REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo do urlopu – najważniejsze informacje o urlopach wypoczynkowych

Rafał Krzemiński
Prawo do urlopu - najważniejsze informacje o urlopach wypoczynkowych. /Fot. Fotolia
Prawo do urlopu - najważniejsze informacje o urlopach wypoczynkowych. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Prawo do urlopu jest jednym z kluczowych uprawnień pracownika zagwarantowanych przez prawo pracy. Wiedza o tym, jakie prawa przysługują pracownikowi w związku z urlopem, może nam pomóc w pełni wykorzystać czas odpoczynku. Jakie są najważniejsze cechy urlopu wypoczynkowego?

Urlop wypoczynkowy

Urlop wypoczynkowy to coroczny, płatny i nieprzerwany okres odpoczynku od świadczenia pracy u danego pracodawcy. Służy regeneracji pracownika i nabraniu sił do dalszego wykonywania pracy. Prawo do urlopu zagwarantowane jest w najwyższym akcie prawnym – Konstytucji RP. Artykuł 66 ustawy zasadniczej stanowi, że pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Sposób nabywania i udzielania urlopów jest szczegółowo uregulowany w dziale siódmym Kodeksu pracy. Pracownik w razie sporu z pracodawcą może domagać się udzielenia mu urlopu przed sądem pracy.

REKLAMA

Autopromocja

Prawo do urlopu wypoczynkowego przysługuje jedynie pracownikom zatrudnionym w ramach stosunku pracy. Nie ma znaczenia sposób jego powstania - może to być umowa o pracę, mianowanie, powołanie, wybór. Prawo pracy nie gwarantuje natomiast uprawnienia do urlopu osobom wykonującym umowy cywilnoprawne czy prowadzącym działalność gospodarczą.

Dla wzmocnienia instytucji urlopu wypoczynkowego Kodeks pracy w art. 172 gwarantuje, że za okres odpoczynku pracownik otrzyma wynagrodzenie, jaki otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował. Ma to zapewnić pracownikowi spokojny odpoczynek i zabezpieczyć go finansowo.

Polecane przez redakcję: Urlopy wypoczynkowe dla pracowników - PDF

Urlop jest uprawnieniem osobistym i niezbywalnym. Oznacza to, że pracownik nie może się zrzec urlopu ani przekazać go innej osobie. Powinien być wykorzystany w naturze - ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop może być wypłacany tylko w drodze wyjątku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wynagrodzenie urlopowe

Odwołanie z urlopu powodujące przerwanie wypoczynku pracownika, podobnie jak przesunięcie terminu urlopu jest możliwe tylko w wyjątkowych przypadkach. Zasadniczo urlop powinien być udzielany w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo.

Zadaj pytanie na naszym FORUM

Pierwszy urlop

Pracownik, który podjął pracę po raz pierwszy, nabywa prawo do urlopu z upływem każdego przepracowanego miesiąca w wymiarze 1/12 urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.
Miesiąc pracy należy liczyć:

  • z upływem ostatniego dnia miesiąca, gdy pracownik pozostaje w zatrudnieniu od pierwszego dnia danego miesiąca,
  • z upływem dnia w następnym miesiącu kalendarzowym, który datą poprzedza dzień nawiązania stosunku pracy, jeżeli do nawiązania stosunku pracy doszło w trakcie miesiąca kalendarzowego,
  • z upływem 30 dni, jeżeli pracownik u kolejnych pracodawców był zatrudniony krócej niż miesiąc kalendarzowy lub obrachunkowy.

Kiedy wziąć urlop w 2015 roku?

REKLAMA


Pracownik podjął pierwszą pracę 17 stycznia 2013 r. na czas określony do 31 marca 2013 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Następnie podjął kolejną pracę na pełny etat w tym samym roku kalendarzowym u innego pracodawcy – od 2 kwietnia 2013 roku. U pierwszego pracodawcy prawo do urlopu pracownik nabył z upływem 16 lutego oraz 16 marca. Praca w okresie od 17 do 31 marca (15 dni) nie uprawniała pracownika do urlopu u poprzedniego pracodawcy. 15-dniowy okres zatrudnienia zostanie doliczony do okresu zatrudnienia w kolejnym zakładzie pracy. Po przepracowaniu 15 dni u kolejnego pracodawcy pracownik nabędzie prawo do 1,66 lub 2,16 dnia urlopu (zależy, czy przysługuje mu wymiar 20, czy 26 dni urlopu). 

Niezależnie od długości przepracowanego okresu w pierwszym roku kalendarzowym pracy w następnym roku pracownik nabywa prawo do kolejnego urlopu w pełnym wymiarze 20 lub 26 dni już z początkiem roku kalendarzowego.

Kiedy można odwołać pracownika z urlopu?


Pracownik podjął pierwszą pracę 17 grudnia 2012 r. Nie ma on prawa do urlopu za przepracowanie dni grudnia. Natomiast od 1 stycznia 2013 r.  pracownik nabył prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 lub 26 dni za cały 2013 rok.

Kolejne urlopy wypoczynkowe

Pracownik nabywa prawo do kolejnych urlopów wypoczynkowych w każdym następnym roku kalendarzowym, w którym trwa stosunek pracy. 1 stycznia osoba pozostająca w zatrudnieniu nabywa urlop za cały nadchodzący rok z góry. Natomiast gdy pracownik rozpoczyna zatrudnienie w trakcie roku kalendarzowego, nabywa prawo do urlopu z dniem nawiązania stosunku pracy za cały rok z góry w wymiarze proporcjonalnym do końca roku lub do końca zatrudnienia, jeżeli umowa została zawarta na czas krótszy niż do końca roku kalendarzowego.

Jak prawidłowo wyliczyć wymiar urlopu przysługującego pracownikowi?

Wymiar urlopu

Wymiar urlopu regulowany jest przez art. 154 Kodeksu pracy. Wynosi on:

  • 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
  • 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Jest to wymiar minimalny, poniżej którego pracodawca nie może zejść. Pracodawca może natomiast dowolnie zwiększyć wymiar urlopu pracownikom w umowie o pracę lub aktach wewnątrzzakładowych. Pracodawca powinien na piśmie poinformować pracownika o przysługującym mu wymiarze urlopu nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę.

Dłuższe urlopy wypoczynkowe - 35 dni urlopu

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wigilia dniem wolnym od pracy: Czy to nam się opłaca?

Jakie będą koszty wprowadzenia dnia wolnego od pracy w Wigilię? Ministerstwo Finansów przeprowadziło analizę i oszacowało koszty wprowadzenia nowego dnia wolnego – wyniosą one miliardy złotych, zwiększy się też bezrobocie.

ZUS umorzy składki płatnikom. Wkrótce będzie można złożyć wniosek

ZUS przypomina o możliwości umorzenia składek niektórym płatnikom. Umorzeniu będą podlegały należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, FGŚP lub na FEP.

Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadzi rewolucyjne zmiany. Staż pracy będzie obliczany zupełnie inaczej. Wzrosną obciążenia pracodawców

Od 2026 r. zmienią się zasady ustalania stażu pracy. W projekcie nowelizacji Kodeksu pracy, przygotowywanej przez MRPiPS, do okresu zatrudnienia wliczane będą nie tylko okresy świadczenia pracy na podstawie umów o pracę, ale także okresy wykonywania umów zlecenia czy prowadzenia działalności pozarolniczej. Również okresy służby będą wliczane do okresu pracy.

Żołnierze formalnie z podwyżką 5%. Ale wciąż z czterokrotną podwyżką stawki dziennej

Żołnierze w 2025 r. tylko z podwyżką 5%. Ale wciąż z czterokrotną podwyżką stawki dziennej za dzień służby na granicy z Białorusią czy zadaniami związanymi z klęskami żywiołowymi. I wyższym świadczeniem mieszkaniowym. Być może rozszerzony będzie dodatek za wysługę lat.

REKLAMA

Wigilia dniem wolnym od pracy? Poprawki do nowelizacji odrzucone

W tym roku Wigilia nie będzie dniem wolnym od pracy. Komisje senackie poparły ustawę ustanawiającą Wigilię dniem wolnym od 2025 r., ale odrzuciły poprawki do nowelizacji zmierzające do wprowadzenia 24 grudnia jako dnia wolnego już od 2024 r.

2025: Kiedy pracownik dostanie płatny dzień wolny za święto w sobotę

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w dniu innym niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Czy oznacza to, że za święto przypadające w sobotę należy udzielić innego dnia wolnego od pracy? Czy w 2025 r. będą święta w sobotę?

Opieka 75+: MRPiPS zapewnia, że program będzie kontynuowany w 2025 r.

Program „Opieka 75+” w 2025 r. będzie kontynuowany – zapewnia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Celem programu jest zwiększenie dostępności do usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób w wieku 75 lat i więcej. Planowane jest doprecyzowanie niektórych założeń programu.

Cyfryzacja HR: E-podpis ułatwia dostosowanie się do nowych przepisów

Od 1 stycznia 2025 r. zmieni się minimalne wynagrodzenie za pracę. Dla działów HR oznacza to konieczność podpisania w krótkim czasie wielu aneksów do umów o pracę. Najnowsze badania przeprowadzone przez KIR pokazują, że e-podpis może znacząco usprawnić pracę kadrowców.

REKLAMA

Czy 1 grudnia to niedziela handlowa?

Czy 1 grudnia to niedziela handlowa? Czy w najbliższą niedzielę zrobimy zakupy? 

Zakaz handlu w niedziele: Czy będzie trzecia niedziela handlowa w grudniu? Jest zapowiedź złożenia poprawki w Senacie

Od 2025 roku Wigilia będzie dniem wolnym od pracy dla wszystkich pracowników. Jednak dla pracowników handlu trzy niedziele poprzedzające Boże Narodzenie mają być dniami roboczymi. Czy będzie poprawka do nowelizacji wprowadzającej dzień wolny w Wigilię?

REKLAMA