Podstawa wymiaru składek na urlopie wychowawczym 2016

Przeczytaj ->>> Urlop wychowawczy w 2016 r.

Jakie zmiany w 2016 r. będą obowiązywać w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek za osoby przebywające na urlopach wychowawczych

Od 1 stycznia 2016 r. nie ulegają zmianom ogólne zasady ustalania obowiązku podlegania ubezpieczeniom i podstawy wymiaru składek za osoby korzystające z urlopu wychowawczego. Zmiany, które zaczną obowiązywać w tym zakresie od nowego roku, są związane z podniesieniem płacy minimalnej oraz prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Oznacza to dla płatników konieczność zweryfikowania kwot, od których rozliczają składki ubezpieczeniowe za urlopowanych pracowników.

Osoba korzystająca z urlopu wychowawczego podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i zdrowotnemu, jeżeli nie posiada innych tytułów do ubezpieczeń ani ustalonego prawa do renty bądź emerytury.

Rekomendowany produkt: Rodzina 500+ (PDF)

Zasady podlegania ubezpieczeniom przez osobę korzystającą z urlopu wychowawczego, nieposiadającą innego tytułu do ubezpieczeń

Rodzaj ubezpieczeń	Okres podlegania	Podstawa prawna
emerytalne i rentowe	od dnia rozpoczęcia urlopu wychowawczego do dnia jego zakończenia	art. 9 ust. 6 ustawy systemowej
zdrowotne	od dnia rozpoczęcia urlopu wychowawczego do dnia jego zakończenia	art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy zdrowotnej

Jako „innego tytułu do ubezpieczeń” nie traktuje się tego tytułu, z którego ubezpieczony nabył prawo do urlopu wychowawczego.

Pracownik jest zatrudniony w ramach stosunku pracy, z którego nabył prawo do urlopu wychowawczego. Przebywa na nim od 1 września 2015 r. Oprócz tego miał zawartą umowę zlecenia trwającą do 31 października. Oznacza to, że w okresie od 1 września do 31 października 2015 r. ubezpieczony posiadał, oprócz urlopu wychowawczego, jeszcze inny tytuł do ubezpieczeń (umowę zlecenia). Od 1 listopada 2015 r. innego tytułu już nie ma (nie uznaje się za „inny tytuł” trwającego stosunku pracy, z którego pracownik nabył prawo do urlopu).

Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

Urlop wychowawczy jako jedyny tytuł do ubezpieczeń

Brak posiadania innych tytułów do ubezpieczeń w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przez pracownika (to samo dotyczy braku uprawnień do renty lub emerytury) skutkuje dla jego pracodawcy obowiązkiem rozliczania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne w okresie przebywania przez ubezpieczonego na tym urlopie. O braku innych tytułów do ubezpieczeń (braku prawa do renty bądź emerytury) pracownik powinien poinformować pracodawcę, składając stosowne oświadczenie. Podanie prawidłowych i aktualnych danych w oświadczeniu przez pracownika jest niezwykle istotne, gdyż zabezpiecza pracodawcę przed ewentualnymi błędami w dokumentacji rozliczeniowej przesyłanej do ZUS oraz przed koniecznością późniejszego ich korygowania. W oświadczeniu warto zatem zamieścić m.in. pouczenie o konieczności informowania pracodawcy o każdej zmianie stanu faktycznego wpływającej na sytuację ubezpieczeniową osoby korzystającej z urlopu wychowawczego.

Prawidłowo wypełnione przez pracownika oraz regularnie uaktualniane oświadczenie może ustrzec pracodawcę przed błędami w dokumentacji rozliczeniowej przesyłanej do ZUS oraz przed koniecznością późniejszej ich korekty.

Rekomendowany produkt: Nowe prawa rodziców – zasiłki, urlopy, zwolnienia (książka)

Urlop wychowawczy i inny tytuł do ubezpieczeń

Jeśli osoba przebywająca na urlopie wychowawczym posiada inny tytuł do ubezpieczeń, wówczas występuje tzw. zbieg tytułów do ubezpieczeń. W takiej sytuacji składki ubezpieczeniowe nie będą rozliczane z tytułu urlopu, ale z drugiego tytułu ubezpieczeniowego.

Pracownik z poprzedniego przykładu jest zatrudniony na pełny etat. Do 31 sierpnia 2015 r. podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu stosunku pracy. Z tytułu umowy zlecenia obowiązkowe było dla niego tylko ubezpieczenie zdrowotne. Następnie, w okresie od 1 września do 31 października 2015 r., podlegał ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu umowy zlecenia, a składki rozliczał za niego zleceniodawca. Pracodawca ma obowiązek rozliczania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne za tego pracownika z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym od 1 listopada 2015 r.

Podstawa wymiaru składek na urlopie wychowawczym

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w przypadku osób korzystających z urlopu wychowawczego zasadniczo stanowi średnie miesięczne wynagrodzenie wypłacone im za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop. Jednocześnie podstawa ta nie może być:

● niższa niż 75% kwoty ustawowej płacy minimalnej obowiązującej w danym roku,

● wyższa niż kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowej.

Redakcja poleca: Nowe prawa rodziców – zasiłki, urlopy, zwolnienia (książka)

Zgodnie z wyjaśnieniami ZUS przy ustalaniu kwoty średniego wynagrodzenia w celu ustalenia prawidłowej podstawy wymiaru składek za osobę korzystającą z urlopu wychowawczego płatnik powinien kierować się zasadami stosowanymi przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Od tej ogólnej zasady są jednak wyjątki, polegające na:

● przyjmowaniu wynagrodzenia w kwocie brutto łącznie z częścią składek na ubezpieczenia społeczne, która w przypadku ustalania podstawy zasiłku musi zostać odliczona (13,71%),

● uwzględnianiu w wynagrodzeniu wszystkich składników, które podlegają oskładkowaniu (w tym również – inaczej niż w przypadku zasiłków – składników przysługujących tylko do określonego terminu, do których prawo wygasło w czasie urlopu wychowawczego),

● uwzględnianiu, w razie zmiany wymiaru czasu pracy w okresie 12 miesięcy poprzedzających urlop, wynagrodzenia zarówno sprzed zmiany etatu, jak i po niej,

● wliczaniu do podstawy wynagrodzenia z umów zlecenia/umów o dzieło zawartych z pracownikiem, bez uzupełniania.

Od 1 stycznia 2016 r. płaca minimalna wyniesie 1850 zł, a przeciętne prognozowane wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej zostanie ustalone na poziomie 4055 zł (zgodnie z projektem ustawy budżetowej na 2016 r.).

Podstawa wymiaru składek pracowników przebywających na urlopie wychowawczym

Podstawa wymiaru składek ZUS	2015 r.	2016 r.
Maksymalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – 60% prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia, przyjętego do ustalenia rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe	2375,40 zł (60% x 3959 zł)	2433 zł (60% x 4055 zł)
Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę	1312,50 zł (75% x 1750 zł)	1387,50 zł (75% x 1850 zł)
Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za pracownika pełnoetatowego	1750 zł	1850 zł
Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za pracownika pełnoetatowego w pierwszym roku pracy	1400 zł	1480 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne – kwota odpowiadająca wysokości specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych	520 zł

Przykład

Pracownica zatrudniona od 4 lat na 1/2 etatu przebywa od 1 lipca 2015 r. na urlopie wychowawczym, który jest jej jedynym tytułem do ubezpieczeń. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z racji przebywania na urlopie wychowawczym stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie uzyskane za okres od lipca 2014 r. do czerwca 2015 r. Średnia z tego okresu wyniosła 1250 zł. Wymieniona kwota jest niższa niż 75% płacy minimalnej, zatem podstawa składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe wykazana przez płatnika w raportach imiennych powinna wynieść:

● do końca 2015 r. – 1312,50 zł,

● od 1 stycznia 2016 r. – 1387,50 zł.

Dokumentacja za pracownika na wychowawczym

Pracowników zajmujących się dziećmi w trakcie urlopu wychowawczego i podlegających z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz zdrowotnemu zgłasza się do ubezpieczeń poprzez wykazanie ich w raportach imiennych:

● ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 xx,

● ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx oraz kodem przerwy:

- 121 – w przypadku gdy urlop wychowawczy został udzielony na podstawie art. 186 § 2 Kodeksu pracy,

- 122 – jeśli urlop wychowawczy został udzielony na podstawie art. 186 § 3 Kodeksu pracy.

Jeżeli osoba korzystająca z urlopu wychowawczego posiada w danym miesiącu inny (niż urlop wychowawczy) tytuł do ubezpieczeń, wówczas pracodawca, który udzielił jej urlopu wychowawczego, nie powinien w tym miesiącu wykazywać jej w raporcie składkowym, lecz jedynie w dwóch blokach raportu ZUS RSA:

● z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 xx i kodem świadczenia/przerwy 121/122, okresem przebywania na urlopie wychowawczym w miesiącu, którego dotyczy raport, oraz liczbą dni tego urlopu,

● z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 xx i kodem świadczenia/przerwy 350 oraz podanym okresem, w którym pracownik nie podlegał ubezpieczeniom w danym miesiącu z tytułu korzystania z urlopu wychowawczego.

Podstawa prawna:

● art. 9 ust. 6, art. 18 ust. 5b, art. 18 ust. 9 i ust. 14 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 121; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1893

● art. 66 ust. 1 pkt 32, art. 81 ust. 8 pkt 10 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – j.t. Dz.U. z 2015 r., poz. 581; ost.zm. Dz.U. z 2015 r., poz. 1913

● § 1 ust. 1 pkt 12 i pkt 14 oraz załączniki nr 12, 14 i 18 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1844; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1957

● § 1–2 rozporządzenia Rady Ministrów z 11 września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r. – Dz.U. z 2015 r., poz. 1385

● § 1–2 rozporządzenia Rady Ministrów z 11 września 2014 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2015 r. – Dz.U. z 2014 r., poz. 1220

Dołącz do nas na Facebooku!