Kształcenie pracowników - obowiązki pracodawcy

Urlop i zwolnienia od pracy

Podstawową powinnością pracodawcy wobec szkolącego się pracownika jest udzielenie mu urlopu szkoleniowego. Nabycie przez pracownika prawa do tego urlopu, a także do zwolnień od pracy na czas zajęć, gwarantuje mu już decyzja pracodawcy o wyrażeniu zgody na podnoszenie kwalifikacji.

Wymiar urlopu szkoleniowego wynosi:

• 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych, maturalnego lub potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
• 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.

Większym obciążeniem dla pracodawcy może być natomiast konieczność zwalniania pracownika na czas niezbędny, by punktualnie przybył na zajęcia oraz w nich uczestniczył. Kodeks pracy nie określa dopuszczalnej liczby dni czy godzin takich zwolnień. Zanim pracodawca wyrazi zgodę na podjęcie nauki przez pracownika, powinien się dowiedzieć, w jakich dniach i godzinach ma się odbywać kształcenie. Jeśli przypadną poza godzinami pracy lub w dni wolne od pracy, nie będzie to stanowiło żadnego obciążenia dla pracodawcy. Jeżeli zajęcia będą się odbywać w czasie pracy, ich duża liczba może ją dezorganizować. Warto wziąć to pod uwagę przed wyrażeniem zgody na dokształcanie się pracownika.

Jak ustalić wynagrodzenie za urlop szkoleniowy >>

Przykład

Udzielanie płatnych zwolnień
Pracodawca wyraził zgodę na studia podyplomowe pracownika. Nie sprawdzał wcześniej, jaki może być rozkład tych zajęć na uczelni. Okazało się, że odbywają się one w godzinach pracy pracownika – dwa razy w tygodniu i trwają po kilka godzin. Pracodawca zgodził się jednak na naukę i nie może się z tego wycofać. Musi udzielać pracownikowi płatnych zwolnień na czas zajęć, pomimo że tego wcześniej nie przewidział.

Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Pracodawca, który nie wyraził zgody na dokształcanie pracownika, może dobrowolnie przyznać pracownikowi:

• zwolnienie z całości lub części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia,
• urlop bezpłatny
  – w wymiarze ustalonym w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i pracownikiem.

Dobrowolne świadczenia

Innych świadczeń ułatwiających pracownikowi podnoszenie jego kwalifikacji zawodowych pracodawca może udzielić z własnej woli. Pracownik nie ma prawa zgłaszać jakichkolwiek roszczeń o finansowanie mu szkolenia czy udzielenie dodatkowych świadczeń. Pracodawca nie ma obowiązku refundacji każdego szkolenia czy kursu, który pracownik chciałby odbyć. Sąd Najwyższy stwierdził, że obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych wynikający z art. 94 pkt 6 k.p. nie oznacza, że pracownik może się domagać od pracodawcy zorganizowania i przeprowadzenia określonego rodzaju szkolenia (wyrok z 25 maja 2000 r., sygn. akt I PKN 657/99, OSNP 2001/22/660). W opinii SN ze wskazanego przepisu nie wynika, aby pracodawca miał w ogóle obowiązek takiego szkolenia pracowników, które prowadziłoby do podnoszenia ich kwalifikacji zawodowych. Nie mają więc oni prawa domagać się od pracodawcy przeprowadzania jakichkolwiek szkoleń podnoszących ich kwalifikacje zawodowe.