Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Koronawirus a profilaktyczne badania pracowników

Agata Majewska
Radca prawny
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Utrudnienia działalności służby zdrowia w obliczu epidemii odbiły się również na tak istotnej kwestii jak profilaktyczne badania lekarskie pracowników./Fot. Shutterstock
Utrudnienia działalności służby zdrowia w obliczu epidemii odbiły się również na tak istotnej kwestii jak profilaktyczne badania lekarskie pracowników./Fot. Shutterstock
shutterstock
Propozycje rozwiązań w zakresie wykonywania profilaktycznych badań lekarskich w warunkach COVID-19 zawiera projektowana nowelizacja specustawy dotyczącej szczególnych rozwiązań w walce z epidemią koronawirusa. Obecnie wykonywanie takich badań jest znacznie utrudnione. Pracodawcy mają zaś wątpliwości czy mogą dopuścić do pracy osoby, które z własnej winy nie mogą poddać się obowiązkowym badaniom lekarskim.

Zasady wykonywania profilaktycznych badań lekarskich w warunkach COVID-19

Utrudnienia działalności służby zdrowia w obliczu epidemii odbiły się również na tak istotnej kwestii jak profilaktyczne badania lekarskie pracowników. Znacząca liczba placówek medycyny pracy nie wykonuje obecnie swoich standardowych świadczeń, co budzi wątpliwości i obawy pracodawców w zakresie możliwości dopuszczenia do pracy osób, które bez własnej winy nie mogą poddać się obowiązkowym badaniom.

Propozycje rozwiązań w tym zakresie zawiera projekt zmian z 21 marca 2020 r. do specustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Również Główny Inspektor Pracy (GIP) w komunikacie z 16 marca 2020 r. przedstawił swoje rekomendacje w tym zakresie. Co wymaga podkreślenia – rekomendacje te mają jedynie charakter zaleceń – nie stanowią one powszechnie obowiązujących przepisów. Dodatkowo, jeszcze w dniu ich pojawienia się na stronach Państwowej Inspekcji Pracy zostały z niej usunięte. Jednak z uwagi na fakt, że wydane zostały przez główny organ Inspekcji Pracy – wydaje się, że zastosowanie się do nich przez pracodawców nie powinno rodzić dla nich negatywnych konsekwencji.

Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami

Projektowane zmiany dot. badań kontrolnych

Zaproponowana przez rząd nowelizacja specustawy przewiduje zawieszenie na czas stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (a więc od 13 marca 2020 r.) wynikającego z art. 229 KP:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

a. obowiązku poddawania pracowników okresowym badaniom lekarskim;

b. zakazu dopuszczania do pracy pracownika bez aktualnego zaświadczenia o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku;

c. wykonywania wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę;

d. obowiązku zapewnienia pracownikom zatrudnionym w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów      zwłókniających okresowych badań lekarskich:

  • po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami;
  • po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.

Zgodnie z projektem, orzeczenia lekarskie, których ważność upłynęła po 7 marca 2020 r. zachować mają ważność do upływu 60 dni od dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Tymczasem po odwołaniu stanu epidemii, pracodawca i pracownik będą obowiązani niezwłocznie odpowiednio skierować i udać się na badania i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 60 dni od dnia odwołania tego stanu. Co istotne, w razie braku dostępności lekarza medycy pracy, badanie takie będzie mógł przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie również inny lekarz. Orzeczenie takie ma pozostać aktualne jeszcze 30 dni od dnia odwołania stanu epidemii.

Należy zaznaczyć, że rozwiązania te pozostają na etapie prac legislacyjnych – ich ewentualne zastosowanie możliwe będzie dopiero z momentem wejścia w życie nowelizacji specustawy w treści ostatecznie przyjętej przez ustawodawcę.

Okresowe badania lekarskie

Na gruncie obowiązującego na dzień 23 marca 2020 r. stanu prawnego, GIP podkreśla, że pracodawcy - niezależnie od okoliczności – mają obowiązek wydawania swoim pracownikom - dokumentu skierowania na badania okresowe. Wystawienie skierowania w terminie ma być potwierdzeniem gotowości pracodawcy do wypełnienia obowiązku określonego w art.229 KP. Pracownicy mają zostać obowiązani do wykonania badań w placówce, z którą pracodawca ma podpisaną umowę oświadczenie usług medycyny pracy, niezwłocznie po odwołaniu zagrożenia epidemiologicznego (obecnie – stanu epidemii).

Jednocześnie GIP zaleca placówkom medycy pracy zawieszenie obowiązku przeprowadzania badań okresowych do czasu odwołania zagrożenia epidemiologicznego SARS-CoV-2. Dotyczy to więc tych pracowników, którzy obecnie świadczą pracę, ale okres ważności ich ostatniego zaświadczenia o zdolności do pracy właśnie upływa. Z formalnego punktu widzenia z dniem upływu ważności zaświadczenia nie powinni oni zostać dopuszczeni do pracy.

Brak aktualnego zaświadczenia – zakaz dopuszczenia do pracy

Nie ulega zmianie ani zawieszeniu zakaz dopuszczania do pracy pracowników bez orzeczenia lekarskiego, określającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku pracy Oznacza to, że również obecnie nie można dopuścić do pracy osoby, która nie przyszła pozytywnie wstępnych badań lekarskich – przed rozpoczęciem zatrudnienia lub zmianą stanowiska wymagającą aktualizacji badań.

GIP nie odniósł się natomiast wprost do zasad dopuszczania do pracy osób bez aktualnych:

  • okresowych badań – przeprowadzanych po upływie okresu ważności zaświadczenia o zdolności do pracy na dotychczasowym stanowisku;
  • kontrolnych badań lekarskich – które pracownik ma obowiązek odbyć po zakończeniu niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą.

Mając jednak na uwadze kierunek, w jakim zmierzają projektowane przepisy specustawy - zwłaszcza przedłużające okres ważności dotychczasowych badań - wnioskować można, że akceptowalne ma być analogiczne działanie ze strony pracodawców.

Szkolenia BHP i instruktaż stanowiskowy w formie online

W zakresie instruktażu ogólnego i szkoleń okresowych BHP, GIP proponuje:

  • przeprowadzania ich możliwie w formie online – jako seminarium lub samokształcenia kierowanego, dostarczając pracownikom niezbędne materiały drogą elektroniczną, przy czym:
  • instruktaż trwać powinien co najmniej 3 godziny lekcyjne;
  • szkolenie - co najmniej 8 godzin lekcyjnych;
  • przeprowadzanie egzaminu sprawdzającego po szkoleniu okresowym niezwłocznie po odwołaniu zagrożenia epidemiologicznego.

Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów

Należy podkreślić, że pomimo szczególnych warunków, w jakich znaleźli się pracodawcy, jak i pracownicy – na gruncie obowiązujących przepisów formalnie nadal dopuszczenie do pracy bez ważnego zaświadczenia o zdolności do pracy zagrożone jest karą finansową od 1.000,00 zł – 30.000,00 zł jaką na pracodawcę nałożyć może Państwowa Inspekcja Pracy.

Poza ryzykiem grzywny, pracodawca chcący dopuścić pracownika bez aktualnych badań powinien wziąć pod uwagę również potencjalnie dalej idącą odpowiedzialność (w tym roszczenia odszkodowawcze ze strony pracownika), jaka powstać może w sytuacji, gdyby pracownik taki uległ wypadkowi przy pracy lub zapadł na chorobę zawodową – o co szczególnie łatwo w odniesieniu do kategorii pracowników wykonujących prace fizyczne, w tym pracujących w warunkach szkodliwych.

Kwestia obecności i wynagrodzenia

Czas oczekiwania przez pracownika na możliwość wykonania badań specjalistycznych powinien zostać uznany za usprawiedliwioną nieobecność w pracy.

Dyskusyjna pozostaje kwestia prawa do wynagrodzenia w sytuacji, gdy pracownik z powodu braku możliwości odbycia badań nie może świadczyć pracy. Wątpliwości tych nie rozwiewają wskazówki Głównego Inspektora Pracy ani też szczególne regulacja wprowadzane w związku z epidemią. Z uwagi na fakt, że nie sposób mówić tu o warunkach przestoju (który wymaga gotowości pracownika do świadczenia pracy, a co za tym idzie – również jego zdolności do takiej pracy, co dopiero może zostać potwierdzone stosownym zaświadczeniem lekarskim) wydaje się, że ostateczna decyzja należeć powinna do pracodawcy i obowiązujących u niego regulacji wewnątrzzakładowych.

Uzasadnieniem tego stanowiska może być brzmienie przepisu art. 80 KP, zgodnie z którym wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy (z tym regulacja zakładowe) tak stanowią.

Wydaje się, że pewnym rozwiązaniem może być tu próba skierowania pracownika na badania do jakiejkolwiek placówki medycyny pracy, która jest obecnie w stanie przeprowadzić stosowne badania – co pozwoli skrócić okres wyczekiwania. Koszty takich badań, jak również koszty dojazdów na nie do innej miejscowości ponosi pracodawca.

Wyjścia z sytuacji nie można natomiast poszukiwać w udzieleniu pracownikowi oczekującemu na badania urlopu wypoczynkowego. Ze swojej istoty udzielany jest on w dni, które są dla pracownika dniami pracy – a więc, kiedy jest on zdolny do jej świadczenia.

Katalog badań nadal zamknięty

Przypomnijmy, że nadal nie zmieniła się zasada, zgodnie z którą pracodawca nie może skierować na badania pracownika, by upewnić się, czy ten nie zaraził się COVID – 19. Katalog dopuszczalnych badań, na które można skierować personel zostaje zamknięty i zmienia go zamiar zapobiegania rozprzestrzenianiu epidemii w zakładzie pracy.

Polecamy serwis: BHP

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Olbrzymie zainteresowanie konkursem ZUS na poprawę BHP dla przedsiębiorców

    Konkurs na poprawę BHP dla przedsiębiorców. Ponad 5 tysięcy wniosków wpłynęło w konkursie dla płatników składek na projekty poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Na ten cel ZUS przeznaczy 100 milionów zł. Wnioski dotyczyły takich dziedzin, jak: przetwórstwo przemysłowe, budownictwo oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna.

    Wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej za 2022 rok dostępny na PUE ZUS

    Wniosek o zwrot nadpłaty, w związku z rozliczeniem składki zdrowotnej za 2022 r., jest udostępniany na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Przed jego podpisaniem i wysłaniem należy koniecznie potwierdzić rachunek bankowy, na który ma być przekazany zwrot.

    Ochrona danych osobowych w miejscu pracy. Wprowadzenie RODO a prywatność pracowników

    Wprowadzenie ogólnych uregulowań prawnych dotyczących ochrony danych osobowych przyniosło zmiany również w sferze miejsc pracy. Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które weszło w życie w maju 2018 roku, ma na celu zapewnienie większego bezpieczeństwa danych i ochronę prywatności obywateli. 

    Dzień Matki. Co należy się matkom

    Dzień Matki to dobra okazja, by przypomnieć, z jakich świadczeń pieniężnych korzystają matki i ojcowie. Co należy się rodzicom mającym dzieci?

    Dzień Matki. Łączenie macierzyństwa z powrotem na rynek pracy to wyzwanie

    Mamy stawiane są przed wieloma wyzwaniami. Dotyczy to zarówno samego macierzyństwa, ale także powrotu do pracy. Z jednej strony obciąża je opieka nad dzieckiem, a z drugiej strony, wydłużające się okresy urlopów związanych z macierzyństwem powodują trudności z powrotem na rynek pracy. 

    Świadczenie wspierające i pielęgnacyjne: zmiany zasad i stawek

    Świadczenie wspierające zmienia kształt na etapie prac sejmowych. Obecnie przewiduje się kilka progów. Planowane są kwoty od 635 zł do ponad 3 tys. zł. Świadczenie wspierające ma być tylko dla pełnoletnich, przed 18. rokiem życia jedynie świadczenie pielęgnacyjne.

    Przedsiębiorcy boją się rozliczenia z fiskusem. Chodzi o koszty pracy zdalnej pracowników

    Praca zdalna została uregulowana w Kodeksie pracy. Nowe przepisy nakładają na pracodawców nowe obowiązki. W związku z tym wielu z nich stanęło przed pilną potrzebą cyfryzacji. Pojawił się też problem rozliczenia z fiskusem w zakresie odliczenia od podatku komputerów i urządzeń przekazywanych pracownikom. Czy jest się czego bać?

    Środki na rachunku PPK są chronione przed egzekucją

    Zasadą jest, że środki zgromadzone na rachunku PPK uczestnika nie podlegają egzekucji sądowej ani administracyjnej. Nie dotyczy to egzekucji, która ma na celu zaspokojenie roszczeń alimentacyjnych.

    Webinarium „Ewidencja czasu pracy po zmianach 2023 – wzory dokumentów” + certyfikat gwarantowany

    Zapraszamy na praktyczne webinarium „Ewidencja czasu pracy po zmianach 2023 – wzory dokumentów” z gwarantowanym imiennym certyfikatem, które odbędzie się 12 czerwca 2023 roku. Polecamy!

    IT. Idealna branża dla mam?

    Intensywny rozwój nowych technologii sprawił, że znacznie poszerzył się wachlarz profesji, dla których IT jest wspólnym mianownikiem. I choć utarł się stereotyp, że branża IT zdominowana jest przez mężczyzn, kobiety coraz lepiej sobie radzą w tym sektorze, skutecznie konkurując i współpracując z panami. Również te, które zdecydowały się łączyć rozwój zawodowy z macierzyństwem. Co je przekonuje do pracy w IT?

    Chorwacja: Świętowanie z pasją

    Chorwacja, malownicze państwo położone na wybrzeżu Adriatyku, słynie nie tylko z pięknych krajobrazów i wspaniałych plaż, ale także z bogatej kultury i tradycji. Jednym z aspektów, które przyciągają uwagę zarówno turystów, jak i mieszkańców, są dni wolne od pracy obchodzone w tym kraju. 

    Chorwacja – Dni wolne 2023

    Chorwacja znajduje się w czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem liczby dni wolnych od pracy w roku. Nie licząc niedziel kalendarz chorwackich dni świątecznych obejmuje trzynaście dni w roku. Kiedy przypadają dni wolne od pracy w Chorwacji?

    Jakich umiejętności polscy pracownicy uczą się najchętniej?

    Analizując 782 632 minut spędzonych na oglądaniu 10 najpopularniejszych seriali edukacyjnych, serwis rozwojowy Youniversity przygotował ranking umiejętności najbardziej pożądanych przez pracowników. Użytkownicy platformy najczęściej sięgają po tematykę dotyczącą snu oraz tego co na niego wpływa i w jaki sposób można nim zarządzać. Kolejnymi umiejętnościami, które chcą nabyć pracownicy są skuteczne rozwiązywanie konfliktów oraz przekazywanie dobrego feedbacku.

    Zwolnienia w branży IT

    Od początku 2023 roku w branży technologicznej dokonano zwolnień dziesiątek tysięcy specjalistów. W Polsce trend ten jest obecny w mniejszym wymiarze, jednak specjaliści biorący udział w procesach rekrutacyjnych coraz częściej wymagają form zatrudnienia, które zabezpieczą ich przed nagłą utratą pracy.

    Centrum technologiczne Visa w Polsce

    Visa uruchomi w Polsce nowoczesny Hub Technologiczny. Będzie to piąte tego typu centrum Visa na świecie i pierwsze w Europie.

    Minister Maląg o egzaminie ósmoklasisty

    Przed wami bardzo ważne dni. Jestem przekonana, że wykonana przez was ogromna praca w trakcie roku szkolnego przyniesie zamierzone rezultaty - napisała minister rodziny i pracy Marlena Maląg, życząc ósmoklasistom powodzenia na egzaminie.

    Zmiana zasad przyznawania i wypłaty zasiłku pogrzebowego po osobach uprawnionych do emerytur/rent pracowniczych wypłacanych przez KRUS w zbiegu z emeryturami/rentami rolniczymi

    Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego informuje, że od dnia 1 czerwca 2023 r. zasiłki pogrzebowe po zmarłych emerytach/rencistach uprawnionych do emerytur/rent rolniczych wypłacanych przez KRUS w tzw. zbiegu z emeryturą/rentą z systemu powszechnego i członkach ich rodzin będzie przyznawał i wypłacał Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

    Visa zatrudni 1500 specjalistów w Polsce w globalnym hubie technologiczno-produktowym

    Visa planuje otworzyć w Polsce globalny hub technologiczno-produktowy, który będzie pierwszym tego rodzaju projektem w Europie Środkowo-Wschodniej. Jak przekazano, w ciągu najbliższych kilku lat w hubie ma pracować 1500 specjalistów z obszaru technologii.

    Oszuści podszywają się pod ZUS

    Ostrzegamy przed fałszywymi wiadomościami rozsyłanymi przez oszustów w celu wyłudzenia danych. Nie należy klikać w podejrzane linki zarówno mailowe, jak i w wiadomościach SMS ani pobierać załączników niewiadomego pochodzenia.

    Doświadczenia przedsiębiorców

    Dla młodych osób, myślących o rozpoczęciu prowadzenia własnej firmy, powinno być ważne podpatrywanie doświadczonych, odnoszących sukcesy przedsiębiorców. „Możemy odpowiedzieć na wszystkie ich pytania i wskazać najlepsze drogi rozwoju” – przekonuje Beata Drzazga, motywator, inspirator, doradca biznesowy.

    Urlop opiekuńczy – nowość bez zaświadczeń, bez wynagrodzenia

    Urlop opiekuńczy jest nową konstrukcją w Kodeksie pracy, która daje prawo do dodatkowych pięciu dni wolnych rocznie. Jak złożyć wniosek do pracodawcy?

    Hiszpania: Wypoczynek integralną częścią stylu życia

    Hiszpania słynie z kultury, tętniącego życia i licznych świąt, które przyciągają turystów z całego świata. Jest to kraj, w którym dni wolne od pracy odgrywają ważną rolę i stanowią integralną część hiszpańskiego stylu życia. Hiszpanie są znani z tego, że umieją łączyć pracę z relaksem i celebracją. W tym artykule przyjrzymy się dniom wolnym od pracy w Hiszpanii oraz niektórym z najważniejszych świąt obchodzonym w tym kraju.

    Hiszpania – Dni wolne 2023

    Hiszpania składa się z siedemnastu wspólnot (regionów) autonomicznych oraz dwóch miast autonomicznych. Taka struktura państwa wpływa także na kalendarz dni świątecznych. Tylko niektóre mają charakter ogólnokrajowy; większość ustalają władze autonomicznych wspólnot i miast. Kiedy przypadają dni wolne w Hiszpanii?

    Nawet 30 tyś. kary za niewydanie w terminie świadectwa zgodnie z nowym wzorem

    Pracodawcy powinni pamiętać, że od dnia 23 maja 2023 r. w świadectwie pracy obowiązują trzy ważne zmiany i w związku z tym powinni stosować nowy, bardziej rozbudowany wzór. Pracodawcy w ramach odpowiedzialności wykroczeniowej mogą ponieść nawet 30 tyś. kary za niewydanie w terminie świadectwa pracy.

    Zarządzanie w rzeczywistości nieustannej transformacji

    W czasach kiedy jedyną pewną rzeczą jest zmiana, liderzy muszą zdobywać zupełnie nowe kompetencje, aby umożliwić rozwój przedsiębiorstw, którymi zarządzają. Strategia na przeczekanie czy też próba długofalowego planowania nie zdaje egzaminu. Obecnie liczy się przede wszystkim trafna identyfikacja nadchodzących trendów, znalezienie w nich szansy na rozwój dla swojego biznesu oraz skuteczne przygotowanie zespołów na ich wdrożenie.