Jak rozliczyć świadczenie urlopowe dla niepełnoetatowca

Problem

Pracownik z ponad 10-letnim stażem pracy, zatrudniony na 3/4 etatu, z wynagrodzeniem godzinowym 12 zł oraz premią miesięczną w wysokości 5–20 proc. płacy zasadniczej, wybiera się na urlop od 11 do 24 lipca. Ma on prawo do podwyższonych kosztów uzyskania przychodów oraz kwoty wolnej 46,33 zł. Zatrudniamy 15 osób i wszystkim wypłacamy świadczenia urlopowe w wysokości podstawowego odpisu na ZFŚS, tj. 1093,93 zł. Wynagrodzenia są płatne ostatniego dnia każdego miesiąca. Jak wyliczyć należności tego pracownika w lipcu? Czy świadczenie urlopowe trzeba rozliczyć na osobnej liście płac?

Odpowiedź

Świadczenie urlopowe musi być wypłacone przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego, czyli najpóźniej 8 lipca. Ze względu na obowiązek pobrania składek ubezpieczeniowych od jego części oraz zaliczki na podatek od całej jego kwoty należy sporządzić odrębną listę płac.

Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem (książka)

Świadczenie urlopowe

Pracodawcy zatrudniający według stanu na 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników, w przeliczeniu na pełne etaty, mogą tworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych lub wypłacać świadczenie urlopowe. Oznacza to, że prywatny pracodawca niemający ustawowego obowiązku utworzenia funduszu ze względu na liczbę zatrudnionych może albo powołać go dobrowolnie, albo wypłacać świadczenia urlopowe. Jeśli nie zdecyduje się na tę pierwszą możliwość, ale też nie będzie chciał realizować świadczeń urlopowych, może z nich zrezygnować, pod warunkiem że do końca stycznia danego roku poinformuje o tym pracowników w przyjęty w firmie sposób. Jeśli więc do końca stycznia 2016 r. pracodawca nie zawiadomił podwładnych o niewypłacaniu w tym roku świadczeń urlopowych, to spoczywa na nim obowiązek ich realizacji.

Świadczenie urlopowe wypłaca się raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Wypłata świadczenia urlopowego następuje nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego. Jego wysokość nie może przekroczyć kwoty odpisu podstawowego, odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika (np. młodocianego albo w warunkach normalnych, szczególnych lub w szczególnym charakterze), z tym że wysokość świadczenia dla niepełnoetatowców (z wyjątkiem młodocianych) ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Skoro pracownik jest zatrudniony na 3/4 etatu, to przysługuje mu świadczenie w kwocie 820,45 zł (1093,03 zł x 3/4).

Świadczenia urlopowe są zwolnione z ozusowania do wysokości nieprzekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego, określonego w tej ustawie. Z kolei odpis podstawowy dla pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach wynosi 1093,93 zł, a dla 3/4 etatu – 820,45 zł i tylko do tej kwoty odnosi się wyłączenie ze składek. Nadwyżka ponad tę kwotę, czyli 273,48 zł (1093,93 zł – 820,45 zł), podlega oskładkowaniu. Świadczenie urlopowe podlega natomiast w całości opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy, gdyż w tym zakresie ustawodawca nie przewidział żadnego zwolnienia. Świadczenie powinno być wypłacone przed rozpoczęciem urlopu, tj. do 8 lipca. Wtedy też należy pobrać składki oraz zaliczkę na podatek dochodowy. W praktyce sporządza się osobną listę płac dotyczącą wypłaty tego świadczenia, jeśli urlop przypada przed przyjętym terminem wypłaty wynagrodzeń.

---

Przy niepełnym etacie

Wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 lub 26 dni, w zależności od stażu pracy pracownika. Dla osoby zatrudnionej w niepełnym wymiarze czasu pracy urlop ustala się proporcjonalnie do części etatu, biorąc za podstawę 20 lub 26 dni; niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Pracownikowi, o którym mowa wyżej, przysługuje 20 dni urlopu, co wynika z wyliczenia: 26 dni x 3/4 = 19,5 dnia, po zaokrągleniu – 20 dni.

Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu, przy czym jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Udzielenie pracownikowi urlopu w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jest dopuszczalne jedynie w przypadku, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop. Tak może się zdarzyć m.in. u pracownika niepełnoetatowego, gdy nie da się udzielić urlopu w pełnych dniach. I tak, skoro pracownikowi, o którym mowa na wstępie, przysługuje w przeliczeniu na godziny urlop w wysokości 160 godzin (20 dni x 8 godz.), to w dniach będzie to: 160 godz. : 6 godz. = 26,666. W tej sytuacji, aby pracownik skorzystał w pełni z urlopu w danym roku, można mu go udzielić na mniej niż 6 godzin w dniu roboczym. Może on wybrać pełne 26 dni urlopu (co odpowiada 156 godzinom: 26 dni x 6 godz.) oraz jeden niepełny dzień, tj. 4 godziny z jednej dniówki. Zakładając więc, że pracownik faktycznie pracuje po 6 godzin od poniedziałku do piątku, od puli 160 godzin należy mu odpisać za lipiec 60 godzin (10 dni urlopu x 6 godz.).

Wynagrodzenie urlopowe

Za te 60 godzin pracownikowi przysługuje wynagrodzenie urlopowe. Otrzymuje on wynagrodzenie godzinowe oraz zmienną premię miesięczną za czas przepracowany. Przy obliczaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego elementy te traktuje się jak zmienne. Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, z wyjątkiem określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości, uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Zatem, obliczając wynagrodzenie urlopowe, należy wykonać następujące kroki:

Krok 1. Ustalamy podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego poprzez zsumowanie zmiennych składników wypłaconych pracownikowi w okresie (a nie za okres) 3 miesięcy (lub maksymalnie 12 miesięcy w razie znacznych wahań) poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.

Krok 2. Wyznaczamy wynagrodzenie za jedną godzinę pracy poprzez podzielenie podstawy wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa.

Krok 3. Obliczamy wynagrodzenie za urlop poprzez pomnożenie ustalonego w kroku 2 wynagrodzenia za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.©?

Zobacz serwis: Urlop wypoczynkowy

---

Lista płac dla świadczenia urlopowego

(z zastosowaniem kosztów uzyskania przychodów oraz kwoty zmniejszającej podatek – 46,33 zł) ©?

Elementy	Kwota	Sposób wyliczenia
Świadczenie urlopowe	1093,93 zł
Składki na ubezpieczenia społeczne	37,49 zł	l podstawa wymiaru – 273,48 zł l składka emerytalna – 273,48 zł x 9,76 proc. = 26,69 zł l składka rentowa – 273,48 zł x 1,5 proc. = 4,10 zł l składka chorobowa – 273,48 zł x 2,45 proc. = 6,70 zł l łączna kwota składek – 37,49 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne – do zapłaty do ZUS – odliczana od podatku	21,24 zł 18,29 zł	l podstawa wymiaru – 235,99 zł [273,48 zł – 37,49 zł (składki na ubezpieczenia społeczne)] 235,99 zł x 9 proc. = 21,24 zł 235,99 zł x 7,75 proc. = 18,29 zł
Zaliczka na podatek	100 zł	Przychód do opodatkowania – 1093,93 zł l podstawa opodatkowania po zaokrągleniu – 917 zł [1093,93 zł (przychód) – 139,06 zł (koszty uzyskania przychodów) – 37,49 zł (składki na ubezpieczenia społeczne)] l zaliczka do US – 100 zł [(917 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 118,73 zł (zaliczka na podatek) – 18,29 zł (składka zdrowotna) = 100,44 zł]
Kwota do wypłaty	935,20 zł	1093,93 zł – 37,49 zł – 21,24 zł – 100 zł

Obliczenia

● Pracownik idzie na urlop w lipcu, a zatem podstawę wynagrodzenia urlopowego stanowi suma składników zmiennych wypłaconych w okresie kwiecień, maj i czerwiec. W tych miesiącach pracownik według stawki godzinowej przepracował i uzyskał odpowiednio (wymiary czasu pracy dla 3/4 etatu):

126 godz. x 12 zł = 1512 zł

120 godz. x 12 zł = 1440 zł

132 godz. x 12 zł = 1584 zł

● Załóżmy, że premie wyniosły 10, 15 i 5 proc. powyższych wynagrodzeń, czyli:

151,20 zł + 216 zł + 79,20 zł = 446,40 zł

● Łączne zmienne wynagrodzenie z przyjętego okresu:

4982,40 zł (1512 zł + 1440 zł + 1584 zł + 446,40 zł)

● Wynagrodzenie za 60 godzin urlopu:

4982,40 zł : 378 godz. = 13,18 zł – stawka godzinowa [można ją też uzyskać, dodając do stawki 12 zł stawkę obliczoną tylko z premii (446,40 zł : 378 godz. = 1,18 zł + 12 zł = 13,18 zł]

13,18 zł x 60 godz. = 790,80 zł

● Wynagrodzenie za pracę w lipcu:

66 godz. (wymiar 126 godz. – 60 godz. urlopu) x 12 zł = 792 zł

● Załóżmy, że premia za lipiec wynosi 118,80 zł (792 zł x 15 proc.). ©?

Lista płac na lipiec

(bez odliczenia kosztów uzysku i kwoty ulgi, które zostały już uwzględnione w pierwszej liście) ©?

Elementy	Kwota	Sposób wyliczenia
Przychód	1701,60 zł	790,80 zł + 792 zł + 118,80 zł
Składki na ubezpieczenia społeczne	233,29 zł	● podstawa wymiaru – 1701,60 zł ● składka emerytalna – 1701,60 zł x 9,76 proc. = 166,08 zł ● składka rentowa – 1701,60 zł x 1,5 proc. = 25,52 zł ● składka chorobowa – 1701,60 zł x 2,45 proc. = 41,69 zł ● łączna kwota składek – 233,29 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne – do zapłaty do ZUS – odliczana od podatku	132,15 zł 113,79 zł	● podstawa wymiaru – 1468,31 zł [1701,60 zł – 233,39 zł (składki na ubezpieczenia społeczne)] 1468,31 zł x 9 proc. = 132,15 zł 1468,31 zł x 7,75 proc. = 113,79 zł
Zaliczka na podatek dochodowy	150 zł	Przychód do opodatkowania – 1701,60 zł ● podstawa opodatkowania po zaokrągleniu – 1468 zł [1701,60 zł (przychód) – 233,29 zł (składki na ubezpieczenia społeczne) = 1468,31 zł] ● zaliczka do US – 150 zł [1468 zł x 18 proc. = 264,24 zł (zaliczka na podatek) – 113,79 zł (składka zdrowotna) = 150,45 zł]
Kwota do wypłaty	1186,16 zł	1701,60 zł – 233,29 zł + 132,15 zł + 150 zł

Podstawa prawna:

Art. 154 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).

Par. 2 ust. 1 pkt 21 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2236).

Art. 3 ust. 3, ust. 4–6 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 800).

Par. 8, 9 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.).

Dołącz do nas na Facebooku!