800 plus i inne prawa oraz zasiłki tylko do 4 marca czy 1 czerwca 2026 r.: zmieniają się zasady dla wybranych grup na terytorium RP [USTAWA W MOCY]

• 800 plus i inne prawa oraz zasiłki tylko do 4 marca czy 1 czerwca 2026 r.: zmieniają się zasady dla wybranych grup na terytorium RP [USTAWA W MOCY]
• Państwowa Inspekcja Pracy komunikuje: do 4 marca 2026 r. obywatele Ukrainy będą w Polsce objęci ochroną czasową, która gwarantuje im chociażby opiekę medyczną, edukację czy dostęp do polskiego rynku pracy
• Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom
• Kluczowe rozwiązania w zakresie weryfikacji uprawnień
• Rejestracja, ewidencja ludności i wymiana danych
• Zmiany dotyczące pomocy obywatelom Ukrainy
• Zakwaterowanie, opieka zdrowotna, edukacja i finansowanie
• Inne wybrane modyfikacje sektora publicznego i zawodów medycznych

800 plus i inne prawa oraz zasiłki tylko do 4 marca czy 1 czerwca 2026 r.: zmieniają się zasady dla wybranych grup na terytorium RP [USTAWA W MOCY]

Ustawa z 12 września 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy (Dz.U. z 2025 r. poz. 1301, dalej jako: ustawa) dotyczy weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz warunków pomocy obywatelom Ukrainy. Została ogłoszona w Dzienniku Ustaw i w większości weszła w życie dzień po publikacji, głównie 30 września 2025 roku z wyodrębnionymi przepisami odroczonymi i terminami wejścia w życie poszczególnych regulacji, w szczególności na 4 marca 2026 r.

Państwowa Inspekcja Pracy komunikuje: do 4 marca 2026 r. obywatele Ukrainy będą w Polsce objęci ochroną czasową, która gwarantuje im chociażby opiekę medyczną, edukację czy dostęp do polskiego rynku pracy

Do 4 marca 2026 r. obywatele Ukrainy będą w Polsce objęci ochroną czasową, która gwarantuje im chociażby opiekę medyczną, edukację czy dostęp do polskiego rynku pracy. To wynika z nowelizacji niektórych ustaw w celu weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. – informuje Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.

Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom

Warto w tym miejscu przypomnieć, że od 1 czerwca obowiązuje ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom – Ma ona ograniczyć nadużycia, usprawnić procedury, zmniejszyć zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz zapewnić pełną elektronizację postępowań oraz chronić zagranicznych pracowników. To jeden z kamieni milowych przewidzianych w Krajowym Planie Odbudowy. Między innymi zaostrzyła ona sankcje za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców. Obecnie złamanie tych przepisów zagrożone jest karą grzywny od 3 do 50 tysięcy złotych za każdy przypadek takiego niezgodnego z prawem zatrudnienia – przypomina Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki.

Jak podaje PIP: analogicznych zmian dokonano również w art. 42 ustawy, który dotyczy przedłużenia z mocy prawa legalnego pobytu obywateli Ukrainy przebywających na terytorium RP na podstawie innych tytułów pobytowych, wydanych jeszcze przed 24 lutego 2022 r., jeśli od tego dnia przypada co najmniej:

• ostatni dzień okresu ważności udzielonego obywatelowi Ukrainy zezwolenia na pobyt czasowy;
• ostatni dzień okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP na podstawie wizy krajowej;
• ostatni dzień dopuszczalnego okresu pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP na podstawie:
• wizy Schengen wydanej przez organ polski,
• w ramach ruchu bezwizowego

– to wówczas we wszystkich tych przypadkach jego pobyt na terytorium Polski jest legalny do dnia 4 marca 2026 r.

Kluczowe rozwiązania w zakresie weryfikacji uprawnień

Ustawa wprowadza mechanizm powiązania prawa do świadczeń rodzinnych z faktyczną aktywnością zawodową lub podleganiem ubezpieczeniu zdrowotnemu, co ma wyeliminować przypadki nienależnego pobierania świadczeń przez osoby nieuprawnione. Nowe regulacje precyzują definicję aktywności zawodowej i przewidują możliwość wstrzymania wypłaty przez ZUS w razie wątpliwości co do miejsca zamieszkania beneficjentów. Postanowienia te zaczną być stosowane od 1 czerwca 2026 r. w odniesieniu do świadczeń wychowawczych.

Rejestracja, ewidencja ludności i wymiana danych

Wprowadzono obowiązek osobistego stawiennictwa przy nadawaniu numeru PESEL oraz przy meldunku dla cudzoziemców spoza UE, EOG i Szwajcarii, z wyjątkami przewidzianymi dla dzieci urodzonych w Polsce. Minister Cyfryzacji przekazuje dane z rejestru PESEL do rejestru prowadzonego przez Komendanta Głównego Straży Granicznej w celu bieżącej weryfikacji statusu pobytu i przeciwdziałania wielokrotnemu pobieraniu świadczeń na to samo dziecko. Nowe rozwiązania zakładają zintegrowaną teletransmisję danych między ZUS, Ministerstwem Cyfryzacji, Strażą Graniczną i innymi organami publicznymi w celu uszczelnienia systemu świadczeń.

Zmiany dotyczące pomocy obywatelom Ukrainy

Okres stosowania szczególnych przepisów pomocowych dla obywateli Ukrainy został przedłużony do 4 marca 2026 r., co zabezpiecza kontynuację ochrony tymczasowej i legalności pobytu osób, które przybyły do Polski od 24 lutego 2022 r.. Wprowadzono szczegółowe zasady weryfikacji danych osobowych i statusu pobytu obywateli Ukrainy, w tym możliwość pozyskiwania fotografii z rejestru PESEL przez Straż Graniczną i porównywania ich z własnymi bazami danych, a także przewidziano mechanizmy zmiany statusu pobytowego w razie wątpliwości co do tożsamości lub danych osoby.

Zakwaterowanie, opieka zdrowotna, edukacja i finansowanie

Od 1 listopada 2025 r. pomoc w formie zakwaterowania zbiorowego będzie udzielana wyłącznie określonym grupom wrażliwym takim jak osoby z niepełnosprawnościami, kobiety w ciąży, seniorzy oraz rodziny z małymi dziećmi, a jednocześnie wprowadzono możliwość partycypacji w kosztach oraz natychmiastowego wykwaterowania w przypadku naruszeń regulaminu. Katalog świadczeń zdrowotnych dla obywateli Ukrainy został zmodyfikowany przy zachowaniu szczególnych uprawnień dla dzieci do 18. roku życia. Ustawa doprecyzowuje także zasady finansowania pomocy oraz limity wydatków dla kluczowych instytucji w dłuższym horyzoncie budżetowym.

Inne wybrane modyfikacje sektora publicznego i zawodów medycznych

Przepisy techniczne w ustawach podatkowych przedłużają stosowanie określonych ulg i zwolnień do końca 2026 r., aby zapewnić ciągłość rozwiązań przejściowych. W odniesieniu do zawodów medycznych ustawa wprowadza obowiązek złożenia wniosku o prawo wykonywania zawodu w określonym terminie po uzyskaniu zgody oraz obowiązek informowania Ministra Zdrowia o decyzjach, a dla pielęgniarek i położnych przewidziano możliwość przedłużenia prawa wykonywania zawodu w okresie nauki.