Pracowniczy program emerytalny

dr Marcin Wojewódka, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy „Wojewódka i Wspólnicy” Sp. k.

Jest to świadczenie pracownicze wymieniane często w jednym szeregu z innymi świadczeniami oferowanymi przez pracodawców swoim pracownikom, takimi jak: pakiety medyczne, ubezpieczenia na życie czy programy akcyjne, bądź opcje na akcje. Ustawodawca przyjął przy tym zasadę, iż PPE jest związane z pracodawcą, nie zaś z pracownikiem czy podmiotem zarządzającym (jak ma to miejsce w przypadku osób oszczędzających w ramach IKE).

Polecamy: Encyklopedia kadr i płac

To pracodawca prowadzi własny program, to on jest odpowiedzialny za jego prawidłowe funkcjonowanie, to wreszcie od jego woli zależy, czy dane PPE funkcjonuje w zakładzie pracy. Pracodawca prowadzący PPE jest tym stałym, niezbędnym czynnikiem dla istnienia programu.

Program jest z założenia świadczeniem tworzonym na czas nieokreślony, w którym dany pracownik (uczestnik) będzie uczestniczył być może tylko kilka miesięcy, a być może nawet kilkadziesiąt lat. Cechą charakterystyczną każdego PPE jest zmienność jego uczestników. Nowo zatrudniony pracownik przystępuje do programu, osoba, która odchodzi z firmy, dokonuje wypłaty transferowej zaledwie po dwóch latach uczestnictwa w PPE, a inna po osiągnięciu wieku emerytalnego 60 lat dokonuje wypłaty środków, rozstając się tym samym definitywnie z PPE. To, co może również ulegać zmianie w trakcie funkcjonowania PPE, to podmiot zarządzający, forma, w jakiej prowadzone jest dane PPE, czy inne zmienne elementy charakteryzujące dany program, np. wysokość składki podstawowej czy sum ubezpieczenia. Jednakże bez pracodawcy, który spina te wszystkie elementy, istnienie i funkcjonowanie PPE nie jest możliwe.

Zbieg tytułów ubezpieczeń - umowa o pracę, zlecenie, działalność gospodarcza

Faktyczną możliwość dodatkowego oszczędzania na emeryturę w ramach PPE, posiadają tylko osoby o statusie pracownika w rozumieniu przepisów ustawy o PPE z 2004 r. Co więcej, posiadają ją wyłącznie pracownicy tylko tych pracodawców, którzy zdecydują się na utworzenie oraz prowadzenie PPE. Z powyższego ograniczenia wynika już pewna elitarność tych programów. Innymi słowy, nie każdy posiadający status pracownika będzie mógł korzystać z dobrodziejstw uczestnictwa w PPE, przede wszystkim dlatego, iż tworzenie takich programów ma charakter dobrowolny i jest możliwością, a nie obowiązkiem pracodawcy. Ponadto obowiązujące przepisy uniemożliwiają tworzenie programów w niektórych podmiotach gospodarki narodowej, przykładowo przedsiębiorcom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, jeżeli nie zatrudniają pracowników.

Forum Kadry

W rozumieniu przepisów ustawy o PPE z 2004 r. to pracodawca jest podmiotem prowadzącym pracowniczy program emerytalny przez cały okres jego istnienia. To pracodawca występuje z inicjatywą utworzenia programu, decyduje o wyborze jego formy, podmiotu zarządzającego, jest stroną postępowania administracyjnego o wpis PPE do rejestru przez organ nadzoru, a potem może być podmiotem kontrolowanym przez ten organ. Pracodawca prowadzi także program, a podmiot zarządzający, bez względu na formę, w której dane PPE jest prowadzone, jest zewnętrznym dla danego pracodawcy usługodawcą. Może on być zmieniony na zasadach określonych w umowie zakładowej danego PPE.

Podniesienie składki rentowej po stronie pracodawcy

Z punktu widzenia pojedynczego uczestnika pracowniczy program emerytalny jest po to, aby oszczędzane przez długie lata w jego ramach środki zostały jemu wypłacone po osiągnięciu przez niego wieku emerytalnego. Środki te pochodzą przede wszystkim z finansowanej przez pracodawcę składki podstawowej oraz ze składki dodatkowej opłacanej dobrowolnie przez uczestnika. Następnie są one pomnażane przez podmiot zarządzający w wyniku podejmowanych trafnych inwestycji.

Forum Kadry

Stan prawny: 4 września 2014 roku

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych