Fundusz emerytalny, Podstawa wymiaru emerytur i rent

Wydłużenie wieku emerytalnego jest nieuchronne, ale trzeba to zrobić stopniowo - uważa minister pracy Jolanta Fedak. Czterdziestolatkowie nie mogą się nagle dowiedzieć, że będą musieli pracować np. 10 lat dłużej - powiedziała szefowa resortu pracy. Pomysł popierają eksperci ubezpieczeniowi i pracodawcy; krytykują związkowcy.

Pracownica urodziła się w 1951 r. W 1999 r. przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego. Teraz chce rozwiązać umowę z OFE, ponieważ w przyszłości chciałaby mieć emeryturę tylko z ZUS. Czy może to zrobić już teraz, czy musi czekać aż do przejścia na emeryturę? W jaki sposób może ubiegać się o unieważnienie umowy zawartej z funduszem emerytalnym?

Zakres przedmiotowy polsko-amerykańskiej umowy o zabezpieczeniu społecznym odnosi się do emerytur i rent. Umowa nie obejmuje swoim zasięgiem świadczeń krótkoterminowych, czyli np. zasiłków z tytułu choroby.

W 1992 r. ZUS przyznał mi prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawa wymiaru świadczenia była ustalona z 3 kolejnych lat kalendarzowych (1987-1989). W maju 2008 r. ukończyłem 65 lat i ZUS z urzędu zamienił mi rentę na emeryturę. Do obliczenia emerytury z urzędu ZUS przyjął podstawę wymiaru renty. Po otrzymaniu decyzji z ZUS przedstawiłem zarobki z lat 1980-1990. Nigdzie nie mogę odnaleźć dokumentacji potwierdzającej wysokość osiąganych przeze mnie zarobków w latach 1971-1979. Na tej podstawie ZUS do ustalenia wysokości podstawy wymiaru emerytury przyjął zarobki z 20 lat kalendarzowych. Za część tych lat ZUS przyjął wynagrodzenie zerowe. Dlaczego ZUS nie ustalił podstawy wymiaru emerytury z 10 kolejnych lat kalendarzowych przypadających przed przyznaniem renty, tj. z okresu 1980-1989? Do wniosku dołączyłem oświadczenie kolegi, który pracował ze mną w tym okresie na takim samym stanowisku pracy. Nie chcę, aby ZUS przyjął wynagrodzenie minimalne, bo uważam że zostanę skrzywdzony. W tym okresie zarabiałem znacznie więcej niż minimum.

Rok 2009 jest pierwszym rokiem, w którym nastąpi wypłata nowych emerytur po zreformowaniu w 1999 r. całego systemu emerytalnego i uruchomieniu funduszy emerytalnych, czyli tzw. drugiego filara.

Planowanych zmian jest wiele. Przypomnijmy chociaż, że od nowego roku płatnik składek będzie miał możliwość przekazywania ubezpieczonym informacji ZUS RMUA - za zgodą ubezpieczonego - w formie elektronicznej.

Pracownica, która urodziła się przed 1 stycznia 1949 r., uzyskała prawo do wcześniejszej emerytury po ukończeniu 55 lat. Emeryturę pobierała od października 2003 r. do lipca 2004 r., a od 1 sierpnia 2004 r. zatrudniliśmy ją na podstawie umowy o pracę (nadal u nas pracuje). Pracownica zwróciła się do nas z pytaniem, czy w związku zatrudnieniem po przyznaniu prawa do emerytury może przeliczyć podstawę wymiaru z uwzględnieniem obowiązującej teraz kwoty bazowej? Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury przysługującej pracownicy wynosi 248%. Prosimy także o wyjaśnienie, czy przysługuje jej emerytura z tytułu ukończenia 60 lat i w jakiej wysokości?

Prowadzę kadry w szkole podstawowej. Zatrudniona w szkole nauczycielka, która urodziła się 3 grudnia 1958 r., w tym roku skończy 50 lat. Wówczas będzie miała 24 lata 9 miesięcy i 20 dni pracy w szkole i do tego jeszcze 5 lat 2 miesiące i 15 dni okresów nieskładkowych. Chce przejść na emeryturę nauczycielską dopiero w 2010 r., ale jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Czy nauczycielka będzie mogła przejść na wcześniejszą emeryturę nauczycielską w 2010 r. bez względu na wiek po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy? Czy w 2010 r. będzie mogła złożyć wniosek o przekazanie składek zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa? Warunki stażu ogólnego i stażu nauczycielskiego spełni do 31 grudnia 2008 r. Czy wniosek o przekazanie składek z otwartego funduszu musi złożyć do końca 2008 r.? Czy w świetle obowiązujących przepisów fakt, że nauczycielka jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego uniemożliwi jej przejście na wcześniejszą emeryturę w późniejszych latach (po 2008 r.)?

Po przyznaniu emerytury w 1996 r. nasza pracownica pracowała przez ponad 10 lat. Przed przyznaniem emerytury osiągała dość wysokie zarobki. Wynagrodzenie, jakie osiągała u nas po przyznaniu emerytury było niższe, ale powodowało zmniejszenie wypłacanej jej emerytury. Pracownica chciałaby złożyć w ZUS wniosek o przeliczenie wysokości emerytury od nowej kwoty bazowej, która obowiązuje od 1 marca 2008 r. Czy ZUS może przeliczyć emeryturę z nową „bazówką” biorąc pod uwagę stare zarobki, czy pracownica musiałaby wskazać nowe wynagrodzenia? Jak powinien wyglądać wniosek o takie przeliczenie?

W okresie od czerwca 1995 r. do czerwca 2002 r. pobierałem rentę z tytułu niezdolności do pracy. Następnie prowadziłem działalność gospodarczą. Obecnie choruję na nowotwór złośliwy i w marcu 2008 r. skończy mi się 182 dni zasiłku chorobowego. Jak ZUS obliczy mi rentę, jeżeli w okresie 20 lat wstecz, tj. do 1987 r. nie mam kolejnych 10 lat pracy? Mogę udowodnić zarobki z 10 kolejnych lat, ale do 1982 r. Wybranie 20 różnych lat jest dla mnie niekorzystne, bo część zakładów pracy nie ma wszystkich dokumentów i wskazane zarobki z tych okresów nie są pełne (np. zaświadczenia są wystawiane na podstawie akt osobowych, więc uwzględniają tylko płacę zasadniczą bez podania kwoty premii regulaminowej lub uznaniowej). Czy ZUS może brać pod uwagę moje zarobki z 10 kolejnych lat, np. 1984-1994? Liczenie brakujących lat jako 0% jest dla mnie krzywdzące.

Dokończenie reformy emerytalnej wymaga przeprowadzenia wielu prac legislacyjnych, które muszą zakończyć się w 2008 r.

Decydujące znaczenie przy ustalaniu emerytury ma długość stażu ubezpieczeniowego i wysokość osiąganych zarobków w latach, które zostały przyjęte do ustalenia emerytury.

Mężczyźni urodzeni przed 1949 r., którzy ukończyli lub w tym roku ukończą 60 lat oraz posiadają 35-letni staż pracy, będą mogli skorzystać z prawa do przejścia na emeryturę.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wszczyna postępowanie w sprawie emerytur podlegających koordynacji wspólnotowej, po złożeniu przez osobę zainteresowaną wniosku do właściwej jednostki organizacyjnej ZUS.

Podstawa wymiaru renty może być ustalona z faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniom, jeśli wnioskodawca nie może udowodnić dziesięciu kolejnych lat osiągania przychodu, od którego były opłacane składki. Jeśli niezdolność do pracy powstała po ukończeniu 30 lat życia, jest to możliwe tylko wówczas, gdy krótki okres ubezpieczenia wynika z pełnienia służby wojskowej albo korzystania z urlopu wychowawczego.

Droga sądowa jest dopuszczalna w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych o przekazanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych części składki na ubezpieczenie emerytalne do otwartego funduszu emerytalnego.

Otrzymuję z ZUS świadczenie przedemerytalne. Od marca do września 2005 r. pracowałam w Wielkiej Brytanii, natomiast od października pracuję w USA. Nie zgłaszałam w ZUS, że podjęłam tę pracę, bo myślałam, że na świadczenie przedemerytalne wpływają tylko przychody osiągnięte w Polsce. Jednak koleżanka, z którą pracowałam, zgłosiła te zarobki w ZUS. Czy powinnam poinformować ZUS o przychodzie, jaki osiągnęłam za granicą? Jeśli tak, to jakie dokumenty będę musiała przedstawić?