Koronawirus a profilaktyczne badania pracowników

Zasady wykonywania profilaktycznych badań lekarskich w warunkach COVID-19

Utrudnienia działalności służby zdrowia w obliczu epidemii odbiły się również na tak istotnej kwestii jak profilaktyczne badania lekarskie pracowników. Znacząca liczba placówek medycyny pracy nie wykonuje obecnie swoich standardowych świadczeń, co budzi wątpliwości i obawy pracodawców w zakresie możliwości dopuszczenia do pracy osób, które bez własnej winy nie mogą poddać się obowiązkowym badaniom.

Propozycje rozwiązań w tym zakresie zawiera projekt zmian z 21 marca 2020 r. do specustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Również Główny Inspektor Pracy (GIP) w komunikacie z 16 marca 2020 r. przedstawił swoje rekomendacje w tym zakresie. Co wymaga podkreślenia – rekomendacje te mają jedynie charakter zaleceń – nie stanowią one powszechnie obowiązujących przepisów. Dodatkowo, jeszcze w dniu ich pojawienia się na stronach Państwowej Inspekcji Pracy zostały z niej usunięte. Jednak z uwagi na fakt, że wydane zostały przez główny organ Inspekcji Pracy – wydaje się, że zastosowanie się do nich przez pracodawców nie powinno rodzić dla nich negatywnych konsekwencji.

Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami

Projektowane zmiany dot. badań kontrolnych

Zaproponowana przez rząd nowelizacja specustawy przewiduje zawieszenie na czas stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (a więc od 13 marca 2020 r.) wynikającego z art. 229 KP:

a. obowiązku poddawania pracowników okresowym badaniom lekarskim;

b. zakazu dopuszczania do pracy pracownika bez aktualnego zaświadczenia o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku;

c. wykonywania wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę;

d. obowiązku zapewnienia pracownikom zatrudnionym w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów      zwłókniających okresowych badań lekarskich:

• po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami;
• po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.

Zgodnie z projektem, orzeczenia lekarskie, których ważność upłynęła po 7 marca 2020 r. zachować mają ważność do upływu 60 dni od dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Tymczasem po odwołaniu stanu epidemii, pracodawca i pracownik będą obowiązani niezwłocznie odpowiednio skierować i udać się na badania i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 60 dni od dnia odwołania tego stanu. Co istotne, w razie braku dostępności lekarza medycy pracy, badanie takie będzie mógł przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie również inny lekarz. Orzeczenie takie ma pozostać aktualne jeszcze 30 dni od dnia odwołania stanu epidemii.