Pierwszy urlop wypoczynkowy. Jak ustalić prawo do urlopu i jego wymiar?

• Pracownik podejmujący pierwszą pracę
• Urlop wypoczynkowy w pierwszym roku pracy
• Urlop wypoczynkowy za przepracowany pełny miesiąc

Pracownik podejmujący pierwszą pracę

Prawo do urlopu wypoczynkowego jest jednym z podstawowych praw pracowniczych, a wymiar urlopu zależy od ogólnego stażu pracy pracownika. Jednak pracownicy podejmujący pierwszą pracę w życiu muszą liczyć się z nietypowymi zasadami ustalania prawa do urlopu wypoczynkowego. 

Autopromocja

Pracownikiem podejmującym pracę po raz pierwszy jest osoba, która:

• nie była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w poprzednim roku kalendarzowym ani wcześniej,
• w poprzednich latach nie była zatrudniona na podstawie umowy o pracę, ale w roku bieżącym pracowała już u innego pracodawcy (zmiana pracodawcy nie wpływa na zasadę nabywania prawa do pierwszego urlopu wypoczynkowego).

Urlop wypoczynkowy w pierwszym roku pracy

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym pracę podjął, nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem każdego miesiąca pracy. Wymiar urlopu za każdy miesiąc wynosi 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. 

Należy zauważyć, że wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od ogólnego stażu pracy i wynosi:

Autopromocja

Urlopy wypoczynkowe. Ustalanie wymiaru, udzielanie i rozliczanie

Sprawdź

• 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
• 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Podjęcie pierwszej w życiu pracy najczęściej oznacza, że pracownik nie ma stażu pracy. Jednak przepisy Kodeksu pracy nie wykluczają sytuacji, gdy do stażu pracy będą wliczane także inne okresy, np. okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie. W takich okolicznościach może się zdarzyć, że wymiar należnego urlopu będzie obliczany od 26 dni zamiast od 20 dni.

Urlop wypoczynkowy za przepracowany pełny miesiąc

W razie podjęcia pierwszej pracy pracownik nabędzie prawo do urlopu w cząstkowym wymiarze dopiero po całym miesiącu pracy. Nieprzepracowanie pełnego miesiąca skutkuje brakiem prawa do urlopu wypoczynkowego. Jeżeli zatem do nawiązania stosunku pracy dochodzi w trakcie miesiąca kalendarzowego, przyjmuje się, że miesiąc zatrudnienia kończy się z upływem dnia w następnym miesiącu kalendarzowym, który datą poprzedza dzień nawiązania stosunku pracy. 

W razie nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego obejmującego niepełny dzień, pracodawca nie jest zobligowany do zaokrąglania w górę tego niepełnego dnia urlopu. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby pracodawca dokonał takiego zaokrąglenia, co będzie rozwiązaniem korzystnym dla pracownika.

Podstawa prawna:

• art. 152, art. 153, art. 154, art. 154¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.)

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź