Emerytura, Wiek emerytalny

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

Od 1 kwietnia 2025 r. do 31 marca 2026 r. obowiązują nowe tablice dalszego trwania życia. GUS przedstawił je 25 marca. Tablice trwania życia GUS wpływają na wysokość emerytury. Jak czytać dalsze trwanie życia z tablic?

Osoby, które osiągnęły wiek emerytalny, ale nie zrezygnowały ze swojej aktywności zawodowej i nie dostają emerytury z ZUS - mogą korzystać z ulgi dla pracujących seniorów zwanej popularnie PIT-0. Dlatego nie zawsze opłaca się przejście na emeryturę od razu po osiągnięciu wieku emerytalnego.

ZUS udostępnia kalkulator emerytalny, z pomocą którego można obliczyć prognozowaną wysokość emerytury. Narzędzie umożliwia przeprowadzenie obliczenia w wersji uproszczonej lub zaawansowanej. Bez względu na zastosowaną wersję kalkulatora prognozowana kwota emerytury nie może być podstawą do jakichkolwiek roszczeń.

Nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn wskazuje, że Polacy żyją coraz dłużej. Czy warto składać wnioski o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury?

Przeszło 10 lat temu Sejm uchwalił przepisy, które karały osoby na wcześniejszej emeryturze (od 2013 r.). Kara w ZUS była i do dziś jest taka - świadczenia wypłacone w czasie korzystania z niej pomniejszały późniejsze wypłaty emerytury powszechnej. Trybunał Konstytucyjny w czerwcu 2024 r. rozpoznał niekonstytucyjność i wskazał, którzy emeryci mają prawo do wyrównań (za okresy przeszłe) i podwyżek (na przyszłość). 

W 2025 r. do ZUS trafiło ponad pół miliona wniosków o rentę wdowią. Osoby owdowiałe będą mogły pobierać swoją emeryturę oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub pobierać rentę rodzinną wraz z częścią swojej emerytury. Wypłaty zwaloryzowanego świadczenia ruszą 1 lipca 2025 r.

Uchwalona w grudniu 2016 tzw. ustawa dezubekizacyjna obniżyła emerytury 40 000 osobom (w tym 8000 wdowom i dzieciom pobierającym po funkcjonariuszach rentę rodzinną. Powodem obniżki emerytury jest np. służba mundurowego przez rok w komunistycznej Służbie Bezpieczeństwa. Nie ma wątpliwości, że ten okres nie jest traktowany jako składkowy. Co zrobić, gdy taki emeryt miał po nagannym roku pracy w SB np. 30 lat składkowych w "uczciwych" służbach takich jak Policja? Obniżać emeryturę czy nie?

ZUS informuje, że już w lutym ponad milion emerytów i rencistów otrzymało wyższe emerytury i renty po waloryzacji. Jakie będą terminy wypłat wyższych emerytur i rent w marcu 2025 roku?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca świadczenia emerytalno-rentowe w ustawowych terminach. Jeżeli taki termin przypada w sobotę, niedzielę lub inny dzień ustawowo wolny od pracy, wówczas termin wypłaty ulega przesunięciu. W marcu taka sytuacja zdarzy się dwa razy. Kiedy ZUS wypłaci świadczenia wcześniej?

To już ostatnie dni na rozliczenie się z ZUS wcześniejszych emerytów i rencistów. Do 28 lutego 2025 r. wcześniejsi emeryci i renciści, którzy dorabiali w 2024 r., muszą poinformować ZUS o wysokości przychodów. Kto nie musi składać zaświadczenia o dochodach?

Wciąż czekamy na informację co do marcowej waloryzacji z w 2025. Wielu pyta: co z emeryturami na 2025 r.? Kiedy najkorzystniej przejść na emeryturę w 2025 r.? To zależy od kilku pochodnych - warto je znać, bo można sporo stracić za wcześnie przechodząc na emeryturę.

Jaka emerytura będzie należała się po 10, 15, 20, 25, 30 czy 40 latach pracy? Prognozowaną wysokość emerytury można wyliczyć przy pomocy Kalkulatora emerytalnego ZUS. Można wybrać wersję uproszczoną lub zaawansowaną. Oto przykładowe wyliczenia wysokości emerytury.

Od 1 stycznia 2025 r. ZUS przyjmuje wnioski o rentę wdowią. W praktyce nie jest to nowe świadczenie, ale zbieg dwóch różnych świadczeń. Osoby uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym małżonku oraz innego świadczenia emerytalno-rentowego będą mogły łączyć te obydwa świadczenia od 1 lipca 2025 r., o ile spełniają określone kryteria. Jednym z nich jest wiek wdowy lub wdowca.

Dyskusja o wyrównaniu wieku emerytalnego kobiet do mężczyzn była tylko wstępem do poważnych projektów zmian w emeryturach w Polsce. Jest ich tak wiele, że być może warto rozważyć kolejną kompleksową reformę, bo samo podwyższenie wieku emerytalnego czy przywrócenie stażu emerytalnego nie rozwiąże problemu głodowych emerytur.

Świadczenie uzupełniające 500 zł, to dodatkowe wsparcie dochodowe osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Po każdym przekroczeniu progu dochodu 2419,33 zł zaczyna działać mechanizm "złotówka za złotówkę".

Od 1 grudnia 2024 r. zmieniły się kwoty miesięcznego przychodu powodujące zmniejszenie lub zawieszenie emerytur i rent.

Wdowa otrzyma świadczenie (np. 30 000 zł) będące udziałem w kapitale wypracowanym przez jej zmarłego męża (emeryta). Uzasadnieniem gwarantowanej wypłaty jest nieskorzystanie przed śmiercią przez męża ze swojego kapitału emerytalnego. Wypłata 30 000 zł dla wdowy (albo innych spadkobierców), to niestety wysoki podatek PIT.

Mało osób ma świadomość tego, że jeżeli umrze bliska nam osoba to małżonkowi i dzieciom zmarłego, czy osobie, na której utrzymaniu się pozostaje przysługuje jego niepobrana emerytura czy renta z danego miesiąca. Jest to tzw. niezrealizowane świadczenie z ZUS. Przysługuje ono nawet wtedy, gdy dana osoba dopiero złożyła wniosek o emeryturę czy rentę i jeszcze nie pobrała nawet pierwszego świadczenia. Masz prawo do niezrealizowanego świadczenia z ZUS także w 2025 r.

W rencie wdowiej nikt nie zastanowił się nad pokrzywdzeniem przez nowe przepisy wdowców. Mogą wnioskować o rentę wdowią, gdy stracili żonę w wieku 60 lat (i późniejszym). Jest to limit wyższy o 5 lat niż dla wdów (tu jest 55 lat). To rozwiązanie wywołało burzliwe dyskusje w Internecie osób zainteresowanych rentą. I pytanie o możliwość nowelizacji nowych przepisów (pod kątem limitu lat składkowych osoby zmarłej).

Na posiedzeniu 23 lipca 2024 r. Rada Ministrów przyjęła kierunkowo stanowisko dotyczące obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej. Już 26 lipca 2024 r. ustawę tę uchwalił Sejm, potem Senat nie wniósł poprawek i po podpisie Prezydenta ustawa ta została opublikowana 16 sierpnia 2024 r. w Dzienniku Ustaw.

ZUS dokonał waloryzacji stanu kont i subkont osób ubezpieczonych. Kwoty tam zapisane są podstawą obliczenia wysokości emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego. Ubezpieczeni w informacji o stanie konta znajdą symulację hipotetycznej emerytury.

Wreszcie! Nauczyciele się doczekali. Od 1 września 2024 r. będą wcześniejsze emerytury dla nauczycieli, ale uwaga, nie dla wszystkich i wcale nie będzie to takie opłacalne. ZNP ostrzega: stracicie 20%. To może wybrać świadczenie kompensacyjne? Nauczyciele mają nie mały orzech do zgryzienia.

Wiek emerytalny kobiet jest do zmiany - to prawie przesądzone. Argumenty są dużej wagi: dyskryminacja - bo mężczyzn dotyczy wiek emerytalny pięć lat wyższy i ekonomiczne - kobiety z tego powodu dostają dużo niższe emerytury. Bardziej dyskusyjna jest kwestia czy ogólnie wiek emerytalny powinien być podwyższony.

Demografia i ekonomia są nieubłagane: wiek emerytalny musi być podnoszony, bo żyjemy dłużej. Jeśli nie chcemy później przechodzić na emeryturę, musimy pogodzić się z tym, że wyliczane przez ZUS emerytury z tego samego zgromadzonego tam na kontach i subkontach emerytalnych kapitału z roku na rok będą coraz niższe.