REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Likwidacja stanowiska pracy jako przyczyna rozwiązania stosunku pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Łukasik
Ewa Łukasik
Likwidacja stanowiska pracy - rozwiązanie umowy.
Likwidacja stanowiska pracy - rozwiązanie umowy.

REKLAMA

REKLAMA

Likwidacja stanowiska pracy jest jedną z przyczyn uzasadniających wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę. W przypadku jednak gdy będzie to pozorne działanie służące jedynie pozbyciu się pracownika, pracodawca musi liczyć się z obowiązkiem jego ponownego zatrudnienia.

Likwidacja stanowiska pracy i redukcja zatrudnienia stanowią jedne z najczęściej wskazywanych przez pracodawców przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę niedotyczących pracownika. Pojęcia te nie mają ustawowych definicji i często są używane zamiennie. W orzecznictwie sądów i doktrynie pojawiają się zarówno definicje różnicujące te pojęcia, jak i traktujące je równoważnie. Zgodnie z pierwszą koncepcją przyjmuje się, że do likwidacji stanowiska dochodzi w sytuacji, gdy takie stanowisko jest nie tylko pod względem nazwy, ale przede wszystkim pod względem zakresu przypisanych do niego zadań i obowiązków jedyne i niepowtarzalne w strukturze zatrudniającego podmiotu. Redukcja zatrudnienia ma natomiast miejsce wówczas, gdy w strukturze pracodawcy jest 2 lub więcej pracowników zatrudnionych na takim samym stanowisku, tj. wykonujących takie same lub zbliżone zadania i pracodawca zamierza zmniejszyć liczbę takich samych stanowisk.

REKLAMA

REKLAMA

Warto przytoczyć wyrok Sądu Najwyższego z 9 maja 2019 r. (I PK 40/18). Sąd stwierdził w nim, że: "Z artykułu 30 § 4 w związku z art. 45 § 1 k.p. wynika obowiązek pracodawcy wskazania pracownikowi, w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas nieokreślony, przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie. Przyczyną tą może być w szczególności likwidacja stanowiska pracy, rozumiana jako zmiana struktury organizacyjnej zakładu pracy, polegająca na likwidacji jedynego lub wszystkich stanowisk pracy danego rodzaju i powodująca konieczność zwolnienia wszystkich pracowników zatrudnionych na tym stanowisku lub stanowiskach. W doktrynie i orzecznictwie nie ma wątpliwości, że tak rozumiana likwidacja stanowiska pracy jest sama w sobie wystarczającą przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę. W takich przypadkach nie ma konieczności porównywania pracowników i stosowania kryteriów doboru do zwolnienia".

Polecamy: Serwis Prawno-Pracowniczy – prenumerata.

Należy jednak podkreślić, iż w wielu orzeczeniach Sądu Najwyższego (np. wyrok Sądu Najwyższego z 4 marca 2015 r., I PK 183/14) pojęcia "likwidacji" i "redukcji" są utożsamiane z likwidacją stanowiska, określana jest redukcja zatrudnienia prowadząca do zwolnienia jednego lub więcej pracowników zajmujących takie same stanowiska pracy.

REKLAMA

Likwidacja stanowiska pracy jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę

Likwidacja stanowiska pracy nie prowadzi do automatycznego ustania stosunku pracy. Jeśli ustalenia faktyczne wskazują, że nie doszło do złożenia oświadczenia woli, którego skutkiem byłoby rozwiązanie stosunku pracy, to oznacza, że stosunek pracy nadal trwa, co czyni zasadnym roszczenie o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Należy podkreślić, iż dla prawidłowego wypowiedzenia stosunku pracy decydujące znaczenie ma nie tyle samo właściwe użycie w uzasadnieniu tego wypowiedzenia określeń "likwidacja stanowiska pracy" albo "redukcja zatrudnienia", co ustalenie, czy stanowisko pracy, które zajmuje zwalniany pracownik, jest unikalne czy też powtarzalne w strukturze zakładu pracy.

W przypadku bowiem, gdy w strukturze pracodawcy dane stanowisko jest niepowtarzalne, wystarczające jest wskazanie jako przyczyny wypowiedzenia likwidacji tego stanowiska pracy z uwagi na przekształcenia strukturalne w firmie. Sąd pracy nie będzie w tym przypadku oceniał, czy taka decyzja była niezbędna. Nie będzie też badał, czy nie było możliwe utrzymanie przez pracodawcę tego stanowiska pracy. Taka decyzja należy bowiem do autonomii zarządczej pracodawcy i nie podlega ocenie sądu (wyrok Sądu Najwyższego z 20 maja 2014 r., I PK 271/13). W tym przypadku nie jest konieczne stosowanie kryteriów doboru pracowników do zwolnienia. Zwalniany jest bowiem pracownik, który zajmuje likwidowane stanowisko, bez konieczności porównywania go z innymi pracownikami lub proponowania alternatywnego zatrudnienia.

Natomiast zwolnienie pracownika z powtarzalnego stanowiska pracy musi być poprzedzone wyborem tego pracownika do zwolnienia spośród wszystkich pracowników zatrudnionych na takim samym stanowisku, z zastosowaniem obiektywnych, rzeczywistych i istotnych dla danego przypadku kryteriów doboru pracowników do zwolnienia (np. staż pracy, wykształcenie i doświadczenie, osiągane wyniki pracy). Dobór kryteriów zależy od pracodawcy, jednak muszą one być adekwatne do sytuacji, istotne, obiektywne i niedyskryminujące. W razie wypowiedzenia umowy o pracę z uwagi na likwidację stanowiska pracy pracodawca ma obowiązek wskazać kryteria, którymi kierował się wybierając pracownika spośród innych wykonujących tę samą pracę (postanowienie Sądu Najwyższego z 4 czerwca 2019 r., II PK 158/18). W takim przypadku okoliczności, które sprawiły, że pracodawca zdecydował o wyborze tego, a nie innego pracownika, w razie sporu, podlegają ocenie sądu (wyrok Sądu Najwyższego z 10 stycznia 2002 r., I PKN 780/00, wyrok Sądu Najwyższego z 27 listopada 1997 r., I PKN 401/97, OSNP 1998/18/542). W tym przypadku więc procedura likwidacji stanowiska obejmuje:

  1. określenie zbioru pracowników, do których będą stosowane kryteria doboru pracowników do zwolnienia,
  2. wybór oraz zastosowanie kryteriów doboru pracowników do zwolnienia,
  3. sporządzenie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę.

W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z powodu likwidacji jednego z analogicznych stanowisk pracy, powinna być wskazana także przyczyna wyboru pracownika do zwolnienia z pracy (kryteria doboru), chyba że jest oczywista lub znana pracownikowi (wyrok Sądu Najwyższego z 16 kwietnia 2019 r. I PK 25/18).

Błędne określenie przyczyny wypowiedzenia, a w szczególności zastosowanie przyczyny w postaci redukcji zatrudnienia lub likwidacji stanowiska pracy do zwolnienia pracownika zatrudnionego na stanowisku powtarzalnym w strukturze pracodawcy bez zastosowania i wskazania kryteriów doboru pracowników do zwolnienia, w razie sporu sądowego może skutkować uznaniem przyczyny za niezasadną, a nawet nieprawdziwą, a w konsekwencji uwzględnieniem roszczenia pracownika o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy lub o odszkodowanie.

Jak prawidłowo sporządzić uzasadnienie wypowiedzenia umowy o pracę z powodu likwidacji stanowiska pracy

Należy zaznaczyć, że pracodawca ma obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia umowy o pracę jedynie w przypadku umowy zawartej na czas nieokreślony. Wypowiadając umowę o pracę pracownikowi zatrudnionemu na czas określony, pracodawca nie musi wskazywać przyczyny swojej decyzji. Taka informacja nie musi się zatem znaleźć w piśmie wypowiadającym umowę. Pomimo to, decydując o zwolnieniu z powodu likwidacji stanowiska pracy pracownika zatrudnionego na czas określony, pracodawca powinien stosować te same zasady co w przypadku pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony. Przyczyna rozwiązania umowy o pracę będzie bowiem miała znaczenie nie tylko dla prawa do odprawy zwalnianego pracownika, ale także dla ewentualnego dochodzenia przez niego odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę.

Prawidłowe oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z powodu likwidacji stanowiska pracy powinno więc zawierać następujące elementy:

  • wskazanie likwidowanego stanowiska - wypowiedzenie umowy o pracę z powodu likwidacji stanowiska bez wskazania tego stanowiska w sposób niebudzący jakichkolwiek wątpliwości zasadniczo uniemożliwia stwierdzenie prawdziwości przyczyny wypowiedzenia w toku postępowania dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z 13 grudnia 2005 r., II PK 103/05),
  • informację na temat przyczyny generalnej, która zmusza pracodawcę do likwidacji stanowiska pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 9 listopada 2012 r., I PK 115/12),
  • w przypadku stanowisk powtarzalnych - zastosowane kryterium doboru pracownika do zwolnienia z pracy oraz uzasadnienie dokonanego wyboru.

Najczęstsze powody wadliwości likwidacji stanowiska pracy

Najczęściej spotykanymi przyczynami nieprawidłowej likwidacji stanowiska pracy są jego pozorna likwidacja oraz brak związku czasowego pomiędzy zwolnieniem pracownika a likwidacją stanowiska pracy.

  • · Pozorna likwidacja stanowiska pracy

Likwidacja stanowiska, wyposażonego w określone kompetencje i obowiązki służbowe, nie może być pozorna. Z pozorną likwidacją stanowiska pracy mamy do czynienia wówczas, gdy jest ono wprawdzie likwidowane, ale w jego miejsce jest tworzone inne stanowisko pracy (o innej nazwie), które w istotnych elementach nie różni się od zlikwidowanego. Pozorną likwidacją jest również powierzenie obowiązków zwalnianego pracownika innemu pracownikowi i jednocześnie przyjęcie na jego miejsce nowej osoby.

Wskazanie pracownikowi pozornej przyczyny rozwiązania umowy sprawia, że dokonane wypowiedzenie jest niezgodne z prawem, a pracownikowi należy się odszkodowanie lub przywrócenie do pracy.

Sądy pracy nie badają celowości i zasadności zmniejszenia stanu zatrudnienia. Decyzja co do przydatności danego stanowiska pracy należy bowiem wyłącznie do pracodawcy. Sądy uprawnione są natomiast do weryfikacji, czy zmniejszenie stanu zatrudnienia i w konsekwencji likwidacja stanowisk pracy są autentyczne czy też mają charakter fikcyjny, mający na celu jedynie uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę z danym pracownikiem.

Z drugiej jednak strony w orzecznictwie wyrażany jest pogląd, że powierzenie przez pracodawcę dotychczasowych obowiązków byłego pracownika osobie wykonującej te zadania na podstawie umowy cywilnoprawnej czy podmiotowi zewnętrznemu stanowi likwidację stanowiska pracy i w związku z tym jest to uzasadniona przyczyna wypowiedzenia dotycząca zakładu pracy.

  • · Brak związku czasowego pomiędzy zwolnieniem a likwidacją stanowiska pracy

Kolejną kwestią, która powoduje, że rozwiązanie umowy o pracę z powodu likwidacji stanowiska pracy jest wadliwe, jest brak związku czasowego pomiędzy rozwiązaniem umowy o pracę, a likwidacją stanowiska pracy. Przy czym wypowiedzenie z tego powodu nie musi zbiegać się w czasie z chwilą faktycznego przeprowadzenia likwidacji stanowiska pracy. Dlatego istnienie stanowiska pracy w dniu wypowiedzenia umowy o pracę nie jest równoznaczne z brakiem rzeczywistej przyczyny, o ile w okresie wypowiedzenia lub w późniejszym, nieodległym czasie stanowisko to zostaje faktycznie zlikwidowane w związku z tymi zmianami:

  • "Likwidacja stanowiska pracy stanowi rzeczywistą przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę, jeżeli jest na tyle zaawansowana, że nie ma wątpliwości co do jej wykonania" (wyrok Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2001 r., I PKN 733/00, OSNP 2003/23/569);
  • "Rzeczywistą przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę jest nie tylko przyczyna istniejąca w chwili złożenia pracownikowi oświadczenia woli, ale także przyczyna, która ma się spełnić w nieodległym terminie (np. po upływie okresu wypowiedzenia), a tym bardziej taka, która się w tym terminie spełnia" (wyrok Sądu Najwyższego z 29 marca 2001 r., I PKN 325/00, OSNP 2003/1/8).

3 sierpnia 2020 r. pracodawca podpisał nowy regulamin organizacyjny. Termin wejścia w życie wprowadzonych w nim zmian to 1 października 2020 r. Z tym dniem zgodnie ze zmienionym regulaminem nastąpi likwidacja Działu Kadr i Płac (w związku z przekazaniem obsługi firmie zewnętrznej). W sierpniu pracodawca wręczył pracownikom Działu wypowiedzenia umów o pracę w związku z likwidacją stanowisk pracy. Takie działanie pracodawcy jest zgodne z prawem.

Natomiast "wypowiedzenie dokonane po upływie znacznego czasu od likwidacji komórki organizacyjnej, w której pracownik był zatrudniony, jeżeli pracodawca wyznaczył mu inne miejsce pracy, może być uznane za nieuzasadnione ze względu na brak związku między likwidacją miejsca pracy a rozwiązaniem umowy" (wyrok Sądu Najwyższego z 22 września 1999 r., I PKN 279/99, OSNP 2001/2/43).

Niezgodne z prawem jest też definitywne wypowiedzenie umowy o pracę z powodu likwidacji stanowiska, którego zwalniany pracownik już nie zajmował po wcześniej dokonanym wypowiedzeniu zmieniającym (wyrok Sądu Najwyższego z 7 czerwca 2016 r., II PK 118/15).

PODSTAWA PRAWNA:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ponad PESELAMI: od miejsca pracy oczekujemy tego samego, niezależnie od wieku

Niezależnie od wieku wszyscy oczekujemy tego samego od pracodawców, przełożonych czy zespołów. Co więcej, pracownicy z różnych grup wiekowych zgodnie przyznają, że są ważniejsze elementy wpływające na dobrą współpracę niż wiek. Należą do nich: podobne wartości, charakter, większe doświadczenie zawodowe, podobne zainteresowania. Również kluczowe motywacje do pracy osób reprezentujących różne pokolenia są takie same, zaś wiele stereotypów wiekowych niema swojego potwierdzenia w rzeczywistości. Tak wynika z raportu zrealizowanego w ramach projektu Ponad PESELAMI autorstwa Magdaleny Felczak i Ewy Leśnowolskiej, który powstał na podstawie badania ABR Sesta i SYNO Poland.

Od 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dot. wynagrodzenia

Już 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dotyczące wynagrodzenia za pracę. Konsekwencje niestosowania się do nowych przepisów mogą być bardzo dotkliwe. O co chodzi w tych przepisach?

Dla pracowników i emerytów: wyższe wynagrodzenia, dodatki urlopowe, lepsze świadczenia socjalne, lepsza ochrona BHP i inne sprawy, które są uregulowane w UZP mogą się zmienić. Sejm przyjął ustawę o układach zbiorowych pracy

Warunki wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla zatrudnionych pracowników ale i dla emerytów często określają postanowienia UZP (układu zbiorowego pracy). Od 2026 r. mają się zmienić zasady w zakresie tworzenia owych - aktów wewnątrzzakładowych. Tym samym można powiedzieć, że szykują się zmiany dla pracowników i emerytów, w tym być może wyższe wynagrodzenia, dodatki, lepsze świadczenia socjalne, lepsza ochrona BHP i inne sprawy, które są uregulowane w UZP.

Jak motywować pracowników jesienią? Dodatkowy urlop czy karta podarunkowa - co wybierają pracownicy

Jak szybko i skutecznie motywować pracowników jesienią? Często w tych miesiącach spada zaangażowanie i zatrudnieni narzekają na brak doceniania ich pracy przez pracodawcę. Tymczasem ostatni kwartał często wiąże się z dodatkowymi zamówieniami i próbą zdobycia jak najlepszego wyniku na koniec roku. Można zaproponować dodatkowy urlop albo kartę podarunkową. Co wybierają pracownicy?

REKLAMA

Resort pracy: 90 pracodawców i ponad 5 tys. pracowników z branży odzieżowej, z wodociągów oraz filharmonii weźmie udział w pilotażu skróconego czasu pracy. Średnie dofinansowanie dla jednego podmiotu wyniesie 0,5 mln zł

Resort pracy ogłosił, że 90 firm i instytucji z sektora prywatnego i publicznego skróci czas pracy z zachowaniem wynagrodzenia dla ponad 5 tysięcy pracowników. To początek nowej ery na polskim rynku pracy. 15 października ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, zatwierdziła listę beneficjentów pilotażu. Średnie dofinansowanie dla jednego podmiotu wyniesie 0,5 mln zł. To pierwszy tego typu pilotaż w tej części Europy, którego autorem jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Polski przemysł 2025: kto zarabia najwięcej a kto mniej [RAPORT]

Poziom i tempo wzrostu płac w przemyśle znacząco się różnią, przede wszystkim w zależności od branży i specyfiki stanowiska. Najbardziej atrakcyjne wynagrodzenia i podwyżki oferują centra dystrybucyjne, firmy sektora farmaceutycznego, chemicznego oraz FMCG, wolniejsze tempo wzrostu płac jest widoczne w budownictwie i centrach badawczo-rozwojowych, wynika z „Raportu wynagrodzeń w sektorze przemysłowym” Grafton Recruitment. Dla zatrudnionych coraz większe znaczenie, obok wysokości wynagrodzenia, mają stabilność zatrudnienia, możliwości rozwoju. Poniżej szczegółowa analiza raportu.

Za nieodpowiednie oświetlenie w pracy pracodawca może zapłacić nawet do 30 tys. zł kary

Brak odpowiedniego oświetlenia w pomieszczeniach pracy to nie tylko ryzyko zdrowotne pracowników, ale i ryzyko konsekwencji prawnych po stronie pracodawcy. Grozi za to grzywna od 1 tys. zł do 30 tys. zł. Zgodnie z przepisami BHP pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpiecznego miejsca pracy. Norma PN-EN 12464-1 określa minimalne poziomy natężenia światła (lux) w zależności od rodzaju zadań. Jesień to najlepszy czas na przeprowadzenie audytu oświetlenia w zakładach pracy.

Długie weekendy 2026: wypadają 6 razy, ale wcale nie są takie długie [Kalendarz]

Jesień to dobry czas na zaplanowanie wyjazdów w 2026 roku. Kiedy wypadają długie weekendy? Na jakie dni najlepiej wziąć urlop wypoczynkowy, by cieszyć się przedłużonym odpoczynkiem? Oto kalendarz długich weekendów 2026. Jest ich 6, ale wcale nie są takie długie.

REKLAMA

Pracownicy wrócą do biur na... dofinansowany lunch

Firmy chcą, by pracownicy częściej przychodzili do biur, ale przymus działa coraz słabiej. Według raportu SmartLunch, 62% osób pracuje hybrydowo i do biura wraca tylko wtedy, gdy widzi w tym wartość, np. współpracę czy kontakt z zespołem. Dlatego benefity poprawiające codzienne doświadczenia, jak dofinansowanie posiłków, stają się kluczowe w strategiach HR i employer brandingu.

Silversi a pokolenie Z: różnice pokoleniowe, odmienne style pracy, komunikacji i oczekiwania w miejscu pracy

Silversi a pokolenie Z: różnice pokoleniowe, odmienne style pracy, komunikacji i oczekiwania w miejscu pracy - tak, ale zamiast koncentrować się na stereotypach, że „Zetki są niecierpliwe” czy „Silversi nie nadążają za technologią”, warto spojrzeć na współpracowników przez pryzmat ich indywidualnych kompetencji i potrzeb. Zarządzanie wiekiem nie polega na „godzeniu różnic pokoleniowych”, lecz na budowaniu synergii. Kultura organizacyjna powinna wspierać otwartą wymianę perspektyw i tworzyć przestrzeń do współpracy, w której każda strona może uczyć się od drugiej.

REKLAMA