Urlop dla poratowania zdrowia a urlop wypoczynkowy

Ratując zdrowie, nauczyciel nie traci prawa do wypoczynku - tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, odpowiadając na pytanie prejudycjalne wrocławskiego sądu. Stwierdził też, że polskie przepisy mogą być niezgodne z unijnymi

Nauczyciel, który przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia i nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, powinien mieć prawo do skorzystania z niego również w późniejszym terminie (po upływie okresu rozliczeniowego). Tak wynika z wyroku TSUE z 30 czerwca 2016 r. w sprawie C-178/15 (Alicja Sobczyszyn przeciwko Szkole Podstawowej w Rzeplinie). W ocenie TSUE w takim przypadku przepisy przewidujące wygaśnięcie prawa do urlopu wypoczynkowego są niezgodne z dyrektywą 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 4 listopada 2003 r. dotyczącą niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.Urz.UE L 299 z 18 listopada 2003 r., s. 9).

Dwa rodzaje wolnego

Trybunał rozpatrywał pytanie prejudycjalne skierowane przez wrocławski sąd rejonowy. Zawisły przed nim spór dotyczy prawa do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego za rok, w którym nauczycielka przebywała na urlopie dla poratowania zdrowia.

Polecamy produkt: Karta Nauczyciela z komentarzem (PDF)

1 stycznia 2011 r. nabyła ona prawo do 35-dniowego urlopu wypoczynkowego na podstawie ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.). W okresie od 28 marca do 18 listopada 2011 r. przebywała na udzielonym jej przez pracodawcę urlopie dla poratowania zdrowia. W kwietniu 2012 r. złożyła wniosek o niewykorzystany urlop wypoczynkowy za rok 2011. Pracodawca odmówił, twierdząc, że skoro plan urlopów na 2011 r. przewidywał skorzystanie przez nią z tego urlopu od 1 do 31 lipca 2011 r., to prawo do urlopu wypoczynkowego zostało pochłonięte przez urlop dla poratowania zdrowia.

Z kolei z ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.) wynika, że pracodawca ma obowiązek przesunąć urlop wypoczynkowy pracownikowi, który przebywa na zwolnieniu chorobowym (art. 165 k.p.). Sąd rozpatrujący sprawę miał jednak wątpliwości, czy urlop dla podratowania zdrowia należy traktować podobnie do zwolnienia chorobowego. I stąd jego pytanie do TSUE.

Różne cele

Trybunał, badając sprawę, zaznaczył, że prawo do skorzystania z corocznego płatnego urlopu należy postrzegać jako zasadę prawa socjalnego Unii Europejskiej. Prawo to ma na celu umożliwienie pracownikowi odpoczynku oraz zapewnienie mu okresu wytchnienia i czasu wolnego. Natomiast urlopu dla poratowania zdrowia, takiego jak przewidziany w Karcie nauczyciela, udziela się – jak podkreślił Trybunał – „w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia” i jednorazowo, nie dłużej niż na rok, a o potrzebie jego udzielenia orzeka lekarz.