REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Praca w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia normy dobowej czasu pracy

Artur Dawid Samek
radca prawny, ekspert z zakresu prawa pracy
Praca w godzinach nadliczbowych. /Fot. Fotolia
Praca w godzinach nadliczbowych. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Praca w godzinach nadliczbowych powoduje powstanie po stronie pracownika roszczenia o stosowne wynagrodzenie wraz z dodatkiem z tytułu przepracowanych nadgodzin. Kiedy pracownik nabędzie prawo do świadczeń w związku z przekroczeniem normy dobowej czasu pracy lub pracy wykonywanej ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy wynikający z obowiązującego systemu i rozkładu czasu pracy oraz zasady rozliczania tej pracy?

Praca w godzinach nadliczbowych - definicja

Zgodnie z art. 151 § 1 kodeksu pracy praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca , która wykonywana jest ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy pracownika, wynikający z obowiązującego systemu czasu pracy i rozkładu czasu pracy, jest traktowana jako praca w godzinach nadliczbowych.

REKLAMA

Autopromocja

Polecamy: Encyklopedia kadr i płac

Praca w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia normy dobowej czasu pracy

Praca w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia normy dobowej czasu pracy będzie występowała w przypadku pracownika wykonującego pracę w podstawowym systemie czasu pracy, gdy w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii czy też na skutek szczególnych potrzeb pracodawcy, wykonywał pracę w danym dniu ponad 8  godzin (na 24 godziny).

Praca ta wystąpi także w przypadkach opisanych powyżej, gdy pracownik np. pracujący w równoważnym systemie czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy w danym dniu ma wykonywać pracę np. przez 9 godzin a pracę tę wykonuje ponad te ustalone  godziny.

Praca w godzinach nadliczbowych - rekompensowanie czasem wolnym

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z pracą w godzinach nadliczbowych w związku z przekroczeniem normy dobowej czasu pracy możemy mieć do czynienia, gdy np. pracownik w poniedziałek zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy miał wykonywać pracę od np. 8.00 do 16.00 a we wtorek zgodnie z tym rozkładem, pracę rozpoczynał o 6.00. W takiej sytuacji z uwagi na fakt, iż doba pracownicza zgodnie z art. 128 § 3 pkt.1 kodeksu pracy w poniedziałek rozpoczęła się o godzinie 8.00 i trwa do wtorku, do godziny 8.00, pracownik ten przez dwie godziny t.j. od 6.00 do 8.00 pracował w godzinach nadliczbowych. Praca taka t.j. wykonywana w tej samej dobie, nie będzie traktowana jako wykonywana w godzinach nadliczbowych, gdy pracodawca skutecznie wprowadził do obowiązujących w zakładzie źródeł prawa pracy regulację wynikającą z art. 1401 § 1 lub 2 kodeksu pracy, potocznie zwaną „ruchomym rozkładem czasem pracy”.

Zasady rozliczania pracy w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia normy dobowej czasu pracy

Godziny, które przekraczają normę dobową, powinny być rozliczane na bieżąco w terminie wypłaty wynagrodzenia za pracę w danym miesiącu kalendarzowym. Godzin tych nie uwzględnia się w rozliczeniu normy tygodniowej, którą można rozliczać dopiero po upływie okresu rozliczeniowego czasu pracy, o czym traktuje  art. 1511 § 2 kodeksu pracy.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM

Niezależnie od tego, czy dochodzi do rekompensaty czasu wolnego za pracę w godzinach nadliczbowych czasem wolnym od pracy na podstawie art. 1512 § 1 lub § 2 kodeksu pracy w przypadku wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia normy dobowej czasu pracy, należy mieć na względzie stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy z dnia 21 kwietnia 2009 r. GPP-306-4560-32/09/PE/RP. W stanowisku tym departament prawny Głównego Inspektoratu Pracy uważa, że o ile godziny nadliczbowe z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy powstają dopiero z upływem okresu rozliczeniowego, o tyle godziny nadliczbowe z przekroczenia dobowej normy czasu pracy powstają w dniu, w którym wystąpiły. Wtedy też, pracownik nabywa prawo do opłacenia tych godzin, oprócz normalnego wynagrodzenia, stosownym dodatkiem. Pracodawca może zostać zwolniony z obowiązku finansowej rekompensaty przekroczeń dobowych (wypłaty dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych) jedynie wtedy, gdy przed terminem płatności wynagrodzenia za pracę przypadającą bezpośrednio po wystąpieniu godzin nadliczbowych z przekroczenia normy dobowej, pracownik wystąpi z wnioskiem o udzielenie czasu wolnego bądź pracodawca skorzysta z możliwości przewidzianej w art. 1512 § 2 kodeksu pracy i oznaczy w grafiku pracownika termin udzielenia czasu wolnego w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych. W opinii Departamentu działania pracownika (złożenie wniosku) lub pracodawcy (wskazanie terminu odbioru czasu wolnego) zmierzające do uniknięcia wypłaty dodatku za przepracowane godziny ponad normę dobową powinny nastąpić przed najbliższym terminem wypłaty wynagrodzenia. W przeciwnym razie pracodawca jest obowiązany wypłacić dodatek, mimo że okres rozliczeniowy nie uległ zakończeniu.

Należy podkreślić, iż wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych obejmuje dwa odrębne składniki:

  • normalne wynagrodzenie za pracę,
  • dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.

Praca w godzinach nadliczbowych - prawa pracownika

W przypadku pierwszego składnika wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przyjmuje się następujące zasady. Za każdą godzinę pracy nadliczbowej pracownikowi należy wypłacić jego normalną stawkę godzinową. 

REKLAMA

Drugim składnikiem wynagrodzenia za pracę nadliczbową jest dodatek, którego wysokość określona została  w art. 1511 § 1 kodeksu pracy  na 50% lub 100% wynagrodzenia w zależności od tego, kiedy praca w nadgodzinach jest wykonywana. Podstawę obliczania dodatku, w myśl art. 1511 § 3 kodeksu, stanowi wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia.

Na podstawie  § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzeń oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 62, poz. 289 ze zmianami oraz z 2003 r. Nr 230, poz. 2292) do wyodrębnienia stawki godzinowej wynagrodzenia określonego procentowo należy stosować zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego.

W związku z tym w celu obliczenia dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych  za jedną godzinę:

  • według składników wynagrodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości, należy tę stawkę, podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu;
  • według zmiennych składników wynagrodzenia,  wynagrodzenie ustalone według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, dzieli się przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego ustala się to wynagrodzenie.

Zgodnie z § 4a wskazanego wyżej rozporządzenia, przy ustalaniu należności, dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych, dla pracowników otrzymujących wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania, określonego stawką miesięczną, wynagrodzenie za 1 godzinę ustala się, dzieląc miesięczną stawkę wynagrodzenia przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.

Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przemoc psychiczna [PRZYKŁADY] - jak rozpoznać i jak sobie z nią radzić?

Przemoc psychiczna jest jedną z najbardziej destrukcyjnych form przemocy, która dotyka wielu ludzi na całym świecie. Choć nie zostawia widocznych śladów, jej wpływ na psychikę i życie ofiary jest bardzo dotkliwy i długotrwały. W odróżnieniu od przemocy fizycznej, przemoc psychiczna opiera się na manipulacji, kontrolowaniu i wywieraniu presji na drugiej osobie, co powoduje trwałe i głębokie szkody emocjonalne. Podajemy przykłady przemocy psychicznej.

ZUS: 271 wniosków o zwolnienie z opłacania składek ZUS w ciągu pierwszych 30 minut. Od północy trwa nabór wniosków o wakacje składkowe od ZUS

ZUS: 271 wniosków o zwolnienie z opłacania składek ZUS w ciągu pierwszych 30 minut. Od północy trwa nabór wniosków o wakacje składkowe od ZUS. Kto może ubiegać się o zwolnienie z opłacania składek ZUS? Jakie warunki trzeba spełniać, by skorzystać z ulgi?

Nowe świadczenie radykalnie ulży tysiącom osób. Jednak trzeba będzie na nie poczekać

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o rencie socjalnej. Tysiące osób skorzysta z nowego świadczenia – dodatku dopełniającego. Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r., ale na wypłatę dodatku trzeba będzie poczekać.

DPS: Pensjonariusz nie opłaci kosztów pobytu, nawet jeśli go na to stać

Pobyt w domu pomocy społecznej jest świadczeniem odpłatnym. Ustalając opłatę za pobyt bierze się pod uwagę dochód osób zobowiązanych do wnoszenia opłaty. Czy możliwe jest uwzględnianie także ich majątku?

REKLAMA

Zasiłek chorobowy w 2025 r. Chory pracownik może przyjść do pracy. I nie straci zasiłku. Pod warunkami

W 2025 r. chory pracownik (nie zakażający innych, mogący chodzić) ma prawo przyjść do firmy i załatwić sprawę związaną z pracą. Chodzi o takie incydentalne czynności jak podpisanie umowy, dokumentów reklamacyjnych, doniesienia pendrive, przekazanie kluczy serwisowych, odblokowanie komputera. 

Świadczenie Aktywnie w żłobku. Jaki warunek musi być spełniony, żeby dostać dofinansowanie?

Świadczenie „Aktywnie w żłobku” przysługuje na dofinansowanie kosztów objęcia dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym albo sprawowanej przez dziennego opiekuna. Jest to jedna z trzech form wsparcia dostępnych w programie „Aktywny Rodzic”. Kiedy ZUS może przyznać dofinansowanie?

Ogromne zainteresowanie świadczeniem. Wpłynęło tysiące wniosków, ZUS wypłacił ponad 1,2 mld zł

Od stycznia bieżącego roku osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się o świadczenie wspierające. Zainteresowanie tą formą pomocy jest bardzo duże. Do ZUS wpłynęło 68,8 tys. wniosków, a łączna kwota wypłat wyniosła ponad 1,2 mld zł.

Od 5 do 60 minut przerwy w pracy. Obowiązki pracodawców w 2024 i 2025 r.

Od 5 do 60 minut przerwy w pracy. Obowiązki pracodawców w 2024 i 2025 r. Czy osobie pracującej przy komputerze może przysługiwać 60 minut przerwy? Kto może liczyć na dłuższe przerwy? Kiedy pracodawca jest obowiązany ich udzielić?

REKLAMA

Wypłata dodatku jest już pewna - prezydent podpisał nowelizację ustawy o rencie socjalnej

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o rencie socjalnej. Osoby uprawnione do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji, otrzymają 2520 zł dodatku dopełniającego.

31 października mija termin opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie

Do 31 października należy opłacić należnych składek za rolników, małżonków i domowników za czwarty kwartał 2024 r.

REKLAMA