REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w wieku emerytalnym. Resort pracy odpowiada

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
2025, wiek emerytalny, resort pracy
Zmiany w wieku emerytalnym. Resort pracy odpowiada
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Resort pracy odpowiada czy będą zmiany w wieku emerytalnym. Mamy informację co do tego, czy trwają prace w zakresie zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn w Polsce i czy planowane są zmiany na 2025 r.
rozwiń >

Resort pracy odpowiada czy będą zmiany w wieku emerytalnym, informacja jest prosta ale dotyczy bardzo złożonego tematu. My przyglądamy mu się wnikliwie!

REKLAMA

Autopromocja

Trzeba zacząć od tego, że Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) utworzona na mocy Konwencji o Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, jako organizacja międzynarodowa o profilu ekonomicznym, działa w ścisłej współpracy z kilkudziesięcioma wysoko rozwiniętymi i demokratycznymi państwami. OECD jasno podkreśla, że w państwach muszą być wdrażane zasady równości płci! W najnowszym wpisie: Gender equality OECD podaje: Równość płci musi pozostać priorytetem, jako kwestia podstawowych praw człowieka oraz długoterminowego dobrobytu gospodarczego i społecznego. Napędza wzrost gospodarczy, wzmacnia demokrację, zwiększa spójność społeczną i poprawia dobrostan wszystkich członków społeczeństwa. Pomimo postępów w ostatnich latach, nierówności płci nadal utrzymują się w większości sfer życia społecznego i gospodarczego. Czy tylko w Polsce nie tej równości na tle wieku emerytalnego?

Różny wiek emerytalny w Europie, w tym różny wiek emerytalny ze względu na płeć i różny wkład demograficzny

Nie tylko w Polsce jest tak, że jest różny wiek emerytalny dla kobiet i mężczyzn. W wielu krajach UE wiek emerytalny jest zróżnicowany. Czy oznacza to automatyczną dyskryminację mężczyzn, niekoniecznie. Nie zapominajmy o tzw. "dyferencjacji" jest to uprzywilejowanie, odmienne, różne i często "lepsze" traktowanie, które jednak nie jest dyskryminacją. Dlaczego? Ponieważ nie każde nierówne traktowanie oznacza automatycznie dyskryminację. Zresztą zajmował się tym wielokrotnie TSUE analizując np. dodatki do emerytur i rent tylko dla kobiet, czy różny wiek emerytalny.

Zgodnie z orzecznictwem TSUE dyskryminacja polega na stosowaniu różnych norm do porównywalnych sytuacji lub też na stosowaniu tej samej normy do sytuacji odmiennych (wyrok Gillespie i in., C-342/93, pkt 16). TSUE wskazał, że wymóg dotyczący porównywalnego charakteru sytuacji nie oznacza, że dane sytuacje muszą być identyczne, ale że powinny być jedynie porównywalne. Odnosząc się do celu dyrektyw, polegającego na zrekompensowaniu kobietom ich wkładu demograficznego w system zabezpieczenia społecznego, TSUE uznał, że wkład demograficzny mężczyzn jest równie istotny jak wkład kobiet. Tak więc samo wnoszenie wkładu demograficznego w system zabezpieczenia społecznego nie może uzasadniać okoliczności, że mężczyźni i kobiety nie znajdują się w porównywalnej sytuacji pod względem przyznania rozpatrywanego dodatku rentowego (zob. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, np. orzeczenie w sprawie C-559/07 - Grecja).

Wiek emerytalny w UE

Wiek emerytalny w całej Europie różni się oczywiści w zależności od kraju. Pomimo wspólnotowego charakteru, każde państwo zachowuje swoją odrębność legislacyjną, nie ma jedności. Oczywiście są dyrektywy, wspólne dla wszystkich krajów, ale dają one możliwość rozwijania regulacji w nich zawartych, w krajowym ustawodawstwie. Nie tylko w Polsce, ale w i innych krajach UE wiek emerytalny jest różny w zależności od płci czy nawet wykonywanego zawodu. Jak wynika z danych OECD, w UE w większości państw członkowskich wiek emerytalny wynosi średnio 65 lat, mieści się często w przedziale 62–67 lat. Przykładowo:

  • w Bułgarii kobiety mogą przejść na emeryturę już po ukończeniu 60 lat,
  • na Macie obowiązuje wiek emerytalny 62 lata, chociaż są plany jego podwyższenia,
  • w Turcji mężczyźni mogą przejść na emeryturę już po ukończeniu 60 lat, t.
  • W Grecji, Włoszech, Luksemburgu, ale też w Słowenii wiek emerytalny wynosi 62 lata dla obu płci,
  • Islandia i Norwegia obecnie mają ustawiony wiek emerytalny na 67 lat dla obu płci.
  • Dania planuje stopniowe podnoszenie wieku emerytalnego, osiągając 74 lata dla obu płci do roku 2060.

To są dane, które mogą się zmieniać, czy już zmieniły bo podpisano stosowne nowelizacje. Wniosek jest jednak są kraje w UE, w których wiek emerytalny dla kobiet i mężczyzn jest równy. Co więc z Polską?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podwyższenie wieku emerytalnego dla kobiet, obniżenie wieku emerytalnego dla mężczyzn czy zrównanie? Jak w Polsce?

Do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, do przedstawicieli rządu, do ZUS-u, do KRUS-u trafiają liczne pomysły, petycje, konkretne propozycji regulacji i zmiany ubezpieczeniowych aktów prawnych. Przykładowe proponowane możliwości to zrównanie wieku emerytalnego w 2025 roku w Polsce, według takiej konfiguracji: 60 lat dla kobiet i mężczyzn; 63 lata dla kobiet i mężczyzn; 65 lat dla kobiet mężczyzn; a nawet niektórzy postulują o podwyższenie i zrównanie wieku emerytalnego, tj. 67 lat dla kobiet i 67 lat dla mężczyzn. Zdaje się się, że ta ostatnia propozycja nie spotka się z pozytywnym obiorem przez większość społeczeństwa. Argument? Emerytury i tak będą niskie, niezależnie od wypracowanego okresu składkowego czy nie składkowego. Z tym pomysłem szczególnie nie zgadzają się mężczyźni, którzy średnio żyją o kilka lat krócej niż kobiety. Dlaczego więc mają pracować jeszcze więcej. Sprawą zajmował się nawet sam Rzecznik Praw Obywatelskich, który jednak przez zróżnicowany powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) zarzucał, co ciekawe dyskryminację kobiet, a nie mężczyzn (którzy przecież dłużej pracują).

W ostatnim czasie ogłoszono dokument tzw. Tablica średniego dalszego trwania życia 2025. Główny Urząd Statystyczny wskazał w komunikacie i w uzasadnieniu, że tablice są bazą i podstawą do przyznania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego, a emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy - ustalonej w sposób, o którym mowa w art. 25 - przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z art. 26 ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny. Tablice służą również do obliczenia wysokości hipotetycznej emerytury (art. 50 ust. 2 i ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, z późn. zm.). Szczegóły poniżej.

Straty finansowe mężczyzn przez wyższy wiek emerytalny. Ponad 33 razy większa strata mężczyzn od statystycznej straty kobiet

Jak w petycji do resortu pracy podniósł mężczyzna ubiegający się o zmiany w przepisach prawa: w raporcie tym wyliczono, że przeciętny mężczyzna ma wpłacać do systemu emerytalnego (ZUS) 463.171 zł składek emerytalnych i otrzymywać łącznie tylko 266.607 zł wypłat emerytalnych, co oznacza stratę w wysokości 196.567 zł. Tymczasem przeciętna kobieta ma wpłacać do systemu emerytalnego (ZUS) 326.721 i otrzymywać łącznie 320.900 zł wypłat emerytalnych, co oznacza stratę w wysokości zaledwie 5.821 zł. Zatem statystyczna strata finansowa mężczyzn jest ponad 33 razy większa od statystycznej straty kobiet (średnia strata kobiet to zaledwie niecałe 3% straty mężczyzn). Poniżej zamieszczam fragment przytoczonego opracowania. Obywatel z rozgoryczeniem podnosi:

Przykład

"Nie jestem w stanie wyobrazić sobie sytuacji, że gdyby to kobiety były tak dyskryminowane w zakresie uprawnień emerytalnych jak obecnie traktowani są mężczyźni (tym bardziej gdyby miały żyć o 8 lat krócej niż mężczyźni), to ktokolwiek twierdziłby, że nie ma potrzeby zrównania praw kobiet i mężczyzn. Należy również zauważyć, że z praktycznego puntu widzenia aktualne przepisy najbardziej dyskryminują tych mężczyzn, którzy z różnych powodów samotnie wychowują dzieci, ale również tych mężczyzn, którzy (tak jak ja) przebywali na bezpłatnym urlopie wychowawczym w celu sprawowania osobistej opieki na jednym z moich dzieci.".

Czy ma rację? Każdy może to indywidualnie ocenić.

Zrównanie wieku emerytalnego w 2025? Odpowiedź resortu pracy

Na jedną z petycji obywatela w zakresie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn w Polsce odpowiedział resort pracy. Departament Ubezpieczeń Społecznych, jako jednostka Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z dnia 09 grudnia 2024 r. wypowiedział się co do zrównania wieku emerytalnego i ewentualnych prac w tym zakresie. Petycja dotyczyła dokładnie rzecz ujmując: wyeliminowania dyskryminacji mężczyzn w zakresie uprawnień emerytalnych. Co podniósł resort pracy.

  • Oczywiście w pierwszej mierze odniesiono się do ustawy zasadniczej. Wskazano, że to Konstytucja RP w art. 67 deklaruje prawo obywateli do zabezpieczenia społecznego m.in. „po osiągnięciu wieku emerytalnego”. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa. Oznacza to, że prawo do zabezpieczenia społecznego realizowane jest wyłącznie w zakresie wyznaczonym w tych niejako „wykonawczych” ustawach.
  • Dalej podkreślono, że skoro mamy różnorodność ustawodawczą [przez co wydaje się, że autor miał na myśli różnego rodzaju pragmatyki zawodowe, które określają wcześniejszą emeryturę, emeryturę pomostową, czy ogólnie zróżnicowany wiek emerytalny], to formy zabezpieczenia, a co za tym idzie również rodzaje świadczeń i warunki nabywania do nich prawa, a także sposób finansowania, mogą być zróżnicowane.
  • Dla niniejszych rozważań trzeba wskazać, że podstawowym aktem prawnym określającym powszechny wiek emerytalny jest ustawa z dnia 17grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631, dalej jako; ustawa).
  • Już 71 lat temu (bo w 1954 r.) postanowiono, że w Polsce wiek emerytalny będzie wynosił 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Oczywiście po drodze były nie małe zawirowania i zmiany w tym zakresie, ale aktualnie jest tak, jak postanowiono wówczas.
  • Oczywiście w Polsce obowiązuje hierarchia aktów prawnych. Wyżej wskazana ustawa czy też inne ustawy ubezpieczeniowe muszą być zgodne z Konstytucją RP, m.in. w zakresie owego wieku emerytalnego. I jak stanowczo podkreśla resort pracy, tak jest! Zróżnicowany wiek emerytalny, w tym wyższy dla mężczyzn, jest zgodny z prawem. Jakie są na to argumenty?

Zróżnicowany w Polsce wiek emerytalny jest zgodny z Konstytucją RP potwierdza to:

  1. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2010 r. /sygn. akt K 63/07/);
  2. regulacje Międzynarodowej Organizacji Pracy, tj. Zalecenie nr 67 z 1944 r. dotyczące zabezpieczenia dochodu;
  3. Konwencja nr 102 z 1952 r. dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego;
  4. Konwencja nr 128 z 1967 r. dotycząca świadczeń w razie inwalidztwa, na starość i w razie śmierci żywiciela rodziny);
  5. akty Wspólnoty Europejskiej: Dyrektywa nr 79/7/EWG z dnia 19grudnia 1978 r. w sprawie stopniowej realizacji zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zabezpieczenia społecznego;
  6. Dyrektywa nr 2006/54 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zatrudnienia i pracy).
Ważne

Można różnicować wiek emerytalny w Polsce

Trybunał Konstytucyjny w dniu 15 lipca 2010 r. orzekł, że art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim przewiduje, że ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, jest zgodny z art. 32 i art. 33 Konstytucji RP. W prawie międzynarodowym przyjęto, że świadczenia emerytalne powinny przysługiwać osobom, które ukończyły 65 lat, ale w ustalonych przypadkach wiek emerytalny może być podwyższony lub obniżony w sprawie stopniowej realizacji zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zabezpieczenia społecznego dopuszcza utrzymanie przez państwa członkowskie zróżnicowanego wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn w ustawowych systemach emerytalnych, jeśli zachodzą ku temu uzasadnione przesłanki społeczne. Dyrektywa nr 2006/54 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zatrudnienia i pracy dotyczy systemów zabezpieczenia społecznego nieobjętych Dyrektywą nr 79/7/EWG, a więc systemów uzupełniających i dodatkowych, nakazuje wprowadzenie w nich jednakowego wieku emerytalnego. Nie dotyczy to jednak systemu powszechnego, co potwierdza Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (np. orzeczenie w sprawie C-559/07 - Grecja).

Czy w 2025 roku będzie podniesiony wiek emerytalny?

Resort pracy odpowiadając na petycję podkreśla wprost w piśmie z grudnia 2024 r.: "Mając jednak na uwadze przedstawiony wyżej stan, w szczególności, że zróżnicowany wiek emerytalny kobiet i mężczyzn nie został zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny, nie jest również sprzeczny z dokumentami prawa międzynarodowego, uprzejmie informuję, że w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie prowadzi się prac w kierunku realizacji zgłoszonego przez Pana postulatu zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn.".

Kiedy zrównanie wieku emerytalnego?

Nie wiadomo kiedy i czy dojdzie w ogóle do zrównania wieku emerytalnego w Polsce. Aktualny stan prawny, czyli zróżnicowany wiek emerytalny, zatem wyższy dla mężczyzn i niższy dla kobiet jest zgodny z prawem międzynarodowym oraz prawem Unii Europejskiej. Pozostaje więc czekać na konkretne projekty i regulacje prawne.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wynagrodzenia pracowników samorządowych. Podwyżki z wyrównaniem od stycznia 2025 r.

W 2025 r. wzrosną wynagrodzenia osób zatrudnionych w samorządach na podstawie wyboru oraz powołania. Zwiększą się także stawki minimalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Emeryci i renciści muszą rozliczyć dodatkowe przychody. Termin przekazania informacji do ZUS mija 28 lutego 2025 r.

ZUS przypomina o obowiązku rozliczenia dodatkowych przychodów przez osoby, które pobierają emeryturę lub rentę, mimo że nie osiągnęły wieku emerytalnego, a w zeszłym roku dorabiały do swojego świadczenia. Termin mija 28 lutego 2025 r.

Najniższa emerytura, renta rodzinna i socjalna: 1878,91 zł brutto od 1 marca. Waloryzacja 2025 - emerytury i renty wzrosną o 5,5 proc.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało 12 lutego 2025 r., że od 1 marca 2025 roku emerytury i renty zostaną zwaloryzowane o wskaźnik 105,5%. Oznacza to, że renty i emerytury wzrosną o 5,5 procent.

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych. To efekt wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w czwartym kwartale 2024 r.

REKLAMA

Ważny termin dla dorabiających rencistów i wcześniejszych emerytów. Do końca lutego trzeba rozliczyć się z ZUS-em

Renciści i emeryci na wcześniejszej emeryturze, którzy są w dalszym ciągu aktywni zawodowo i dorabiają do swoich świadczeń, muszą do końca lutego poinformować ZUS o przychodach, które osiągnęli ponad otrzymywane z ZUS-u świadczenie. Dodatkowe zarobki dotyczą między innymi wynagrodzeń z umowy o pracę, umowy zlecenia, a także przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej czy z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.

Wyższe obowiązkowe wpłaty na PFRON od marca 2025 r.

Wysokość obowiązkowych wpłat na PFRON zmieni się od 1 marca 2025 r. Ich wysokość ustalana jest w zależności od wysokości przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. GUS podał, że przeciętne wynagrodzenie w czwartym kwartale 2024 r. wzrosło i wyniosło 8477,21 zł.

Edukacja średnia a rynek pracy – czy szkoły dobrze przygotowują uczniów na wyzwania XXI wieku?

W dobie globalizacji, cyfryzacji i dynamicznych zmian na rynku pracy, edukacja średnia staje przed kluczowym wyzwaniem: jak przygotować uczniów do funkcjonowania w świecie, który wymaga nie tylko wiedzy, ale także umiejętności praktycznych, elastyczności i kompetencji przyszłości? Tradycyjne modele edukacji, oparte na sztywnych programach nauczania, coraz częściej okazują się niewystarczające w kontekście rosnących wymagań pracodawców.

36 dni urlopu wypoczynkowego dla tej grupy pracowników w 2025 r. Zmian nie przyniesie również 2026 r.

20 dni lub 26 dni to standardowy wymiar urlopu wypoczynkowego. Jednak w przypadku sporej grupy pracowników wymiar urlopu wynosi 30 dni lub 36 dni. Komu przysługuje tyle dni urlopu? Jakie warunki muszą zostać spełnione?

REKLAMA

Jawne wynagrodzenia w każdej ofercie pracy. Będzie rewolucja w KP

Koniec z tabu o wynagrodzeniach! Jak wielu z nas musiało się zastanowić jaką kwotę wpisać w polu: Ile chciałaby Pani/Pan zarabiać? kiedy braliśmy udział w procesie rekrutacji. Już nie będziemy mieli takich wątpliwości (czy za dużo czy za mało podałam/em) bo ustawodawca unijny nakłada na Polskę obowiązek dostosowania Kodeksu pracy do przepisów unijnych. Stanie się to już w 2025 r. albo 2026 r., bo w Sejmie jest projekt.

Co w 2025 r. oznacza niepełnosprawność 01-U?

Istnieje łącznie 12 symboli poszczególnych przyczyn niepełnosprawności. Ten jeden kod: 01-U bardzo często pojawia się w orzeczeniach o niepełnosprawności. Kod 01-U często występuje też z innymi kodami, ze względu na znaczną ilość zaburzeń u osoby z niepełnosprawnościami.

REKLAMA