REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wątpliwości wokół 5-dniowego terminu konsultacji związkowej (art. 38 Kodeksu Pracy)

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wątpliwości wokół 5-dniowego terminu konsultacji związkowej (art. 38 Kodeksu Pracy). / fot. Shutterstock
Wątpliwości wokół 5-dniowego terminu konsultacji związkowej (art. 38 Kodeksu Pracy). / fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W jaki sposób powinno się liczyć termin 5 dni na dokonanie konsultacji z organizacją związkową? Czy dla zachowania tego terminu wystarczy nadanie przez organizację związkową pisma w placówce pocztowej w ostatnim dniu terminu? Kiedy pracodawca może skutecznie wypowiedzieć umowę o pracę? - Na te pytania odpowiadają prawnicy z kancelarii prawnej Rakoczy i Wroński.

5-dniowy termin na zgłoszenie zastrzeżenia do wypowiedzenia umowy o pracę przez organizację związkową - wątpliwości

Zgodnie z art. 38 par. 1 Kodeksu pracy, pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy.

REKLAMA

Autopromocja

Zgodnie zaś z par. 2 zacytowanego wyżej przepisu, organizacja związkowa, która uzna wypowiedzenie za nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia.

Jednak ten z pozoru czytelny przepis Kodeksu pracy w praktyce prowadzi do wielu pytań i wątpliwości:

  1. Jak liczyć termin 5 dni?
  2. Czy termin ten obejmuje dni kalendarzowe czy tylko robocze?
  3. Czy nadanie odpowiedzi organizacji związkowej w placówce pocztowej w ostatnim dniu terminu oznacza dochowanie przez organizację związkową przypisanego 5-dniowego terminu na zajęcie stanowiska w przedmiocie wypowiedzenia umowy o pracę?
  4. Kiedy pracodawca może zgodnie z powyższym przepisem wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę?

Polecamy: Kodeks pracy 2020 PREMIUM

Prawidłowe obliczanie terminu 5 dni

W kwestii obliczania biegu 5-dniowego terminu konsultacji związkowej zastosowanie znajdą reguły ustanowione w art. 111 i 115 Kodeksu cywilnego na mocy odesłania z art. 300 Kodeksu Pracy. Zgodnie z treścią tych przepisów, termin 5-dniowego okresu kończy się z upływem ostatniego dnia przedmiotowego okresu, przy czym, co istotne, dnia, w którym pracodawca skutecznie przedstawił zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę nie uwzględnia się przy obliczaniu tego terminu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracodawca zawiadomił organizację związkową o zamiarze rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem w dniu 1 kwietnia 2020 r. (organizacja odebrała zawiadomienie w tym dniu i stało się ono skuteczne w tej dacie). Zatem termin 5-dniowego terminu liczymy od 2 kwietnia 2020 r. i upływa on w dniu  6 kwietnia 2020 r.

Wiemy już zatem, że dzień, w którym organizacja związkowa otrzymała zawiadomienie o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę, nie jest wliczany do biegu 5-dniowego terminu przewidzianego dla konsultacji związkowej. Pojawia się jednak pytanie czy termin ten zawiera dni robocze, czy może kalendarzowe? Przepis art. 38 KP nie daje odpowiedzi na to pytanie. Jednak wykładnia literalna nie daje podstaw do twierdzenia, że niedziele lub święta przedłużają wskazany termin, należy więc przyjąć, że chodzi o dni kalendarzowe. Ponadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 grudnia 1985 r. w sprawie o sygn. I PRN 105/85 wskazał, że „zakładowa organizacja związkowa, w myśl art. 38 § 2 KP, powinna mieć do swojej dyspozycji pełne 5 dni w celu zajęcia stanowiska co do zamierzonego wypowiedzenia. Dokonanie wypowiedzenia przez kierownika zakładu pracy może więc nastąpić najwcześniej następnego dnia po upływie ostatniego dnia 5-dniowego okresu zastrzeżonego w wymienionym przepisie dla związku zawodowego”.

Należy jednak pamiętać, iż zgodnie z powołanym wyżej art. 115 Kodeksu cywilnego, jeżeli mamy do czynienia z sytuacją, w której koniec terminu do wykonania czynności przypada w dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą.


Pracodawca zawiadomił organizację związkową o zamiarze rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem w dniu 6 kwietnia 2020 r. (organizacja odebrała zawiadomienie w tym dniu i stało się ono skuteczne w tej dacie). Zatem termin 5-dniowego terminu liczymy od 7 kwietnia 2020 r. i powinien on  upłynąć w dniu 11 kwietnia 2020 r. Jednak 11 kwietnia 2020 r to sobota, zatem termin upłynie w następnym dniu, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Kolejny dzień to niedziela 12 kwietnia 2020 r.(dzień wolny od pracy). Termin upływa zatem dopiero w poniedziałek 13 kwietnia 2020 r.

Czy dla zachowania terminu 5 dni wystarczy nadanie przez organizację związkową pisma w placówce pocztowej w ostatnim dniu tego terminu?

Kolejne z postawionych na początku niniejszych rozważań pytanie, dotyczące dopuszczenia możliwości nadania odpowiedzi organizacji związkowej w placówce pocztowej w ostatnim dniu terminu, które powodowałoby dochowanie przez organizację związkową przypisanego 5-dniowego terminu na zajęcie stanowiska w przedmiocie wypowiedzenia umowy o pracę, wydaje się najbardziej zaskakujące. Zdziwienie budzi również fakt, iż zagadnienie to nie zostało wyjaśnione zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie. Tymczasem, wbrew pozorom, pracodawcy mogą spotkać się z interpretacją dopuszczającą takie rozwiązanie. Poniżej znajduje się krótki opis sprawy poruszającej to zagadnienie.

Pracodawca zawiadomił organizację związkową o zamiarze rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę w dniu 14 grudnia 2018 r. (w tym samym dniu organizacja związkowa potwierdziła odbiór pisma - została skutecznie zawiadomiona). Zgodnie z przedstawionymi wyżej zasadami obliczania terminów, z dniem 19 grudnia 2018 r. upłynął 5-dniowy termin przewidziany dla organizacji związkowej na zajęcie stanowiska w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę. Pracodawca do tego czasu nie otrzymał stanowiska organizacji związkowej, wobec czego w dniu 20 grudnia 2018 r. rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę. Pracownik odwołał się od tego wypowiedzenia do sądu pracy, a jako jeden z powołanych zarzutów uzasadniających jego roszczenie przedstawił niedochowanie przez pracodawcę wymaganego trybu konsultacji związkowej zarzucając, że broniąca go organizacja związkowa nadała wieczorem w dniu 19 grudnia 2018 r. (w ostatnim dniu terminu) na poczcie list zawierający jej stanowisko w sprawie. W wydanym wyroku sąd I instancji przyznał powodowi rację w tym zakresie, wskazując bez większych wyjaśnień oraz bez powołania jakiejkolwiek podstawy prawnej takiego rozstrzygnięcia, że organizacja związkowa nadając list w placówce pocztowej w ostatnim dniu terminu zmieściła się w przepisanym 5-dniowym terminie wynikającym z art. 38 Kodeksu pracy.

Rozstrzygnięcie to było zaskakujące, gdyż nie miało uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa. Wydaje się, że sąd I instancji w sposób nieuzasadniony zastosował regulację z art. 165 par. 2 Kodeksu postępowania cywilnego, odnoszącą się do terminów procesowych. Tymczasem pismo organizacji związkowej zawierające stanowisko tej organizacji w zakresie rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem nie jest pismem procesowym, nie jest wnoszone do sądu ani żadnego organu Państwowego, nie jest związane z żadną czynnością procesową. Nie ma zatem uzasadnienia dla stosowania tak szerokiej ochrony działań organizacji związkowej w stosunku do pracodawcy. Dopuszczalność zastosowania przepisów procesowych dotyczących zachowania terminu poprzez wniesienie przez organizację związkową pisma zawierającego jej stanowisko wobec rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem poprzez nadanie go w ostatnim dniu terminu w placówce pocztowej powodowałoby niczym nieuzasadniony stan niepewności dla pracodawcy oczekującego na odpowiedź organizacji związkowej przez bliżej nieokreślony czas. Natomiast zarówno przepis art. 38 Kodeksu pracy jak i wypracowane na jego tle orzecznictwo wskazuje wyraźnie, że organizacja związkowa ma 5 dni na zgłoszenie pracodawcy umotywowanych zastrzeżeń, a po tym czasie (po piątym dniu wyczekiwania) pracodawca wobec niezajęcia przez organizację związkową stanowiska w wyznaczonym terminie może wręczyć pracownikowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę.

Konsekwencją wydanego wyroku było wniesienie przez pozwanego apelacji. Pomijając inne wątki przedstawionej sprawy, sąd II instancji w zakresie zachowania terminu konsultacji związkowej wskazał, że „brak jest podstaw prawnych zastosowania przepisów Kodeksu procedury cywilnej i przyjęcia – tak jak uczynił to Sąd Rejonowy, że decydować ma data stempla pocztowego. Jak wynika bowiem z art. 61 § 1 k.c. zdanie 1 w związku z art. 300 k.p. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Skoro zatem zakładowa organizacja związkowa w myśl art. 38 § 2 k.p. miała 5 dni na zgłoszenie pozwanej umotywowanych zastrzeżeń do wypowiedzenia liczonych od otrzymania zawiadomienia 14 grudnia 2018 r., to winna tego dokonać do 19 grudnia 2018 r., czego nie uczyniła, choć do tego czasu pozwana miała zapoznać się z ich treścią” (z uzasadnienia niepublikowanego wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach, sygn. akt XI Pa 154/20).

Jak wynika z powyższego wyroku sąd II instancji stwierdził, iż nie ma podstaw prawnych aby przyjąć, że nadanie listu w placówce pocztowej w ostatni dniu terminu przez organizację związkową powoduje skuteczne złożenie oświadczenia woli. Oświadczenie to musi najpóźniej w piątym dniu terminu zostać złożone pracodawcy.

Kiedy zatem, zgodnie z art. 38 Kodeksu pracy pracodawca może dokonać skutecznego wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi?

Wypowiedzenie dokonane przez pracodawcę może nastąpić najwcześniej dnia następnego po upływie ostatniego dnia 5-dniowego okresu zastrzeżonego w art. 38 Kodeksu pracy dla zarządu zakładowej organizacji związkowej, przy uwzględnieniu opisanych powyżej zasad obliczania tego terminu. Wypowiedzenie przez pracodawcę umowy podczas biegu 5-dniowego terminu, który pozostaje do dyspozycji przedstawicielstwa pracowniczego, stanowi naruszenie art. 38 Kodeksu pracy. Zgodnie bowiem z tezą VIII  uchwały Sądu Najwyższego z 19 maja 1978 r., sygn. V PZP 6/77  „wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony dokonane przez zakład pracy wcześniej niż po 5 dniach od otrzymania przez związek zawodowy pisemnego zawiadomienia kierownika zakładu pracy o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę narusza tryb określony w art. 38 KP, chyba że przed upływem tego okresu przedstawicielstwo pracownicze złoży kierownikowi zakładu pracy oświadczenie, że nie zgłasza zastrzeżeń do zamierzonego wypowiedzenia”.

Należy także mieć na uwadze, iż zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 19 czerwca 1975 r, w sprawie o sygn. I PZP 10/75, naruszenia trybu konsultacji związkowej określonej w art. 38 Kodeksu pracy nie konwaliduje okoliczność, że zakładowa organizacja związkowa po wypowiedzeniu umowy o pracę pracownikowi nie zgłasza zastrzeżeń w przedmiocie wypowiedzenia.

Jeżeli natomiast zakładowa organizacja związkowa nie wypowie się na temat przedstawionej sprawy w terminie 5 dni, pracodawca może podjąć decyzję o wypowiedzeniu umowy o pracę. Wyczerpany bowiem zostaje tryb konsultacji określony w art. 38 Kodeksu Pracy. Warto także podkreślić, że brak odpowiedzi nie powoduje powstania domniemania wyrażenia pozytywnej opinii związku zawodowego w przedmiocie wypowiedzenia umowy o pracę, a jedynie oznacza brak skorzystania przez organizację związkową ze swojego uprawnienia w tej sprawie. 

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Bezpłatny e-book Piękny umysł. PRISM Brain Mapping

Żyjemy w czasach, w których jedynym pewnikiem jest zmiana. Kluczowe dla niej są samoświadomość i samopoznanie. Prezentujemy jedno z najlepszych narzędzi, które nam w tym pomoże – PRISM Brain Mapping.

Kobieta 12 kg. Mężczyzna 30 kg. Przepisy BHP regulują podnoszenie ciężarów w pracy

Kobieta może podnosić 12 kg, a mężczyzna aż 30 kg przy pracy stałej. To prawie 3 razy więcej. Przepisy BHP regulują podnoszenie ciężarów w pracy w różnych okolicznościach. Kiedy konieczne jest zespołowe przenoszenie ciężarów przez pracowników? Oto przepisy prawne określające zasady transportu ręcznego.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce 2025. Gigantyczne straty dla przedsiębiorców. Każdy chciałby mniej pracować

Każdy chciałby mniej pracować, być wiecznie młodym, zarabiać dużo pieniędzy i nie mieć zmartwień. - Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie negatywnie ocenia plany wprowadzenia w Polsce czterodniowego tygodnia pracy. Jeszcze w kwietniu zostaną przedstawione główne założenia programu.

Dodatek dopełniający do renty socjalnej 2025: komu przysługuje, kiedy wypłata i co z egzekucją?

Osoby uprawnione do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, od maja będą otrzymywać dodatek dopełniający do swojego świadczenia. Przepisy przewidują, że z dodatku dopełniającego będą dokonywane potrącenia i egzekucja. Do Sejmu wpłynęła petycja w sprawie ich ograniczenia.

REKLAMA

Szkolenie pracowników: jak optymalizować koszty poprawy kompetencji w firmie, angażując sztuczną inteligencję

Personalizacja czy microlearning pozwalają skutecznie podnosić kompetencje zatrudnionych, co przekłada się na realne korzyści biznesowe oraz przewagę konkurencyjną na rynku. Szkolenia pracowników w firmach muszą dostosować się do nowych standardów i trendów rynkowych.

Urlop adopcyjny 2025. Adopcja dziecka i wszystkie urlopy przysługujące rodzicom

Urlop adopcyjny to skrótowa nazwa urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. To urlop macierzyński na dziecko adoptowane lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (nie dotyczy zawodowych rodzin zastępczych). Oto wszystkie urlopy, które w 2025 r. należą się po adopcji dziecka lub dzieci. Gwarantuje je Kodeks pracy.

Zakazy dla pracodawcy dotyczące kobiet w ciąży i karmiących piersią [Kodeks pracy]

Prawo pracy w sposób szczególny chroni kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią. W tym celu zostały skonstruowane zakazy dla pracodawców zatrudniających takie osoby. Czego dotyczą art. 176, 178, 179 Kodeksu pracy?

Jak korporacje mogą stworzyć inkluzywne środowisko pracy? [Poradnik]

W świecie, który staje się coraz bardziej globalny, zróżnicowany i świadomy społecznie, inkluzywność w miejscu pracy przestaje być opcjonalnym dodatkiem do kultury organizacyjnej. Coraz częściej jest to warunek konieczny do utrzymania konkurencyjności, przyciągania talentów i budowania zdrowej, silnej organizacji. Jednak wdrażanie autentycznej inkluzywności to proces – głęboki, wymagający odwagi, zaangażowania i gotowości do zmiany.

REKLAMA

Wyższy dodatek za pracę w nocy od 1 maja 2025 r. Dla kogo?

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w maju 2025 r.? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

Maj 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz maja 2025 do druku z miejscem na notatki. Maj 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Matki. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz swoje notatki.

REKLAMA