REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Różnica między premią a nagrodą

Sosnowski Krzysztof
Radca prawny. Z Kancelarią Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy związany od 2011 roku. Pracuje głównie przy projektach: dotyczących wewnątrzzakładowych aktów prawa pracy (regulaminy, zakładowe układy zbiorowe pracy, porozumienia z organizacjami związkowymi), w obszarze relacji ze związkami zawodowymi i zbiorowego prawa pracy głównie w związku z restrukturyzacją przedsiębiorstw, w tym również organizacji i współpracy z radami pracowników, dotyczących indywidualnych stosunków pracy, przygotowania umów oraz w bieżącej obsłudze klientów. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz studiów podyplomowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy Szkoły Głównej Służby Pożarniczej. Autor licznych publikacji z zakresu prawa pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Współautor publikacji: Musisz to wiedzieć! (Infor Biznes 2020), Elastyczne formy zatrudnienia (Infor 2019).
Wojewódka i Wspólnicy Sp. k. Kancelaria Prawa Pracy
Warszawska kancelaria specjalizująca się wyłącznie w pomocy pracodawcom w zakresie zbiorowego i indywidualnego prawa pracy oraz świadczeń pracowniczych
Różnica między premią a nagrodą. / Fot. Fotolia
Różnica między premią a nagrodą. / Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Premia i nagroda są w praktyce mylone i uznawane za te same świadczenia wynikające ze stosunku pracy. Tymczasem Kodeks pracy wspomina tylko o nagrodach. Premie nie zostały uregulowane w ustawie kodeksowej. Czym się różnią?

Premia a nagroda

Jednym z bardziej interesujących tematów dla wszelkiego rodzaju pracowników, w tym także organizacji pracowniczych zajmujących się ochroną praw pracowników jest problem wysokości miesięcznego wynagrodzenia. W niniejszym artykule pominę aspekt minimalnego wynagrodzenia a także indywidualnych ustaleń, jakie każdy pracownik zawiera z pracodawcą, chciałbym się przede wszystkim skupić na premiach i nagrodach przyznawanych przez pracodawcę.

REKLAMA

Autopromocja

Na samym początku należy stwierdzić, iż w praktyce obydwa pojęcia są często mylone bądź też uznawana za to samo świadczenie. Pojęcie nagrody a także zasady jej przyznawania są opisane w kodeksie pracy w art. 105. Natomiast pojęcie premii w kodeksie pracy nie występuje. Tym mianem przyjęło się określać inne (dodatkowe) składniki wynagrodzenia wymienione w art. 78 KP.

Jak wskazuje Sąd Apelacyjny w Warszawie w orzeczeniu z dnia12.7.2005 r. sygn. akt III APa 89/05, OSA 2006, Nr 6, poz. 18, s. 79 pamiętać należy, iż obligatoryjnym elementem wynagrodzenia za pracę jest wynagrodzenie zasadnicze, natomiast inne, dodatkowe składniki wynagrodzenia, wynikają z decyzji podmiotu stanowiącego przepisy płacowe bądź z woli stron zawierających umowę o pracę. W związku z przytoczonym orzeczeniem należy stwierdzić, że premia jest składnikiem wynagrodzenia które pracodawca może przyznać pracownikom bądź nie, w tym względzie premia jest bardzo podobna do nagrody, gdyż jest uzależniona od woli pracodawcy, problem o którym pracodawcy i pracownicy często zapominają dotyczy braku uznaniowości przyznania należnej premii.

Rekomendowany produkt: 100 pytań o wynagrodzenia w 2015 r. (książka)

Jasne, konkretne, sprawdzalne warunki wypłaty premii

W momencie gdy pracodawca zobowiązał się do udzielania premii, czy to w umowie o pracę, czy też w różnego rodzaju regulaminach obowiązujących u pracodawcy bądź też w układach zbiorowych, każdy pracownik ma roszczenie o wypłatę premii pod warunkiem jednak, iż przewidziane są jasne, konkretne i sprawdzalne warunki wypłaty premii. Takie twierdzenie jest zgodne z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 21.9.2006 r. sygn. akt II PK 13/06, OSNAPiUS 2007, Nr 17-18, poz. 254, s. 746, które mówi, że pracodawca, ustalając spełnienie przez pracownika ocennych warunków przyznania świadczenia, dysponuje pewnym zakresem swobody, lecz jeśli są to warunki konkretne i sprawdzalne, to świadczenie jest premią, a nie nagrodą. Jak widać pracodawca ma możliwość uznać, iż jakieś warunki konieczne do przyznania premii nie zostały przez pracownika spełnione w takich jednak przypadkach pracownik może wystąpić przeciwko pracodawcy z roszczeniem o zapłatę premii.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zapraszamy na FORUM

Wykładnia celowościowa

Sąd Najwyższy wyraźnie zaznaczył w orzeczeniu z dnia 22.11.2001 r. sygn. akt I PKN 691/00, OSNAPiUS 2003, Nr 21, poz. 513, s. 981, że swoboda pracodawcy nie może być bezwzględna i musi być interpretowana zgodnie z wykładnią celowościową. Oznacza to, że pracownik, który wykonał zadanie, po wykonaniu którego pracodawca był zobowiązany wypłacić premie, to taki obowiązek pozostaje, nawet jeśli pracownik wykonał to zadanie po terminie bądź w sposób nie w pełni spełniający cel danego zadania. Zgodnie z orzeczeniem sądu pracownik zachowuje prawo do premii z tym zastrzeżeniem, iż pracodawca ma prawo obniżyć wysokość premii, a nie pozbawić jej pracownika pod warunkiem jednak, że zadanie zachowało tę samą wartość dla pracodawcy (premia w pełnej wysokości) bądź ma proporcjonalnie zmniejszoną wartość (premia proporcjonalnie zmniejszona).

Nagrody i wyróżnienia

Nagroda natomiast przysługuje pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu. Mogą być im przyznawane nagrody i wyróżnienia. Odpis zawiadomienia o przyznaniu nagrody lub wyróżnienia składa się do akt osobowych pracownika.  

Uznaniowość

Nagroda w przeciwieństwie do premii jest świadczeniem całkowicie uznaniowym. To pracodawca decyduje, czy pracownik jego zdaniem zasłużył na nagrodę, czy też nie. W skrajnych przypadkach może dojść do absurdu, iż pracownik, który przez dłuższy okres czasu wykazywał się w pracy nadzwyczajną pracowitością i inicjatywą, nie otrzyma od pracodawcy żadnej nagrody, gdyż ten nie zauważy jego zaangażowania w pracę, równocześnie nagradzając pracownika, który przez dłuższy czas bumelował, jednak pracodawca zauważył jedynie jak wypełnił pewne zadanie, za które uznał, iż należy mu się nagroda. Nie powinno jednak dochodzić do takich sytuacji, gdyż pracodawca zobowiązany jest do stosowania się do wyrażonych w art. 112, 113, 183a, 292 k.p. oraz art. 94 pkt 2b k.p. zasad równego traktowania i niedyskryminacji w stosunkach pracy. Z tego powodu należy powtórzyć za Sądem Najwyższym „iż uznanie w zakresie przyznawania nagród nie tworzy wcale ani uprawnienia do stosowania dowolności, ani do nadużywania kompetencji, ani też - co jest oczywiste - do dyskryminowania dowolnie określonych osób czy ich grup” wyrok SN z dnia 9.12.1990 r., I PR 170/90, OG 1991, Nr 3, poz. 64.

Pozbawienie premii z powodu kary porządkowej

Roszczenie

Charakter roszczeniowy odnośnie nagrody zmienia się w momencie, gdy pracodawca wyrazi oświadczenie woli skierowane do pracownika dotyczące udzielenia mu nagrody. Po złożeniu takiego oświadczenia pracownikowi zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia  21.9.1990 r., sygn. akt  I PR 236/90, Sł. Prac. 1991, Nr 6, s. 28 ma roszczenie przeciwko pracodawcy o wypłatę tego świadczenia w przypadku, gdy pracodawca po złożeniu oświadczenia odmówi wydania nagrody.

Premie uznaniowe

Najczęściej spotykanym błędem dotyczącym przyznawania premii i nagród jest przyznawanie pracownikom przez pracodawców tak zwanych premii uznaniowych. Takie świadczenie przyznawane często na podstawie regulaminu wynagradzania, mimo iż uznawane za premie premią nie jest, gdyż brak jest w regulaminie obiektywnych przesłanek przyznania premii pracowników w takich przypadkach. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 13.1.2005 r. sygn. akt II PK 115/04, Legalis przyznane świadczenie pod nazwą premia uznaniowa w rzeczywistości jest nagrodą, gdyż nie ma charakteru prawnego "premii" jako szczególnego stałego składnika wynagrodzenia za pracę, lecz ma znamiona prawne "nagrody" w rozumieniu art. 105 KP.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141)

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia grupowe 2025 [który pracodawca może zwolnić, kogo i z jakich przyczyn, jaka odprawa]

Zwolnienia grupowe to specyficzny sposób rozwiązania umów o pracę z większą ilością pracowników. Do przeprowadzenia takich zwolnień mają prawo pracodawcy spełniający określone wymogi - muszą mieć odpowiednio wysoki poziom zatrudnienia, a zwolnienie musi mieć określone przyczyny i być przeprowadzone w określonym czasie. Także nie każdy pracownik może być objęty zwolnieniem grupowym.

Co daje orzeczenie 02-P w 2025 r.? [Przykład]

Co oznacza symbol 02-P w orzeczeniu o niepełnosprawności i do czego uprawnia w 2025 r.? W dużej mierze pomoc będzie zależała od posiadanego stopnia niepełnosprawności. Jakie są aktualne przepisy?

Świadczenie rehabilitacyjne 2025 - jakie dokumenty?

Jakie dokumenty potrzebne są do świadczenia rehabilitacyjnego w 2025 roku? Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne składa się na druku ZNp-7. Ile trwa pobieranie świadczenia rehabilitacyjnego z ZUS?

Świadczenie rehabilitacyjne 2025 – ile wynosi w I kwartale? Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru to 100,2% [Wyliczenia]

Ile wynosi świadczenie rehabilitacyjne w I kwartale 2025 roku? Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru na potrzeby wyliczenia wysokości świadczenia rehabilitacyjnego za każdy dzień niezdolności do pracy od stycznia do marca 2025 roku został określony na poziomie 100,2%. Artykuł zawiera przykładowe wyliczenie.

REKLAMA

Rekrutacja na odległość. Jak budować relacje z kandydatami w toku rekrutacji online?

Rekrutacja online to nowy standard w wielu branżach. Wirtualne spotkania, zdalne testy czy rozmowy wideo umożliwiają rekrutowanie niezależnie od lokalizacji. Jednak poza wieloma niezaprzeczalnymi plusami, jest i wyzwanie – budowanie relacji z kandydatami na odległość wymaga nowych umiejętności. Jak zorganizować efektywną rekrutację zdalną i jednocześnie zadbać o pozytywne candidate experience? Przyjrzyjmy się kluczowym elementom rekrutacji zdalnej.

Bed rotting stworzony przez pokolenie Z - co to jest? Czy work life balance posuwa się za daleko?

Bed rotting to trend, który stworzyło pokolenie Z. Co to jest dokładnie? Czy w tym przypadku work-life balance posuwa się za daleko? Jakie zagrożenia niesie ze sobą bed rotting?

3 najbardziej pożądane benefity pozapłacowe według pokolenia Z

Jak wiadomo pracownicy pokolenia Z mają nieco odmienny stosunek do pracy. Cenią przede wszystkim dobrostan psychiczny, elastyczną pracę i możliwości rozwoju. Stąd na jednym z pierwszych miejsc wśród benefitów pozapłacowych stawiają wsparcie psychologa. Coraz więcej pracodawców daje pracownikom taką możliwość.

Bezpłatne webinarium online. Nowe pokolenie = nowe zasady. O narzędziach pracy z Zetkami

Zapraszamy na bezpłatne webinarium online. Pokolenie Z rewolucjonizuje świat pracy, wymagając nowych podejść do komunikacji i współpracy. Ten webinar skupi się na praktycznych narzędziach i technikach, które pomogą Ci efektywnie zarządzać zespołem złożonym z przedstawicieli pokolenia Z. Odkryjemy technologie wspierające transparentność, autonomię i elastyczność, kluczowe dla budowania zaangażowanego i produktywnego środowiska pracy.

REKLAMA

Jak przedłużyć uprawnienia w PFRON do czasu wydania nowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności? [KOMUNIKAT]

Czy można przedłużyć poprzednie orzeczenie bez zaświadczenia, które określa termin ważności dotychczasowego orzeczenia? Co trzeba zrobić, aby dalej ubiegać się refundację składek ZUS/KRUS? Co powinien zrobić pracodawca, aby dalej ubiegać się o dofinansowanie do wynagrodzeń. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wydał komunikat, dotyczący przedłużania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.

Wniosek o dodatek dopełniający do renty socjalnej 2520 zł [WZÓR]

Pobierz wniosek o dodatek dopełniający do renty socjalnej w wysokości 2520 zł. Wniosek składa się na druku EDD-SOC. Od 1 marca 2025 roku kwota dodatku dopełniającego będzie wyższa. Do wniosku należy załączyć zaświadczenie o stanie zdrowia na druku OL-9.

REKLAMA