Czy kara dla pracodawcy za upał w pracy jest możliwa? [BHP]

• Odpowiednia temperatura w miejscu pracy - bhp
• Maksymalna temperatura w pracy
• Nowe przepisy bhp o temperaturze w pracy
• Za wysoka temperatura w miejscu pracy - jakie kary dla pracodawcy?

Odpowiednia temperatura w miejscu pracy - bhp

Przede wszystkim pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy. To na nim ciąży odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w firmie. Wynika to bezpośrednio z art. 207 § 1 Kodeksu pracy. Jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. 

Autopromocja

Z powyższego sformułowania „odpowiednie wykorzystanie osiągnięć nauki i techniki” można wywnioskować zastosowanie wentylacji i klimatyzacji dostosowanych do warunków panujących w miejscu pracy. Nie ma jednak bezpośredniego obowiązku instalowania klimatyzacji w miejscu pracy. 
Ponadto obowiązek dbania o odpowiednią temperaturę w miejscu pracy został zawarty w § 15 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy:

Bezpieczne warunki pracy to także takie, które zapewniają optymalną temperaturę pozwalającą na komfortowe wykonywanie obowiązków pracowniczych. Znane są wyniki badań, które dowodzą, że podniesienie się temperatury w miejscu pracy z 22 stopni do 30 stopni spowodowało spadek wydajności pracowników o 10%. Upał nie tylko nie pozwala na właściwe skupienie się na pracy, logiczne myślenie, fizyczny i psychiczny komfort, ale stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia pracownika. Praca w upale może skończyć się przegrzaniem organizmu czy udarem. 

Polecamy: BHP w firmie. Obowiązki pracodawców

Autopromocja

Monitor Bezpieczeństwa
i Higieny Pracy
Wydanie cyfrowe

Sprawdź

Maksymalna temperatura w pracy

Jak jest teraz? Na pytanie o maksymalną temperaturę w miejscu pracy nie ma obecnie jednoznacznej odpowiedzi. Pracodawca ma zapewnić temperaturę odpowiednią dla danego rodzaju pracy. Problem w tym, że aktualne przepisy bhp regulują ściśle warunki prac wykonywanych w mikroklimacie gorącym, w warunkach wynikających z procesów technologicznych stosowanych w zakładach pracy, ale nie odnoszą się do podwyższonej temperatury w pracy z powodu panujących warunków atmosferycznych.

Przepisy bhp nie wskazują wprost, ile stopni może być w pracy maksymalnie. Jest to trudne do określenia ze względu na różne rodzaje prac wykonywanych przez pracowników. Znana jest natomiast maksymalna temperatura pracy młodocianych. Nie mogą oni wykonywać prace w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30°C i wilgotność względna powietrza przekracza 65%. 

Przepisy rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy wskazują natomiast, jaka może być minimalna temperatura w miejscu pracy:

• 14 stopni,
• 18 stopni przy pracach lekkich i pracy w biurze.

Niejako wskazówką co do maksymalnej temperatury w pracy może być przepis nakładający na pracodawcę obowiązek zapewnienia darmowych napojów 
kiedy temperatura przekracza 28⁰C, a na otwartej przestrzeni 25⁰C (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów).

Nowe przepisy bhp o temperaturze w pracy

Dnia 10 lipca 2024 r. w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odbyło się spotkanie m.in. z Głównym Inspektorem Pracy Marcinem Staneckim dotyczące nowych przepisów określających obowiązki pracodawców dotyczące ochrony pracowników przed wysokimi temperaturami w miejscu pracy. Przeanalizowane zostaną rozwiązania stosowane w innych państwach oraz badania CIOP-PIB. Pomysłów jest wiele, np. płatne przerwy w pracy w trakcie upałów, odpoczynek w chłodnym pomieszczeniu, reorganizacja pracy w trakcie upałów, ustanowienie maksymalnej temperatury pracy (np. Słowenia ustanowiła nią 28 stopni).

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

W wyniku tych prac powstał Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W styczniu 2025 roku wspomniany projekt jest na etapie uzgodnień publicznych. Dnia 14 stycznia 2025 r. w siedzibie Centralnego Instytutu Ochrony Pracy miało miejsce spotkanie zespołu ekspertów z resortu pracy, CIOP-PIB, Państwowej Inspekcji Pracy oraz Instytutu Medycyny Pracy. Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki tłumaczy:

Za wysoka temperatura w miejscu pracy - jakie kary dla pracodawcy?

Aby nie narazić się na kary, pracodawca powinien przestrzegać przepisy dotyczące zapewnienia odpowiedniej temperatury w miejscu pracy. W przeciwnym razie może otrzymać grzywnę w wysokości od 1000 do 30 000 zł (art. 283 Kodeksu pracy). Co więcej, narażając pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, grozi nawet do 3 lat pozbawienia wolności (art. 220 Kodeksu karnego).