Renta wdowia tylko, gdy 20 - 25 lat składkowych? To rozwiązałoby wszystkie problemy z rentą

Miałaby polegać na wprowadzeniu kryterium lat składkowych. Np. renta wdowia przysługuje tylko wtedy, gdy jest 20 lat składowych (podkreślamy - u zmarłego męża, a nie wdowy). Propozycję tą zgłosili internauci w mediach społecznościowych pokazując, że zwykły człowiek jest w stanie zaproponować sensowniejsze (w mojej ocenie) rozwiązanie niż uchwalane przez zawodowych twórców prawa.

Autopromocja

Więcej w artykułach: 

Renta wdowia. 4 przesłanki. Rok czekania na przelew. Jeden limit (5342,88 zł zł i 5700 zł), 18 miesięcy znacznego zaniżenia renty (15% podstawy)

"Problemy z rentą wdowią: Wdowa młodsza od wdowca o 5 lat. ZUS sprawdzi wspólność małżeńską, choć nie wiadomo jak to zrobi"

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Sytuacja w przykładzie to propozycja. Rozwiązuje zadanie, aby rentę wdowią przyznać wtedy, gdy zgromadzono odpowiedni kapitał składkowy. Praca zmarłej żony albo męża doprowadziła za życia do zgromadzenia odpowiedniego kapitału emerytalnego, aby dać z niego wsparcie wdowcowi albo wdowie (po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego).

Nikt tej propozycji na poważnie nie rozważy na poziomie Sejmu. Wydaje się jednak lepsza od tego, co jest dzisiaj. A co jest?

Dlaczego wdowiec musi być o 5 lat starszy od wdowy

Wdowa musi mieć co najmniej 55 lat w chwili śmierci męża (wdowiec 60 lat w chwili śmierci). W wielu przypadkach wdowiec będący równolatkiem wdowy (w chwili straty współmałżonka) nie otrzyma świadczenia. Dlaczego takie zróżnicowanie praw? 

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Przyjrzyjmy się poniższym przykładom (przepis z którego wynikają na końcu artykułu) - w obu wdowa i wdowiec w tym samym wieku stracili współmałżonka. Identyczna sytuacja (co do wieku wdowy i wdowca), ale tylko wdowa będzie miała prawo do renty. 

Nikt nie wie dlaczego wprowadzono takie zróżnicowanie. 

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Próba wyjaśnienia nr 1. Mechanicznie przeniesienie do nowych przepisów zasady, że mężczyzna ma "gorzej" co do przechodzenia na emeryturę i musi 5 lat dłużej pracować (niż kobiety). Więc w rencie wdowiej też będzie miał "gorszy" o 5 lat limit wieku.

Próba wyjaśnienia nr 2. Prawdopodobnie ustawodawca chciał związać śmierć żony albo męża z bliskim osiągnięciem wieku emerytalnego przez zmarłych. Renta wdowia była na początkowym etapie prac traktowana jako rekompensata za przepadek składek emerytalnych zmarłego męża albo żony. Więc bliskość wieku emerytalnego urealniałaby tą stratę (inaczej wygląda kwestia składek w wieku 30 lat, a inaczej 60 lat). Ale gdyby taki był zamiar ustawodawcy, to ten wprowadziłby kryterium wieku dla osoby zmarłej (a nie wdowy i wdowca) tak jak w przykładzie nr 3.

Takiego rozwiązania ustawodawca do przepisów nie wprowadził. A to co wprowadził wyklucza Andrzeja Wilka z renty wdowiej. Jest więc możliwe, że powód opisanej w artykule przesłanki nabycia renty wdowiej jest prosty - chodzi po prostu o ograniczenie wydatków na rentę wdowią (mniej osób uprawnionych). 

Renta wdowia - dla kogo? od kiedy? Warunki? Przesłanki?

1. Pierwsze wypłaty renty wdowiej dopiero od 1 lipca 2025 r.
2. Zaniżone świadczenie przez 1,5 roku (1 lipca 2025 r. - koniec 2026 r.) będzie wynosiło tylko 15% (od podstawy, czyli prawdopodobnie emerytury zmarłego albo renty rodzinnej po nim).
3. Od 1 stycznia 2027 r. wdowy i wdowcy otrzymają pełną kwotę świadczenia. Na ich niekorzyść obliczone będzie według wskaźnika 25% emerytury zmarłego albo renty przysługującej po nim (początkowo miał być użyty wskaźnik 50%).
4. Obniżenie do 5342,88 zł (z blisko 10 000 zł) limitu górnej kwoty renty wdowiej - nie jest to świadczenie dla bogatszych emerytów.
5. Nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego (Warunek omówiliśmy powyżej w przykładach).
6. Wdowa (albo wdowiec) nie zawarła kolejnego małżeństwa. 
7. Między małżonkami w chwili śmierci jednego z nich była wspólność małżeńska (pojęcie szersze niż wspólność ustawowa).
8. Wdowia albo wdowiec muszą osiągnąć wiek emerytalny.

O rencie wdowiej także na Forsalu.pl:

Renta wdowia obniżona o połowę. Z wielkiej chmury mały deszcz

Renta wdowia: Nowe kryteria wiekowe. Wdowa nie mogła być za młoda, gdy umierał jej mąż

UWAGA! W rencie wdowiej nowy kłopot interpretacyjny. Tym razem jest to niewinny zwrot „wspólność małżeńska” (na moment śmierci męża jako warunek otrzymania renty). Jest szerszy niż, aby wdowa była żoną zmarłego męża aż do jego śmierci, a między małżonkami była wspólność ustawowa. https://forsal.pl/finanse/artykuly-infor-pl/9564841,zus-skontroluje-renty-wdowie-bo-zlosliwy-sasiad-napisal-donos-na-wdowe-kiedy-nowelizacja-przepisow.html

Ważny wyrok sądu: WSA: Abonament RTV płaci Polak za granicą. Zapłaci także ten, który wywiózł narzędzie zbrodni, czyli swój telewizor

Renta wdowia a przepisy (ustawa o rencie wdowiej)

Art. 95a ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672 oraz z 2024 r. poz. 834 i 858) stanowią:

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

"Osoba uprawniona ma prawo do wypłaty świadczeń na zasadach określonych w ust. 1 w przypadku:

1) osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1;

2) pozostawania we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;

3) nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1.

3. Wypłata świadczeń na zasadach określonych w ust. 1 ustaje z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną."

Ustawa o rencie wdowiej w PDF 

Zaznaczamy, że nie ma ustawy o rencie wdowiej, ale dla uproszczenia tak nazywamy USTAWĘ z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.

Ustawa wprowadza dwie kategorie zmian:

1) nowelizuje kilkanaście przepisów ustaw przyznających renty albo emerytury,

2) dodaje w tych ustawach nowe przepisy oznaczone literką "a", "b" albo "c".

I właśnie powołany powyżej art. 95a ust. 2 i 3 ww. ustawy wprowadzają niekorzystne dla wdowców rozwiązania.