REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kleszcze a choroba zawodowa i wypadek przy pracy

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Kleszcze a choroba zawodowa i wypadek przy pracy
Konrad Żelazowski
dziennik.pl

REKLAMA

REKLAMA

Kleszcze są niewielkich rozmiarów, ale są bardzo niebezpieczne dla ludzi i zwierząt, ponieważ przenoszą szereg niebezpiecznych chorób. Zakażone kleszcze mogą przenieść na człowieka m.in. boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu. Kiedy jest najwięcej kleszczy? Czy kleszcze są w zimie? Czy boreliozą to choroba zawodowa? Czy ugryzienie kleszcza to nieszczęśliwy wypadek? Pytań jest wiele i słusznie, bo w 2023 r. zostało potwierdzonych 25 244 przypadków boreliozy i 659 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu. 
rozwiń >

Kiedy jest najwięcej kleszczy? Czy kleszcze są w zimie? 

Jak podaje Sanepid, generalnie przyjmuje się, że szczyt aktywności rocznej kleszczy przypada na maj-czerwiec i wrzesień-październik. Niemniej jednak, ze względu na stosunkowo ciepłe zimy w ostatnich latach, okres żerowania kleszczy może się wydłużać w zależności od temperatury. W ciągu dnia kleszcze są najbardziej aktywne od pierwszej rosy do południa, a potem od godz. 16:00 do zmroku. W temperaturze poniżej 4 st. C kleszcze zapadają w letarg. Niekorzystne warunki pogodowe przesypiają w ściółce.

REKLAMA

Autopromocja

Co to jest borelioza?

Kleszcze są niewielkich rozmiarów, ale są bardzo niebezpieczne dla ludzi i zwierząt, ponieważ przenoszą szereg niebezpiecznych chorób. Zakażone kleszcze mogą przenieść na człowieka m.in. boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu. Borelioza - jest to choroba bakteryjna. Charakterystycznym objawem boreliozy jest pierścieniowate zaczerwienienie skóry wokół miejsca ukąszenia przez kleszcza. W późniejszym stadium choroby może pojawić się przewlekłe zmęczenie, gorączka, bóle głowy, bóle mięśniowe, ogólne osłabienie. Ryzyko przeniesienia zakażenia przez kleszcza istotnie rośnie, gdy kleszcz przebywa w skórze co najmniej 36 godzin, dlatego ważne jest szybkie i prawidłowe usunięcie kleszcza. Borelioza jest chorobą na którą nie ma szczepionki, dostępne jest leczenie przyczynowe - antybiotykoterapia trwająca co najmniej 21 dni.

Co to jest Kleszczowe Zapalenie Mózgu (KZM)?

Kleszczowe Zapalenie Mózgu – choroba wirusowa, która w początkowym okresie może zostać nie rozpoznana z powodu mało charakterystycznych objawów. U osób zakażonych z objawami wyróżniamy 2 fazy choroby. Pierwsza faza pojawia się po 7-14 dniach od ukąszenia przez kleszcza i związana jest z występowaniem wirusa we krwi. Objawy które mogą wystąpić w tej fazie to: gorączka, ból głowy, ból mięśni (utrzymują się około tygodnia). Druga faza choroby związana jest z obecnością wirusa w OUN. Objawy to bóle głowy, gorączka, nudności, wymioty, utrata przytomności, zespół zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych, zapalenie mózgu. Objawy zwykle ustępują po 2 – 3 tygodniach, ale nawet u 58% chorych przebycie KZM może wiązać się z występowaniem powikłań.

Kleszcze a choroba zawodowa i wypadek przy pracy

Jak podaje PAP: w 2023 r. zostało potwierdzonych 25 244 przypadków boreliozy i 659 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu. Choroba bateryjna występuje więc znacznie częściej. W stosunku do 2022 r. – liczba  zachorowań na boreliozę wzrosła o 45,3 procent, na kleszczowe zapalenie mózgu o 47,8 proc.

Wielu pracodawców zadaje sobie pytanie czy powinni zabezpieczyć pracowników przed ryzykiem ukąszenia? Czy ugryzienie kleszcza w czasie pracy i skutki z tym związane mogą być uznane za chorobę zawodową czy wypadek przy pracy? Szczególnie w takich branżach jak: leśnictwo, rolnictwo, turystyka, ale również budownictwo, gastronomia a nawet handel – istnieje ryzyko ukąszenia przez kleszcza.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Przykład
DZIAŁANIA PRACODAWCY

Z przepisów Kodeksu Pracy oraz z aktów wykonawczych wynika, że pracodawca odpowiedzialny jest za zagwarantowanie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zobowiązany jest dostarczyć pracownikom środki ochrony indywidulnej, które mają zapobiec chorobom i wypadkom przy pracy. W szczególności pracodawca powinien zapewnić: odpowiednio dobraną odzież roboczą oraz środki naskórne odstraszające owady (np. co do leśników, osób dokonujących wycinki, rolników). Również powinien zapewnić apteczki, narzędzia do usuwania kleszczy oraz środki dezynfekujące. Pracodawca powinien też uświadamiać pracowników co do istniejących zagrożeń na danym stanowisku, przeprowadzać odpowiednie szkolenia BHP jak i wdrożyć procedury wskazujące jak postąpić kiedy dojdzie do ukąszenia przez kleszcza.

Jak ochronić się przed ukłuciem kleszcza?

Należy zadbać odpowiednie ubranie – koszulę z długim rękawem, długie spodnie, zakryte buty, nakrycie głowy. Ubranie, szczególnie wyloty rękawów i nogawek oraz odsłonięte fragmenty skóry (z wyjątkiem twarzy) warto spryskać odstraszającym kleszcze preparatem. Kleszcze są ślepe, więc kolor naszej odzieży nie ma dla nich żadnego znaczenia. Kleszcze reagują na zapach potu. Zawsze należy dokładnie obejrzeć swoje ciało zwracając szczególną uwagę na miejsca wyjątkowo podatne na ukąszenie kleszcza: szyja, skóra głowy, pachy, pachwiny, pępek, zgięcia stawowe.

Badanie i decyzja właściwego inspektora sanitarnego

W sytuacji wystąpienia którejś z chorób odkleszczowych, np. boreliozy niezbędne jest uruchomienie działań związanych z podejrzeniem chorób zawodowych. Podejrzenie należy zgłosić do właściwego inspektora sanitarnego, który kieruje pracownika na odpowiednie badania do tzw. jednostki orzeczniczej I. stopnia, czyli np. poradni chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy, gdzie właściwy lekarz orzeka o chorobie zawodowej na podstawie badania i dostarczonej przez pracodawcę dokumentacji zawodowej pracownika. 

- Jeśli pracownik w trakcie pracy zauważy wgryzionego na skórze kleszcza i powiadomi o tym pracodawcę lub współpracownicy zaświadczą, że byli tego świadkiem – to w przypadku wystąpienia choroby odkleszczowej, np. boreliozy lub zapalenia mózgu – pracownik ma ułatwioną drogę do orzeczenia choroby zawodowej. Jeśli choroba wystąpi, ale nie ma mocnego dowodu na to, że ukąszenie nastąpiło podczas pracy, utrudnia to drogę do uzyskania takiego orzeczenia. Jeszcze niespełna dwie dekady temu każdy pracownik lasów państwowych z potwierdzoną boreliozą miał orzekaną chorobę zawodową. Dzisiaj lekarze orzecznicy nie są już tacy przychylni – mówi Ekspert W&W Consulting. 

„Rolniku nie daj się kleszczom!” 

„Rolniku nie daj się kleszczom!” – tak brzmiały dotychczasowe hasła kampanii prewencyjnej KRUS, której celem jest profilaktyka chorób odkleszczowych, obecnie najczęściej odnotowywanych chorób zawodowych rolników. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na przestrzeni ostatnich 10 lat odnotowała ponaddwukrotny wzrost liczby jednorazowych odszkodowań wypłaconych z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego zakaźną chorobą zawodową, boreliozą. Za rolniczą chorobę zawodową uważa się chorobę, która powstała w związku z pracą w gospodarstwie rolnym, jeżeli choroba ta jest objęta wykazem chorób zawodowych określonych w przepisach wydanych na podstawie Kodeksu pracy.

Przykład
BORELIOZA W ROLNICTWIE

W rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie i rybactwie borelioza to najczęściej występująca choroba zawodowa. W sądach jest rozpatrywanych wiele spraw, w których rolnicy domagają się odszkodowania z powodu zachorowania na boreliozę, jednak ich przyznanie nie jest oczywiste. Często konieczny jest dowód z opinii biegłego lekarza specjalisty chorób zakaźnych jak i wykazanie, że do zachorowania doszło w czasie wykonywania czynności w rolnictwie i w czasie podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Wypadek przy pracy a ugryzienie przez kleszcza

W przypadku udokumentowanego ukąszenia przez kleszcza i wystąpienia w jego wyniku nagłej reakcji organizmu – np. przy odkleszczowym zapaleniu mózgu objawy pojawią się już tego samego dnia – pracownik ma szansę na uznanie zdarzenia jako wypadku przy pracy, choć nie jest to mocno ugruntowane w orzecznictwie prawnym. – Jeśli jednak założymy, że pracownik ma „twarde” dowody na atak kleszcza w trakcie pracy i jeśli wystąpi u niego choroba odkleszczowa – wówczas ma prawo ubiegać się o świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, realizowanych przez ZUS. W przypadku świadczeń natychmiastowych czy krótkoterminowych może to być zasiłek chorobowy lub wyrównawczy, świadczenie rehabilitacyjne lub jednorazowe odszkodowanie. Jeśli będzie to świadczenie stałe – może to być renta z tytułu niezdolności do pracy lub dodatek pielęgnacyjny. W przypadku skrajnej sytuacji śmierci pracownika w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową, również rodzina może otrzymać świadczenia z ZUS, takie jak jednorazowe odszkodowanie czy rentę rodzinną wraz z rentą dla sieroty zupełnej – dodaje Joanna Misiun. Trzeba jednak pamiętać, że muszą zawsze zaistnieć wszystkie przesłanki wypadku przy pracy.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Święta w 2025 r. przypadające w sobotę. Kiedy pracownik otrzyma dzień wolny za święto w sobotę?

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w dniu innym niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Czy oznacza to, że za święto przypadające w sobotę należy udzielić innego dnia wolnego od pracy? Czy w 2025 r. będą święta w sobotę?

Opieka 75+: MRPiPS zapewnia, że program będzie kontynuowany w 2025 r.

Program „Opieka 75+” w 2025 r. będzie kontynuowany – zapewnia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Celem programu jest zwiększenie dostępności do usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób w wieku 75 lat i więcej. Planowane jest doprecyzowanie niektórych założeń programu.

Cyfryzacja HR: E-podpis ułatwia dostosowanie się do nowych przepisów

Od 1 stycznia 2025 r. zmieni się minimalne wynagrodzenie za pracę. Dla działów HR oznacza to konieczność podpisania w krótkim czasie wielu aneksów do umów o pracę. Najnowsze badania przeprowadzone przez KIR pokazują, że e-podpis może znacząco usprawnić pracę kadrowców.

Czy 1 grudnia to niedziela handlowa?

Czy 1 grudnia to niedziela handlowa? Czy w najbliższą niedzielę zrobimy zakupy? 

REKLAMA

Zakaz handlu w niedziele: Czy będzie trzecia niedziela handlowa w grudniu? Jest zapowiedź złożenia poprawki w Senacie

Od 2025 roku Wigilia będzie dniem wolnym od pracy dla wszystkich pracowników. Jednak dla pracowników handlu trzy niedziele poprzedzające Boże Narodzenie mają być dniami roboczymi. Czy będzie poprawka do nowelizacji wprowadzającej dzień wolny w Wigilię?

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Znowu przesunięto okres, od którego wsparcie będzie obowiązywać

W Sejmie trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zmiana ma dotyczyć podwyższenia wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego.

Nie mam już urlopu, a potrzebuję wziąć wolne. Co zrobić?

Zbliża się koniec roku kalendarzowego. Niektórzy pracownicy nie mają już urlopu wypoczynkowego. Co mogą zrobić w sytuacji, gdy potrzebują wziąć wolne od pracy? Podpowiadamy kilka rozwiązań z Kodeksu pracy.

Nowelizacja Kodeksu pracy: Wydłużony urlop macierzyński dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz hospitalizowanych

27 listopada 2024 r. Sejm znowelizował Kodeks pracy. Nowelizacja wydłuży urlop macierzyński rodzicom wcześniaków oraz dzieci wymagających hospitalizacji po urodzeniu. Prawo do urlopu będą mieli także prawni opiekunowie, rodzice zastępczy czy adopcyjni.

REKLAMA

Raport: 75 proc. działów HR wykorzystuje sztuczną inteligencję co najmniej raz w tygodniu

Raport: 75 proc. działów HR w firmach deklaruje, że korzysta z generatywnej sztucznej inteligencji co najmniej raz w tygodniu. Rosnące zainteresowanie AI wśród menedżerów i pracowników odpowiedzialnych za zarządzanie zasobami ludzkimi to nie tylko specyfika amerykańskiego rynku. Badania przeprowadzone w Polsce wskazują na podobny trend.

14 zasad prawa pracy [LISTA]. Jeśli pracujesz lub zatrudniasz, musisz znać je wszystkie

Prawo pracy to przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych, które określają przede wszystkim prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. Jako pracownik lub pracodawca musisz znać 14 podstawowych zasad prawa pracy uregulowanych w Kodeksie pracy. Oto lista.

REKLAMA