracy przedstawiał pracodawcy. Trzeba pamiętać, że pracownikom wykonującym pracę zdalną przysługuje pełne wynagrodzenie.

REKLAMA

Autopromocja

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry
Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

Powierzenie pracownikowi innych obowiązków

Jeśli w związku ze zmianą organizacji pracy pracodawca potrzebuje zwiększenia liczby pracowników w określonych obszarach, np. w poszczególnych działach zakładu pracy, może powierzyć pracownikom inną pracę niż wskazana w umowie o pracę. Powierzenie to może trwać nie dłużej niż 3 miesiące w roku kalendarzowym i musi spełniać pewne warunki.
Po pierwsze, nie może powodować obniżenia wynagrodzenia pracownika.
Po drugie, powierzone stanowisko musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika. Nie należy tego utożsamiać z posiadanymi dyplomami lub świadectwami, lecz z faktycznymi możliwościami i umiejętnościami pracownika do wykonywania określonych zadań. Powierzenie nie powinno jednak prowadzić do dyskryminacji pracownika. Jak wynika z orzecznictwa, przykładem dyskryminacji uprawniającym pracownika do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, jest powierzenie pracownikowi o wysokich kwalifikacjach pracy niewymagającej przygotowania zawodowego, np. sprzątania.

Skierowanie na urlop

Pracodawca może również skorzystać z prawa do skierowania pracownika na urlop wypoczynkowy. Co do zasady urlop powinien zostać udzielony najpóźniej do dnia 30 września roku kalendarzowego następującego po roku, w którym pracownik nabył prawo do urlopu. Naruszenie tej zasady stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Aktualne orzecznictwo wskazuje, że w przypadkach, gdy pracownikowi przysługuje zaległy urlop (czyli urlop niewykorzystany w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył prawo do urlopu), pracodawca może nakazać pracownikowi udanie się na urlop. Co prawda w tym okresie pracownikowi przysługuje pełne wynagrodzenie, jednakże pracodawca może liczyć na to, że pracownik będzie obecny w pracy po zakończeniu urlopu, kiedy zakończą się problemy organizacyjne w zakładzie pracy.
Nieprawidłową praktyką, naruszającą prawa pracownika, jest kierowanie pracownika na urlop bezpłatny z uwagi na brak zapotrzebowania na pracę. Inicjatywa do skorzystania z urlopu bezpłatnego zawsze musi pochodzić od pracownika i powinna zostać wyrażona pisemnym wnioskiem. W świetle prawa udzielenie pracownikowi urlopu bezpłatnego bez jego pisemnego wniosku jest bezskuteczne (w ten sposób wypowiedział się m.in. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 15. października 1996 r., sygn. III AUa 34/96).

Jeśli pracodawca nie chce lub nie może skierować pracownika na urlop, może zwolnić go z obowiązku świadczenia pracy. Jest to jednak rozwiązanie najmniej korzystne dla pracodawcy, ponieważ oznacza, że pracownik nie wykonuje pracy w żadnej formie, a otrzymuje pełne wynagrodzenie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wynagrodzenie postojowe       

REKLAMA

Szczególną sytuacją w zakładzie pracy jest tzw. przestój. Z przestojem mamy do czynienia, gdy pracodawca nie dostarcza pracownikowi pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, mimo iż pracownik wyraża gotowość do pracy i do stawiennictwa w miejscu pracy. Mówiąc o przyczynach leżących po stronie pracodawcy, należy brać pod uwagę nie tyko przyczyny zawinione, ale również przyczyny niezawinione, zaskakujące i obiektywne, np. awarie, trudne warunki atmosferyczne. Wydaje się, że jako przestój należy potraktować również sytuację, gdy przedsiębiorca nie może kontynuować produkcji z uwagi na brak dostaw niezbędnych materiałów, jak również zamknięcie zakładu z pracy z uwagi na zakaz prowadzenia działalności spowodowany wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego.
Z orzecznictwa wynika jednakże, że ograniczenie produkcji wywołane zmniejszeniem popytu na wyroby nie stanowi przestoju i obliguje pracodawcę do wypłacania pracownikowi pełnego wynagrodzenia, o ile był on gotowy do pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16. października 1992 r., sygn. I PZP 58/92). A zatem na stan przestoju nie będzie mógł powołać się pracodawca, którego ograniczenie zapotrzebowania na pracę wynika wyłącznie ze zmniejszonego popytu i zmniejszonej ilości zleceń.

Z przestojem wiążą się szczególne uprawnienia pracodawcy.
Po pierwsze, wypłaca on pracownikom zmniejszone wynagrodzenie, tzw. wynagrodzenie postojowe, wynikające z osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony – 60% wynagrodzenia. Wynagrodzenie to nie może być niższe od wynagrodzenia minimalnego.
Po drugie, pracodawca może powierzyć pracownikowi inną odpowiednią pracę, za której wykonanie przysługuje wynagrodzenie przewidziane za tę pracę, jednak nie niższe od wynagrodzenia postojowego. Jest to odstępstwo od omówionej wyżej zasady, zgodnie z którą powierzenie pracownikowi innej pracy, jest możliwe tylko z uwzględnieniem kwalifikacji pracownika oraz przy zachowaniu dotychczasowego wynagrodzenia.

Nie warto zwlekać z decyzją

Dynamiczny rozwój sytuacji epidemicznej w Polsce powinien skłaniać pracodawców do podejmowania szybkich decyzji dotyczących codziennej organizacji pracy, aby zapewnić pracownikom odpowiednie i bezpieczne warunki pracy. Pracodawca powinien kierować się nie tylko dobrem zakładu pracy, lecz również dobrem pracowników. Zbyt późne zmiany w organizacji pracy mogą spowodować niepożądane skutki – w skrajnych przypadkach problemy organizacyjne oraz przedłużający się brak zapotrzebowania na pracę mogą doprowadzić nawet do niewypłacalności przedsiębiorcy.

Karolina Przybysz, aplikant radcowski w Lubasz i Wspólnicy - Kancelarii Radców Prawnych sp.k.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

REKLAMA