REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Duża popularność urlopów rodzicielskich i ojcowskich w I półroczu 2017 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Łukasz Guza
Łukasz Guza
Duża popularność urlopów rodzicielskich i ojcowskich w I półroczu 2017 r./ Fot. Fotolia
Duża popularność urlopów rodzicielskich i ojcowskich w I półroczu 2017 r./ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pierwsze półrocze 2017 r. to rekordowa ilość osób przebywających na urlopie rodzicielskim i ojcowskim. Na tak intensywny wzrost wpłynęło wiele czynników.

W ciągu trzech lat o 40 proc. zwiększyła się liczba korzystających z urlopów rodzicielskich i ojcowskich. Dzieci przybywa, ale wydatki ZUS w ciągu dwóch lat mogą wzrosnąć o 1 mld zł.

REKLAMA

Autopromocja

Polacy coraz chętniej korzystają z płatnego wolnego na opiekę nad dzieckiem. W pierwszym półroczu 2017 r. rekordowo dużo osób zdecydowało się na urlop rodzicielski lub ojcowski. Ten pierwszy wybrało 273,1 tys. uprawnionych, czyli o 10,8 tys. więcej niż w I półroczu 2016 r. i aż o 74,4 tys. więcej niż w analogicznym okresie 2014 r. (wzrost o 37,4 proc.). Z kolei urlop ojcowski wykorzystało 73,1 tys. mężczyzn (wzrost o 15,2 proc. w ciągu roku i aż o 43 proc. w porównaniu z 2014 r.). Można uznać, że wydłużenie płatnej opieki nad dzieckiem spełniło swój cel – Polacy mają lepsze warunki do wychowania potomstwa, więc częściej decydują się na powiększenie rodziny. Ale ten sukces ma swoją cenę. Jeśli omawiany trend się utrzyma, to w tym roku na urlopy rodzicielskie trzeba będzie wydać o 1 mld zł więcej niż dwa lata temu.

500+ i dzietność

Na tak intensywny wzrost wykorzystania płatnej opieki wpłynęło wiele czynników.

Polecamy książkę: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami

Wskaźnik dzietności drgnął, ale dopiero w tym roku (w I półroczu 2017 r. urodziło się o 14 tys. więcej dzieci niż w I połowie 2016 r.).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

– Może to tłumaczyć częściowo tegoroczny wzrost liczby osób na urlopach. Przyczynił się do tego program 500+, bo zapewnia lepsze zabezpieczenie socjalne rodzinom. Mogło się to przełożyć na podjęcie decyzji o powiększeniu rodziny i skorzystaniu z urlopów na dziecko – wskazuje prof. Mirosław Grewiński z Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej.

W poprzednich latach wspomniany wskaźnik utrzymywał się na prawie niezmienionym poziomie, a właśnie w latach 2015–2016 przybyło najwięcej osób, które wykorzystują płatne wolne na opiekę nad dzieckiem.

– Wpływ na to na pewno miała sytuacja na rynku pracy. W ostatnich latach bezrobocie spadało i dziś utrzymuje się na rekordowo niskim poziomie. Rodzice nie obawiają się więc już tak bardzo tego, że jeśli zdecydują się na długi urlop rodzicielski, to po powrocie stracą zatrudnienie i trudno im będzie znaleźć nowy etat – tłumaczy dr Witold Śmigielski z Zakładu Demografii i Gerontologii Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego.

Zdaniem prof. Grewińskiego zmieniły się też postawy pracodawców wobec uprawnień rodzicielskich. – Tuż po wprowadzeniu urlopów rodzicielskich pracownicy mogli obawiać się, że wykorzystanie tak długiej przerwy od pracy będzie oceniane negatywnie przez pracodawcę. Teraz wszyscy są przyzwyczajeni już do tego uprawnienia, więc łatwiej podjąć decyzję o wybraniu płatnej opieki – podkreśla.

Jak rodzice korzystają z urlopów

Jak rodzice korzystają z urlopów

źródło: Dziennik Gazeta Prawna

Na większe zainteresowanie urlopami mogło też wpłynąć podkreślanie wagi polityki prorodzinnej i obecność tej tematyki w polityce oraz mediach.

– Rodzice mają coraz lepszą wiedzę na temat przysługujących im uprawnień, również na podstawie doświadczeń innych osób – wyjaśnia dr Dorota Głogosz z Zakładu Problemów Rodziny Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.


Podkreśla, że w przypadku panów nie można też pomijać nowego modelu ojcostwa, który staje się coraz powszechniejszy.

– Młodsza generacja mężczyzn aktywniej uczestniczy w opiece nad dziećmi i ich wychowaniu – dodaje.

Czerwona lampka

Te czynniki mogą wpływać na jeszcze większy wzrost liczby osób korzystających z urlopów. Rodzicielskiego wciąż nie wykorzystują bowiem wszyscy rodzice, którzy mają do niego prawo (według wcześniejszych szacunków wybiera je 60–70 proc. uprawnionych, ale w ostatnim czasie wskaźnik ten mógł wzrosnąć). A to może mieć istotne znaczenie nie tylko dla demografii, ale też systemu ubezpieczeń społecznych. Dane statystyczne cieszą rządzących (resort pracy cyklicznie o nich informuje), ale zapewne spędzają sen z powiek urzędnikom ZUS. Wzrost liczby pobierających zasiłki macierzyńskie oznacza bowiem więcej wydatków z kasy zakładu. W całym 2014 r., czyli pierwszym pełnym roku, w którym przysługiwały urlopy rodzicielskie, kosztowały one 2,39 mld zł. W 2015 r. była to już kwota 3,09 mld zł, a w 2016 r. – 3,75 mld zł. Jeśli tegoroczna tendencja się utrzyma, to w 2017 r. wydatki te przekroczą 4 mld zł, a to oznacza wzrost o ponad 1 mld zł w zaledwie dwa lata. Dla borykającego się z odwiecznym deficytem ZUS to niemała kwota.

– Zamiast zadawać sobie pytanie, czy nas na to stać, musimy raczej zastanowić się, czy może być nas na to nie stać – podkreśla dr Śmigielski.

REKLAMA

Zapaść demograficzna i związane z nią kurczenie się zasobów pracy w przyszłości (a więc także płatników składek i podatków) byłoby jeszcze większą katastrofą. Dlatego – zdaniem ekspertów – jedynym wyjściem jest wspieranie rozwiązań skutkujących wzrostem liczby urodzeń.

– Bliższe jest mi stwierdzenie, że koszt polityki prorodzinnej to nie wydatek, ale inwestycja. Dzięki urlopom rodzicielskim dzieci są zdrowsze, bardziej zadbane, lepiej przygotowane do żłobka lub przedszkola. A to przecież przyszli podatnicy – wskazuje dr Śmigielski.

Łyżka dziegciu

Z danych statystycznych – pomimo wzrostu kosztów – wyłania się pozytywny obraz polskiej polityki prorodzinnej. Z jednym poważnym zastrzeżeniem. Zgodnie z przepisami urlop rodzicielski (a także sześć tygodni macierzyńskiego) może wykorzystywać albo matka, albo ojciec dziecka. W teorii rodzice mogą więc samodzielnie decydować o tym, które z nich zrobi sobie przerwę w pracy. Statystyki pokazują jednak, że to fikcja. W okresie od stycznia do maja 2017 r. z urlopu rodzicielskiego skorzystało 249,9 tys. kobiet (99,1 proc. ogółu korzystających) i tylko 2,2 tys. mężczyzn (0,9 proc.). A to oznacza, że ciężar opieki nad dzieckiem w Polsce wciąż w przytłaczającej większości przypadków dotyczy pań. Płacą one za to cenę – częściej są bierne zawodowo i gorzej traktowane na rynku pracy (zatrudniający wiedzą, że częściej są nieobecne ze względu na obowiązki rodzicielskie). A to ma znacznie dla całej gospodarki. Z raportu Deloitte wynika, że gdyby wskaźnik aktywności zawodowej Polek w wieku 24–60 lat w najbliższych latach osiągnął średni poziom krajów starej Unii (czyli na rynku przybyłoby ok. 550 tys. pracownic), to w perspektywie najbliższych ośmiu lat gospodarka mogłaby zyskać nawet 180,7 mld zł. Bruksela dostrzega ten problem (nie tylko w Polsce) i przedstawiła projekt nowej dyrektywy, która zakłada, że cztery miesiące urlopu rodzicielskiego przysługiwałyby wyłącznie mężczyznom. Warszawa oceniła te propozycje negatywnie. A eksperci są podzieleni w tej kwestii.

– Nie jestem zwolenniczką tego projektu. Przymuszanie mężczyzn do korzystania z urlopów pod groźbą utraty tego uprawnienia wcale nie musi oznaczać, że zdecydują się na opiekę. Sądzę, że stopniowo, wraz ze zmieniającym się modelem rodziny, sami ojcowie częściej będą wybierać urlopy – uważa dr Głogosz.

– Zdaję sobie sprawę z tego, że pomysł ten ma nie tylko zalety, ale też wady. Jako ojciec wiem jednak, jak dużo obowiązków wiąże się z rodzicielstwem i dlatego nie jestem przeciwny takiemu rozwiązaniu – podsumowuje prof. Grewiński.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

REKLAMA

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

REKLAMA