Pozakodeksowe zakazy działalności konkurencyjnej

Kodeksowego zakazu konkurencji nie naruszają odrębne uregulowania dotyczące szeroko pojętych działań konkurencyjnych pracownika (art. 101⁴ k.p.). W zależności więc od tego, jaką funkcję pełni pracownik w zakładzie pracy, może zdarzyć się tak, że będzie podlegał on także innym przepisom dotyczącym tego rodzaju działań. Przykładowo, menedżer zatrudniony na umowę o pracę, który pełni jednocześnie funkcję w organie spółki prawa handlowego, będzie podlegał w tym zakresie przepisom Kodeksu spółek handlowych.

„Menedżer będący członkiem zarządu spółki z o.o. nie może bez jej zgody zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek jej organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu” (art. 211 § 1 k.s.h.).

Czy dopuszczalne jest odstąpienie od umowy o zakazie konkurencji >>

Należy zaznaczyć, że jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zgody na wyżej wymienioną działalność udziela rada nadzorcza albo walne zgromadzenie wspólników. Wyjątkowa sytuacja dotyczy wspólników spółki z o.o., których ta zasada nie dotyczy, chyba że są jednocześnie członkami zarządu spółki. W tym kontekście ciekawym wydaje się wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 28 kwietnia 1994 r., zgodnie z którym posiadanie przez powoda jako dyrektora zakładu udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, której profil działalności był taki sam jak pozwanego przedsiębiorstwa, stanowi zajmowanie się interesami konkurencyjnymi i powoduje odwołanie ze stanowiska bez prawa do odprawy.

Analogiczne zasady będą obowiązywały menedżerów pełniących funkcję w organach spółek akcyjnych (art. 380 k.s.h.). Należy dodatkowo zaznaczyć, że ewentualna zgoda na działalność konkurencyjną musi być udzielona w sposób wyraźny, a nie dorozumiany. Wynika z tego, że w przypadku ustnych ustaleń mogą powstać w tym zakresie problemy z udowodnieniem przez menedżera, że do udzielenia takiej zgody w ogóle doszło.

Nieuczciwa konkurencja

Do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę oraz umów cywilnoprawnych będą miały zastosowanie przepisy ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (zwana dalej ustawą). Zgodnie z zawartą w niej definicją czynem nieuczciwej konkurencji będzie przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza to interes przedsiębiorcy. Ma on zastosowanie do osoby, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego przez okres 3 lat od jego ustania, chyba że inny zapis jest zawarty w umowie lub ustał stan tajemnicy (art. 11 ust. 1 i 2 k.s.h.). Należy jednak zaznaczyć, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 5 września 2001 r. nie chodzi tu o wszelkie informacje dotyczące przedsiębiorstwa, a jedynie te, których nie można uzyskać zwykłą i dozwoloną drogą (I CKN 1159/2000).