Dla kogo i na jakich zasadach ustalany jest dodatek wyrównawczy

Sposób wyliczenia zależy zaś od tego, czy płaca jest stała, czy zmienna.

Dodatek wyrównawczy to wartość stanowiąca różnicę między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie pracownika do innej pracy a wynagrodzeniem po przeniesieniu. Przepisy przewidują konieczność jego wypłaty w kilku sytuacjach, które wiążą się m.in. z okresem ciąży lub z ograniczoną zdolnością do pracy w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Wypłatę dodatku wyrównawczego przewiduje:

- art. 179 kodeksu pracy (dalej: k.p.) – w razie obniżenia wynagrodzenia pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią, którą w związku z wykonywaniem pracy jej wzbronionej pracodawca przenosi na inne stanowisko albo dostosowuje warunki pracy bądź ogranicza czas pracy, by wyeliminować zagrożenia dla zdrowia lub bezpieczeństwa,

- art. 178¹ k.p. – w razie obniżenia wynagrodzenia w wyniku przeniesienia do innej pracy pracownicy w ciąży, która dotychczas pracowała w porze nocnej (dodatek przysługuje do końca okresu, w którym korzysta ona z ochrony),

- art. 230 k.p. – w razie obniżenia wynagrodzenia w związku z przeniesieniem pracownika do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał objawy wskazujące na powstawanie choroby zawodowej (dodatek przysługuje przez okres do 6 miesięcy),

- art. 231 k.p. – w razie obniżenia wynagrodzenia w związku z przeniesieniem do odpowiedniej pracy pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z FUS (dodatek przysługuje przez okres do 6 miesięcy),

- art. 5 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 192 ze zm.) – w razie obniżenia wynagrodzenia w związku z wypowiedzeniem warunków pracy i płacy pracownikowi w okresie objęcia go szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy (dodatek przysługuje do końca okresu ochronnego).

Polecamy: Zasiłki, urlopy, zwolnienia – nowe prawa rodziców (książka)

Wysokość należności

Zasady ustalania dodatku wyrównawczego zostały określone w par. 7-10 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy... (dalej: rozporządzenie o wynagrodzeniach). Dodatek ten jest składnikiem wynagrodzenia, którego wysokość stanowi różnicę między wynagrodzeniem z okresu poprzedzającego przeniesienie do innej pracy lub zmianę warunków pracy i płacy a wynagrodzeniem po wprowadzeniu tych zmian.

Jak stanowi par. 7 ust. 2 rozporządzenia o wynagrodzeniach, wynagrodzenie do celów określenia dodatku wyrównawczego oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop z uwzględnieniem dodatkowych regulacji. Zastosowanie znajdzie tutaj rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego... (dalej: rozporządzenie urlopowe), co skutkuje uwzględnieniem w podstawie jego obliczenia:

- składników wynagrodzenia określonych w stałej miesięcznej wysokości z miesiąca poprzedzającego miesiąc nabycia prawa do dodatku wyrównawczego,

- dziennej kwoty wynagrodzenia z okresu poprzedzającego miesiąc nabycia prawa do dodatku – wyliczonej ze zmiennych składników wynagrodzenia przysługujących za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaconych w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do dodatku (lub w dłuższym, maksymalnie 12-miesięcznym w przypadku znacznego wahania ich wysokości), jeśli pracownik otrzymuje takie składniki,

- dziennej kwoty wynagrodzenia z okresu poprzedzającego miesiąc nabycia prawa do dodatku – wyliczonej ze składników wynagrodzenia przysługujących za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaconych w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do dodatku, jeśli pracownik otrzymuje takie składniki.

W zależności od rodzaju składników płacowych metoda obliczania dodatku wyrównawczego jest zróżnicowana.