REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co grozi pracownikowi za naruszenie zakazu konkurencji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr Matwiejczyk

REKLAMA

Obowiązek powstrzymania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy wynika z obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy, albo z przepisów dotyczących umowy o zakazie konkurencji. Zastosowanie znajdą tu również przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

W odrębnej umowie strony stosunku pracy mogą postanowić, że pracownik nie ma prawa prowadzić zarówno działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy, jak i świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (art. 1011 § 1 k.p.).

REKLAMA

Autopromocja

WAŻNE!

Gdy pracownik naruszy ww. postanowienia umowne, pracodawca, który w wyniku tego poniósł szkodę, może dochodzić jej wyrównania na zasadach odpowiedzialności za szkodę w mieniu niepowierzonym.

Przesłankami takiej odpowiedzialności są:

  • istnienie ważnej umowy o zakazie konkurencji,
  • naruszenie przez pracownika postanowień umowy o zakazie konkurencji,
  • szkoda po stronie pracodawcy,
  • wina pracownika,
  • związek przyczynowy między naruszeniem zakazu konkurencji a powstałą szkodą.

Pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą w granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę i jedynie za normalne następstwa działania, z którego wynikła szkoda. W związku z tym pracownik nie ponosi odpowiedzialności za korzyści, których pracodawca nie osiągnął na skutek wyrządzenia szkody.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jaka powinna być treść zakazu konkurencji >>

Jeśli wina pracownika była nieumyślna, odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody. Odszkodowanie nie może być jednak wyższe niż kwota 3-miesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody, obliczanego zgodnie z zasadami obowiązującymi przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Inaczej jest, jeśli pracownik wyrządził szkodę umyślnie. Wówczas ma on obowiązek naprawienia szkody w pełnej wysokości, co oznacza konieczność naprawienia nie tylko rzeczywistej straty, ale i utraconych korzyści.

WAŻNE!

Pracodawca jest zobowiązany wykazać wszelkie okoliczności uzasadniające odpowiedzialność pracownika oraz wysokość powstałej szkody.

Złamanie zakazu konkurencji obejmującego okres zatrudnienia może stać się również podstawą rozwiązania umowy o pracę. Naruszenie przez pracownika umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy przez podjęcie działalności konkurencyjnej stanowi wystarczającą przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę (wyrok SN z 18 czerwca 2007 r., II PK 338/06).

Złamanie zakazu jako naruszenie obowiązków

W niektórych przypadkach naruszenie zakazu konkurencji może zostać uznane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy na podstawie art. 52 § 1 k.p. Na ocenę, czy dany obowiązek pracowniczy można uznać za podstawowy, wpływa charakter wykonywanej pracy.

Pozakodeksowe zakazy działalności konkurencyjnej >>

REKLAMA

Naruszenie podstawowych obowiązków musi być ciężkie (wina umyślna lub rażące niedbalstwo) oraz stanowić poważne zagrożenie praw i interesów pracodawcy. Natomiast, aby stwierdzić naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, nie jest konieczne powstanie szkody po stronie pracodawcy.

Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem, który podjął działania konkurencyjne niezależnie od tego, czy zawarł z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji. Wynika to bowiem z ciążącego na pracowniku obowiązku dbałości o dobro pracodawcy. Natomiast podjęcie działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy nie może stanowić podstawy ukarania pracownika karą porządkową.


Skutki naruszenia zakazu po ustaniu stosunku pracy

Pracodawca może zawrzeć z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy (art. 1012 § 1 k.p.). W takiej umowie należy określić czas, przez jaki obowiązuje zakaz konkurencji, oraz odszkodowanie przysługujące pracownikowi z tytułu obowiązywania zakazu. Należy wskazać, że zawarcie takiej umowy jest możliwe jedynie z pracownikiem, który posiada dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.

Pracownik, który naruszył postanowienia o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia, naraża się na odpowiedzialność cywilną. W takim przypadku pracodawca może domagać się:

  • zwrotu wypłaconego odszkodowania,
  • zapłaty odszkodowania za niewykonanie obowiązku określonego w umowie,
  • zapłaty kary umownej, jeśli strony przewidziały taki obowiązek w umowie.

Skutkiem naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy jest obowiązek zwrotu odszkodowania, jakie pracownik otrzymał od pracodawcy. Potwierdza to stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 10 stycznia 2006 r., mówiące, że pracodawca, który zgodnie z postanowieniami umowy o zakazie konkurencji odstępuje od niej w czasie trwania zakazu, z uwagi na naruszenie zakazu przez pracownika może żądać zwrotu wypłaconego pracownikowi odszkodowania (I PK 97/05).

Czy opłacić składki od odszkodowania za zakaz konkurencji, jeśli pracownik został przywrócony do pracy >>

W przypadku naruszenia postanowień o zakazie konkurencji pracodawca ma również prawo żądać zapłaty odszkodowania za poniesioną z tego tytułu szkodę. Na podstawie art. 300 k.p. kwestię tę regulują przepisy Kodeksu cywilnego, w związku z czym dłużnik (pracownik) jest zobowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przyjętego w umowie o zakazie konkurencji.

Przesłankami umożliwiającymi obciążenie pracownika odpowiedzialnością za szkodę powstałą w wyniku niewykonania umowy o zakazie konkurencji są:

  • naruszenie postanowień zawartych w umowie,
  • zaistnienie szkody po stronie pracodawcy,
  • związek przyczynowy między bezprawnym działaniem a szkodą.

Kara umowna

Aby uniknąć problemów z ustaleniem wysokości szkody powstałej w wyniku naruszenia zakazu konkurencji, strony umowy mogą przewidzieć karę umowną za złamanie tego zakazu. Zastrzeżenie kary umownej polega na zawarciu w umowie postanowienia, z którego wynika, że naprawienie szkody spowodowanej niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Suma ta jest należna w umówionej wysokości, niezależnie od rzeczywistego rozmiaru szkody. Co do zasady wysokość kary umownej nie może ulec zmianie, a strony nie mogą dochodzić jej ustalenia przed sądem. Jeśli jednak kara została ustalona w rażąco wysokiej kwocie lub gdy pracownik powstrzymywał się od prowadzenia działalności konkurencyjnej przez znaczną część ustalonego okresu, może domagać się przed sądem zmniejszenia kary umownej.

Podstawa prawna:

  • art. 100 § 2 pkt 4, art. 1011 § 1, art. 1012 § 1 Kodeksu pracy,
  • ustawa z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (DzU z 2003 r. nr 153, poz. 1503 ze zm.).

Orzecznictwo:

  • wyrok SN z 18 czerwca 2007 r. (II PK 338/06, OSNP 2008/15–16/219),
  • wyrok SN z 10 stycznia 2006 r. (I PK 97/05, OSP 2008/3/31).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kododatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja?

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

REKLAMA

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

REKLAMA

Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego

W III kwartale 2025 r. obowiązują już cztery istotne i nowe ustawy w obszarze prawa pracy. Przyglądamy się jednej z nich w zakresie zmian w zatrudnieniu jakie weszły na skutek tych nowych regulacji. Chodzi o istotną instytucję bo o umowę o pracę! To dokument, który ma kluczowe znaczenie dla stosunku pracy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszystkich zatrudnionych osób.

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

REKLAMA