REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dla kogo i na jakich zasadach ustalany jest dodatek wyrównawczy

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Aldona Salamon
Specjalista prawa pracy i zarządzania personelem; doświadczony praktyk z wieloletnim stażem pracy w dziale personalnym, zajmujący się na co dzień zagadnieniami związanymi z prawem pracy, wynagrodzeniami oraz prawem ubezpieczeń społecznych. Trener i wykładowca, m.in. w zakresie szkoleń i kursów z tematyki naliczania wynagrodzeń (od podstaw i dla zaawansowanych) oraz prawa ubezpieczeń społecznych.
Dla kogo i na jakich zasadach ustalany jest dodatek wyrównawczy
Dla kogo i na jakich zasadach ustalany jest dodatek wyrównawczy
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy regulują obowiązek wypłaty dodatku wyrównawczego w kilku sytuacjach, m.in. w przypadku przeniesienia na inne stanowisko w związku z ciążą, wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Jak obliczyć i wypłacić dodatek wyrównawczy?

Sposób wyliczenia zależy zaś od tego, czy płaca jest stała, czy zmienna.

REKLAMA

Autopromocja

Dodatek wyrównawczy to wartość stanowiąca różnicę między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie pracownika do innej pracy a wynagrodzeniem po przeniesieniu. Przepisy przewidują konieczność jego wypłaty w kilku sytuacjach, które wiążą się m.in. z okresem ciąży lub z ograniczoną zdolnością do pracy w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Wypłatę dodatku wyrównawczego przewiduje:

- art. 179 kodeksu pracy (dalej: k.p.) – w razie obniżenia wynagrodzenia pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią, którą w związku z wykonywaniem pracy jej wzbronionej pracodawca przenosi na inne stanowisko albo dostosowuje warunki pracy bądź ogranicza czas pracy, by wyeliminować zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa,

- art. 1781 k.p. – w razie obniżenia wynagrodzenia w wyniku przeniesienia do innej pracy pracownicy w ciąży, która dotychczas pracowała w porze nocnej (dodatek przysługuje do końca okresu, w którym korzysta ona z ochrony),

- art. 230 k.p. – w razie obniżenia wynagrodzenia w związku z przeniesieniem pracownika do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał objawy wskazujące na powstawanie choroby zawodowej (dodatek przysługuje przez okres do 6 miesięcy),

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

- art. 231 k.p. – w razie obniżenia wynagrodzenia w związku z przeniesieniem do odpowiedniej pracy pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z FUS (dodatek przysługuje przez okres do 6 miesięcy),

- art. 5 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 192 ze zm.) – w razie obniżenia wynagrodzenia w związku z wypowiedzeniem warunków pracy i płacy pracownikowi w okresie objęcia go szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy (dodatek przysługuje do końca okresu ochronnego).

Polecamy: Zasiłki, urlopy, zwolnienia – nowe prawa rodziców (książka)

Wysokość należności

Zasady ustalania dodatku wyrównawczego zostały określone w par. 7-10 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy... (dalej: rozporządzenie o wynagrodzeniach). Dodatek ten jest składnikiem wynagrodzenia, którego wysokość stanowi różnicę między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy lub zmianę warunków pracy i płacy a wynagrodzeniem po wprowadzeniu tych zmian.

Jak stanowi par. 7 ust. 2 rozporządzenia o wynagrodzeniach, wynagrodzenie do celów określenia dodatku wyrównawczego oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop z uwzględnieniem dodatkowych regulacji. Zastosowanie znajdzie tutaj rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego... (dalej: rozporządzenie urlopowe), co skutkuje uwzględnieniem w podstawie jego obliczenia:

- składników wynagrodzenia określonych w stałej miesięcznej wysokości z miesiąca poprzedzającego miesiąc nabycia prawa do dodatku wyrównawczego,

- dziennej kwoty wynagrodzenia z okresu poprzedzającego miesiąc nabycia prawa do dodatku – wyliczonej ze zmiennych składników wynagrodzenia przysługujących za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaconych w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do dodatku (lub w dłuższym, maksymalnie 12-miesięcznym w przypadku znacznego wahania ich wysokości), jeśli pracownik otrzymuje takie składniki,

- dziennej kwoty wynagrodzenia z okresu poprzedzającego miesiąc nabycia prawa do dodatku – wyliczonej ze składników wynagrodzenia przysługujących za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaconych w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do dodatku, jeśli pracownik otrzymuje takie składniki.

W zależności od rodzaju składników płacowych metoda obliczania dodatku wyrównawczego jest zróżnicowana.


Przy stałej stawce miesięcznej

Dodatek wyrównawczy według składników wynagrodzenia określonych w stawkach miesięcznych w stałej wysokości zmniejsza się za każdy dzień pracy, za który pracownikowi po powierzeniu innej pracy nie przysługuje wynagrodzenie za pracę. W tym celu kwotę dodatku dzieli się przez współczynnik ekwiwalentowy (w 2016 r. – 21), a w przypadku otrzymania przez pracownika wynagrodzenia chorobowego (art. 92 k.p.) albo zasiłku chorobowego – przez 30. Otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, za które pracownikowi przysługiwałoby wynagrodzenie lub zasiłek, i otrzymaną kwotę odejmuje się od dodatku wyrównawczego (par. 8 rozporządzenia o wynagrodzeniach). [przykład 1]

Przy wynagrodzeniu zmiennym

Podstawę obliczenia dodatku wyrównawczego według składników wynagrodzenia określonych w stawkach godzinowych oraz według składników zmiennych wypłacanych za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc stanowi wynagrodzenie za jeden dzień z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy. W celu obliczenia stawki dziennej wynagrodzenie ustalone według zasad urlopowych dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych, za które przysługiwało ono pracownikowi przed przeniesieniem/zmianą warunków pracy. Z kolei w celu obliczenia dodatku za okres miesięczny od ustalonej kwoty stanowiącej iloczyn wynagrodzenia za jeden dzień i liczby dni, za które pracownikowi po przeniesieniu do innej pracy przysługiwało wynagrodzenie, odejmuje się wynagrodzenie przysługujące pracownikowi po przeniesieniu (par. 9 rozporządzenia o wynagrodzeniach). [przykład 2] ©?

PRZYKŁAD 1

Dwuetapowe pomniejszenie

Pracownicę w ciąży 1 maja 2016 r. przenieśliśmy na inne stanowisko. Jej wynagrodzenie wynosi teraz 3100 zł miesięcznie i jest niższe od poprzednio uzyskiwanego (4300 zł). W maju pracownica przez jeden dzień była nieobecna w pracy (wezwanie do sądu), a ponadto przedłożyła zwolnienie lekarskie na 12 dni, od 20 do 31 maja, za które otrzymała zasiłek chorobowy. W jaki sposób powinniśmy ustalić dla niej wartość dodatku wyrównawczego za maj?

Podstawę jego obliczenia w przypadku pracownicy stanowi kwota 4300 zł. Wysokość dodatku wyrównawczego za pełny miesiąc wynosi zatem 1200 zł (4300 zł – 3100 zł). Ponieważ w maju pracownica była nieobecna w pracy i za czas tej nieobecności nie zachowała prawa do wynagrodzenia, a ponadto przebywała na zwolnieniu lekarskim, to pełną miesięczną kwotę dodatku wyrównawczego należy pomniejszyć dwuetapowo, odrębnie za dzień nieobecności spowodowany wezwaniem do sądu i odrębnie za dni choroby. W efekcie należy jej wypłacić dodatek w kwocie 662,86 zł, co wynika z wyliczenia:

● 1200 zł : 21 (współczynnik ekwiwalentowy) = 57,14 zł (kwota pomniejszenia dodatku za dzień nieprzepracowany w związku z wezwaniem do sądu),

● 1200 zł : 30 = 40 zł; 40 zł x 12 dni (liczba dni absencji chorobowej) = 480 zł (kwota pomniejszenia dodatku z tytułu absencji chorobowej),

● 1200 zł – 57,14 zł – 480 zł = 662,86 zł. ©?

PRZYKŁAD 2

Przed przeniesieniem i po nim

Jedna z pracownic 9 maja 2016 r. przedłożyła zaświadczenie lekarskie potwierdzające stan ciąży. Ponieważ pracowała w systemie trzyzmianowym (również w porze nocnej), od 10 maja przenieśliśmy ją na inne stanowisko, na którym pracuje w porze dziennej. Pracownica ta dotychczas otrzymywała wynagrodzenie określone stawką godzinową 17,50 zł/godz. oraz premię miesięczną regulaminową. Po przeniesieniu do innej pracy jej wynagrodzenie zostało określone w stałej stawce miesięcznej 2100 zł (jedyny składnik wynagrodzenia). Pod koniec maja pracownica zachorowała i jej niezdolność do pracy trwała łącznie 5 dni (3 dni robocze) od 27 do 31 maja. Liczba godzin pracy do przepracowania w maju wynosiła 160 godz. (20 dni), z czego pracownica pracowała 136 godz. (17 dni). W tym 40 godzin (5 dni) przepracowanych przypadało na okres od 1 do 9 maja (przed przeniesieniem do innej pracy), a 96 godzin (12 dni) na okres po przeniesieniu do innej pracy.


W okresie trzech miesięcy poprzedzających maj pracownica otrzymała następujące wynagrodzenie:

Wynagrodzenie wypłacone w miesiącach

02/2016

03/2016

04/2016

Wynagrodzenie zasadnicze/stawka godzinowa

17,50 zł

17,50 zł

17,50 zł

Liczba godzin nominalnych

168

176

168

Liczba dni nominalnych

21

22

21

Liczba dni przepracowanych

21

22

20

Liczba godzin urlopowych – urlop wypoczynkowy

8

Liczba godzin przepracowanych (nominał)

168

176

160

Liczba godzin nadliczbowych - 50 proc.

6

Liczba godzin nadliczbowych - 100 proc.

8

Liczba godzin nocnych

64

56

72

Wynagrodzenie za pracę w nominalnym czasie pracy

2940,00 zł

3080,00 zł

2800,00 zł

Normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe

0,00 zł

105,00 zł

140,00 zł

Dodatek za godziny nadliczbowe – 50 proc.

0,00 zł

52,50 zł

0,00 zł

Dodatek za godziny nadliczbowe – 100 proc.

0,00 zł

0,00 zł

140,00 zł

Dodatek nocny – 20 proc. stawki godz. z płacy minimalnej

140,80 zł

117,60 zł

158,40 zł

Premia zadaniowa za czas przepracowany

410,00 zł

420,00 zł

380,00 zł

Premia uznaniowa

220,00 zł

Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy

168,50 zł

Płaca brutto

3490,80 zł

3995,10 zł

3786,90 zł

Aby otrzymać podstawę obliczenia dodatku wyrównawczego, należy ustalić stawkę dzienną z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy, dzieląc kwotę zmiennych składników wynagrodzenia wypłaconych w okresie trzech miesięcy poprzedzających maj przez liczbę dni przepracowanych w tym okresie. Wynagrodzenie wypłacone w tym okresie, wyliczone według zasad właściwych do ustalenia wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, wynosi 10 884,30 zł, gdzie w okresie od lutego do kwietnia 2016 r. pracownica przepracowała łącznie 63 dni. Na uwzględniane wynagrodzenie składają się: wynagrodzenie za pracę w nominalnym czasie pracy, normalne wynagrodzenie i dodatki za godziny nadliczbowe oraz premia regulaminowa miesięczna (2940 zł + 140,80 zł + 410 zł + 3080 zł + 105 zł + 52,50 zł + 117,60 zł + 420 zł + 2800 zł + 140 zł + 140 zł + 158,40 zł + 380 zł). W wynagrodzeniu tym nie należy natomiast uwzględniać premii uznaniowej oraz wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy (par. 6 rozporządzenia urlopowego).

Zobacz serwis: Urlop wychowawczy

Wynagrodzenie wypłacone w miesiącach

02/2016

03/2016

04/2016

Suma składników uwzględnianych z poszczególnych miesięcy

3490,80 zł

3775,10 zł

3618,40 zł

Suma łączna

10 884,30 zł

Stawka dzienna wynikająca ze zmiennych składników płacowych wynosi 172,77 zł (10 884,30 zł : 63 dni przepracowane). Kwota ta stanowi podstawę obliczenia dodatku wyrównawczego.

Za maj zatrudnionej należy wypłacić:

● wynagrodzenie wynikające z dotychczasowych zasad za 40 godz. przepracowanych, przypadających przed przeniesieniem (17,50 zł x 40 godz. = 700 zł, przyznaną premię za ten okres, ewentualny dodatek nocny, jeśli świadczyła pracę w porze nocnej),

wynagrodzenie zasadnicze przysługujące po przeniesieniu do innej pracy, pomniejszone o okres przypadający miedzy 1 a 9 maja oraz o 5 dni choroby w kwocie 1225 zł, co wynika z wyliczenia: 2100 zł : 160 godz. x 40 godz. przed przeniesieniem do innej pracy = 525 zł 2100 zł : 30 x 5 dni choroby = 350 zł 2100 zł – 525 zł – 350 zł = 1225 zł

wynagrodzenie chorobowe wyliczone na podstawie wynagrodzenia wypłaconego za okres 12 miesięcy poprzedzających maj,

● dodatek wyrównawczy w kwocie 948,24 zł, co wynika z wyliczenia: 172,77 zł (podstawa obliczenia dodatku) x 12 (liczba dni, za które pracownicy po przeniesieniu do innej pracy przysługiwało wynagrodzenie) = 2073,24 zł – 1125 zł (wynagrodzenie przysługujące w maju za okres przepracowany po przeniesieniu) = 948,24 zł. ©?

Podstawa prawna:

Art. 179, 1781, 230 i 231 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).

Par. 6-12 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.).

Par. 7-10 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289 ze zm.).

Dołącz do grona ekspertów portalu Infor.pl!

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dziedziczenie prawa do emerytury i renty z ZUS. Małżonkowi i dzieciom zmarłego przysługuje jego niepobrana emerytura z danego miesiąca, ale trzeba złożyć wniosek [niezrealizowane świadczenia z ZUS też w 2025 r.]

Mało osób ma świadomość tego, że jeżeli umrze bliska nam osoba to małżonkowi i dzieciom zmarłego, czy osobie, na której utrzymaniu się pozostaje przysługuje jego niepobrana emerytura czy renta z danego miesiąca. Jest to tzw. niezrealizowane świadczenie z ZUS. Przysługuje ono nawet wtedy, gdy dana osoba dopiero złożyła wniosek o emeryturę czy rentę i jeszcze nie pobrała nawet pierwszego świadczenia. Masz prawo do niezrealizowanego świadczenia z ZUS także w 2025 r.

29 000 zł przeciętnie. Świadczenie gwarantowane i wypłacane z ZUS, również w 2025 [dla kogo, kiedy, wniosek]

Jak otrzymać pieniądze z ZUS po zmarłej osobie? Jak sprawdzić stan subkonta w ZUS osoby zmarłej? Co to jest wypłata gwarantowana z ZUS po śmierci emeryta? Czy po śmierci ojca należą mi się pieniądze z ZUS?

ZUS: Od 5 października można złożyć wniosek o świadczenie interwencyjne

ZUS poinformował o gotowości do obsługi świadczenia interwencyjnego. Jest to wsparcie finansowe dla przedsiębiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Wnioski będzie można składać od 5 października przez internet, w dowolnej placówce ZUS lub w punkcie mobilnym.

ZUS: Świadczenie przepadnie, jeśli wniosek o wypłatę nie zostanie złożony do końca października

31 października mija termin, w którym studenci powinni dostarczyć do ZUS wniosek o dalszą wypłatę renty rodzinnej wraz z zaświadczeniem z uczelni, że dalej się uczą. Świadczenie za październik przepadnie, jeżeli dokumenty wpłyną z opóźnieniem.

REKLAMA

Zacznij od siebie. Czy liderzy są przygotowani do pracy z nowymi generacjami pracowników?

Według danych GUS osoby urodzone po 1995 r. stanowią dziś ok. 20 proc. pracujących Polaków, co przekłada się na grupę 4,5 mln osób. Szacunki wskazują, że do końca przyszłego roku Zetki będą stanowiły około 27 proc. światowej populacji pracowników. Czy w związku z tym nowe pokolenia wciąż będą budziły obawy menedżerów, a może staną się szansą na redefinicję nieco przestarzałych polityk personalnych?

Dodatek za pracę w nocy od 1 stycznia 2025 r. Czy minimalne wynagrodzenie ma na to wpływ?

Dodatek za pracę w nocy od 1 stycznia 2025 r. Czy minimalne wynagrodzenie ma na to wpływ? Kiedy przysługuje dodatek za pracę w porze nocnej? Jak obliczyć dodatek za pracę w nocy? Sprawdź, jak będzie kształtował się dodatek za pracę w nocy od 1 stycznia 2025 r.

Umowy zlecenia i o dzieło będą oskładkowane. Kiedy zmiany wejdą w życie?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że przygotowało już projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Nowe przepisy przewidują objęcie obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi wszystkich umów cywilnoprawnych, w tym umów-zleceń i o dzieło. Potrzebny czas na wdrożenie tej zmiany szacuję na trzy–sześć miesięcy – zapowiada Sławomir Wasielewski, członek zarządu odpowiedzialny za Pion IT w ZUS.

5000 wniosków na godzinę. Zainteresowanie programem Aktywny Rodzic bije rekordy!

Od 1 października 2024 r. rodzice dzieci do lat trzech mogą składać wnioski o świadczenia w ramach programu Aktywny Rodzic. Program cieszy się dużym zainteresowaniem - średnio składanych jest 5 tys. wniosków na godzinę. 

REKLAMA

W 2024 r. wrócą jeszcze niedziele handlowe, a co z handlem w 2025 r.? Kiedy jest niedziela handlowa w październiku?

Wracają niedziele handlowe, prawdopodobnie jeszcze w 2024 r., ale nie w całej Polsce. Regulacja będzie obowiązywała na terenach, na których ogłoszono stan klęski żywiołowej. Z drugiej strony w Sejmie jest też inny projekt dot. rozszerzenia handlu w niedzielę w 2025 r. Szczegóły poniżej.

Praca w branży fintech. Jakie umiejętności są potrzebne? Jakie wynagrodzenia można otrzymać?

Fintech to jedna z najszybciej rozwijających się branż na świecie, w tym również w Polsce. Nowe technologie coraz bardziej przejmują kontrolę nad zarządzaniem finansami i pojawia się wiele nowych możliwości zawodowych. Jakie umiejętności i kompetencje są potrzebne, aby rozpocząć karierę w fintech? Ile można zarobić w tej branży? 

REKLAMA