Zgodnie z Kodeksem pracy każdy pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracownik nie może się go zrzec.
Obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Oznacza to, że pracownik już 1 stycznia 2016 r. może wykorzystać cały urlop wypoczynkowy przysługujący mu w roku 2016. Wyjątkiem jest nabycie prawa do pierwszego urlopu wypoczynkowego, czyli pracownik rozpoczyna swoją pierwszą pracę w życiu. W takim przypadku pracownik nabywa prawo do 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku (1/12 z 20 dni). Natomiast po rozpoczęciu nowego roku kalendarzowego, z dniem 1 stycznia uzyska prawo do pełnego wymiaru urlopu – 20 lub 26 dni.
reklama
reklama
Więcej na ten temat przeczytasz -> Wymiar urlopu wypoczynkowego – pierwsza praca
Co jednak w przypadku, gdy pracownik ma urlop z poprzedniego roku?
Zaległy urlop
Urlop niewykorzystany w danym roku staje się urlopem zaległym. Zgodnie z art. 168 Kodeksu pracy powinien on zostać udzielony pracownikowi najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Zgodnie z tym, niewykorzystany urlop za 2015 r. należy wykorzystać do 30 września 2016 r.
Polecamy produkt: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r.
Pracodawca ma obowiązek udzielania pracownikowi urlopu wypoczynkowego w kolejności nabywania przez niego prawa do urlopu. Oznacza to, że w pierwszej kolejności należy udzielić urlopu zaległego, a następnie aktualnego.
Pamiętać należy, że urlop wypoczynkowy należy wykorzystywać zgodnie z planem urlopowym. Natomiast w sytuacji, gdy w firmie nie są ustalane plany urlopowe – pracodawca powinien ustalić termin urlopu w porozumieniu z pracownikiem.
Podkreślić należy, że rozpoczęcie urlopu zaległego w dniu 30 września uważa się za zachowanie terminu.
Więcej na ten temat przeczytasz -> Zaległy urlop wypoczynkowy – najważniejsze informacje
Czy można zmusić pracownika do wykorzystania zaległego urlopu?
Stanowisko Państwowej Inspekcji Pracy stoi na stanowisku, że pracodawca nie może zmusić pracownika do wykorzystania zaległego urlopu. Natomiast Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach wskazuje, że można zmusić pracownika do wykorzystania zaległego urlopu, np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2006 r. I PK 124/05, który orzekł, że pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody.
Zobacz również:
Konsekwencje
Jak już wskazano, pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi zaległego urlopu wypoczynkowego do 30 września. Jeżeli nie dochowa tego terminu, pracodawca może zostać ukarany karą grzywny 1 tys. zł do 30 tys. zł.
Przedawnienie roszczenia o urlop
Zgodnie z art. 291 § 1 Kodeksu pracy, przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy, w tym prawa do urlopu wypoczynkowego, następuje z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Podobnie uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 11 kwietnia 2001 r., sygn. akt I PKN 367/00, w którym stwierdził, że roszczenie o udzielenie urlopu wypoczynkowego przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne (art. 291 § 1 KP), przy czym rozpoczęcie biegu tego terminu następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje (art. 161 KP), bądź najpóźniej z końcem pierwszego kwartału roku następnego.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.